DMOZ
 | Esta páxina o seición ta desactualizada. La información que tien ye vieya o insuficiente. |
 | Esti artículu o seición necesita correxise urxentemente. Tien fallos na redaición, la gramática o la ortografía que precisen meyorase. |
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
| DMOZ | |
|---|---|
 | |
 | |
| Tipu | direutoriu web |
| Propietariu |
Netscape Communications Corporation (es)  |
| Siguidores na rede social | 6031 |
| URL | |
| https://www.dmoz.org | |
 | |
.
L'Open Directory Project (ODP), tamién conocíu como DMoz (por directory.mozilla.org el so nome de dominiu orixinal), foi un proyeutu colaborativo multillingüe, nel qu'editores voluntarios listaban y categorizaban enllaces a páxina web.
Cualquier persona puede suxurir un enllace nuna categoría determinada, que depués hai de ser aprobada por un editor. Cualquier persona puede optar a ser editor rellenando un formulariu nel que defende la so aptitú pa entamar una categoría.
El proyeutu ta estremáu en delles cañes según l'idioma, y les categoríes de páxines entámense xerárquicamente dientro de caúna de les cañes.
Los datos del proyeutu tán disponibles pa cualquier páxina web que quiera usalos, mientres s'asitie la atribución fayadiza y sígase la so llicencia d'usu. Por casu, el direutoriu de Google ta basáu nel ODP al cual añade la ordenación según el PageRank de cada páxina categorizada.
El 28 de febreru de 2017 foi anunciáu que'l proyeutu sería discontinuado el 14 de marzu d'esi mesmu añu[1]. Na actualidá esiste una versión socesoria del direutoriu en Curlie.org.[2][3]
Historia[editar | editar la fonte]
ODP foi fundada como Gnuhoo por Rich Skrenta y Bob Truel en 1998. Daquella, Skrenta y Truel trabayen como inxenieros de Sun Microsystems. Chris Tolles, que trabayó en Sun Microsystems como xefe de marketing de productos de seguridá de rede, tamién robló en 1998 como cofundadora de Gnuhoo xunto colos cofundadores Bryn Dole y Jeremy Wenokur. Skrenta yera yá bien conocíu pol so papel nel desenvolvimientu de TASS, un antepasáu de TIN, el popular llector de noticies Usenet de rosca pa sistemes Unix. Coincidentemente, la estructura orixinal de categoría del direutoriu Gnuhoo básase vagamente na estructura de los grupos de noticies Usenet entós n'esistencia.
El direutoriu Gnuhoo nació'l 5 de xunu de 1998. Dempués d'un artículu Slashdot Gnuhoo suxurió que nun tenía nada de mancomún col espíritu del software llibre, [1] pol que'l proyeutu GNU yera conocíu. Richard Stallman y la Free Software Foundation oponer al usu de "GNU". Asina Gnuhoo camudar a NewHoo. Yahoo entós opúnxose al usu de "Hoo" nel nome, lo que movió a camudar el nome otra vegada. ZURL foi la probable eleición. Sicasí, antes de pasar a ser ZURL, NewHoo foi adquiríu por Netscape Communications Corporation n'ochobre de 1998, y convirtióse nel Open Directory Project. Netscape lliberó a los datos ODP en virtú de la llicencia de Open Directory. Netscape foi adquirida por AOL pocu dempués, ODP y foi unu de los activos incluyíos na adquisición. AOL darréu fundióse con Time-Warner.
Ochobre de 1998[editar | editar la fonte]
Enagora en que Netscape asumió l'alministración, el Open Directory Project tenía alredor de 100.000 URL indexadas, con contribuciones d'alredor de 4500 editores.
5 d'ochobre de 1999[editar | editar la fonte]
El 5 d'ochobre de 1999, el númberu d'URL indexadas pol ODP llegó a un millón. Según una estimación non oficial, el númberu d'URL nel Open Directory superáu'l númberu d'URL nel direutoriu de Yahoo! Direutoriu n'abril de 2000 con cerca de 1,6 millones d'URL.
14 d'agostu de 2000[editar | editar la fonte]
ODP algamó los finxos de la indexación de dos millones d'URL el 14 d'agostu de 2000, de tres millones de llistes el 18 de payares de 2001, y de cuatro millones el 3 d'avientu de 2003.
Xineru de 2006[editar | editar la fonte]
A partir de xineru de 2006, el Open Directory pública informes en llinia, pa informar al públicu sobre'l desenvolvimientu del proyeutu. El primer informe tomó l'añu 2005. Informes mensuales publicáronse darréu hasta setiembre de 2006.
Estos informes dieron mayor información sobre'l funcionamientu del direutoriu, de la simplificación de les estadístiques daes na primer páxina de la guía. El númberu de llistes y de les categoríes citaes na portada como "Test" y "Marcadores" de categoríes, pero estos nun s'inclúin nel vertideru que RDF ufierta a los usuarios.
El númberu total d'editores que contribuyeron al direutoriu del 31 de marzu de 2007 yera de 75.151.
El númberu d'editores en cualquier intre ye enforma menor, por casu, había alredor de 7.330 editores activos mientres el mes d'agostu de 2006.
Ochobre a avientu de 2006[editar | editar la fonte]
- Fallu del Sistema y corte d'edición
El 20 d'ochobre de 2006, el servidor principal de ODP sufrió un fallu catastróficu del sistema [6], que torgó'l trabayu de los editores nel direutoriu hasta'l 18 d'avientu de 2006. Mientres esi periodu, una forma más antigua del direutoriu quedó visible pal públicu.
13 de xineru de 2007[editar | editar la fonte]
El 13 de xineru de 2007, el Sitiu de suxerencies y Actualización de los anuncios fueron de nuevu les formes disponibles.
26 de xineru de 2007[editar | editar la fonte]
El 26 de xineru de 2007, la publicación selmanal de vertideros RDF volver# a entamar. Pa evitar futures interrupciones, el sistema agora mora nuna configuración redundante Intel de dos servidores.
17 de marzu de 2017[editar | editar la fonte]
Dende'l 17 de marzu de 2017 dmoz.org dexa de tar disponible y llánzase el so clon dmoz.online.
Conteníu[editar | editar la fonte]
Gnuhoo tomó emprestáu l'esquema básicu de Usenet pa la so ontoloxía inicial. En 1998, Rich Skrenta dixo, "tomé una llarga llista de grupos y editar a mano dientro d'una xerarquía." Por casu, la tema cubierta pol grupu de noticies comp.ai.alife tuvo representada pola categoría Ordenadores / AI / Artificial_Life. Les divisiones orixinales fueron P'Adultos, Arte, Negocios, Informática, Xuegos, Salú, Llar, Noticies, Recreación, Referencia, Rexonal, Ciencia, Compres, Sociedá y Deportes. Magar estos quince categoríes del nivel más altu permanecieron intactes, la ontoloxía de les categoríes de segundu nivel y menores pasaron por una evolución gradual; cambeos significativos son empecipiaos per mediu del bancia ente los editores, y dempués implementaes cuando s'algamó un consensu.
Julio de 1998[editar | editar la fonte]
En xunetu de 1998, convertir en direutoriu multillingüe, cola adición de la Organización Mundial como categoría de nivel cimeru. El restu del direutorios namái llista sitios n'idioma inglés. En mayu de 2005, setenta y cinco idiomes taben representaos. La tasa de crecedera de les componentes n'idiomes distintos al inglés de la guía, foi mayor que'l del componente n'Inglés, dende 2002. En tanto'l componente inglés de la guía tomaba casi'l 75% de los sitios nel añu 2003, la Organización Mundial del nivel creció a más de 1,5 millones de sitios a partir per mayu de 2005, tomando aproximao un terciu de la guía. Na ontoloxía n'idiomes distintos al inglés, les categoríes xenerales son espeyos qu'aquelles del direutoriu n'Inglés, anque les esceiciones que reflexen les diferencies d'idioma son abondo comunes.
Dellos de les categoríes de nivel cimeru tienen carauterístiques úniques. La categoría d'adultos nun ta presente nel direutoriu de la páxina principal, pero ta dafechu disponible nel entornáu de RDF qu'apurre ODP. Anque la mayor parte de la guía clasifícase principalmente por tema, la categoría Rexonal clasifícase principalmente por rexón. Esto llevó a munchos a ver como ODP dos direutorios paralelos: Rexonal y temáticu.
14 de payares de 2000[editar | editar la fonte]
El 14 de payares de 2000 creóse un direutoriu especial nel Open Directory, pa persones menores de 18 años d'edá. Los factores claves qu'estremen esta zona "Neños y Adolescentes" del direutoriu principal son los siguientes:
- establecer directrices más estrictes que llinden la llista de sitios a los que son catalogaos como "apropiaes" pa les persones menores de 18 años d'edá;
- Nos nomes de categoría, según les descripciones de sitios se qu'utiliza vocabulariu "apropiáu a la edá"; etiquetes d'edá en cada llistáu estremen conteníos apropiáu pa **
neños (12 años d'edá y menores), ** adolescentes (13 a 15 años d'edá) y ** adolescentes maduros (16 a 18 años d'edá);
- Los conteníos pa neños y adolescentes fáense disponibles como un namái arramáu; La edición de permisos ye tal que la comunidá queda alliniada cola Open Directory. Pa mayu del 2005, esta parte del Open Directory incluyía llistaos de más de 32.000 sitios.
Mayu de 2005[editar | editar la fonte]
Dende principios de 2004, tol sitiu foi na codificación UTF-8. Antes d'esto, la codificación que s'utilizaba yera ISO 8859-1 pa categoríes n'idioma inglés, y un conxuntu de calteres que dependen del idioma, pa otros llinguaxes. Dende principios de 2000, los arramaos de RDF fueron codificados en UTF-8.
Conflictu de proyeutos y proyeutos derivaos[editar | editar la fonte]
En tanto'l ODP fíxose más llargamente conocíu, surdieron otros dos principales direutorio web editaos polos voluntarios y patrocináu por Go.com y Zeal,dambos sumíos na actualidá. Estos direutorios nun llicenciaben el so conteníu pa la distribución de conteníu abierto, lo que puede contribuyir a la so desapaición.
El conceutu del usu d'una gran comunidá d'editores pa compilar conteníos en llinia aplicóse con ésitu a otros tipos de proyeutos. El modelu d'edición de ODP inspiró direutamente otros trés proyeutos de conteníu abierto voluntarios: unu de conteníu abierto de restorán conocíu como direutoriu ChefMoz, de conteníu abierto,otru direutoriu de música conocíu como Musicmoz, y una enciclopedia conocida como Open Site.
Caltenimientu[editar | editar la fonte]
Los llistaos nel Direutoriu son calteníos polos editores. Ente que dellos editores centrar na adición de nuevos anuncios, otros enfóquense nel caltenimientu de les actuales llistes. Esto inclúi xeres como la edición de llistaos individuales, pa correxir la ortografía y / o errores gramaticales, según el siguimientu de la situación de los sitios enllazaos. A lo último, otros van al traviés de los sitios presentaos pa esaniciar el spam y les duplicidades.
Robozilla ye un rastreador web desenvueltu pa comprobar l'estáu de tolos sitios numberaos nel ODP. Dacuando, Robozilla marca aquellos sitios que paecen movese o desapaecíu, y los editores faen siguimientu pa verificar los sitios y tomar midíes. Esti procesu ye críticu pal direutoriu, nel esfuerciu pa llograr unu de los sos oxetivos fundamentales: amenorgar la descompocisión de la rellación ente direutorio web. Poco dempués de cada procesu, los sitios marcaos con errores asítiense automáticamente a lo cabero de non revisaos, dende onde'l editores puede investigar cuando'l tiempu dexar.
Por cuenta de la popularidá de la Open Directory y el so consiguiente impacto sobre rankings nos motores de busca (Vease'l PageRank), dominios con rexistru caducáu que se numberen nel ODP atraxeron el secuestru de dominios, una cuestión que foi encetada pola continua eliminación dende'l direutoriu, de los dominios caducaos.
Magar los fondos y el personal pal ODP menguaron nos últimos años, los voluntarios crearon ferramientes d'edición, como verificadores de venceyos pa complementar Robozilla, rastreadores de categoríes, correutores ortográficos, ferramientes de busca que peneren direutamente les descargues RDF más recién, marcadores de páxina p'ayudar a automatizar delles funciones d'edición, y ferramientes p'ayudar a trabayar al traviés de coles de non revisaos.
La llicencia y los requisitos[editar | editar la fonte]
Los datos de ODP tán disponible pa distribución abierta de conteníos so los términos de la Llicencia Open Directory, lo que rique una tabla d'atribución específica ODP sobre cada páxina Web qu'utiliza los datos. La Llicencia Open Directory tamién inclúi un requisitu de que los usuarios de los datos de cutio revisen actualizaciones de los sitios ODP y suspender l'usu y la distribución de los datos o les obres derivaes a partir de los datos una vegada que se produz una actualización. Esta restricción llevar a la Free Software Foundation pa referise a la Llicencia Open Directory como una Llicencia que nun ye de Documentación Llibre, citando'l derechu a redistribuir una versión dada nun ye permanente, y el requisitu de comprobar los cambeos a la llicencia.
Vertideros RDF[editar | editar la fonte]
Los datos ODP son puestos a disposición al traviés d'un vertideru asemeyáu a RDF que se pública nun servidor dedicáu de descarga, onde tamién ta disponible un archivu de versiones anteriores [18]. Nueves versiones son usualmente xeneraes selmanalmente. Un editor de ODP catalogó una serie d'errores que son, o fueron atopaos mientres la implementaciónen del vertideru RDF de la ODP, incluyíos errores de codificación UTF-8 (correxíos dende agostu de 2004) y un formatu de RDF que nun cumple cola especificación finales RDF, por cuenta de que la xeneración de ODP RDF foi implementada primero que la especificación RDF fuera terminada. [19] Asina que, mientres güei l'asina llamáu vertideru RDF ye válidamente XML, nun ye puramente RDF, sinón un formatu específicu de ODP, de cuenta que'l software pal procesamientu del vertideru RDF de ODP tien de tener en cuenta eso.
Usuarios de los conteníos[editar | editar la fonte]
Los datos de ODP potencien los servicios de direutorios medulares pa munchos de los más grandes motores de busca y portales de la web, incluyendo Netscape Search, AOL Search, Google y Alexa. Los datos ODP tamién tienen otros usos. Por casu, na primavera de 2004, Overture anunció un serviciu de busca de terceros combinando resultaos de busques del direutoriu de Yahoo, con títulos, descripciones y categoríes de metadatos de ODP. El motor de busca Gigablast anunció'l 12 de mayu de 2005 la so copia buscable de Open Directory. La teunoloxía dexa la busca de sitio web llistaos en categoríes específiques ", n'efeutu, creando instantáneamente de más de 500.000 motores de busca vertical" [20]. A partir del 8 de setiembre de 2006, el ODP numberó 313 sitio Web n'idioma inglés, qu'utilicen datos ODP, según 238 sitios n'otros idiomes. [21] Sicasí, estes cifres nun reflexen el panorama completu d'usu, yá que aquellos sitios qu'utilicen datos ODP ensin siguir los términos de la llicencia de ODP nun figuren na llista.
Polítiques y procedimientos[editar | editar la fonte]
Esisten restricciones impuestes a los que puede convertise nun editor de ODP. El principal mecanismu de selección d'ingresu d'editores ye un procesu de solicitú'l que los candidatos demuestren la so capacidá d'edición, detallen afiliaciones que podríen plantegar un conflictu d'intereses, y dan un sentíu de la forma en que'l solicitante probablemente va engranar cola cultura y la misión de ODP. [22] Una gran cantidá de solicitúes son refugaes, pero déxase, y dacuando afala, la repostulación. Les mesmes normes aplicar a los editores de toles categoríes y subcategorías.
El modelu d'edición de ODP ye de tipu xerárquicu. Una vegada aportando a editores, polo xeneral, les persones tienen permisos d'edición en tan solo una pequeña categoría. Una vegada que demostraron habilidaes básiques d'edición en cumplimientu de les directrices d'edición, son bienveníos a postular a privilexos d'edición adicionales, yá seya nuna categoría más amplia, o nuna categoría en cualesquier otru llugar del restu del direutoriu. Rellaciones de tutoría ente los editores son fomentaes, y los foros internos apurren un vehículu por que los nuevos editores faigan entrugues.
ODP tien los sos propios foros internos, el conteníu de los cualos tán destinaos namái por que los editores pa comunicase unos con otros [23] primordialmente alrodiu de la edición de temes. L'accesu a los foros rique una cuenta d'editor, y espérase de los editores que caltenga en priváu'l conteníu d'estos foros [24].
Col tiempu, a los editores mayores van poder ser daos privilexos adicionales que reflexen la so esperiencia n'edición, y el so lideralgu dientro de la comunidá d'editores. Los más senciellos d'entender son los privilexos Editall, qu'habiliten a un editor p'aportar a toles categoríes nel direutoriu. Privilexos Meta dexen amás a los editores llevar a cabo tarea tales como la revisión de les solicitúes, l'establecimientu de carauterístiques de les categoríes, y el manexu de reportes d'abusos esternos ya internos. Los privilexos Cateditall son similares a Editall, pero namái pa una única categoría del direutoriu. De la mesma, los privilexos Catmod son similares a les Meta, pero namái pa una única categoría del direutoriu. Similarmente, los privilexos Catmv habiliten a los editores pa realizar cambeos na ontoloxía del direutoriu, moviendo o camudando'l nome de les categoríes. Toos estos privilexos son daos polos alministradores y el personal, polo xeneral dempués de la so revisión en xunto colos editores Meta.
N'agostu de 2004, un nuevu nivel de privilexos d'alministrador llamáu Admin foi presentáu. L'estáu d'Alministrador conceder a un númberu d'editores Meta de llarga trayeutoria qu'actúen como personal. El alministradores tienen la capacidá de conceder privilexos Editall + a otros editores, y aprobar nueves polítiques d'amplitú de direutoriu, poderes enantes namái fueren tao al algame (del personal) d'editores del raigañu. [25] Una llista completa d'editores d'altu nivel ta disponible al públicu, [ 26] ye como tamién una llista de tolos editores actuales [27].
Espérase que tolos editores cumplan les directrices d'edición de ODP. Estes directrices describen aspeutos básicos: ¿qué tipos de sitios pueden ser numberaos y cualos non; cómo tienen de ser tituláu y descrites les llistes de sitiu d'una forma relaxada consistente; convenciones pa la denominación y la construcción de les categoríes; llimitaciones a conflictos d'intereses na edición de sitios que l'editor puede tener o tar afiliaos, y un códigu de conducta dientro de la comunidá [28]. Los editores que s'atope que violaron estes directrices pueden ser contactaos pol editores del personal, o editores mayores, los sos permisos d'edición pueden ser recortaos, o perder dafechu los sos privilexos d'edición. les directrices de ODP son revisaes dacuando dempués del discutiniu nos foros d'editores. [editar]
Presentación de sitios[editar | editar la fonte]
Una de les motivaciones orixinales pa la formación de Gnuhoo / Newhoo / ODP foi la frustración que munches persones esperimentaben pa llograr que los sos sitios fueren llistaos nel direutoriu Yahoo!. Sicasí Yahoo! dende entós punxo en marcha un serviciu de pagu pal exame oportunu de les presentaciones de sitios. Esti enfoque foi siguíu por munchos otros direutoriu. Dalgunos nun acepten n'absolutu la presentación gratuita. Otra manera, ODP caltuvo la so política de presentación gratuita pa tolos tipos de sitiu - l'únicu de los principales direutorios xenerales qu'asina lo fai.
Una resultancia foi una progresiva diverxencia ente'l ODP y otros direutorios nel equilibriu del so conteníu. Los modelos d'inclusión remunerada favorecen aquellos que pueden y quieren pagar, polo que los sitios comerciales tienden a predominar nos direutorios d'esi tipu. [29] Otra manera, un direutoriu al cargu de voluntarios reflexa los oxetivos y los intereses de los voluntarios. El ODP llistes un altu porcentaxe sitios d'información y ensin ánimu d'arriquecimientu.
Otra consecuencia de la política de presentación gratuita ye que ODP tien un enorme númberu de presentaciones inda a la espera de revisión. Gran parte elles consisten en spam, y sitios incorreutamente presentaos. [30] Poro, el tiempu permediu de tramitación pa la presentación d'un sitiu creció con cada añu que pasa. Sicasí, el tiempu riquíu nun puede predicise, una y bones la variación ye demasiáu grande: una presentación podría ser procesada en cuestión d'hores, o tardar dellos años.
Referencies[editar | editar la fonte]
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
