Llingües romániques

Esti artículu ye un entamu. Pues ayudar a la Wikipedia n'asturianu ampliándolu.

Esti artículu fai parte de la serie Llingües romániques

Grupos llingüísticos

Iberorrománicu Galorrománicu Retorrománicu Italorrománicu Balcanorrománicu Sardorrománicu Occitanorrománicu

Les llingües romániques (tamién denomaes llingües romances o neollatines) son una rama indoeuropea de llingües mui emparentaes ente sí, que remanecen del llatín vulgar o rústicu (entendíu nel sentíu etimolóxicu de "faláu pol pueblu", como opuestu al llatín clásicu y lliterariu).

Clasificación

Una posible clasificación ye:

• Iberorrománicu
  • Galaicoportugués
    • Portugués
    • Gallegu
    • Fala de Xálima o xalimegu
  • Astur-lleonés
    • Asturianu
    • Lleonés
    • Mirandés
    • Estremeñu
    • Cántabru o montañés
  • Castellanu o Español
    • Sefardí o xudeoespañol
  • Aragonés
    • Benasqués
    • Rioxanu
• Galorrománicu
  • Llingües d'oïl
    • Francés
    • Normandu
    • Galó
    • Valón
    • Poitevín
    • Picardu o chti
  • Franco-provenzal o arpitanu
  • Galo-italianu
    • Piamontés
    • Lombardu
    • Emiliano-romagnolo
    • Vénetu
    • Ligur
  • Retorrománicu
    • Romanche
    • Ladín
    • Friulanu
  • Occitanurrománicu
    • Catalán
    • Occitanu
      • Gascón
      • Provenzal
• Italorrománicu
  • Italianu central
    • Toscanu
      • Italianu estándar
    • Corsu
    • Napolitanu
    • Sicilianu
  • Dálmata †
• Sardorrománicu
  • Sardu
• Románicu oriental o Balcanorrománicu
  • Rumanu

^{[ensin referencies]}

Distribución de les llingües romániques más falaes a entamos del sieglu XXI: español (verde escuru y verde claro), francés (azul y celeste), portugués (anaranxáu), italianu (mariellu) y rumanu (encarnáu).

Tabla de comparanza ente delles llingües romániques

Llatín	Francés	Sicilianu	Italianu	Castellanu	Sardu	Catalán	Portugués	Rumanu	Asturianu
acquam	eau	acqua	acqua	agua	abba	aigua	agua	apâ	agua
clave	clef	chiavi / ciavi	chiave	llave	clave	clau	chave	cheie	llave / chave
noctem	nuit	notti	notte	noche	note	nit	noite	noapte	nueche / nueite
cantare	chanter	cantari	cantare	cantar	cantare	cantar	cantar	cânta	cantar / cantare
caballum	cheval	cavallu	cavallo	caballo	càdhu	cavall	cavalo	cal	caballu
dicere	dire	diceri	dicere	decir	dicere	dir	dizer	zice	dicir
fīlium	fils	figghiu	figlio	hijo	filu	fill	filho	fiu	fiu
facere	faire	faciri	facere	hacer	facere	fer	facer	făce	facer
familia	famillie	familia	famiglia	familia	familia	famìlia	familia	familie	familia
lingua	langue	lingua	lingua	lengua	limba	llengua	lingua	limbă	llingua
terram	terre	terra	terra	tierra	terrà	terra	terra	țara	tierra
pluviam	pluie	chiuvuta	pioggia	lluvia	pròida	pluja	chuva	ploaie	lluvia
ārbore	arber	alberu	albero	árbol	arbure	arber	árvore	arbore /pom	árbol /arbole
tempus	temp	tempu	tempo	tiempo	tempu	temp	tempo	timpul	tiempu
hōmo	homme	omú	uomo	hombre	òmo	homem	home	om	home
caelum	ciel	celu	cielo	cielo	chelu	cel	céu	cer	cielu
librum	livre	libru	libro	libro	liberu	llibre	livro	cârte	llibru