Llingües bena-kinga

De Wikipedia
Llingües bena-kinga
Distribución xeográfica África Oriental
Países  Tanzania
Filiación xenética

Níxer-Congu
  Volta-Congu
    Benue-Kwa
      Benue-Congu
        Bantoide
          Bantú
            Bantú NE

              L. Bena-Kinga
Ver tamién
Idioma - Families - Clasificación de llingües
[editar datos en Wikidata]

Les llingües bena-kinga son un grupu de llingües bantús nororientales de Tanzania y que, por tanto, comparten la isoglosa conocida como llei de Dahl que de xuru ye una retención arcaica. Na clasificación de Guthrie de les llingües bantús, fueron primeramente clasificaes dientro de la zona xeográfica G. Sicasí paez que filoxenéticamente tienen de ser clasificaes xunto con delles llingües de los subgrupos Y, F y J que xuntos formen les llingües bantús nororientales que al paecer constituyiríen un grupu filoxenéticu.

Clasificación[editar | editar la fonte]

Dientro de les llingües bena-kinga, amás del bena y el kinga inclúyense'l hehe, el pangwa, el sangu, el wanji y el kisi (toos ellos de la zona xeográfica G de Guthrie), amás inclúyese tentativamente la manda (N10, na clasificación de Guthrie).

Comparanza léxica[editar | editar la fonte]

Los numberales en distintes llingües bantús de los grandes llagos son:[1]

GLOSA Bena Hehe Kisi Pangwa Wanji PROTO-
BENA-KINGA
'1' yimwi
[jímwi]
himwi ʝimu yimwinga kɪmo *yimwi
'2' dzivili
[tsívili]
fivili siβɨlɨ chivili ˈfiβɪli *-bili
'3' dzidatu
[tsídatu]
fidatu sidatu chidatu ˈfitatu *-tatu
'4' dzitaayi
[tsitáːj]
fitai sina chitayi ˈfine *-nai
'5' dzihaanu
[tsiháːnu]
fihanu sihaanu chihanu fiˈhaiːnun haiːnon
'6' mutanda
[mútaːⁿda]
mtanda (sita) (sita) ˈⁿtaːⁿda *ⁿtaːⁿda
'7' mufungʼati
[mufúŋati]
mfungati (saba) (saba) ˈlekela ˈlʊbale *-fuⁿgati
'8' munaana
[múnaːna]
mnane (nane) (nane) ˈlekela ˈkʷoːnin *-nane
'9' mugondza
[múɡoːⁿza]
nyigonza (tisa) (tisa) ˈbudika ˈlʊbale
'10' nyikyumi
[ɲícçumi]
nyichumi lilongo kumi ˈkɪɟiɣo *ñi-kumi

Referencies[editar | editar la fonte]