Llingües samoyedes
Llingües samoyedes | ||
---|---|---|
Distribución xeográfica | Norte de Siberia | |
Países | Rusia | |
Falantes | 30 mil | |
Filiación xenética | L. Samoyedas | |
Subdivisiones |
Nenets Yenets Nganasan Selkap Samoyedo kamaIdioma nenezo, yenets (es) , enganasano (es) , Selkup (es) , Idioma kamasianu y mator (es) | |
Códigu Glottolog | samo1298 | |
| ||
Ver tamién Idioma - Families - Clasificación de llingües | ||
[editar datos en Wikidata] |
Les llingües samoyedas ye una familia de llingües falada a entrambos llaos de los monte Urales nel estremu septentrional de Rusia por quiciabes unos 30.000 falantes en total. Xunto coles llingües finu-ugrias, formen la familia de llingües uráliques.
El grupu ta compuestu, ente otros, poles siguientes llingua y grupos étnicos:
- Nenets
- Yenets o Enets, a lo llargo del ríu Yenisei
- Nganasan o tavgi
- Selkup, tamién llamaos samoyedos ostyak; el nome puede causar tracamundiu, porque dellos observadores llamaron a los khant col nome d'ostyakos
- Samoyedo kama (estinguíu)
Los trés primeres llingües son mutuamente intelixibles, siendo'l selkup diverxente.
El territoriu samoyedo estender dende'l mar Blanco hasta'l mar de Láptev, a lo llargo de les mariñes ártiques de la Rusia europea, incluyendo'l sur de Nueva Zembla, la península de Yamal, les boques del ríu Ob y del ríu Yenisei hasta la península de Taimyr nel estremu norte de Siberia. Los sos vecinos son les llingües ugrias trans-uráliques y les llingües permias fineses cis-uráliques al sur, pero tán dixebraos de los fineses bálticos por rusos al oeste. Al norte parten con el pueblu túrquico yakuto.
Una ciudá samoyeda considerable surdió en Mangazeia nel sieglu XVI, creciendo sobre'l comerciu y siendo destruyida a empiezos del sieglu XVII.
La so economía básase nel llendo de renos.
Comparanza léxica
[editar | editar la fonte]Los numberales en distintes llingües samoyedas son:[1]
GLOSA Nganasan Enets Nenets Selkup PROTO-
SAMOYEDOMonte Tundra Monte Tundra '1' ŋoʔoi ŋolʲo ŋo:ʔ ŋoːpʔ ŋob ukkər *ŋoːpʔ/
*uk-'2' sʲitɪ ʃiði side ʄitʲa sʲidʲə ɕittə *sid- '3' nagyr nɛxuʔ nehuʔ nʲaɦaɬʔ nʲaxɐr nɔːkər *nʲagur '4' tʃʲetə tɛt teto tʲyʰt tʲeta̠ tɛːttə *tʲet- '5' səŋholʲaŋkə sob(i)riɡ sobːoregːo hampɬaɧk səmpɐlʲaŋkɐ sompəla *somplaŋk '6' mətʲyʔ motu(ʔ) motuʔ mattʔ mətɐq muktət *motuq '7' sʲajbə sɛʔo seʔo ʄyʔew sʲiːqwɐ seːʎt͡ɕə *seqw '8' sʲitəðətə ʃiðiʔɛt sidiʔeto ʄattʲet sʲidɐntʲetɐ 10-2 *sid-tʲet- '9' ŋamʲaitʃʲymə nɛda neːsaː kaːʄemjuʔ xasuːjuːq 10-1 '10' bʲiʔ biʔ biuʔ juʔ juːq køt *-juq?
Referencies
[editar | editar la fonte]Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]- From proto-Samoyedic to samoyedic languages
- Llingües samoyedas na páxina de la Promotora Española de Llingüística (Proel)