Manuel Salazar y Baquíjano
Manuel Salazar y Baquíjano | |||
---|---|---|---|
| |||
Vida | |||
Nacimientu | Lima, 24 de xunetu de 1777 | ||
Nacionalidá | Perú | ||
Muerte | Lima, 7 de payares de 1850 (73 años) | ||
Sepultura | Cementeriu Presbíteru Matías Maestro | ||
Estudios | |||
Llingües falaes | castellanu | ||
Oficiu | políticu | ||
Manuel José de Salazar y Baquíjano (24 de xunetu de 1777, Lima – 7 de payares de 1850, Lima) foi un políticu y militar peruanu. Integró la Suprema Xunta Gubernativa de Perú, xunto con José de La Mar y Felipe Antonio Alvarado (1823). Exerció tamién la vicepresidencia de la primer Mesa Llexislativa del primer Congresu Constituyente de 1822, que la so presidencia exerció en 1823. Foi tamién miembru del Congresu Xeneral Constituyente de 1827. Depués encargóse del poder executivu en forma interina en cuatro oportunidad: dos veces so la presidencia de José de La Mar, como vicepresidente de la República (1827 y 1828), y otros dos so la presidencia de Luis José de Orbegoso y Moncada: como Supremu Delegáu (1834) y como Presidente del Conseyu d'Estáu (1834-35). En 1845 foi escoyíu Senador per Lima y presidió el so cámara en cuatro periodu.
Biografía
[editar | editar la fonte]Foi fíu de José Antonio de Salazar y Argañal, alcalde ordinariu de Lima en 1767, perteneciente a la orde de Carlos III, y de Francisca de Paula Baquíjano y Carrillo de Córdoba, limeña. Como asocedía colos fíos de les encoteraes families criollas, foi investido como teniente coronel de milicies, y pasó a ser sodelegáu de los partíos de Saña ente 1806 y 1807, y Lambayeque, ente 1808 y 1811. A la muerte del so tíu José Baquíjano y Carrillo, heredó los derechos al títulu de Conde de Vistaflorida (1818) al qu'arrenunció darréu al convertise Perú en República, y, por ser bizcu, el pueblu llamar Conde de Vistatorcida.[1] Foi unu de los firmantes del Acta d'Independencia aprobada en sesión de cabildru abiertu el día 15 de xunetu de 1821.
Foi escoyíu diputáu pol distritu de Huaylas (nel actual departamentu de Áncash) pasando a integrar el primer Congresu Constituyente de 1822. Xunto con Francisco Xavier de Luna Pizarro, José Faustino Sánchez Carrión y Francisco Javier Mariátegui, integró –en calidá de vicepresidente– la mesa directiva de dichu congresu, aludíu pol llibertador José de San Martín nes sos pallabres de despidida: «Peruanos, déxovos establecida la representación nacional; si depositáis nella un enteru enfotu, cantái'l trunfu, si non l'anarquía va taramiavos».[2] A otru día, integró col xeneral José de La Mar y el comerciante salteño Felipe Antonio Alvarado la llamada Suprema Xunta Gubernativa de Perú qu'asumió'l poder executivo tres la partida del Llibertador, y que'l so mandatu estender del 20 de setiembre de 1822 al 27 de febreru de 1823.
Depués presidió'l Congresu Constituyente, del 20 d'ochobre al 20 de payares de 1823, xustamente nel periodu nel cual promulgóse la primer constitución republicana de Perú.
Foi nomáu Prefeutu de Lima, cargu qu'exerció del 12 de xineru al 20 de setiembre de 1825, en que la so potestá dictó un reglamentu de policía.[3] Dióse-y la medaya cívica col bustu del Llibertador Bolívar, el 10 d'ochobre de 1825.
Foi nuevamente escoyíu diputáu por Lima, integrando'l Congresu Xeneral Constituyente de 1827. Designáu vicepresidente de la República pol Congresu, encargar del poder executivu en dos causes:
- La primera, del 9 de xunu a 22 d'agostu de 1827, ente que l'electu presidente José de La Mar treslladar dende Guayaquil a Lima p'asumir el mandu; y
- La segunda, a partir del 13 de setiembre de 1828, na que La Mar asumió'l mandu d'exércitu peruanu tres l'españíu de la guerra contra la Gran Colombia, hasta'l golpe d'estáu del 5 de xunu de 1829 qu'en Lima promovió'l xeneral Antonio Gutiérrez de La Fuente (ente qu'en Piura el xeneral Agustín Gamarra prindaba y desterraba al presidente La Mar).
Mientres la presidencia provisional del xeneral Luis José de Orbegoso, foi designáu presidente del Conseyu d'Estáu en 1834 y nuevamente tocó-y exercer el poder executivo en dos oportunidad:
- La primera, dende'l 30 de marzu hasta'l 6 de mayu de 1834 cuando salió Orbegoso a combatir a les revolucionaries encabezadures pol xeneral Pedro Pablo Bermúdez; y
- La segunda, cuando Orbegoso empecipió'l so percorríu poles provincies del sur el 9 de payares de 1834, hasta'l golpe d'estáu del teniente coronel Felipe Santiago Salaverry el 23 de febreru de 1835.
Salazar retirar a Jauja con unes poques fuercies a les que se sumaron otres, pero finalmente toes plegáronse a Salaverry.[4] Ésti designó a Salazar como miembru del so Conseyu d'Estáu, reconociendo asina los sos méritos. Pero a derrota y muerte de Salaverry a manes d'Andrés de Santa Cruz punxo fin a les sos funciones polítiques (1836).
Mientres la Confederación Perú-Boliviana permaneció retiráu de la política. Entá dempués del trunfu de los restauradores peruanu-chilenos nel combate de Portada de Guías (llibrada nes puertes de Lima, el 21 d'agostu de 1838), refugó les ufiertes de volver a l'actividá pública. Pero tres l'anarquía militar de 1842-1844, foi escoyíu senador por Lima en 1845, llegando a presidir el so cámara hasta en cuatro causes: nes llexislatures ordinaries de 1845 y 1847, y nes estraordinaries de 1848 y 1849.[5]
Finó en Lima en 1850 y foi soterráu nun mausoléu del Campusantu Xeneral.
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Referencies
[editar | editar la fonte]- Bibliografía
- Basadre, Jorge: Historia de la República de Perú. 1822 - 1933, Octava Edición, correxida y aumentada. Tomu 1 y 2. Editada pol Diariu "La República" de Lima y la Universidá "Ricardo Palma". Impresu en Santiago de Chile, 1998.
- Chirinos Soto, Enrique: Historia de la República (1821-1930). Tomu I. Lima, AFA Editores Importadores S.A, 1985.
- Tauro del Pino, Alberto: Enciclopedia Ilustrada de Perú. Tercer Edición. Tomu 14. QUI/SAL. Lima, PEISA, 2001. ISBN 9972-40-163-3
- Vargas Ugarte, Rubén: Historia General del Perú. Sestu, Séptimu y Octavu Tomu. Primer Edición. Editor Carlos Milla Batres. Lima, Perú, 1971.
- Dellos autores: Historia de Perú. Lima, Lexus Editores, 2000. ISBN 9972-625-35-4
- Dellos autores: Grandes Forxadores de Perú. Lima, Lexus Editores, 2000. ISBN 9972-625-50-8
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]