Lek albanu

Lek albanu
País	Albania
Entidá emisora	Bancu d'Albania
Primer emisión	16 febreru 1926
Símbolu	L
Códigu ISO 4217	ALL

El lek (plural lekë) ye la moneda d'Albania. Estremar en 100 qindarkë (singular qindarka). El códigu ISO 4217 pa esta unidá monetaria ye ALL y la so abreviatura L.

Nome

El nome de la moneda deriva de la abreviación popular n'albanés d'Alexandru Magnu (Leka i Madh). El lek foi introducíu mientres el reináu d'Ahmet Zogu y ye emitíu pol Bancu d'Albania (Banka y Shqipërisë). El nome qindarka provién del albanés qind, que significa cien. Qindarka tien, poro, el mesmu significáu que céntimu, centavu, centime, centésimu, etc.

Historia

Hasta 1912, Albania usó la llira turca, yá que formaba parte del Imperiu otomanu. Tres la independencia, nun s'introdució una nueva moneda hasta 1926, por cuenta de un periodu de caos políticu. Mientres esti periodu, circularon delles monedes estranxeressobremanera les de la Unión Monetaria Llatina. Tamién foi emitíu daqué de papel moneda mientres esti ralu, para Berat, Gjirokastër, Korçë, Shkodër y Vlorë. Les denominaciones utilizaes fueron el pa y el grosh (divisiones de la llira turca), llires italianes, franga argjent (“francos de plata”), francos, qint, qindtar, skender...

Primer lek

El lek foi introducíu en 1926. De primeres hubo cuatro denominaciones en circulación. El lek valía 100 qindar leku ente que el frang ar (tamién frank ar) valía 100 kindar ar o 5 lekë. El lek yera equivalente a la llira italiana.

Mientres la ocupación italiana d'Albania en 1938, el lek amenorgó'l so valor a 0,8 llires italianes. Les monedes emitíes llevaben denominaciones solamente en lek mientres la ocupación. Tres la Segunda Guerra Mundial, namái fueron emitíos el lek y el qindarka (equivalente al qindar leku). Ente 1946 y 1948, el lek foi afitáu a tasa 1:1 col dinar yugoslavu. De siguío, afitar a 12,5 lekë = 1 rublu soviéticu.

Segundu lek

De resultes de la revaluación del rublu soviéticu en 1961, el lek foi tamién revaluado en 1965, a la tasa de 10 vieyos lekë = 1 nuevu lek, pa restablecer la tasa de cambéu de 12,5 lekë = 1 rublu. Esti lek siguió en circulación hasta los nuesos díes, magar sufrió una considerable inflación tres el fin del réxime comunista.

Lek valutë

En 1992 foi introducíu un nuevu lek, denomináu lek valutë, equivalente a 50 lekë. Fueron emitíes dos denominaciones de billetes, 10 y 50 lekë valutë (el billete de 1 lek valutë foi impresu pero non emitíu). Sicasí, el lek valutë nun reemplazó al lek y nun se fixeron más emisiones nesa moneda.

Denominación	Color predominante	Imaxe del anverso	Imaxe del aviesu
1 Lek valutë	align="left" |
10 Lekë valutë	align="left" |
50 Lekë valute	Gris

Monedes

Primer lek

En 1926 fueron introducíes les monedes de bronce de 5 y 10 qindar leku, xunto coles de ¼, ½ y 1 lek de níquel y les de 1, 2 y 5 franga ar de plata. En 1935, fueron emitíes les monedes de 1 y 2 qindar de bronce, iguales en valor a les de 5 y 10 qindar leku.

Denominación	Metal	Anverso	Aviesu	Imaxe
5 Qindar Leku	Cu+Zn	Lleón SHQIPNI añu d'acuñamientu	5 QINDAR LEKU Caña de carbayu
10 Qindar Leku	Cu+Zn	Águila SHQIPNI añu d'acuñamientu	10 QINDAR LEKU Cañes de lloréu
1 Qindar Ar	Cu+Zn	Escudu d'armes SHQIPNI añu d'acuñamientu	1 QINDAR·AR Caña de carbayu
2 Qindar Ar	Cu+Zn	Escudu d'armes SHQIPNI añu d'acuñamientu	2 QINDAR·AR Caña de lloréu
¼ Leku	Cu+Ni	Lleón SHQIPNI añu d'acuñamientu	¼ LEKU Caña de carbayu
½ Lek	Cu+Ni	Escudu d'armes SHQIPNI añu d'acuñamientu	½ LEK Hércules lluchando con un lleón
1 Lek	Cu+Ni	Bustu SHQIPNI añu d'acuñamientu	1 LEK Caballeru ilirio

Tres la ocupación italiana, fueron introducíes les de 0,20, 0,50, 1 y 2 lekë d'aceru inoxidable y les de 5 y 10 lekë de plata, xunto coles de 0,05 y 0,10 lekë de bronce-aluminiu en 1940. Estes monedes fueron emitíes hasta 1941.

Denominación	Metal	Anverso	Aviesu	Imaxe
0,05 Lekë	Cu+Ni+Zn	Víctor Manuel III VITT·EM·III RE Y IMP·MBRET Y PER·	LEK 0.05 Caña de carbayu SHQIPNI - ALBANIA añu d'acuñamientu
0,10 Lekë	Cu+Ni+Zn	Víctor Manuel III VITT·EM·III RE Y IMP·MBRET Y PER·	LEK 0.10 Caña de lloréu SHQIPNI - ALBANIA añu d'acuñamientu
0,20	Aceru | Víctor Manuel III VITT·EM·III RE Y IMP·MBRET Y PER·	LEK 0.20 Escudu d'armes Fasces SHQIPNI - ALBANIA añu d'acuñamientu
0,50	Aceru | Víctor Manuel III VITT·EM·III RE Y IMP·MBRET Y PER·	LEK 0.50 Escudu d'armes Fasces SHQIPNI - ALBANIA añu d'acuñamientu
1 Lek	Aceru | Víctor Manuel III VITT·EM·III RE Y IMP·MBRET Y PER·	1 LEK Escudu d'armes Fasces SHQIPNI - ALBANIA añu d'acuñamientu
2 Lekë	Aceru | Víctor Manuel III VITT·EM·III RE Y IMP·MBRET Y PER·	2 LEK Escudu d'armes Fasces SHQIPNI - ALBANIA añu d'acuñamientu
5 Lekë	Ag	Víctor Manuel III VITT·EM·III RE Y IMP·MBRET Y PER·	5 LEK Escudu d'armes Fasces SHQIPNI - ALBANIA añu d'acuñamientu
10 Lekë	Ag	Víctor Manuel III VITT·EM·III RE Y IMP·MBRET Y PER·	10 LEK Escudu d'armes Fasces SHQIPNI - ALBANIA añu d'acuñamientu

En 1947 foi introducida una nueva serie, que consistía en monedes de ½, 1, 2 y 5 lekë de cinc. Esta serie foi emitida hasta 1957.

Denominación	Metal	Anverso	Aviesu	Imaxe
½ Leku	Zn	Escudu d'armes SHQIPËRI Estrelles	½ LEKU Estrelles añu d'acuñamientu
1 Lek	Zn	Escudu d'armes SHQIPËRI Estrelles	1 LEK Estrelles añu d'acuñamientu
2 Lekë	Zn	Escudu d'armes SHQIPËRI Estrelles	2 LEKË Estrelles añu d'acuñamientu
5 Lekë	Zn	Escudu d'armes SHQIPËRI Estrelles	5 LEKË Estrelles añu d'acuñamientu

Segundu lek

En 1965, y dataes en 1964, fueron introducíes les monedes d'aluminiu de 5, 10, 20 y 50 qindarka y 1 lek. Darréu introducióse una nueva serie en 1988 qu'esaniciaba les estrelles de los diseños anteriores y como novedá añadía al conu monetariu una moneda de 2 lekë y otra de 1 lekë acuñada en bronce-aluminiu.

Series de 1964

Denominación	Metal	Cantar	Diámetru (mm.)	Pesu (g)	Anverso	Aviesu	Imaxe
5 Qindarka	Al	18,00	0,80	Escudu d'armes Estrelles SHQIPËRI añu d'acuñamientu	5 QINDARKA Espigues de trigu Estrelles
10 Qindarka	Al	20,00	1,10	Escudu d'armes Estrelles SHQIPËRI añu d'acuñamientu	10 QINDARKA Espigues de trigu Estrelles
20 Qindarka	Al	22,00	1,50	Escudu d'armes Estrelles SHQIPËRI añu d'acuñamientu	20 QINDARKA Espigues de trigu Estrelles
50 Qindarka	Al	24,50	1,90	Escudu d'armes Estrelles SHQIPËRI añu d'acuñamientu	50 QINDARKA Espigues de trigu Estrelles
1 Lek	Al	26,50	2,30	Escudu d'armes Estrelles SHQIPËRI añu d'acuñamientu	1 LEK Espigues de trigu Estrelles

Series de 1988

Denominación	Metal	Cantar	Diámetru (mm.)	Pesu (g)	Anverso	Aviesu	Imaxe
5 Qindarka	Al	18,00	0,80	Escudu d'armes SHQIPERI añu d'acuñamientu	5 QINDARKA Espigues de trigu
10 Qindarka	Al	20,20	1,10	Escudu d'armes SHQIPERI añu d'acuñamientu	10 QINDARKA Espigues de trigu
20 Qindarka	Al	22,00	1,50	Escudu d'armes SHQIPERI añu d'acuñamientu	20 QINDARKA Espigues de trigu
50 Qindarka	Al	24,10	2,00	Escudu d'armes SHQIPERI añu d'acuñamientu	50 QINDARKA Espigues de trigu
1 Lek	Al	24,20	2,00	Escudu d'armes SHQIPERI añu d'acuñamientu	1 LEK Espigues de trigu
1 Lek	Cu+Ni+Zn	24,20	5,20	Escudu d'armes REPUBLIKA POPULLORE SOCIALISTE Y SHQIPERISE añu d'acuñamientu	1 LEK Espigues de trigu
2 Lekë	Cu+Ni	26,00	7,70	Escudu d'armes REPUBLIKA POPULLORE SOCIALISTE Y SHQIPERISE añu d'acuñamientu	2 LEKE Espigues de trigu

Ente 1995 y 1996 foi introducida una nueva serie pa esaniciar los antiguos escudos d'armes con insgnias comunistes, en denominaciones de 1, 2, 5, 10, 20 y 50 lekë, con una moneda bimetálica de 100 lekë añadida en 2000. Esperábase que para mediaos de 2009 fuera introducida una nueva moneda de 200 lekë que sustituyera al billete de la mesma denominación^{[ensin referencies]}. Amás, esisten delles denominaciones acuñaes pa conmemorar dalgún motivu concretu.

De siguío detállase una tabla coles carauterístiques de la última serie en circulación. Les imáxenes pueden apreciase na ficha de moneda na encabezadura del artículu.

Denominación	Emisión	Metal		Forma	Diámetru (mm.)	Pesu (g)	Grosez	Anverso	Aviesu
		Aniellu	Centru
1 Lek	1996-	Cu+Zn		Circular	18,00	3,00	Pelícanu REPUBLIKA Y SHQIPERISE añu d'acuñamientu	1 LEK Cañes de carbayu y adelfas
5 Lekë	1995-	Cu+Ni		Circular	20,00	3,12	Escudu d'armes REPUBLIKA Y SHQIPERISE añu d'acuñamientu	5 LEKE Caña d'olivar
10 Lekë	1996-	Cu+Ni+Zn		Circular	21,25	3,60	Castiellu de Berat KALAJA Y BERATIT REPUBLIKA Y SHQIPERISE añu d'acuñamientu	10 LEKE Cañes d'olivar
20 Lekë	1996-	Cu+Ni+Zn		Circular	22,50	5,00	Liburna y delfín A. LIBURNE REPUBLIKA Y SHQIPERISE añu d'acuñamientu	20 LEKE Cañes de lloréu y carbayu
50 Lekë	1996-	Cu+Ni		Circular	22,25	5,50	Rei Gentio d'Iliria GENTI MERETI ILIE REPUBLIKA Y SHQIPERISE añu d'acuñamientu	50 LEKE Cañes de carbayu
100 Lekë	2000-	Cu+Ni	Cu+Ni+Zn	Circular	24,75	6,70	Reina Teuta de Iliria TEUTA MBRETERESHA ILIRE REPUBLICA SHQIPERISE añu d'acuñamientu	100 LEKE Adelfas

Billetes

Primer lek

En 1926 el Bancu Nacional d'Albania (Banka Kombëtare y Shqipnis) introdució billetes en denominaciones de 1, 5, 20 y 100 franga ari. En 1939 fueron emitíos con denominaciones de 5 y 20 franga. Estos fueron asocedíos en 1944 por otros de 2, 5 y 10 lekë y 100 franga.

En 1945 el Bancu del Pueblu d'Albania (Banka y Shtetit Shqiptar) emitió sobreimpresiones sobre billetes del Bancu Nacional pa 10 lekë, 20 y 100 franga. Tamién fueron emitíos billetes regulares de 1, 5, 20, 100 y 500 franga. En 1947 el lek foi adoptáu como denominación principal, con billetes emitíos de 10, 50, 100, 500 y 1.000 lekë.

Series de 1947

Denominación	Color predominante	Imaxe del anverso	Imaxe del aviesu
10 Lekë	align="left" |
50 Lekë	align="left" |
100 Lekë	align="left" |
500 Lekë	Marrón
1.000 Lekë	Naranxa/Marrón

Series de 1949 y 1957

Denominación	Color predominante	Imaxe del anverso	Imaxe del aviesu
10 Lekë	align="left" |
50 Lekë	Azul
100 Lekë	align="left" |
500 Lekë	align="left" |
1.000 Lekë	align="left" |

Segundu lek

En 1965 fueron introducíos, fechaos en 1964, los billetes de 1, 3, 5, 10, 25, 50 y 100 lekë pol Banka y Shtetit Shqiptar. Una segunda serie de billetes foi emitida en 1976 cuando'l país camudó'l so nome a República Popular Socialista. Nel diseñu d'estos billetes participó l'artista Sadik Kaceli.

Series de 1964 y 1976

Denominación	Color predominante	Imaxe del anverso	Imaxe del aviesu
1 Lek	align="left" |
3 Lekë	align="left" |
5 Lekë	align="left" |
10 Lekë	align="left" |
25 Lekë	Azul
50 Lekë	align="left" |
100 Lekë	Marrón
100 Lekë	Azul

En 1991 introduciéronse denominaciones de 100 y 500 lekë. Un añu más tarde introducióse una nueva serie con distintos diseños y colores en denominaciones de 100, 200, 500 y 1.000 lekë. En 1996, emitióse otra nueva serie con distintos motivos y nes mesmes denominaciones, y cola novedá de la introducción del nuevu billete de 5.000 lekë. En 2008 introduzse un nuevu billete de 2.000 lekë.

Series de 1991

Denominación	Color predominante	Imaxe del anverso	Imaxe del aviesu
100 Lekë	align="left" |
500 Lekë	align="left" |

Series de 1992 a 1994

Denominación	Dimensiones	Color predominante	Imaxe del anverso	Imaxe del aviesu
100 Lekë	154 x 72 mm	align="left" |
200 Lekë	162 x 78 mm	Marrón
500 Lekë	170 x 78 mm	Azul
1.000 Lekë	178 x 78 mm	align="left" |

Series de 1996 a presente

Denominación	Dimensiones	Color predominante	Imaxe del anverso	Imaxe del aviesu
100 Lekë	130 x 66 mm	align="left" |
200 Lekë	138 x 69 mm	Marrón
500 Lekë	145 x 68 mm	Azul
1.000 Lekë	151 x 72 mm	align="left" |
2.000 Lekë	155 x 72 mm	align="left" |
5.000 Lekë	160 x 72 mm	align="left" |

Tasa actual de cambéu de ALL
En Google Finance:	AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD
En Yahoo! Finance:	AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD
En XE.com:	AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD
En OANDA:	AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD
En fxtop.com:	AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Lek albanu.
• Bancu d'Albania (n'inglés) -
• Galería de billetes d'Albania (n'alemán) - (n'inglés)

• Datos: Q125999
• Multimedia: Money of Albania