Legio VI Victrix

De Wikipedia
Legio VI Victrix
País República y Imperiu romanos
Tipu Infantería pesada
Acuartelamiento Legio (Lleón, España), Tarraconense
Novaesium (Neuss, Alemaña) (Germania Inferior)
Vetera (Xanten, Alemaña)
Eboracum (York, Gran Bretaña), Britannia
Cultura ya historia
Mascota toru (posiblemente)

La Legio VI Victrix (Sesta lexón «victoriosa») foi una lexón romana, fundada por César Augusto nel 41 e. C. Foi ximielga de la VI Ferrata y probablemente surtióse de los sos veteranos, que caltuvieron les tradiciones cesarianas.

La so primer operación tuvo llugar en Perugia en 41 e. C. Tamién sirvió contra Sestu Pompeyo, quien ocupara Sicilia y amenaciaba con atayar la unviada de granu a Roma.

Nel 31 e. C. lluchó na batalla de Actium contra Marcu Antoniu.

La VI Victrix y Hispania[editar | editar la fonte]

Nel añu 29 e. C. foi treslladada a la Hispania Tarraconensis, onde ayudó na importante guerra de César Augusto contra los cántabros ente'l 25 e. C. y el 13 e. C..

Epitafiu emeritense del Tribunus angusticlavius T. Pompeius Albinus, que sirvió na VI Victrix baxo Nerón

La lexón permaneció n'España mientres casi un sieglu, asitiada nel castrum de Legio, l'actual Lleón (España), recibiendo l'apellativu de Hispaniensis. Soldaos d'esta unidá, de la X Gemina y de la IV Macedonica fueron de los primeres en colonizar la Colonia Caesar Augusta, l'actual ciudá de Zaragoza. Coles mesmes, xunto colos dos lexones mentaes, construyeron la vía del Cinco Villes ente Pompaelo (Pamplona) y Zaragoza, la ponte de Martorell (Barcelona),[1] sobre la Vía Augusta, y el puertu fluvial de Zaragoza sobre'l ríu Ebro.[2]

La misión fundamental de la unidá foi caltener l'orde, y asina a empiezos del imperiu de Nerón entartalló con facilidá una sulevación de los ástures.[3] Amás, apurrió escoltes y personal especializáu a los gobernadores y procuradores de les provincies Lusitania y Tarraconensis.

La impopularidá de Nerón determinó que'l gobernador de Hispania Tarraconensis, Servio Sulpicio Galba, sublevárase y proclamárase emperador na ciudá de Clunia (Coruña del Conde, Burgos), siendo sofitáu por esta lexón. Pa completar a la VI Victrix, Galba creó la Legio VII Galbiana, primer nome que recibió n'honor al so fundador, depués llamada Legio VII Gemina y coló a Roma, onde Nerón se suicidó.

La Legio VI Victrix en Germania[editar | editar la fonte]

La VI Victrix permaneció en Hispania y namái foi treslladada a Germania Inferior por orde de Vespasiano nel añu 70, pa integrase nel exércitu de Petilius Cerial pa la represión de la sulevación de los bátavos.

La lexón ayudó a recomponer el limes del baxu Rhin, y a reconstruyir los asentamientos bátavos, collaborando na esplotación de les canteres d'arenisca de Brhöl (Alemaña).

Inscripción procedente de Vetera II (Xanten, Alemaña) dedicada por Sextus Caelius Tuscus, mandáu de la Legio VI Victrix.

En 89, la Lexón permaneció lleal a Domiciano cuando'l gobernador de Germania Cimeru, Lucio Antonio Saturnino sublevóse, collaborando na represión de la revuelta, polo que l'emperador dio-y los títulos de Pia Fidelis Domitiana,[4] que, a la muerte de Domiciano y la so damnatio memoriae pol Senáu, fueron amenorgaos a Pia Fidelis.[5]

En 98, sofitó la designación de Traxano como emperador per parte de Nerva.

Llocalización de los campamentos de les lexones romanes en 80. La Legio VI Victrix tenía la so base nel nᵘ5.

Permaneció nesta provincia hasta la dómina d'Adriano.

VI Victrix en Britania[editar | editar la fonte]

En 119, Adriano[6] treslladó la lexón al norte de Britannia, pa sofitar a les lexones ellí destacaes encalorando la resistencia. Victrix foi clave na consecución de la victoria y eventualmente reemplazaría a la Legio IX Hispana. En 122 la lexón trabayó nes construcción del Muriu d'Adriano que contribuyiría a la paz mientres dos décades.

Inscripción romana d'un templu dedicáu al dios Sol Invictu alzáu en Corbridge, Northumberland RIB 1137 (fecha: 162-8) por soldaos de la Legio VI Victrix: SOLI INVICTU VEXILLATIO LEG VI VIC P F F SVB CVRA SEX CALPVRNI AGRICO LAE LEG AVG PR PR «Al Dios del Sol Invencible, una vexillatio de La Sexta lexón, Victoriosa, Lleal y Fiel (...) sol mandu de Sestu Calpurnio Agrícola, mandáu d'Augusto con poder propretoriano». La inscripción presenta dellos daños, en correspondencia col nome del dios: trátase probablemente d'una consecuencia de la damnatio memoriae de Cómodu o de Heliogábalo, colos que s'acomuñar la divinidá.

Venti años más tarde, ayudaron a construyir el Muriu de Antonino, pero ésti foi en gran parte abandonáu alredor de 164.

En 185, los trés lexones de Britania remontáronse y propunxeron como comandante a Prisco, como sustitutu del impopular emperador Cómodu, pero Prisco tornó la ufierta. El motín foi encaloráu por Pertinax, quien, en 192, yá en Roma proclamóse emperador tres l'asesinatu de Cómodu.

Mientres esti periodu, la caballería romana del xeneral Lucio Artorio Castu sirvió cola VI Victrix, quien paez ser que se caltuvo lleal a Cómodu.

Nel sieglu III, la VI Victrix siguió en York. Sofitó a los emperadores galos (260-274), según a los usurpadores Carausio y Alecto (286-297). Cuando la provincia volvió a control imperial, dirixó La Sexta'l príncipe Constancio, más tarde emperador. A la so muerte, asocedida en York nel añu 306, los soldaos de La Sexta escoyeron emperador al so fíu Constantino. A finales del sieglu IV la lexón siguía esistiendo y ye probable que colara de Britania nel añu 402.

Inscripciones epigráficas[editar | editar la fonte]

- Dis Manibus Gai Iuli Galeria tribu Caleni Lugduno veterani ex legione VI Victrice Pia Fideli heres a se memoriae fecit. Lincoln (Lindum), G.B. RIB 252 = CIL VII 182.

- Dis Manibus sacrum Nig̣ṛiṇae vixit annos XXXX Aurelius Casitto legionis VI Victricis Piae Fidelis curavit. Great Chesters (Aesica), G.B. RIB 1746 = CIL VII 740.

- Dis Manibus Titi Flavi Flavini legionis VI Victricis Classicius Aprilis heres prius quam obiret fieri iussit. York (Eboracum), G.B. RIB 675.

- Dis Manibus Lucius Bebius Augusta (tribu) Crescens Vindelicum miles legionis VI Victricis Piae Fidelis annorum XLIII stipendiorum XXIII heres amico faciendum curavit. York (Eboracum), G.B. RIB 671.

- Dis Manibus Flaviae Augustinae vixit annos XXXVIIII menses VII dies XI filius Saenius Augustinus vixit annum I dies III vixit annum I menses VIIII dies V Gaius Aeresius Saenus veteranus legionis VI Victricis coniugi carissimae et sibi faciendum curavit. York (Eboracum), G.B. RIB 685 = CIL VII 245.

- Dis Manibus Gaius Iulius Gai filius colonia Flavia Ingenuus miles legionis VI Victricis Piae Fidelis. High Rochester (Bremenium), G.B. RIB 1292 = CIL VII 1057.

- Dis Manibus Flavius Agricola miles legionis VI Victricis vixit annos XLII dies X Albia Faustina coniugi inconparabili faciendum curavit. Londres (Londinium), G.B. CIL V 25.

-Lucio Pompeio Luci filio / Quirina (tribu) Faventino / praefecto cohortis VI Asturum / tribunu militum legionis VI Victricis (...). Astorga (Asturica), España. CIL II 2637 = AE 1966, 187.

-Lucius Valerius Silvanus / miles legionis VI Victricis / Deo Turiaco / votum solvit libens merito. Porto (Portus), Portugal. CIL II 2374 = AE 1959, 103. ·

-Titus Pompeius Titi filius / Tromentina (tribu) / Albinus' domo Vienna / IIvir tribunus militum legionis VI Victricis. Mérida (Emerita Augusta), España. AE 2002, 929.

- Marcus Tavonius / Marci filius / Romilia (tribu) / Firmus domo Atieste / miles legionis VI Victricis (...). Mérida, España. Muséu Nacional d'Arte Romano - Mérida.

- Dis Manibus sacrum / Gaius Iulius Severus / veteranus legionis VI Victricis / annorum LXI / Iulia Danae lliberta ex testamentu (...). Mérida, España. CIL II 490.

- Dis Manibus sacrum / Lucius Maelonius Aper / veteranus legionis VI Victricis Piae Fidelis annorum LXX / militavit beneficiarius (...). Mérida, España. CIL II 491.

- Legio VI victrix. Moers, Nordrhein-Westfalen. AE 2005, 1069b.

- Lucius Helvius Luci filius / Papiria tribu / Rebilus Augustanus / veteranus legionis VI Victricis. Mérida, España. AE 2006, 616.

Ver tamién[editar | editar la fonte]

Bibliografía[editar | editar la fonte]

  • Emil Ritterling, "Legio VI Victrix", RE, vol. XII,2, Stuttgart, 1925,cols. 1598–1614.

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. AE 1984, 607b, Martorell, Barcelona, España: L(egio) VI
  2. Hep. 10, 664b, Zaragoza, España: VI
  3. CIL XI, 395, Riminí, Italia: M(arcu) Vettio M(arci) f(ilio) Ani(ensis) / Valenti / mil(iti) coh(ortis) VIII pr(aetoriae) benef(iciario) praef(ecti) pr(aetorio) / donis donato bellu Britan(nico) / torquibus armillis phaleris / evoc(arreyo) Aug(usti) corona aurea donat(o) / |(centurioni) coh(ortis) VI vig(ilium) |(centurioni) stat(orum) |(centurioni) coh(ortis) XVI urb(anae) |(centurioni) coh(ortis) / II pr(aetoriae) exercitatori equit(um) speculatorum princip(i) / praetori(i) leg(ionis) XIII Gem(inae) ex trec(enario) [p(rimo) p(ilo)] leg(ionis) VI / Victr(icis) donis donato ob res prosper(y) / gest(as) contra Ástures torq(uibus) phaler(is) arm(illis) / trib(unu) coh(ortis) V vig(ilum) trib(unu) coh(ortis) XII urb(anae) trib(unu) coh(ortis) / III pr(aetoriae) [tr(ibuno)] leg(ionis) XIIII Gem(inae) Mart(iae) Vic(tricis) / proc(uratori) Imp(eratoris) Neronis Caes(aris) Aug(usti) prov(inciae) Lusitan(iae) / patron(o) coloniae speculator(ye) X h(onoris) c(ausa) / C(aio) Luccio Telesino C(aio) Suetonio Paulino co(n)s(ulibus)
  4. P. ex. CIL XIII 8533, Burgel, Alemaña: ---I]li[o]s/ Victorinus/ )(centurio) leg(ionis) VI Vic(tricis) P(iae) F(idelis) D(omitianae)/ pro vex(illatione) l(egionis) eius/ et pro se v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito)
  5. P. ex. CIL XIII 7716, Brohl, Alemaña: I(ovi) O(ptimo) M(aximo)/ et Her(culi) Sax(anu)/ vexil(larii)/ l(egionis) VI Vic(tricis) P(iae) F(idelis) l(egionis) X G(eminae) P(iae) F(idelis)/ et al(arum) coh(ortium) cla(ssis) G(ermanicae)/ P(iae) F(idelis) q(uae) s(ub) Q(uinto) Acut(io)/ el so(nt) cu(ra) M(arci) Iul(i)/ Cossuti )(centurionis)/ l(egionis) VI Vic(tricis) P(iae) F(idelis)
  6. CIL VI, 41146 = 1497 = 1549 = 1094, Roma, Italia: M(arcu) Pontio M(arci) f(ilio) Pup(inia)/ Laeliano Larcio Sabín co(n)s(uli) pon/tifici sodali Antoniniano Veriano/ fetiali leg(arreyo) Aug(usti) pr(o) pr(aetore) prov(inciae) Syriae leg(arreyo) Aug(usti)/ pr(o) pr(aetore) prov(inciae) Pannon(iae) super(ioris) leg(arreyo) Aug(usti) pr(o) pr(aetore) Pan/non(iae) infer(ioris) comiti divi Veri Aug(usti) donato donis/ militarib(us) bellu Armeniaco et Parthico/ ab Imp(eratore) Antonino Aug(usto) et a divo Vero Aug(usto)/ [coron(is)] mu[rali vallari clas]sica aur[hala]/ [hastis puris IIII vexillis IIII comiti Imp(eratoris) Anto]/[n]ini Aug(usti) et divi Veri bellu Germanic(o)/ item comiti Imp(eratoris) Antonini Aug(usti) Germanici Sar/matici leg(arreyo) leg(ionis) I Miner(viae) curatori civit(atis) Araus(ionensium)/ prov(inciae) Galliae Narb(onensis) praetori trib(unu) pleb(is) candidatu/ Imp(eratoris) divi Hadriani ab act(is) senat(us) quaestori prov(inciae)/ Narb(onensis) trib(unu) mil(itum) leg(ionis) VI Victr(icis) cum qua ex Germ(ania) in/ Brittan(niam) transiit IIIIvir(o) viar(um) curandar(um)/ huic senatus auctore M(arcu) Aurelio Antonino Aug(usto)/ Armeniac(o) Medic(o) Parthic(o) maximo Germ(anico) Sarmat(ico)/ statuam poni habitu civili in foru divi Traiani/ pecunia publica censuit

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]