Mpongwe

Mpongwe

Tipu	etnia
Relixón	cristianismu
Xeografía
Estáu	Gabón

Mpongwe ye un grupu étnicu de Gabón conocíu por haber sío los primeres moradores de la contorna del estuariu del Ríu Gabón onde darréu s'allugó Libreville. Falen la llingua que lleva'l so mesmu nome, que ye un dialeutu del myene.

Historia

Pol so llinguaxe constitúin un subgrupu de la etnia Myènè del pueblu bantú, que se cree que tuvo na zona mientres unos 2.000 años; a partir de la so llegada al estuariu esvalixáronse. Por orellar sur del ríu ocuparon la rexón dende la confluencia de los ríos Rembwè y Mbilagone, hasta Pointe-Pongara y el delta del Ríu Ogooué.Por orellar norte dirixir escontra'l ríu Monda y ocuparon la zona dende Santa Clara hasta la desaguada del ríu Como.

Yá taben instlados a entrambos llaos del estuariu cuando navegantes portugueses llegaron al na segunda metá del sieglu XV. Los mpongwes yeren reconocíos comerciantes que dende Gabón faíen navegación de cabotaxe escontra'l sur hasta'l cabu de Santa Catalina y en direición norte hasta la rexón de los Banoko (Batanga) de Camerún.

Los mpongwes convirtiéronse adulces n'intermediarios ente la mariña y los pueblos del interior, como'l Bakèlè y el Séké. A partir de la década de 1770, tamién s'arreyaron en tratar d'esclavos. Na década de 1830, el comerciu de los mpongwe consistía n'esclavos, tintes de madera, ébanu, cauchu, marfil y goma copal en cuenta de tela, fierro, armes de fueu y delles formes de bébores alcohóliques. Cuando lleguen los misioneros estauxunidenses y les fuercies navales franceses na década de 1840, los mpongwes taben compuestos d'ente 6000 a 7000 individuos llibres y 6000 esclavos, entamaos en cerca de dos docenes de cles ente los cualos predominaben los Asiga y Agulamba na mariña sur, y los Agekaza-Glass y Agekaza-Quaben na mariña norte. Cada unu d'estes cles foi gobernáu por un oga, traducíu como "rei" polos europeos, anque'l lideralgu del clan yera en gran parte oligárquicu.

Los franceses aprovecharon la rivalidá ancestral ente cles pa establecer un puntu de sofitu; ente que el "Rei Denis" (Antchouwé Kowe Rapontchombo) de los Asigas trataba colos franceses l'usu de la zona de la so cla, "King Glass" (R'Ogouarowe) de la Copa Agekaza namái aceptó dempués d'un bombardéu en 1845, (Anguilé Dowe) de Agekaza-Quaben dexó'l so pueblu de Okolo y treslladóse, dexando a los franceses pa establecer Fort d'Aumale nel llugar de l'aldega en 1843. La combinación de la represión del comerciu d'esclavos y el contautu direutu de los europeos col interior amenorgó les fortunes de los Mpongwe, pero coles mesmes les escueles misioneres dexaron que los sos mozos trabayaren nel gobiernu y nes empreses coloniales. La población tuvo un gran amenorgamientu pola viruela, y una estimación de 1884 refundia solo unos 3000 mpongwes. La presión migratoria de la etnia Fang llevó a munchos mpongwes a principios del sieglu XX a aniciase nes ciudaes y aportaron a líderes tantu na colonia francesa como nel Gabón independiente.

A midida que les comunidaes africanu y européu converxeron a lo llargo de la mariña, los mpongwés afixeron les práutiques tradicionales pa incorporar les rellaciones interraciales ente les muyeres mpongwés y los homes europeos. . A mediaos del sieglu XIX, yera común que muyeres mpongwés aportaren a tener rellaciones sexuales y conviviran con europeos pa tener l'estatus de novia. Como resultáu de sieglos de contautu colos europeos, surdió una población de raza mista: el métis, que pueden atopase en casi toles families mpongwés. Les families mpongwés inclusive animaron a les sos fíes a comprometese con homes europeos, rellación que nun yera considerada un matrimoniu llexítimu so la llei francesa, pero sí pa la comunidá mpongwé en tantu hubiera consentimientu de la familia y la novia. Estos matrimonios dexaben a les muyeres adquirir bienes y consiguir la ciudadanía francesa. A midida que aumentaben estes uniones interraciales, les sociedaes africanu y francés empezaron a tratar d'acutales en tantu les mpongwés empezaron a reclamar la so ascendencia europea como un mediu p'afirmar la so voz na sociedá. La población métis non yá enfrentóse a los roles de xéneru dientro de la comunidá africana, sinón que tamién desafió la permeabilidá de les xerarquíes social y llegal sol dominiu colonial.

Bibliografía

• David Gardinier, Historical Dictionary of Gabon 2nd ed. (The Scarecrow Press, 1994) pp. 232–235
• Rachel Jean-Baptiste, "A Black Girl Should Not Be With a White Man" Journal of Women's History 22.2 (2010): 56-82.
• «Mpongwe». Consultáu'l 24 de setiembre de 2017.

• Datos: Q2087633
• Multimedia: Mpongwe people