Llingües romániques
Apariencia
(Redirixío dende Llingua románica)
Esti artículu fai parte de la serie Llingües romániques |
Grupos llingüísticos |
Iberorrománicu |
Les llingües romániques (tamién denomaes llingües romances o neollatines) son una rama indoeuropea de llingües mui emparentaes ente sí, que remanecen del llatín vulgar o rústicu (entendíu nel sentíu etimolóxicu de "faláu pol pueblu", como opuestu al llatín clásicu y lliterariu).
Clasificación
[editar | editar la fonte]Llingües romániques occidentales
[editar | editar la fonte]Sonorizen o pierden les oclusives sordes intervocaliques (formica >> formiga, vita >> vida, sapere >> saber) y formen el plural con (s).
- Iberorrománicu
- Mozárabe †
- Occitanorrománicu
- Galorrománicu
- Francu-provenzal
- Llingua d'oïl
- Francés o Francien
- Normandu
- Galó
- Valón
- Picardu
- Lorenés
- Poitevin-santogés
- Francu-comtés
- Berrichón
- Borgoñón-morvandés
- Angevin-mayenés
- entre más variedaes
- Retorrománicu
- Cisalpinu
- Meridional
Llingües romániques orientales
[editar | editar la fonte]Conserven les oclusives sordes intervocaliques (formica >> formica, vita >> vita, sapere >> sapere) y formen el plural con (e, i).
- Italorrománicu
- Sicilianu
- Napolitanu
- Romanescu y variedaes centrales.
- Toscanu
- Dálmata †
- Balcanorrománicu
- Rumanu o dacorumanu
- Macedorrumanu
- Meglenorrumanu
- Istriorrumanu
Tabla de comparanza ente delles llingües romániques
[editar | editar la fonte]Llatín | Sardu | Italianu | Castellanu | Portugués | Catalán | Francés | Rumanu | Lombardu | Romanche |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
acquam | acqua | acqua | agua | agua | aigua | eau | apă | acqua | aua |
clave | clave | chiave | llave | chave | clau | clef | cheie | ciav | clav |
noctem | nòte | notte | noche | noite | nit | nuit | noapte | nott | notg |
pontis | ponte | ponte | puente | ponte | pont | pont | punte | pont | pont |
tempus | témpus | tempi | tiempos | tempos | temps | temps | timp | temps | temps |
nōvum | nóvu | nuovo | nuevo | novo | nou | nouveau | nou | noeuv/nöf | nov |
hospitalis | ispidale | ospedale | hospital | hospital | hospital | hôpital | spital | ospedaa | ospedal |
caballum | cabadhu | cavallo | caballo | cavalo | cavall | cheval | cal | cavâl | cheval |
cantare | cantare | cantare | cantar | cantar | cantar | chanter | a cânta | cantà | chantar |
ego | égo | io | yo | eu | jo | je | eu | mi/me | jau |
filium | filiu | figlio | hijo | filho | fill | fils | fiu | fioeu | figl |
facere | facere | fare/facere | hacer | fazer | fer | faire | face | fà | far |
lingua | lingua/límba | lingua | lengua | lingua | llengua | langue | limbă | lengua | lingua |
terram | tèrra | terra | tierra | terra | terra | terre | țarǎ | terra | terra |
pluviam | próida | pioggia | lluvia | chuva | pluja | pluie | ploaie | pieuva | plievgia |
ārbore | àrbore | albero | árbol | árvore | arbre | arbre | arbore | alber | arbre |
hōmo | ómo | uomo | hombre | homem | home | homme | om | ómm | um |
cælum | chélu | cielo | cielo | céu | cel | ciel | cer | cel | chiel |
manum | mànu | mano | mano | mão | mà | main | mână | man | maun |
digitus | digtu | dito | dedo | dedo | dit | doigt | deget | dit | digt |
Referencies
[editar | editar la fonte]Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
- Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Llingües romániques.