Llingües romániques

Esti artículu ye un entamu. Pues ayudar a la Wikipedia n'asturianu ampliándolu.

Esti artículu fai parte de la serie Llingües romániques

Grupos llingüísticos

Iberorrománicu Galorrománicu Retorrománicu Italorrománicu Balcanorrománicu Sardorrománicu

Les llingües romániques (tamién denomaes llingües romances o neollatines) son una rama indoeuropea de llingües mui emparentaes ente sí, que remanecen del llatín vulgar o rústicu (entendíu nel sentíu etimolóxicu de "faláu pol pueblu", como opuestu al llatín clásicu y lliterariu).

Clasificación

Una posible clasificación ye:

• Iberorrománicu
  • Galaicoportugués
    • Portugués
    • Gallegu
    • Gallego-asturianu
    • Fala de Xálima o xalimegu
  • Astur-lleonés
    • Asturianu
    • Lleonés
    • Mirandés
    • Estremeñu
    • Cántabru o montañés
  • Castellanu o Español
    • Sefardí o xudeoespañol
  • Aragonés
    • Benasqués
    • Rioxanu †
  • Catalán-valencianu-balear
    • Valencianu
    • Catalán balear
    • Alguerés
    • Catalán ribagorzanu
    • Catalán o valencianu de Murcia †
• Galorrománicu
  • Occitanu o langue d'oc
    • Gascón
    • Llinguadocianu
    • Provenzal
  • Llingües d'oïl
    • Francés
    • Normandu
    • Galó
    • Valón
    • Poitevín
    • Picardu o chti
  • Galo-italianu
    • Piamontés
    • Lombardu
    • Emiliano-romagnolo
    • Vénetu
    • Ligur
  • Franco-provenzal o arpitanu
• Retorrománicu
  • Romanche
  • Ladín
  • Friulanu
• Italorrománicu
  • Italianu central
    • Toscanu
      • Italianu estándar
    • Corsu
  • Napolitanu
  • Sicilianu
• Sardorrománicu
• Románicu oriental o Balcanorrománicu
  • Rumanu
  • Dálmata †

^{[ensin referencies]}

Distribución de les llingües romániques más falaes a entamos del sieglu XXI: español (verde escuru y verde claro), francés (azul y celeste), portugués (anaranxáu), italianu (mariellu) y rumanu (encarnáu).

Tabla de comparanza ente delles llingües romániques

Llatín	Francés	Sicilianu	Italianu	Castellanu	Occitanu	Catalán	Portugués	Rumanu	Asturianu
clave	clef	chiavi / ciavi	chiave	llave	clau	clau	chave	cheie	llave / chave
noctem	nuit	notti	notte	noche	nuèit	nit	noite	noapte	nueche / nueite
cantare	chanter	cantari	cantare	cantar	cantar	cantar	cantar	cânta	cantar / cantare
capra	chèvre	crapa	capra	cabra	cabra	cabra	cabra	capra	cabra
lingua	langue	lingua	lingua	lengua	lenga	llengua	lingua	limbă	llingua
platea	place	chiazza / ciazza	piazza	plaza	plaça	plaça	praça	piaţă	plaza / praza
pons	pont	punti	ponte	puente	pònt	pont	ponte	pod	ponte
ecclesia	église	cresia / chesa	chiesa	iglesia	glèisa	església	igreja	biserică	ilesia
hospitalis	hôpital	spitali	ospedale	hospital	espitau	hospital	hospital	spital	hospital
caseus | Llatín vulgar formaticum	fromage	caciu	formaggio	queso	formatge	formatge	queijo	brânză	quesu / queisu