Ontur
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
 Ontur | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  España |
| Autonomía |  Castiella-La Mancha |
| Provincia |  provincia d'Albacete |
| Tipu d'entidá | conceyu d'España |
| Nome oficial | Ontur (es)[1] |
| Códigu postal |
02652 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 38°36′53″N 1°29′52″W / 38.6148°N 1.4978°O |
  Ontur Ontur (España)  | |
| Superficie | 54.38 km² |
| Altitú | 655 m |
| Llenda con | Albatana, Tobarra, Fuente Álamo y Jumilla |
| Demografía | |
| Población |
1913 hab. (2023) - 1009 homes (2019) - 978 muyeres (2019) |
| Porcentaxe |
0.5% de provincia d'Albacete 0.09% de Castiella-La Mancha 0% de España |
| Densidá | 35,18 hab/km² |
| Más información | |
| Estaya horaria | UTC+01:00 |
 | |
Ontur ye un conceyu español asitiáu al sureste de la península ibérica, na provincia d'Albacete, dientro de la comunidá autónoma de Castiella-La Mancha. Atopar a 71 km de la capital provincial, partiendo con la Rexón de Murcia. En 2017 cuntaba con 2.072 habitantes, según los datos oficiales del INE. El conceyu ye famosu poles sos muñeca romanes.
Historia[editar | editar la fonte]
Territoriu perteneciente a l'antigua Taifa de Murcia en dómina musulmana, convertir en dominiu de la Corona de Castiella, dientro del Reinu de Murcia en virtú del Tratáu d'Alcaraz en 1243, de mano del infante don Alfonso, futuru Alfonsu X el Sabiu.
Economía[editar | editar la fonte]
La mayor parte de la población dedicar al cultivu de la vide, la olivar y l'almendral, pero tamién tien gran importancia'l cultivu de la güerta, onde se cultiven pataques, tomates, alfalfa y como árbol frutal más importante l'albaricoqueru, anque tamién hai perales, cirolares y otros frutales.
Con Denominación d'Orixe Jumilla, el vinu "Castillo de Ontur" fabricáu na cooperativa, ye vinu bonable pa les meses acompañando les comíes.
Muñeques romanes de marfil y ámbare[editar | editar la fonte]
Les muñeques de marfil de les neñes romanes yeren un luxu que pocos padres podíen dexase. Nuna tumba infantil de la necrópolis de les Eres de Ontur, topáronse cinco d'estes muñeques: cuatro de marfil y una d'ámbare. El descubrimientu ye escepcional pol altu númberu d'exemplares atopaos y pola orixinalidá de la pieza d'ámbare. Calcúlase que la so dueña xugó con estes muñeques ente'l sieglu III o IV dempués de Cristu.
Les muñeques pueden visitase nel Muséu Arqueolóxicu d'Albacete.
Aeródromu de Ontur[editar | editar la fonte]
Al pie de la Sierra del Yérbadu, onde s'atopa'l monte del mesmu nome, el más altu de la contorna con 1051 msnm, allúguense les instalaciones del Aeródromu de Ontur. Centru Rexonal de los Deportes Aéreos, ta asitiáu a dos quilómetros de la llocalidá. Ye un aeródromu civil propiedá del Conceyu que cunta con unes magnífiques instalaciones que la so finalidá ye faer posible la práutica de toles modalidaes aérees deportives, y especializáu en vuelu ensin motor, aprovechando unes condiciones climátiques escepcionales pa la práutica d'esti deporte.
Ta dotáu con hangares, una pista asfaltada de 1.200 m. de llargor, zona d'acampada y seis bungalós. Cuenta tamién con una pista p'aeromodelismu, apta pa ultralligeros.
Esta instalación convirtióse en cita obligada pa los pilotos de planiador de tol mundu, atraíos poles condiciones térmiques que-yos dexen volar cientos de quilómetros. Ta disponible pa clubes o escueles que de forma entamada solicitar.
Naturaleza[editar | editar la fonte]
La vexetación ye pocu abondosu. La sierra tien variedá de plantes oleaxinoses y melecinales como pueden ser el romeru, tomillu, espliegu, manzanilla y abondosu espartu.
Tamién hai variedá d'árboles, anque non a esgaya, como pue ser el pinu (sobremanera na Sierra del Yérbadu), llameres, figales, y chopos.
Ente los animales más abondosos atópense gran variedá de reptiles como llagartos, llagarteses, culiebres y sacaveres. En menor cantidá atopamos coneyos y llebres. P'aprovechar el miel de les abeyes, hai instalaes truébanos pola sierra.
Les aves más importantes son les perdices, bien escorríes y valoraes polos cazadores, amás de les golondrines, anque tamién s'atopen palombos, falpayares, cuervos torcaces, tórtolas y d'antiguo tamién había águiles y utres.
Hai zones verdes tanto dientro como fuera del cascu urbanu. Fora d'él atopamos:
-La zona del llavaderu (restauráu en 1990), onde podemos atopar barbacoes, meses interiores y esteriores, una fonte, pinos y nogueras.
-Otra zona, asitiada nel monte (na parte norte de la Sierra del Yérbadu) ye'l merenderu onde tamién hai barbacoes, paseos, meses, un mirador, una fonte d'agua natural y una pinada.
Dientro del cascu urbanu atópase la zona verde más importante, el Parque Clemente Cantares, asitiáu na zona norte de la llocalidá xunto al colexu públicu, restauráu en 2002. Tamién esiste una fonte (treslladada dende la plaza), faroles, pistes de petanca, etc.
La otra zona verde atopar nel barriu de San Francisco, más conocíu como les "Cases Barates", xunto al cuartel de la guardia civil. Tien xingadorios, fontes, bancos, pinos y un mirador dende onde puede vese el nucleu urbanu principal.
Y otres zones más pequeñes que podemos atópase na Ermita o nos pisos.
Gastronomía[editar | editar la fonte]
Arroz con pollu y coneyu, farrapes de mataero, migues, gazpachos manchegos, los refrescantes mojetes nos meses veraniegos, etc. y los duces como'l rollu d'amor, los rollos fritos, les tortas de mantega o los panecicos dulces.
Una de les bébores típiques del conceyu ye la sangría, coloquialmente conocida como "cuerva", onde la so base principal ye'l vinu bien presente na llocalidá.
Fiestes[editar | editar la fonte]
Celébrense fiestes patronales n'honor a San Xosé del 17 al 21 de marzu, con encierres, desfile de xarrés, quema de fogueres y carretillas, toque de diana, pasacalles, carrera ciclista y castiellu de fueos artificiales, ente otres actividaes.
Enantes a les fiestes patronales, llevar a cabu una serie de bailles col fin de conocer a la reina y les dames de les fiestes. El primeru d'ellos, ye'l baille de presentación de les dames, siguíu de la eleición de la reina por votación del pueblu; dempués la imposición de bandes realizada poles dames anteriores que trespasen la so banda a les nueves y d'últimes el baille de coronación de la reina pol alcalde del conceyu.
A mediaos d'agostu celebren les fiestes de branu (una especie de retruque de les fiestes de primavera pa turistes).
Xuegos populares[editar | editar la fonte]
La rayuela, el marro, el chícole, los caballicos dobles, el babarón, romper, "titiritilla enriba la morciella", el pañuelu, el bote, los cuatro esquines, los hoyicos, la mazana envelenada, los caballicos d'engarradiella, l'escuende correes, y otros.
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Ontur 
.
