Nieus Luzía Dueso Lascorz
Nieus Luzía Dueso Lascorz![]() | |
---|---|
Vida | |
Nacimientu |
Plan (es) ![]() |
Nacionalidá |
![]() |
Muerte |
Barbastro (es) ![]() |
Estudios | |
Llingües falaes |
castellanu aragonés |
Oficiu | escritora |
![]() |
Nieus Luzía Dueso Lascorz (13 d'avientu de 1930, Plan (es) – 4 de marzu de 2010, Barbastro (es)
)[1] foi una escritora natural de Plan, nel Valle de Gistaín (Bal de Chistau), Aragón, España, que desenvolvió la so producción lliteraria en llingua aragonesa (tamién llamada altoaragonesa). Foi miembru del Consello d'a Fabla Aragonesa dende 1979 D'esta década daten cuentos como «L'autosia» (1970), «Plebeba», «Pilareta» (1979), etc. Dende 2007 yera miembru d'honor de l'Academia del Aragonés. El so postreru escritu ye un villancicu tituláu «Non i eba sitio ta ellos...» (escritu a finales de 2009), y publicáu nun númberu especial dedicáu a la so memoria na revista Fuellas.
Obra lliteraria
[editar | editar la fonte]D'ente la obra poética de Nieus Luzia Dueso destaca Al cantar'l Zinqueta (1980), coleición de poemes ambientados nel so valle natal. Sicasí, la parte más significativa de la so producción lliteraria atopar na escoyeta y recreación narrativa de lleendes populares del Valle de Gistaín, patente en Lleendes de l'Alto Aragón (1985), en La Fuen de la Siñora (2003) y nos sos más recién noveles curties, Dios m'en guarde! y Santamaría, dambes publicaes en 2007.
Collaboraciones
[editar | editar la fonte]Publicó numberosos artículos en revistes como Argensola, Llonga & Fablas y Fuellas, rellacionaos sobremanera con cuentos y lleendes de la tradición oral altoaragonesa, dellos villancicos, según tamién noveles curties, Marieta (1991), o una serie de cuatro narraciones de viaxes: "Biache per ye Estaus Unius d"America" (1996), "Biache per Turquía" (1998), "Biache per Noruega" (2005), "Biache a Portugal" (2007), ente otros artículos.
Gallardones
[editar | editar la fonte]Nieus Luzía foi gallardoniada en 1982 con un Onso d'oru nel Primer Certame Lliterariu "Val d'Echo" pola so obra Lleenda del siñó de San Chuan, que podemos enmarcar dientro de la tradición romántica de la novela histórica. El “Proyeuto de animazión arredol d'a llonga y a cultura aragonesa” que se realiza per parte del Gobiernu d'Aragón nos centros escolares onde s'imparte aragonés, lleva'l so nome dende 2010.
Bibliografía
[editar | editar la fonte]Libro
[editar | editar la fonte]- Al cantar'l Zinqueta. Uesca : Publicazions d'o Consello d'a Fabla Aragonesa, 1980. ISBN 84-300-2461-1
- Lleendes de l'Alto Aragón. Uesca : Publicazions d'o Consello d'a Fabla Aragonesa, 1985. ISBN 84-86036-10-1 (2a edición amplidada, publicada en 2003. ISBN 84-95997-09-6).
- La Fuen de la Siñora. Uesca : Publicazions d'o Consello d'a Fabla Aragonesa, 2002. ISBN 84-95997-01-0
- Dios me'n guarde. Uesca : Publicazions d'o Consello d'a Fabla Aragonesa, 2007. ISBN 978-84-95997-26-5
- Santamaría. Cuentu chistabino. Uesca : Institutu d'Estudios Altoaragoneses, 2007. ISBN 978-84-8127-180-5
- Purnetas de luz (obras esterlas). Uesca : Publicazions d'o Consello d'a Fabla Aragonesa, 2020. ISBN 978-84-95997-65-4
Otres publicaciones
[editar | editar la fonte]- Bizén d'o Río Martínez, Nieus Luzía Dueso Lascorz. "Escosar de Gestavi (bal de Gistau)". Argensola: Revista de Ciencies Sociales del Institutu d'Estudios Altoaragoneses, ISSN 0518-4088, Nᵘ106, 1992, páxs. 151-172.
- Nieus Luzía Dueso Lascorz. "El valle de Gistau: vexetación". Argensola: Revista de Ciencies Sociales del Institutu d'Estudios Altoaragoneses, ISSN 0518-4088, Nᵘ98, 1984, páxs. 347-356.
- Nieus Luzía Dueso Lascorz. "L'autosia (cuentu xistavino)". Argensola: Revista de Ciencies Sociales del Institutu d'Estudios Altoaragoneses, ISSN 0518-4088, Nᵘ65-70, 1968‑1970, páxs. 173-176.
- Nieus Luzía Dueso Lascorz. "La Val de Xistau Economía". Argensola: Revista de Ciencies Sociales del Institutu d'Estudios Altoaragoneses, ISSN 0518-4088, Nᵘ61-64, 1966‑1967, páxs. 81-84.
- Nieus Luzía Dueso Lascorz. "Bela cosichona de la Bal de Chistau". Fuellas d'informazión do Consello d'a Fabla Aragonesa, ISSN 1132-8452, Nᵘ16, marzu-abril de 1980, páxs. 3-9.
- Nieus Luzía Dueso Lascorz. "El valle de Gistau: Mitos, ritos, tradiciones, supersticiones". V Xornaes de cultura altoaragonesa, 1986, páxs. 229-250.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Adiós a la escritora chistabina Luzía Dueso Archiváu 2010-03-23 en Wayback Machine por Francho Nagore Laín
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]- Articlos de Nieus Luzía Dueso Lascorz en Dialnet.
- "Nieus Luzía Dueso Lascorz: una vida de muyer exemplar pal aragonés", Rolde, nᵘ133, abril-xunu de 2010, por María Pilar Benítez Marco.