Saltar al conteníu

Miriam Makeba

De Wikipedia
Miriam Makeba
Vida
Nacimientu Johannesburgu[1], 4 de marzu de 1932[2]
Nacionalidá Bandera d'Arxelia Arxelia (1972–)
Bandera de Guinea Guinea
Bandera de Sudáfrica Sudáfrica
Xunión Sudafricana
Residencia Sudáfrica
Llingua materna Idioma xhosa
Muerte Castel Volturno (en) Traducir[3], 9 de payares de 2008[4] (76 años)
Causa de la muerte infartu de miocardiu[3]
Familia
Casada con Hugh Masekela (1964 – 1966)
Stokely Carmichael (1969 – 1978)
Fíos/es Bongi Makeba
Familia
Estudios
Llingües falaes Idioma xhosa
inglés[4]
Oficiu
Oficiu cantante, actriz, artista d'estudiu, compositora
Premios
Nominaciones
Seudónimos Mama Africa
Xéneru artísticu marabi (en) Traducir
rock
música del mundu
African popular music (en) Traducir
Jazz
township music (en) Traducir
Instrumentu musical voz
Discográfica Strut
RCA Victor
Mercury Records
Kapp Records
Collectables
Warner Bros. Records
Reprise Records
Philips
Sonodisc
IMDb nm0538460
miriammakeba.co.za
Cambiar los datos en Wikidata

Zenzile Miriam Makeba (4 de marzu de 1932, Johannesburgu – 9 de payares de 2008, Castel Volturno (en) Traducir), conocida tamién como Mamá África, foi una cantante sudafricana y activista polos derechos humanos, iconu de la llucha contra'l racismu y l'apartheid en Sudáfrica.[9][10]

Biografía

[editar | editar la fonte]

Nació'l 4 de marzu de 1932 en Johannesburgu, Sudáfrica y pertenecía a la etnia xhosa. Pasó la so infancia en Pretoria (Transvaal). Empezó la so carrera nos años cincuenta como cantante col grupu Manhattan Brothers, y dempués fundó la so propia banda, The Skylarks, qu'entemecía jazz con música tradicional sudafricana.[11][12]

En 1949, Makeba casó col policía James Kubay, del que se dixebró dos años dempués y con quien tuvo a la so única fía, Bongi Makeba, en 1950. Poco dempués diagnosticáron-y un cáncer de mama, y el so home, que se dicía que la cutía, dexóla poco dempués, tres dos años de matrimoniu. Una década más tarde tuvo un cáncer de pescuezu d'úteru que tamién superó.[13]

A los 27 años decidió dise de Sudáfrica para poder siguir cola so carrera musical, yá que pol so activismu túvolo difícil pa conseguilo nel so país natal. Makeba viaxó a Venecia para dempués consiguir llegar a Londres, onde conoció al cantante estauxunidense Harry Belafonte, quien la ayudó a entrar n'Estaos Xuníos y col que s'acomuñó artísticamente.[14]

En 1969, Makeba casó col activista negru de Trinidá y Tobagu Stokely Carmichael, líder del Partíu Pantera Negra, del quien se dixebró cuatro años dempués. El so matrimoniu espertó les rocees de les autoridaes norteamericanes, polo que tuvieron qu'emigrar a Guinea. Dempués casó col trompetista de jazz sudafricanu Hugh Masekela.

Cuando en 1960 trató de tornar pal funeral de la so madre, afayó qu'el so pasaporte fuera anuláu pola so postura contraria al apartheid, lo que-y fixo vivir nel exiliu mientres más de trés décades, morando nesa etapa n'Estaos Xuníos, Francia, Guinea y Bélxica. Nelson Mandela, tres la so lliberación, convenció a Makeba por que volviera al so país natal y ufiertó-y un cargu de ministra nel so gobiernu, anque nun aceptó'l cargu.[15][12][16]

Frutu del so defensa de los derechos humanos, creó la fundación humanitaria Zenzile Miriam Makeba, qu'en 2001 punxo en marcha'l Centru de Rehabilitación Miriam Makeba para Neñes.[17]

Finó'l 10 de payares de 2008 en Castel Volturno, nel sur d'Italia, por causa d'un paru cardiacu que sufrió poco dempués de participar nun conciertu contra'l racismu y la mafia en favor del periodista y escritor italianu Roberto Saviano, autor del llibru Gomorra. Foi incinerada y les sos cenices espardíes nel Océanu Atlánticu en Cabu Point na so natal Sudáfrica.[13][15][18]

Reconocencies

[editar | editar la fonte]

En 1965 recibió'l premiu Grammy, compartíu col músicu, actor y activista social d'Estaos Xuníos d'América d'ascendencia xamaicana Harry Belafonte. Convirtióse asina na primer muyer negra en recibir un premiu Grammy.[19][20]

Recibió la Orde francesa de les Artes y les Lletres en 1985 y en 1990 concediéron-y la nacionalidá francesa, apurriéndo-y el pasaporte por que pudiera tornar a país natal dempués de más trés décades nel exiliu. En 1991 llogró en Tunicia'l Premiu Nelson Mandela.[15][17]

El 16 d'ochobre de 1999, foi nomada embaxadora de bona voluntá de la Organización de les Naciones Xuníes pa l'Agricultura y l'Alimentación (FAO). En 2001, foi gallardionada col premiu de la paz Otto Hahn, otorgáu pola Asociación Alemana de la ONU. Un añu dempués foi gallardionada col Premiu de Música Polar qu'otorga la Real Academia Sueca de Música[9] y cola Lexón d'Honor francesa.[21][17]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 11 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 26 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  3. 1 2 URL de la referencia: https://www.blackpast.org/global-african-history/makeba-miriam-1932-2008/.
  4. 1 2 Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 12113767r. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
  5. ↑ URL de la referencia: https://www.spelman.edu/docs/honorary-degrees/honorary-degree-recipients---1977-present---as-of-november-2022---revised-(012023).pdf?sfvrsn=f4347e51_2.
  6. ↑ URL de la referencia: https://dgvn.berlin/2017/03/01/verleihung-der-otto-hahn-friedensmedaille/. Data de consulta: 28 abril 2019.
  7. ↑ URL de la referencia: https://www.news24.com/news24/not-easy-to-build-united-nation-20091211.
  8. ↑ URL de la referencia: http://www.rockonthenet.com/grammy/newartist.htm.
  9. 1 2 «Miriam Makeba vuelve a cantar en el 'doodle' de Google» (castellanu). La Vanguardia. Consultáu'l 18 d'avientu de 2019.
  10. ↑ «Lucha anticoronavirus incorpora a “Pata-pata” y “Color Esperanza”» (castellanu). IPS Agencia de Noticias (19 de mayu de 2020). Consultáu'l 25 de mayu de 2020.
  11. ↑ «Muere la cantante sudafricana Miriam Makeba por un paro cardíaco tras un concierto contra el racismo» (castellanu). La Vanguardia. Consultáu'l 25 de mayu de 2020.
  12. 1 2 «Miriam Makeba: la emperatriz de la canción africana vuelve a reinar en Google» (castellanu). La Voz de Galicia (4 de marzu de 2013). Consultáu'l 18 d'avientu de 2019.
  13. 1 2 «Biografia de Miriam Makeba». www.biografiasyvidas.com. Consultáu'l 24 de mayu de 2020.
  14. ↑ Error de cita: Etiqueta <ref> non válida; nomes non válidos, p.ex. demasiaos Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes :9
  15. 1 2 3 elEconomista.es (10 de payares de 2008). «La cantante sudafricana Miriam Makeba muere tras un concierto - EcoDiario.es» (castellanu). ecodiario.eleconomista.es. Consultáu'l 24 de mayu de 2020.
  16. ↑ Ideal (4 de marzu de 2013). «Miriam Makeba, la voz que inspiró a Mandela» (castellanu). www.ideal.es. Consultáu'l 25 de mayu de 2020.
  17. 1 2 3 Mundinteractivos. «La fuerza de Miriam Makeba llena el Palau | elmundo.es». www.elmundo.es. Consultáu'l 24 de mayu de 2020.
  18. ↑ 20 minutos (10 de payares de 2008). «Muere la cantante sudafricana Miriam Makeba tras un concierto contra el racismo». Consultáu'l 27 d'avientu de 2013.
  19. ↑ «Miriam Makeba» (inglés). GRAMMY.com (19 de payares de 2019). Consultáu'l 18 d'avientu de 2019.
  20. ↑ «Miriam Makeba | Casa África». www.casafrica.es. Consultáu'l 18 d'avientu de 2019.
  21. ↑ «ONU celebra legado de Miriam Makeba» (castellanu). Noticias ONU (10 de payares de 2008). Consultáu'l 18 d'avientu de 2019.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Miriam_Makeba&oldid=4433315»