Ned Maddrell

Ned Maddrell
Vida
Nacimientu	Cregneash (en) , 20 d'agostu de 1877
Nacionalidá	Reinu Xuníu
Llingua materna	manés inglés
Muerte	Cregneash (en) , 27 d'avientu de 1974 (97 años)
Estudios
Llingües falaes	inglés manés
Oficiu	pescador

Mapa de la Islla de Man.

Edward "Ned" Maddrell (20 d'agostu de 1877, Cregneash ^(en)  – 27 d'avientu de 1974, Cregneash ^(en) ) foi un pescador de la Islla de Man consideráu'l postreru falante nativu del idioma manés.

Dempués de la muerte de Mrs. Sage Kinvig (escontra 1870–1962), Maddrell foi la única persona que podía dicir que falara gaélicu manés dende la so mocedá (según delles fontes Maddrell tenía conocencies d'inglés antes d'aprender manés que lo aprendió d'una tía güela so), anque otros nesa dómina falar como segundu idioma.

Maddrell grabó delles conversaciones por motivos de preservación llingüística; por casu, en 1948 grabó lo siguiente sobre la pesca (en manés y n'inglés):

Dooyrt "Ballooilley" rish:

"Ballooilley" said to him:

"Vel ny partanyn snaue, Joe?"

"Are the crabs crawling, Joe?"

"Cha nel monney, cha nel monney," dooyrt Joe. "T'ad feer ghoan."

"Not much, not much," said Joe. "They're very scarce."²

A diferencia d'otros falantes nativos de manés, Maddrell paez qu'esfrutaba de la so cierta popularidá, y siempres s'amosó dispuestu a enseñar a los mozos que trataben de revitalizar l'idioma (como Leslie Quirk o Brian Stowell). Cuando'l políticu irlandés Éamon de Valera visitó la islla de Man, pidió visitar a Ned Maddrell. De Valera llevaba tiempu esmolecíu pola inactividá del gobiernu británicu y de les autoridaes de la islla de Man nel caltenimientu del idioma, polo qu'unvió a un equipu de la Irish Folclor Commission con una grabadora pa caltener lo que quedara d'él.

Oxeciones a la considerancia de Ned Maddrell como postreru falante nativu de manés

Al igual qu'asocede con Dolly Pentreath, considerada como la postrera falante nativa de córnicu, esiste una ciertu discutiniu sobre si Ned foi realmente'l postreru falante nativu de manés.

La primer oxeción ye qu'esiste un pequeñu númberu de neños que falen manés como primer idioma na actualidá. L'argumentu en contra ye qu'éstos falen una forma moderna del manés y son falantes nativos nel mesmu sentíu que los mozos israelinos son falantes nativos d'hebréu modernu, non del hebréu clásicu, yá que falen una llingua recuperada en sumiendo como llingua viva.

La segunda oxeción ye que munchos falantes nativos de manés nun lo faíen públicamente yá que esti idioma tenía un ciertu estigma social amás del fechu de que dalgunos falantes nativos de manés emigraron. Por casu, una hestoria ensin confirmar fala d'un falante nativu que morrió en Chicago nos años 80, unos diez años dempués de Ned Maddrell.

D'últimes tamién s'afirma que Ned Maddrell nun yera un falante nativu yá que lo aprendió de neñu d'una tía güela so y non de los sos padres. Sicasí, Ned falar de forma fluyida dende bien neñu polo que si nun yera un falante nativu, yera daqué bien próximu. Per otra parte, Leslie Quirk aprendió les sos primeres conocencies de manés de la so güela, una falante nativa, siendo neñu, polo que tamién podría ser consideráu un falante nativu.

Ver tamién

• Postreros falantes conocíos de llingües muertes o amenaciaes

Referencies

1. Language Torne and Language Revival in the Isle of Man: Ned Maddrell Memorial Lecture, November 28, 1996.
2. Manx Language Samples (with audiu): "Are the Crabs Crawling?"
3. "Newspaper clipping from the 1950s", quoted in a Usenet post from September 2, 1993. (scroll down)

• Datos: Q467691
• Multimedia: Ned Maddrell