Mihai Eminescu

De Wikipedia
Mihai Eminescu
Vida
Nacimientu Botoșani (es) Traducir, 15 de xineru de 1850[1]
Nacionalidá Principáu de Moldavia  (1850 -  1856)
Bandera de Rumanía Rumanía  (1856 -  1881)
Reinu de Rumanía  (1881 -  1889)
Residencia Botoșani (es) Traducir
Muerte Bucarest, 15 de xunu de 1889[1] (39 años)
Sepultura Cementeriu de Bellu
Familia
Padre Gheorghe Eminovici
Madre Raluca Eminovici
Casáu con ensin valor
Pareyes Veronica Micle
Hermanos/es
Estudios
Estudios Universidá de Viena
Llingües falaes rumanu[2]
alemán
Oficiu actor, prosista, periodista, bibliotecariu, ensayista, escritor, poeta, políticu
Trabayos destacaos Luceafărul (es) Traducir
Miembru de Academia Rumana
Junimea (en) Traducir
Timpul (en) Traducir
Movimientu romanticismu
Xéneru artísticu poesía
Cambiar los datos en Wikidata

Mihai Eminescu o Mihail Eminovici (15 de xineru de 1850, Botoșani (es) Traducir – 15 de xunu de 1889, Bucarest) foi un poeta del románticu tardíu. Foi poeta, prosista y periodista, calificáu pola crítica lliteraria como la voz poética más importante de la lliteratura rumana. Posiblemente ye'l poeta moldavu más conocíu a nivel mundial, siendo les sos obres más conocíes Luceafărul (El lluceru), Mai am un singur dor (Quédame un solu deséu), y 5 Scrisori (Cinco Cartes).

Yera un miembru activu de la Sociedá Lliteraria "Junimea", siendo amás afiliáu al Partíu Conservador de Rumanía y periodista en "Timpul" (el periódicu oficial del Partíu Conservador).

Oríxenes[editar | editar la fonte]

"Mihail" ye una forma arcaica de Mihai, (Miguel en idioma español). Dambos usábense na dómina na que vivió, y él usó los dos. De toes formes, en Rumanía conózse-y anguaño como Mihai Eminescu.

El so padre, Gheorghe Eminovici, yera de Călineşti, entós daquella una aldega de la provincia austriaca de Bucovina, pero crució la frontera con Moldavia asitiándose nel pueblu de Botoșani, y casándose con Raluca Iurăscu, descendiente d'una perantigua familia moldava de l'aristocracia.

Mihai Eminescu (Chisináu, Moldavia)

Vida[editar | editar la fonte]

Primeros años[editar | editar la fonte]

Nació n'Ipoteşti, Botoşani, na rexón rumana de Moldavia. Pasó la so infancia en Ipoteşti, nel llar familiar. Ente 1858 y 1866 asistió a la escuela en Cernăoţi, rematando'l 4º cursu como 5º de la so promoción, dempués de lo que realizó dos años d'educación secundaria.

La primer evidencia de Eminescu como escritor ye de 1866, cuando tres la muerte del so profesor de rumanu, los sos compañeros y él publicaron un panfletu Lăcrămioarele invăţăceilor gimnaziaşti (Llárimes de los estudiantes del Institutu) pal qu'escribió'l poema La mormântul lui Aron Pumnul (A la tumba de Aron Pumnul(Puñu)).

El 25 de febreru, el so poema De-aş avea (Si Tuviera) foi publicáu na revista lliteraria Familia d'Iosif Vulcan, que se publicar en Pesta, dempués de lo que empezó una serie de publicaciones (dalgunes n'alemán) en revistes. Debíu al refugu que tenía Iosif Vulcan al sufixu eslavu -ici, camudó-y el nome por Mihai Eminescu, qu'aparentaba ser más rumanu.

Ente 1866 y 1869 viaxa pela ruta Cernăoţi - Blaj - Sibiu - Giurgiu - Bucuresti, ciudaes de toles rexones habitaes polos rumanos (como mayoría de población). Son, en realidá, años de conocencia, al traviés del contautu direutu, del pueblu rumanu, del so idioma, (de les diferencies ente les distintes rexones) de les sos costumes y de los problemes reales. Tien la intención de terminar los sos estudios, pero nun lu consigue. Apuerta a apuntador y copista de papeles na compañía de teatru de Iorgu Caragiale y dempués na de Mihai Pascaly. Gracies a l'encamientu d'esti postreru, ye emplegáu como apuntador y copista nel Teatru Nacional, onde conoz a I.L.Caragiale. Sigue publicando en "Familia"; escribe poesíes, drames ("Mira"), fragmentos de novela ("Xeniu col corazón ermu"), que se queden solo n'estáu de manuscritu; traduz del alemán obres como "L'arte de la representación dramática-desenvueltu científicamente, de Y.Th.Rötscher.

En 1869 echa les bases, xunto con otros mozos, del círculu lliterariu "Orientul" ("L'Oriente"), que tenía como propósitu, ente otres coses, recoyer cuentos y poesíes populares y documentos tocantes a la hestoria y la lliteratura de Rumanía. Eminescu recibe como encargo la rexón de Moldavia. Nel branu atopar de manera ocasional col so hermanu Iorgu, oficial nel exércitu rumanu, que-y pide volver# a entamar les rellaciones cola so familia. El so padre prométe-y dineru pa estudiar en Viena, onde llegaren la mayoría de los sos antiguos compañeros de Cernăoţi.

Años universitarios[editar | editar la fonte]

N'ochobre de 1869 entra na Facultá de Filosofía de Viena como estudiante estraordinariu, ye dicir como simple oyente, faltándo-y el diploma de Bachilleratu. Conoz a Ioan Slavici y a otros estudiantes rumanos de Transilvania y Bucovina y entra nuna sociedá d'estudiantes llamada "România junǎ" ("La moza Rumanía"). Los años d'universidá fueron en realidá pa Eminescu años d'afondar nes grandes obres de la cultura occidental (y dalgunes de la cultura oriental). Va Usar les sos conocencies nes sos obres lliteraries y na so actividá periodística (trabayando tamién nuna teoría pal desenvolvimientu económicu del nuevamente establecíu estáu rumanu, teniendo en cuenta la identidá cultural del pueblu). A pesar de los conseyos de los sos amigos (el críticu lliterariu Titu Maiorescu prometiéra-y un puestu de profesor de filosofía na Universidá de Iaşi) y la so familia, nun quier llograr nengún diploma, la esplicación siendo quiciabes les sos idees influyíes pol Romanticismu. Conoz a Veronica Micle, quien va ser la so inspiración pa les sos poesíes d'amor; la correspondecia ente los dos indica que Eminescu taba realmente namoráu d'ella, pero les sos decisiones nésta rellación dexen dellos signos d'interrogación; de toa manera, nunca llegaron a vivir xuntos.

Maduror[editar | editar la fonte]

En 1874 Eminescu torna al so país y vive en Iaşi hasta 1877. Trabaya como direutor de la Biblioteca Rexonal, revisor escolar pa les provincies Iaşi y Vaslui o como redactor del periódicu "Curierul de Iaşi". Sigue publicando na revista "Convorbiri literare"(Conversaciones Lliteraries). Empieza la so amistá con Ion Creangă, conocíu güei como unu de los cuatro clásicos de la lliteratura rumana. La so situación material ye inestable y tien problemes familiares.

En 1877 mover a Bucuresti, onde hasta 1883 ye redactor, y dempués redactor-xefe del periódicu "Timpul",(El Tiempu) el periódicu oficial del Partíu Conservador. La so actividá periodística ye remarcable, pero la falta de sofitu debilita la so salú física y psíquica. Ye tamién el periodu de los sos grandes poemes (la serie de les "Epístoles", "El Lluceru"...). Una parte de les sos poesíes van ser recoyíes por Titu Maiorescu y publicaes nel volume "Poezii"(Poesíes) de 1884, l'únicu volume publicáu mientres la vida del autor.

En xunu de 1883, desimíu, el poeta cai gravemente enfermu, siendo internáu nel hospital del doctor Şoţo, y espuestu a un tratamientu a base d'inyecciones con mercuriu. Tamién hai una versión según la cual el poeta cayó víctima d'una combalechadura política de los que fueren acusaos de corrupción nel so periódicu y de los que miraben con mal güeyu la so supuesta actividá nuna sociedá secreta que lluchaba pa la lliberación de Transilvania de la ocupación austrohúngara y pa la unión de tolos rumanos nun solu Estáu. Foi treslladáu a un sanatoriu de Viena, onde s'atayó'l tratamientu con mercuriu y el so estáu ameyoró, pero al tornar en Rumanía va bazcuyar hasta'l día de la so muerte prematura. Muerre nel 15 de xunu de 1889 na casa de salú del doctor Şoţo. La variante que paez más plausible ye que Eminescu sufría d'una enfermedá hereditaria llamada Trestornu Bipolar, qu'afectó tamién a dos de los sos hermanos.

En "La vida de Mihai Eminescu", llibru publicáu en 1932, el críticu George Călinescu escribió estes pallabres alrodiu de la muerte del poeta :

"Asina pereció, nel octavu llustru de la so vida'l más grande poeta, que nació y va nacer dalguna vegada, quiciabes, la tierra rumana. Agües van ensugar nel so llechu, y sobre el so llugar d'entierru llevantará dalgún monte o dalguna fortaleza, estrelles van sumir na llonxanza, hasta que la nuesa tierra va recoyer toles sos cazumbres y va llevantar nel tubu delgáu d'otra azucena cola fortaleza d'esos arumes."

Ésta afirmación, como casi tolo amestao a Eminescu, podría empecipiar un discutiniu ente los lliteratos rumanos.

La so tumba atópase nel Campusantu de Bellu de Bucuresti.

Obra[editar | editar la fonte]

Eminescu ye, indiscutiblemente, el más grande poeta moldavu del sieglu XIX y ye consideráu inda'l poeta nacional pola mayoría de los rumanos. Esta considerancia nun ye debida necesariaramente al valor estéticu de les sos poesíes, (nel sentíu que non tol mundu tien conocencies de crítica lliteraria) sinón más bien porque nes sos meditaciones reflexa les moliciones más dignes de l'alma rumana. La obra de Eminescu foi traducida a más de 60 idiomes.

Na mesma hai poca biografía, sicasí puede reparase una evolución del pensamientu y de la espresión lliteraria. Les poesíes de la so adolescencia tienen polo xeneral como temática'l patriotismu y l'espertar de la conciencia nacional ente los rumanos, base pa la llucha pa la llibertá frente al Imperiu otomanu y la xunión de tolos rumanos nun solu estáu. A ésti periodu pertenecen poesíes como "A la tumba de Aron Pumnul", "A Bucovina" y "Que deséu pa ti, duce Rumanía". Nelles fala del romanticismu de los paisaxes del so país y del calter fuerte del pueblu rumanu, lo mesmo que de la "llapada cándida" de la so alma.

Sicasí, escribe tamién una poesía intitulada "La esperanza", onde medita sobre una tema que va tornar de manera constante na so llírica dempués del contautu cola filosofía pesimista d'Arthur Schopenhauer nos sos años d'estudiante. Una influencia especial tien el conceutu schopenhaueriano de primacía de la voluntá frente a la razón, lo que convierte a la vida nun xuegu absurdu pa l'afirmación del propiu yo. Tamién les idees de Schopenhauer alrodiu de la estética y del xeniu influyeron en Eminescu, ensin escaecer que la ética y el ascetismu son tamién recomandadas por Schopenhauer pa escapar del absurdu esistencial. Sicasí, el individualismu estremu de Schopenhauer queda per un sitiu apangáu pol amor fraternal (amor al próximu), como carauterística del home cimeru de puntu de vista espiritual, visión espresada na poesía de Eminescu "Ángel y demoniu" : (" ¿ Cómo entró él nésta vida ? ¿ Cuánto amor de xusticia y bien,/ Cuánta fraternidá sincera traxera consigo ?"). El críticu lliterariu Tudor Vianu publicó en 1930 un estudiu intitulado "Poezia lui Eminescu" ("La llírica de Eminescu"), no cual concéntrase sobre la influencia de los autores clásicos, y de los autores alemanes polo xeneral, y Schopenhauer n'especial, na obra de Mihai Eminescu. Ye, poques gracies, tamién el periodu de les primeres poesíes de namoramientu, anque nésti tema va ser tamién influyíu pola opinión de Schopenhauer alrodiu de les muyeres.

A principios de 1869, mientres ta entá en Bucuresti, ye publicada la so poesía "Los mozos corruptos", una crítica amargosa a la indiferencia de los mozos estudiantes de la so xeneración escontra la cultura y escontra los grandes acontecimientos de la so dómina. Nestos años conoz la fala de les distintes rexones con mayoría de población rumana (Moldavia, Valaquia, Transilvania) y va intentar crease un estilu y llograr la perfeición estética na síntesis harmoniosa de los distintos dialeutos (que de toa manera teníen una semeyanza remarcable, más grande por casu que los dialeutos del italianu). Por eso Nicolae Iorga, unu de los más grandes historiadores rumanos, va llamar a Eminescu "el creador del idioma rumanu modernu" y ésti va escribir en "La segunda epístola" sobre la llucha d'él y del los filólogos rumanos del sieglu XIX pa dar una forma oficial pa "la nuesa antigua y sabia llingua".

Ente 1869 y 1874 ye'l periodu más bohemiu de la vida de Eminescu, dedicándose a la llectura y a los alcuentros amorosos, magar empieza a escribir artículos y atraer a la so causa de llibertá y unión nacional a los estudiantes rumanos de Viena y Berlín. Conoz a Veronica Micle, quien probablemente-y sirvirá d'inspiración nes sos poesíes d'amor, onde va falar del pruyimientu por un amor ideal, un amor romántico ente un home cimeru con sede de lo absoluto y la señardá de los arquetipos divinos y una muyer "mortal", formosa pero coles sos llendes de puntu de vista espiritual. Asina son, por casu, les poesíes "Venera y Madona" o la poesía d'inspiración folclórica "Mirón y la formosa ensin cuerpu".

Hai tamién poesíes d'amor espresando una pasión terrible y la desesperación romántica, como "Iconu y marcu", onde ta espresada la incompatibilidá ente la vida poética d'un home cimeru y les necesidaes diaries; magar esa vida ye posible en solitariu, el poeta nun puede plantegase la unión de la so vida cola muyer amada neses condiciones. Estes poesíes estremar de les poesíes con calter filosóficu, (anque pueden contener tamién meditaciones) que contienen pensamientos claros espresaos con poques pallabres y con elegancia d'estilu. La flor representativa pa la llírica d'amor eminesciana ye la tila, polo cual Nichita Stănescu (poeta rumanu del sieglu XX, líder de la xeneración de los ´60 na poesía rumana) va afirmar la molición que la invade cada vez que pasa por al llau d'un tilal.

La tema de la Naturaleza apaez enxareyáu col de la infancia (espresándose entós la señardá pola infancia nel senu de la Naturaleza, del monte qu'arrodiaba'l so pueblu natal) o separáu, siendo entós almirada'l grandor de la Naturaleza y miráu con güeyu escépticu l'intentu del ser humanu d'apoderala. En "Revedere" ("Realcuentru") Eminescu opón la maxestá de los ritmos repetitivos y aparentemente eternos de la Naturaleza a lo efímero de la vida humana, considerando al ser humanu un ser "errante" nésti planeta. Otres fontes d'inspiración son el folclor rumanu y el cristianismu ortodoxu, con poesíes como "Dios y home" o "El rezu". La crítica social apaez chiscada en delles poesíes, siendo influyida pola so visión pesimista de la esistencia, que lo lleva a condergar la esplotación. (pero dende'l puntu de vista d'una concepción metafísica, non marxista; inclusive na so poesía "Emperador y proletariu" el poeta pasa a una meditación sobre'l sentíu de la esistencia)

Ente 1876 y 1883 ye'l periodu que puede llamase de maduror del escritor. Apaecen retomaos les temes de los años anteriores, pero con mayor claridá d'espresión y maduror filosóficu, siendo representatives los cinco "Epístoles" y "El lluceru", una obra proyeutada dende la so mocedá en Viena.

La obra de Eminescu marca un "antes" y un "dempués" na llírica rumana, contribuyendo a una seleición meyor de los mozos que queríen afirmase como poetes na segunda metá del sieglu XIX y dexando un legáu qu'inda trescala l'alma d'homes, otra manera bien distintos, del so queríu pueblu.

Nes obres de maduror destaquen poesíes de calter filosóficu, como :

  • "Feúra y probeza"
  • "El rezu d'un daciu"
  • "Glossa"
  • "Oda en métrica antigua"
  • "A los mios críticos"
  • los cinco "Epístoles"
  • "El Lluceru", considerada la so obra maestra, tratar de la condición del xeniu y l'imposibilidá pa él de llegar a la felicidá nel mundu terrestre.
Prosa
  • Făt-Frumos din lacrimă (Príncipe Encantador, Concebíu poles llárima)
  • Geniu pustiu (Xeniu col corazón ermu)
  • Sărmanul Dionis (El probe Dionis)
  • Cezara (Cesárea).

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. ↑ 1,0 1,1 Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  2. ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «Mihai Eminescu (1850-1889)» (francés). autoridaes BNF. Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  • George Călinescu, La vie d'Eminescu, Bucuresti: Univers, 1989, 439 p.
  • Marin Bucur (ed.), Caietele Mihai Eminescu, Bucureşti, Editura Eminescu, 1972.
  • Zoe Dumitrescu-Buşulenga, Eminescu și romantismul german (Eminescu y el Romanticismu alemán), Bucuresti, Editorial Eminescu, 1986.
  • Sergiu Al-George, Arhaic şi universal. India în conştiința culturală românească: Brâncuşi, Eliade, Blaga, Eminescu (Arcaicu y universal. La India na conciencia cultural rumanu: Brancusi, Eliade, Blaga, Eminescu), Bucuresti, Editorial Eminescu, 1981.
  • Amita Bhose, Eminescu şi India (Eminescu y la India), Iaşi, Editorial Junimea, 1978.
  • Mircea Itu, Indianismul lui Eminescu (El indianismo de Eminescu), Braşov, Editorial Orientul latin, 1995, (ISBN 973-96407-6-1).
  • Alain Guillermou, La génèse intérieure des poésies d'Eminescu (La xénesis interior de poemes de Eminescu), Paris, Editorial Didier, 1963.
  • Perpessicius, Eminesciana (Sobre Eminescu), Prólogu de Dumitru D. Panaitescu (editor), Iași, Editorial Junimea, 1983.
  • Edgar Papu, Poezia lui Eminescu (La poesía de Eminescu), Bucuresti, Editorial Minerva, 1971.
  • Dumitru Murărașo, Mihai Eminescu. Viața și Opera (Mihai Eminescu - la vida y l'obra), Bucuresti, Editorial Eminescu, 1983.
  • Ioana Em. Petrescu, Eminescu. Modele cosmologice și viziune poetică (Modelos cosmolóxicos y visión poética), Bucuresti, Editorial Minerva, 1972.
  • Eugen Simion, Proza lui Eminescu (La prosa de Eminescu), Bucuresti, Editura pentru literatură, 1964.
  • Ion Negoițescu, Poezia lui Eminescu (La poesía de Eminescu), Iaşi, Editorial Junimea, 1970.
  • Tudor Vianu, Poezia lui Eminescu (La poesía de Eminescu), Bucuresti, Editorial Cartia Românească, 1930.
  • Constantin Noica, Introducere la miracolul eminescian (Introducción al milagru de Eminescu), Bucuresti, Editorial Humanitas, 1992.

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]

Ye obligatoriu indicar l'idioma de Wikisource.

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Mihai_Eminescu&oldid=4104414»