Saltar al conteníu

L'Antártida Arxentina

Coordenaes: 75°00′S 49°30′W / 75°S 49.5°O / -75; -49.5
De Wikipedia
L'Antártida Arxentina
Alministración
Condominio (es) Traducir[[d:Special:EntityPage/Q21590062|{{{2}}}
Tipu d'entidá rexón xeográfica
Xeografía
Coordenaes 75°00′S 49°30′W / 75°S 49.5°O / -75; -49.5
Superficie 965597 km²
Demografía
Más información
Fundación 1901
dna.gov.ar
Cambiar los datos en Wikidata

L'Antártida Arxentina o Sector Antárticu Arxentín, son denominaciones que n'Arxentina aplicar al sector de L'Antártida entendíu ente los meridianos 74°O y 25°O, el paralelu 60°S y el polu sur. Esta zona atópase dientro del cuadrante americanu y ye reivindicada pola República Arxentina, que la considera como una de les sos rexones xeográfiques y como parte integral del so territoriu.

L'Antártida Arxentina atópase superpuesta parcialmente, ente'l Polu Sur y la península Antártica (Tierra de San Martín na cartografía oficial arxentina), cola área oriental del sector reclamáu por Chile (Territoriu Chilenu Antárticu) y totalmente col sector reclamáu por Reinu Xuníu (Territoriu Antárticu Británicu).

Alministrativamente p'Arxentina l'área forma parte de la provincia de Tierra del Fueu, L'Antártida ya Islles del Atlánticu Sur, integrando'l departamentu L'Antártida Arxentina de dicha provincia. Dende'l 27 d'ochobre de 2017 les islles Orkney del Sur integren el departamentu, siendo antes parte del departamento Islles del Atlánticu Sur. El departamentu L'Antártida Arxentina nun tien asignada nenguna cabecera departamental.

Les reclamaciones antártiques arxentines tán basaes en considerancies históriques, xeolóxiques, de presencia humana arxentina siguida dende 1904, y de proximidá a l'Arxentina continental americana. L'exerciciu de la soberanía arxentina sobre L'Antártida Arxentina se efectiviza en tolos aspeutos que nun s'atopen llindaos pola firma del Tratáu Antárticu en 1959. Dichu tratáu destinó les actividaes antártiques puramente a fines pacíficos de los países firmantes y adherentes, conxelando los pleitos territoriales y torgando la realización de nueves reclamaciones o l'ampliación de les esistentes mientres dure la so vixencia.[1] Cabo destacar que la Secretaría del Tratáu Antárticu tien la so sede en Buenos Aires.[2]

La superficie envalorada de L'Antártida Arxentina ye de 1 461 597 km², de la cual 965 314 km² correspuenden a tierra firme. La capa de xelu na calota glaciar tien una espesura de 2 km en permediu. Les temperatures bazcuyen ente 0 °C en branu y -60 °C en iviernu anque en ciertos puntos puede baxar a aproximao los -82 °C.

Utilízase l'horariu UTC-3 al igual que nel continente Sudamericanu.

Arxentina cunta con 6 bases antártiques permanentes y 7 Bases de branu con un total de 13.

Base Esperanza nel añu 2008, anguaño ye amontada, como polo xeneral en toa L'Antártida Arxentina; les edificaciones, vehículos importantes, navíos oficiales etc. suelen tar pintaos de color coloráu-anaranxáu pa face-yos por contraste más visibles mientres nevaes o nel enllargáu (6 meses) iviernu polar.
  • Sector Antárticu Arxentín: correspuende al casquete xeográficu deriváu de la implementación de la teoría de los sectores polares que tien vértiz nel polu sur, ente los meridianos 25° O y 74° O y el paralelu 60° S. Ye tamién el nome dau nel decretu territorial que creó'l departamentu de la provincia de Tierra del Fueu, L'Antártida ya Islles del Atlánticu Sur qu'entiende tol sector anterior sacante les islles Orkney del Sur. El 27 d'ochobre de 2017 foi sancionada una llei, qu'amás de crear el departamentu Tolhuin, camudó'l nome del departamentu Sector Antárticu Arxentín pol de departamentu L'Antártida Arxentina.[3]
  • L'Antártida Arxentina: nome xeneralizáu oficial y extraoficialmente pa los dos acepciones de Sector Antárticu Arxentín. A partir del 27 d'ochobre de 2017 ye'l nuevu nome del departamentu.
  • Argentártida: nome aplicáu en dellos testos.[4]

Terra Australis Incognita

[editar | editar la fonte]
Mapamundi d'Abraham Ortelius (1570), onde apaez la Terra Australis Incognita, esti mapa como nel de Martin Waldseemüller ye unu de los primeros que representa al "Nuevu Mundu" (América) separáu de la Terra Incognita pol estrechu de Magallanes anque'l marín al serviciu d'España llamáu Fernando de Magallanes en realidá lo qu'había descubiertu yera l'estrechu interoceánico que güei lleva'l so apellíu, tocantes a la real separación ente América y L'Antártida, la mesma foi afayada en 1526 pol español Francisco de Hoces y por esti motivu los espertos en xeografía denominen al área oceánica en cuestión: Mar de Hoces.

El navegante español Gabriel de Castiella zarpó de Valparaíso en marzu de 1603 al mandu de tres naves nuna espedición encamentada pol so primu hermanu, el virréi de Perú Luis de Velasco y Castiella, pa reprimir les incursiones de corsarios neerlandeses nos mares al sur. Al paecer esa espedición algamó los 64° de latitud sur. Nun se toparon entá n'archivos españoles documentos que confirmen la llatitú alcanzada y si realizaron avistamientos de tierres, sicasí, el rellatu del marineru holandés Laurenz Claesz (nun testimoniu ensin fecha, pero probablemente posterior a 1607), documenta la llatitú y la dómina. Claesz declara qu'él:

saleó sol Almirante don Gabriel de Castiella con tres barcos a lo llargo de les costes de Chile escontra Valparaiso, i dende ellí escontra l'estrechu [de Magallanes], nel añu de 1604; i tuvo en marzu nos 64 graos i ellí tuvieron muncha nieve. Nel siguiente mes d'abril tornaron de nuevu a les costes de Chile.

Otru documentu neerlandés publicáu n'Ámsterdam en tres idiomes en 1622 afirma qu'a los 64ºS hai tierra "bien alta y montascosa, cubierta de nieve, como'l país de Noruega, toa blanca, que paecía estendese hasta les islles Salomón", lo que podría confirmar un avistamiento previu a la publicación. Les tierres avistaes seríen les islles llamaes dende'l sieglu XIX col nome de Shetland del Sur. El documentu neerlandés, talo como puede notase, anque yá estremaba la separación ente Tierra del Fueu y L'Antártida entá caltenía la creencia de que'l continente güei llamáu L'Antártida incluyía a Australia y zones próximes a les ecuatoriales islles Salomón nes que se suponíen grandes mines d'oru.

Otros historiadores atribúin el primer avistaje de tierres antártiques al marín neerlandés Dirk Gerritsz, que columbraría les islles Shetland del Sur. Según el so rellatu, la so nave foi esviada de cursu por una nube dempués de trasponer l'estrechu de Magallanes nel viaxe d'ida d'una espedición neerlandesa a les Indies orientales en 1599. Esisten duldes sobre la veracidá del rellatu de Gerritsz.

Nos mapes de la dómina, L'Antártida y Australia formaben parte d'un inmensu continente conjetural llamáu Terra Australis Incognita, el primeru n'afayar la esistencia d'un mar que dixebraba a América de la posible Terra Australis Incognita foi l'español Francisco de Hoces motivu pol cual el mar por él percorríu ye llamáu mar de Hoces (anque ye más frecuente na cartografía la denominación pasaxe de Drake pa referise al mesmu).

El 30 d'abril de 1606 Pedro Fernández de Quirós tomó posesión de toles tierres del sur hasta'l Polu pa la corona d'España na islla Espíritu Santo en Vanuatu, a la que llamó Austrialia del Espíritu Santo pensando que yera parte de la Terra Australis Incognita.[5]

Otru camientu ye que nel sieglu XVIII la península Antártica y los archipiélagos de les Antilles del Sur fueron frecuentemente visitaos por cazadores de foces españoles ya hispanoamericanos, quien despintaríen los territorios en cuestión pa evitar la competencia (n'especial de los británicos). La presencia d'esti cazadores taría atestiguada pol alcuentru de posibles restos de los sos abellugos nes costes orientales de la península Antártica.

Primeres espediciones a la península Antártica y mares australes

[editar | editar la fonte]
Mapa d'escales proporcionalmente idéntiques onde se repara a L'Antártida Arxentina y otros territorios reivindicaos pola Arxentina.

En 1815 el comodoro de marina irlandés, y súbditu británicu al serviciu de les Provincies Xuníes del Ríu de la Plata, Guillermo Brown, entamó una campaña pa hostigar a la flota española nel océanu Pacíficu y al transponer el cabu de Fornos colos navíos Hércules y Trinidá los vientos llevar hasta'l paralelu 65º S. Na memoria naval institucional llamada Aiciones navales de la República Arxentina, 1813-1828 escrita por Brown, escribió:[6]

Dempués de dar vuelta'l cabu de Fornos y de soportar los vientos reinantes nestos parages, y dempués de llegar hasta los 65 graos de llatitú, en que'l so parage la mar presentóse-yos bien llana con horizonte claru y serenu, ensin malos signos, lo qu'indicaba que nun taben bien lloñe de la tierra, el bergantín Trinidá perdió'l tajamar ...

Delles fontes arxentines menten que Brown columbraría tierres antártiques nesa espedición, afirmando que ye la razón pola cual na cartografía arxentina suel llamase Tierra de la Trinidá a la parte más septentrional de la península Antártica (pol navío Trinidá), pero Brown tampoco fixo mención dalguna d'esi supuestu avistaje nos sos Memories escrites cuando yá se conocía la esistencia de L'Antártida, nes que se refier al fechu de la siguiente manera:[7]

Dempués de dar vuelta al cabu de Fornos, soportando los avezaos temporales de vientu d'esos mares, el bergantín Trinidá, al mandu de D. Miguel Brown, el mio hermanu, perdió'l tajamar (al cual tán aseguraos los barbiquejos de la roda), esponiendo a peligru inminente al moprés ...

El 25 d'agostu de 1818 el gobiernu de les Provincies Xuníes del Ríu de la Plata dio les primeres concesiones pa la caza de foques y pingüíns en territorios correspondientes al continente antárticu a Juan Pedro de Aguirre, quien operaba colos buques Pescadora Direutor y San Juan Nepomuceno. Nel petitoriu qu'Aguirre presentara'l 18 de febreru solicitó autorización pa la instalación d'un establecimientu pa caza de llobos marinos en dalguna de les islles esistentes al altor del Polu Sur.

La primer tierra descubierta en forma confirmada al sur del paralelu 60° S foi pol inglés William Smith a bordu del bergantín mercantil Williams, mientres saleaba dende Buenos Aires a Valparaíso, esviáu de la so ruta al sur del cabu de Fornos, el 19 de febreru de 1819 columbró la estremidá nordeste (punta Williams) de la islla Livingston. Denunció'l so descubrimientu en Valparaíso, pero nun-y foi creyíu y n'otru viaxe volvió esviase algamando'l 16 d'ochobre de 1819 la islla 25 de Mayu. Bautizó al archipiélagu como Nueva Bretaña del Sur y tomó posesión d'él a nome de la corona británica, dando a conocer los sos descubrimientos al llegar a Montevidéu cuando esta ciudá formaba parte de les Provincies Xuníes del Ríu de la Plata.

En 1819 la polacra arxentina San Juan Nepomuceno al mandu del capitán Carlos Tidblon (o Timdblon) viaxó a les islles Shetland del Sur pa cazar foques y llobos, tornando a Buenos Aires el 22 de febreru de 1820 con 14 600 cueros de foques. Ye'l primer barcu del que se tien rexistru que se dirixó de cacería a eses islles.[8] El foquero arxentín Spiritu Santu al mandu del capitán Francisco de Paula Fernández y que'l so propietariu yera Martín Elordi, foi siguíu en setiembre de 1819 dende les islles Malvines pol brig estauxunidense Hercilia (que'l so segundu al mandu yera Nathaniel Palmer) algamar na islla Decepción nes Shetland del Sur. Palmer enteróse que'l barcu diba con destín a un llugar onde s'atopaben millares de foques. El fechu de qu'estos foqueros dirixir a les islles con aldu fixu suel ser consideráu como prueba de que les conocíen enantes.[9]

Ente 1819 y 1821 los buques Vostok y Mirny al mandu del marín rusu, Fabian Gottlieb von Bellingshausen, navegaron pelos mares antárticos. En xineru de 1820, acordies con places posteriores, columbró territoriu continental. En 1821 columbraron una islla a la que denominaron Tierra d'Alejandro I (69º 53'S) n'honor al zar de Rusia d'aquel entós. La cuestión alrodiu de quién ente Palmer, Von Bellingshausen o'l teniente británicu Edward Bransfield, qu'acompañó a Smith nel branu de 1819-20, foi'l primeru en columbrar territoriu continental antárticu, sigue siendo revesosa.[10]

En 1823 l'inglés James Weddell afayó'l mar abiertu que güei lleva'l so nome, llegando hasta los 74º 15'S y 34º 17'O.

El 10 de xunu de 1829 el gobiernu de la provincia de Buenos Aires dictó'l decretu de creación de la Comandancia Políticu Militar de les Islles Malvines incluyendo a les islles axacentes al cabu de Fornos, lo qu'interpreta n'Arxentina como qu'incluyó a les islles antártiques.

En 1838 l'estauxunidense Charles Wilkes algamó'l cabu de Fornos y circunnavegó el continente antárticu.

Tamién en 1838 el francés Jules Dumont d'Urville afayó la Tierra Adelia, Luis Felipe y islla Joinville, estos dos últimes al norte de la península Antártica.

Participación arxentina na esploración antártica

[editar | editar la fonte]
Saludu a la Bandera Arxentina nel Polu Sur.

En 1848 el futuru comandante arxentín Luis Piedra Buena viaxó a L'Antártida como grumete del barcu de William Smiley.

La Espedición Arxentina a les Tierres y Mares Australes de 1881 al mandu teniente de la Marina Italiana Giacomo Bove esploró Tierra del Fueu hasta que'l so barcu naufragó. La espedición del rumanu Julio Popper atayar mientres el so allistamientu pola so muerte en 1893.

El 29 d'avientu de 1894 el presidente arxentín Luis Sáenz Peña autorizó a Luis Neumayer pa esplorar el territoriu asitiáu al sur de la Patagonia y denomináu Tierra de Grand (península Antártica), anque prohibiendo cualquier tipu d'esplotación, pero la espedición nun se realizó.[11]

Ente 1897 y 1899 una espedición belga comandada por Adrien de Gerlache, de la que participó Roald Amundsen, tuvo d'envernar en L'Antártida al quedar zarrada polos xelos.[12]

El 10 d'ochobre de 1900 el gobiernu arxentín decidió incorporase a la Espedición Antártica Internacional, compuesta de delles espediciones, pero'l viaxe arxentín nun se realizó y ufiertóse collaboración a la espedición sueca al mandu del doctor Otto Nordenskjöld. Ésti recibiría sofitu arxentín en cuenta d'incorporar a un marín arxentín a la so espedición y apurri-y los datos científicos y les coleiciones zoolóxiques que se recoyeren. Al so pasu per Buenos Aires l'alférez de navío José María Sobral embarcar nel buque Antarctic el 21 d'avientu de 1901. Como nun se teníen noticies de la espedición el gobiernu arxentín cumplió'l so compromisu de sofitu acondicionando a la corbeta ARA Uruguái, que partió na so busca'l 8 d'ochobre de 1903 al mandu del teniente de navío Julián Irízar, rescatando a los integrantes de la espedición qu'habíen quedáu envernando a raigañu del fundimientu del Antarctic.[13]

Ocupación permanente de L'Antártida

[editar | editar la fonte]
En Basar Decepción, el presidente Arturo Frondizi brinda un discursu que ye tresmitíu per radio.
El 18 de setiembre de 1964, inaugúrase'l Serviciu de Tresporte Aereu Militar a L'Antártida col Douglas C-47, matrícula TA-05.
El F28 T-01 na Base Marambio, el 28 de xunetu de 1973, dempués d'un vuelu de prueba pal viaxe de Raúl Lastiri, realizáu díes dempués, el 10 d'agostu.

El 2 de xineru de 1904 l'Arxentina adquirió la estación meteorolóxica instalada pol escocés William Speirs Bruce, na islla Laurie de les Orkney del Sur, na que quedara una dotación de seis homes realizando observaciones científiques. Nella instalóse un observatoriu meteorolóxicu, onde funcionaba tamién una oficina de correos. Al civil —emplegáu la empresa oficial arxentina de correos y telégrafos— arxentín Hugo Alberto Acuña correspondió-y izar per vegada primera d'una manera oficial la bandera arxentina nel sector Antárticu Arxentín, el día 22 de febreru de 1904.[14] Tal observatoriu aportó na Base Orkney, l'establecimientu humanu permanente más antiguu esistente güei en tol territoriu antárticu.

La corbeta arxentina ARA Uruguái volvió a L'Antártida en 1905 (zarpó dende -y puertu de Buenos Aires el 10 d'avientu de 1904) pa relevar a la dotación de les Orkney del Sur y dirixise a la islla Decepción y depués a la islla Wiencke en busca de Jean-Baptiste Charcot, que la so espedición francesa (1903-1905) creíase perdida. N'agradecimientu a la collaboración arxentina cola so espedición Charcot bautizó a un grupu insular como islla Arxentina. Una d'eses islles foi nomada como islla Galíndez n'homenaxe al capitán de la corbeta, Ismael Galíndez, y otra foi denomada islla Uruguái, n'homenaxe a la corbeta arxentina de tal nome.[15]

El gobiernu arxentín decidió sumar dos observatorios meteorolóxicos, na islla Xeorxa del Sur y na islla Wandel, a los que yá tenía nes islles Laurie y Observatoriu. La espedición que tenía d'instalar unu nel puertu onde envernó Charcot en 1904 na islla Wandel (güei islla Booth) partió de Buenos Aires el 30 d'avientu de 1905 al mandu del teniente de navío Lorenzo Saboríu nel barcu Austral, que yera'l Le Français mercáu a Charcot cuando ésti viaxó a Buenos Aires en febreru d'esi añu. Depués de relevar a la dotación de les Orkney del Sur, tornó a Buenos Aires ensin poder llegar a la islla Wandel. Nun nuevu intentu, al mandu del teniente de navío Arturo Celery, el 22 d'avientu de 1906 el barcu llancó y fundióse nel banco Ortiz del Ríu de la Plata, polo que l'observatoriu nunca se construyó.[16] En xunu de 1905 el tresporte Guardia Nacional al mandu del teniente de navío Alfredo P. Lames llevó alantre la xera de llevantar l'observatoriu de les Xeorxa del Sur na badea Cumberland, renombrada como «badea Guardia Nacional».

Un decretu emitíu per Chile'l 27 de febreru de 1906 dexó la esplotación industrial agrícola y pesquera por 25 años, nes islla Diego Ramírez, Shetland del Sur, Xeorxa del Sur y la Tierra de Graham (Tierra d'O'Higgins/San Martín) a Enrique Fabry y a Domingo de Toro Herrera, encargándose-yos tamién el resguardu y la custodia de los intereses soberanos de Chile na zona. L'Arxentina protestó formalmente'l 10 de xunu de 1906 por eses aiciones de Chile y al añu siguiente Chile convidó al Gobiernu arxentín a axustar un tratáu pa estremar les islles y l'Antártica continental americana, pero nun foi aceptáu.

El 21 de xunetu de 1908 el Reinu Xuníu anunció oficialmente los sos reclamos a toles tierres dientro de los meridianos 20º O a 80º O al sur del paralelu 50º S, qu'en 1917 treslladó al sur del paralelu 58º S por cuenta de que con esi reclamu incluyíase parte de la Patagonia.

Na década de los 1920 destacóse'l remanar investigador y concientizador n'Arxentina de los derechos nel sector antárticu del inxenieru civil José Manuel Moneta qu'intervieno nes espediciones a les islles Orkney del Sur de los años 1923, 1925. 1927 y 1929, dexando testimoniu d'ello nel llibru Cuatro años nes Orkney del Sur y, como diplomáticu, desempeñó en nome del gobiernu arxentín delles funciones venceyaes a L'Antártida. Foi na primer metá del sieglu XX quien por aciu publicaciones impreses y filmes quiciabes más tempranamente espublizó ente la población la conciencia d'una soberanía arxentina en L'Antártida.

El 30 de marzu de 1927 foi inaugurada nes Orkney del Sur la primer estación telegrafía ensin filos radiotelegráfica de L'Antártida.

El 15 d'avientu de 1927 la Direición Xeneral de Correos y Telégrafos de la República Arxentina comunicó a la Oficina Internacional de la Unión Postal Universal que:

(...) la xurisdicción territorial arxentina estiéndese, de derechu y ello ye que a la superficie continental, al mar territorial, a les islles asitiaes sobre la mariña marítima, a una parte de Tierra del Fueu y a los Archipiélagos de los Estaos, Añu Nuevu, Xeorxa del Sur, Órcades del Sur y a les tierres polares non delimitadas. De derechu, nun pudiendo exercela de fechu por cuenta de la ocupación caltenida por Gran Bretaña, correspuénde-y tamién l'archipiélagu de les Malvines.

En 1939 l'Arxentina crea transitoriamente p'asistir a una invitación noruega a la Comisión Nacional del Antárticu por aciu el decretu Nᵘnbsp;35821, pero pol decretu Nᵘnbsp;61852 del 30 d'abril de 1940 pasó a ser un organismu permanente al envís d'intensificar les investigaciones na zona. Realizáronse esploraciones, xeres científiques, relevamiento de terrén y abalizamientu.

El 6 de payares de 1940 Chile estableció por decretu les llendes de les sos reclamaciones antártiques.

Formen l'Antártica Chilena o Territoriu Chilenu Antárticu, toles tierres, islles, castros, petones, glaciares y demás conocíos y por conocer, y el mar territorial respeutivu, esistentes dientro de les llendes del casquete constituyíu polos meridianos 53°, longitud oeste de Greenwich, y 90°, longitud oeste de Greenwich.

L'Arxentina protestó formalmente pol decretu chilenu por aciu nota del 12 de payares de 1940, refugando la so validez y espresando una potencial reclamación a la mesma área.[17] De la mesma, el Reinu Xuníu protestó'l 25 de febreru de 1941.

Base Primavera, na península Antártica.

N'ochobre de 1941 l'Institutu Xeográficu Militar arxentín publicó mapes qu'amosaben la estensión de la futura reclamación arxentina ente los 25° O y 75° O.

En xineru de 1942 Arxentina, acordies cola teoría de los sectores polares, declaró los sos derechos antárticos ente los meridianos 25º y 68º 24' Oeste (el de punta Dungeness). Lo que dio llugar a un memorándum de respuesta del Gobiernu chilenu del 3 de marzu de 1942, acutando los sos derechos.

Arxentina realizó na islla Decepción la so toma de posesión formal del territoriu continental antárticu'l 8 de payares de 1942, por aciu l'allugamientu d'un cilindru que contenía una acta y una bandera dexaos ellí por una espedición al mandu del capitán de fragata Alberto J. Oddera. En xineru de 1943 personal del barcu británicu HMS Carnarvon Castle destruyó les evidencies de tomar de posesión arxentina, llantó la bandera británica y unvió a Buenos Aires l'acta. El 5 de marzu d'esi añu'l buque arxentín ARA 1° de Mayu removió la bandera británica.[18]

Depués de ser reorganizada la Comisión Nacional del Antárticu por decretu Nᵘ8507 del 23 de marzu de 1946 dispúnxose una serie de xuntes ente dellos ministerios pa llevar alantre una política antártica a gran escala.[19] Por cuenta d'eses xuntes el 2 de setiembre de 1946 dictóse'l decretu nᵘ8944 qu'afitó nueves llendes pa L'Antártida Arxentina ente los meridianos 25° y 74° (el del estremu oriental de les islles Sandwich del Sur) de longitud Oeste. Finalmente'l decretu-llei Nᵘ 2129, del 28 de febreru de 1957, estableció les llendes definitives ente los meridianos 25º y 74º Oeste y el paralelu 60º de latitud Sur.

Chile y l'Arxentina roblaron el 4 de marzu de 1948 un mutuu alcuerdu na proteición y defensa xurídica de los sos derechos territoriales antárticos, reconociendo mutuamente:

(...) hasta tantu apautar, por aciu alcuerdos amistosos, la llinia de común vecindá nos territorios antárticos de Chile y la República Arxentina, declaren:

1) Que dambos Gobiernos van actuar de común alcuerdu na proteición y defensa xurídica de los sos derechos en L'Antártida Suramericana, entendida ente los meridianos 25° y 90°, de longitud oeste de Greenwich, en que los sos territorios reconocer Chile y la República Arxentina indiscutibles derechos de soberanía.
2) Que tán d'alcuerdu en siguir la so aición alministrativa, d'esploración, vixilancia y fomentu na rexón de frontera ensin definir de les sos respeutives zones antártiques, dientro d'un espíritu de cooperación recíproca.

3) Que lo más aína, y, seya que non, nel cursu del presente añu, van prosiguir les negociaciones hasta llegar a la concertación d'un tratáu chilenu-arxentín de demarcación de llendes en L'Antártida Suramericana.

El 25 de xineru de 1948 instalóse'l Destacamento Naval Decepción.

Ente'l 12 y el 29 de febreru de 1948 (feches de partida y llegada a Puertu Belgrano) una flota de guerra arxentina con 3000 homes a bordu visitó les Orkney del Sur, la parte norte de la península Antártica y les Shetland del Sur. Taba compuesta polos cruceros ARA 25 de Mayu y ARA Almirante Brown, los torpederos ARA Misiones, ARA Entre Ríos, ARA Santa Cruz, ARA San Luis, ARA Mendoza y ARA Cervantes. Como recordatoriu d'esi viaxe'l estrechu Bransfield foi renombráu como mar de la Flota na toponimia arxentina.[20]

El 7 d'abril de 1948 por decretu Nᵘ9905 establecióse la dependencia política-alministrativa del Sector Antárticu Arxentín del gobernador marítimu del Territoriu Nacional de Tierra del Fueu. Pol decretu Nᵘ17040 del 9 de xunu foi creada la División L'Antártida y Malvines so dependencia del Ministeriu de Rellaciones Esteriores. La so función yera entender en tou lo rellacionao cola defensa de los derechos xurídicos arxentinos sobre L'Antártida Arxentina, les Malvines, Xeorxa del Sur y Sandwich del Sur.[21]

L'Abellugu Naval Groussac instaláu pola Armada Arxentina en 1955.

En 1951 inauguróse la primer base continental arxentina en L'Antártida, el Destacamentu Naval Almirante Brown. Al añu siguiente inauguróse'l Destacamentu Naval Esperanza. Mientres se construyía esta última base na bahía Esperanza, producióse'l primer tirotéu bélicu en L'Antártida el 1 de febreru de 1952, cuando un equipu de mariña arxentín, depués de realizar una alvertencia, disparó sobre les cabeces una rabasera d'ametralladora y obligó a reembarcar a un equipu civil del "Falkland Islands Dependencies Survey" que descargaben materiales del barcu John Biscoe col enfotu de restablecer ellí la base británica "D" amburada en 1948.

En 1952 y en 1953 los gobiernos de los estaos d'Arxentina y Chile (entós siendo respeutivos presidentes de los dos estaos Juan Domingo Perón y Carlos Ibáñez del Campo) alcordaron un entendimientu pol cual coordinaron aiciones contra les pretensiones del Reinu Xuníu de cuenta que les zones de reclamaciones translapadas (un triángulu curvu al sur del paralelu 60°S y ente los meridianos 53°O y 74°O y el Polu Sur) ente los dos estaos quedaron suxetes a la cooperación ente dambos estaos y na perspeutiva d'una soberanía condominial, quedaba refrendada una aición cooperativa de beneficios mutuos ente dambos estaos.

El 17 de xineru de 1953 foi inauguráu na caleta Balleneros l'Abellugu Teniente Lasala (una cabaña y una tienda de campaña) por personal del barcu arxentín ARA Chiriguano, quedando nél un sarxentu y un cabu de l'Armada Arxentina. El 15 de febreru, nel incidente de la Islla Decepción, desembarcaron 32 Royal Marines de la fragata británica HMS Snipe armaos con subfusiles Sten, fusiles y gas lacrimógeno prindando a los dos marinos arxentinos.[22] L'abellugu arxentín y un cercanu abellugu chilenu despobláu fueron destruyíos y los marinos arxentinos fueron apurríos a un barcu d'esi país el 18 de febreru nes islles Xeorxa del Sur. Un destacamentu británicu permaneció tres meses na islla mientres la fragata patrulló les sos agües hasta abril.

El 4 de mayu de 1955 el Reinu Xuníu presentó dos demandes, contra l'Arxentina y Chile respeutivamente, ante la Corte Internacional de Xusticia por qu'ésta declarara la invalidez de les reclamaciones de soberanía de los dos países sobre árees antártiques y subantártiques. El 15 de xunetu de 1955 el gobiernu chilenu refugó la xurisdicción de la Corte nesi casu y el 1 d'agostu facer tamién el Gobiernu arxentín, polo que'l 16 de marzu de 1956 les demandes fueron archivaes.[23]

Oficina antártica d'Ushuaia, creada en 1992.

Nos años 1960 l'Estáu d'Arxentina, cola so flota, foi pioneru na realización de cruceros turísticos ecolóxicos a L'Antártida, cruceros realizaos con navíos de la empresa estatal arxentina ELMA (Empresa Líneas Marítimas Argentinas), ente que, cuasi coles mesmes, la empresa estatal arxentina Aerolíneas Argentinas inauguraba los vuelos de pasaxeros transpolares Tresantárticos que xuníen a Ushuaia con Sydney faciendo escala na base antártica arxentina Marambio, tamién a mediaos de los 1960 (Vease: Operación Matienzo) y primer metá de los 1970 l'Arxentina llanzó cohetes dende les sos bases antártiques, tales cohetes de la serie Castor diseñaos y íntegramente construyíos na Arxentina teníen presea meteorolóxica y -especialmente- sensores de radiaciones. El primer humanu nacíu nel continente antárticu, l'arxentín Emilio Marcos Palma, facer na Base Esperanza, dientro del territoriu reivindicáu pola Arxentina.

El 1 d'avientu de 1959 foi robláu'l Tratáu Antárticu pola Arxentina, Australia, Bélxica, Chile, Francia, Xapón, Nueva Zelanda, Noruega, Sudáfrica, Unión de Repúbliques Socialistes Soviétiques, Reinu Xuníu de Gran Bretaña ya Irlanda del Norte y los Estaos Xuníos d'América, entrando a valir el 23 de xunu de 1961.

Nel so artículu 1 declara:

L'Antártida va utilizase puramente pa fines pacíficos. Prohibir ente otres, toa midida de calter militar, tal como l'establecimientu de bases y fortificaciones militares, la realización de maniobres militares, según los ensayos de toa clase d'armes. El presente Tratáu nun va torgar n'empléu de personal o equipu militares, pa investigaciones científiques o pa cualesquier otru fin pacíficu.

Y en el so artículu 4:

Nengún actu o actividá que se lleve a cabu mientres el presente Tratáu topar en vixencia va constituyir fundamentu pa faer valir, sofitar o negar una reclamación de soberanía territorial en L'Antártida, nin pa crear derechos de soberanía nesta rexón. Nun se van faer nueves reclamaciones enantes feches valir, mientres el presente Tratáu topar en vixencia.

El 8 d'abril de 1970 el gobernador de Tierra del Fueu dictó'l decretu Nᵘ149 creando 4 departamentos, ente ellos el Departamentu Sector Antárticu Arxentín:

Departamentu Sector Antárticu Arxentín:

Norte: paralelu 60°
Sur: Polu Sur
Este: meridianu 25°

Oeste: meridianu 74°. Exclúyense d'esti sector les islles Orkney por incorporase al Departamentu Islles del Atlánticu Sud.

En 1992, l'Institutu Fueguino de Turismu creó una Oficina Antártica en Ushuaia p'asistir a los cruceros turísticos que visiten el puertu d'Ushuaia antes de partir escontra L'Antártida.[24]

XXXIV Xunta Consultiva del Tratáu Antárticu en Buenos Aires, xunu de 2011.

En xunetu de 2003 Chile y l'Arxentina empezaron a reabrir un abellugu arxentín llamáu Abellugo Abrazu de Maipú, a mediu camín ente les bases O'Higgins, de Chile y Esperanza, de l'Arxentina pa utilizalo ente los dos países, volviendo a entamar asina oficialmente la cooperación de dambos estaos nel sector antárticu.

En payares de 2007 ante les intenciones del Reinu Xuníu d'estender el so control económicu militar y políticu direutu, particularmente sobre les árees mariniegues hasta 350 milles náutiques dende la llinia de baxamar nestos territorios, Chile y l'Arxentina volvieron cooperar pa evitalo.

El 8 d'avientu de 2013, la banda musical Metallica realizó un conciertu pa «concientizar sobre la importancia de L'Antártida pal planeta», na Base Antártica Carlini. Hubo aproximao un centenar d'asistentes, incluyendo personal d'otres bases cercanes pertenecientes a Uruguái, Chile, Polonia, Corea del Sur, Rusia, Brasil y Alemaña. Nun s'usaron amplificadores mientres el recital (el públicu escuchaba al traviés d'auriculares) y siguióse un rigorosu protocolu sobre impautu ambiental.[25]

N'agostu de 2014, la Cancillería de Perú y la Cancillería d'Arxentina, llevaron a cabu una xunta en Lima onde alcordaron trabayar en xunto pa fortalecer la cooperación teunolóxica y científica nos proyeutos d'investigación que dambos países desenvuelven en L'Antártida. Representando a l'Arxentina participaron los titulares de la Direición Nacional del Antárticu y del Institutu Antárticu Arxentín.[26]

En marzu de 2015 inauguróse una nueva sede del Institutu Antárticu Arxentín (IAA) de 1.900 m² nel Campus Miguelete de la Universidá Nacional de General San Martín. El nuevu edificiu incluyó nueve laboratorios d'investigación científica que son d'usu esclusivu del IAA.[27]

El 23 de xineru de 2016 el ministru de defensa Julio Martínez visitó les bases Marambio, Esperanza y Petrel de L'Antártida Arxentina como parte de la Campaña Antártica de Branu 2015-2016, onde participaron más de 1500 efectivos de les fuercies armaes.[28]

En payares de 2016, la Universidá Empresarial Sieglu 21 robló un alcuerdu col Círculu d'Oficiales de Mar de l'Armada Arxentina nel cual el personal de la Base Orkney va poder aportar a estudios cimeros vía web, siendo asina la primer universidá en dar serviciu nel territoriu antárticu.[29]

Campañes antártiques

[editar | editar la fonte]
Base Marambio.

La República Arxentina lleva alantre ininterrumpidamente dende 1904 campañes antártiques cada añu, mientres les cualos relévase al personal qu'envernó en L'Antártida, aprovir de suministros a les bases y realícense xeres d'investigación y observación. La campaña más recién ye'l númberu 112, perteneciente a la campaña antártica de branu 2015-2016.[28]

En xunetu de 2016, el Ministeriu de Defensa arxentín anunció les intenciones de realizar vuelos turísticos escontra la Base Marambio a partir del branu austral de 2018. Pa ello, va acondicionase l'aeropuertu de dicha base pa poder recibir vuelos civiles. Dichos vuelos van ser operaos por Llinies Aérees del Estáu (LADE). Va Haber un cupu de 20 turistes per selmana, qu'amás tendrán de respetar el protocolu de seguridá antárticu. Arxentina yá realiza visites turístiques a L'Antártida, con cruceros que parten dende Ushuaia.[30][31]

Fisiografía

[editar | editar la fonte]
Partes descubiertes de xelu y cubiertes con mofos nes proximidaes de la estación científica arxentina Base Primavera mientres l'enllargáu branu de seis meses.

L'Antártida Arxentina toma zones de L'Antártida Occidental y de L'Antártida Oriental.

L'Antártida Arxentina ensin cuntar l'área marítima incluyida so los 60° S y los 25° a 75° Oeste tien una superficie de 1 461 597 km², equivalentes a un 40% del total de la superficie total d'Arxentina nel añu 2014, tal superficie antártica ta cubierta na so totalidá, sacante pequeñes zones costeres, por una gruesa capa de xelu y nieve.

La zona so reclamación arxentina ta constituyida principalmente al oeste por un sector de L'Antártida Menor o L'Antártida Occidental, qu'inclúi la península Antártica, conocida n'Arxentina como Tierra de San Martín y l'estremu norte de la península como Tierra de la Trinidá, siendo tola gran península de L'Antártida trevesada longitudinalmente pola bien plegada y glacialmente erosionada cordal de los Antartandes, cordal que xeolóxicamente ye la continuación de la cordal de los Andes. Los Antartandes de la mesma, estremen claramente tres zones xeográfiques na Tierra de San Martín : l'Aguada Occidental de la Tierra de San Martín, el Pandu Central de la Tierra de San Martín y l'Aguada oriental de la Tierra de San Martín.
El sector antárticu reclamáu pola Arxentina carauterizar por incluyir la mayor parte d'unu de los accidentes más carauterísticos del continente antárticu: la península Antártica, una gran península que la so forma recuerda a una S allargada, y que s'atopa percorrida polos Antartandes.
Ente que L'Antártida Occidental tien un relieve bien accidentáu con costes irregulares. Tal relieve ta constituyíu por roques sedimentaries plegaes de les yeres Mesozoica y Cenozoica. Esta parte de L'Antártida tien islles que son un allongamientu de la cordal de los Andes (Cordal Antartandes). En L'Antártida Occidental, so la corriente de xelu Ferrigno na zona de les tierres altes subglaciales Ellsworth allúgase'l que quiciabes sía'l cañón más xigantescu de la superficie terrestre con fondures de 1500 m a 3000 m, un llargor d'aproximao 300 km y anchores de 25 km.[32][33] Tal cañón deberíase principalmente a la erosión y paez ser una de les causes principales (xunto al calentamientu global) de la gran perda de xelos que ta asocediendo en gran parte de L'Antártida Occidental.

El pesu del indlandsis o calota de xelu continental caltién a partes del sial y del torca correspondiente a L'Antártida sol nivel oceánicu, de cuenta que si la calota fundiérase, estes zones alzaríense amodo sobre'l nivel oceánicu. Esti sector denominar asina L'Antártida Fundida, y forma una gran depresión que dixebra a L'Antártida Occidental —na que ta la península Antártica— de L'Antártida Oriental na cual atópense los montes Tresantárticos (de formes pocu abruptas por cuenta de la erosión glacial) y el dilatáu cratón o escudu antárticu. La depresión mentada forma una gran badea na cual atópense grandes islles tabulares subglaciares como les de Berkner, Henry (Quijada) y Korff (Portillo).

Dende los montes Tresantárticos y el Pandu del Polu Sur escurren xigantescos glaciares (como los llamaos Falucho, Sarxentu Cabral y glaciar Buenos Aires). Los glaciares lleguen al mar de Weddell formando dos barreres de xelu dixebraes pola islla Berkner: la Edith Ronne al oeste y la de Filchner al este.

Les costes de la península Antártica son bien accidentaes, abondando los fiordos, ríes y badees, tantu pola actividá erosiva glaciar como pola presencia de vulcanismu activu (nel mar de La Flota esisten volcanes submarinos activos). Al este de la península Antártica atópase, tamién converxendo nel mar de Weddell, la barrera de xelu Larsen, una barrera glaciar que s'atopa en retrocesu debíu al recalentamientu global. En ciertu mou pueden considerase parte del relieve los sastruguis, especie de dunes de nieve. En ciertos puntos de los mares antárticos atópense árees llibres de xelu mientres gran parte del añu, llamaes polinies, la más famosa ye la Polinia de Weddell.

Al oeste de la península Antártica, sobre'l mar de Bellingshausen, atopar de forma paralela a la mesma dellos archipiélagos eslabonados que constitúin el conxuntu más meridional de les Antartillas: la islla Belgrano, los archipiélagos Biscoe y Palmer, les islles Shetland del Sur, les islles Melchior y la islla Elefante. Dientro de les Antilles del Sur, anque abondo dixebraes de les mentaes, atópense les islles Orkney del Sur. Per otra parte, frente a les costes suroccidentales de la península Antártica estiéndese la gran islla Alejandro I, incluyida na so mayor parte nel sector antárticu reivindicáu per Arxentina.

Los dos principales cordales de L'Antártida (si sálvense la subglacial Cordal Gamburtsev): los Antartandes y los montes Tresantárticos esplayar pol Oeste y l'este de L'Antártida Arxentina. Tocantes a la bien accidentáu cordal de los Antartandes, tal nome recibir d'un cordal bastante abrupta que se considera como la continuación de la cordal de los Andes, siendo'l so nexu submarín la llamada Dorsal del Scotia, que los sos afloramientos sobre'l nivel del océanu Atlánticu son les Antilles del Sur o Antartillas, dalgunes d'elles son volcanes remanecíos como ye'l casu de la islla Decepción.

L'altor máximu de los Antartandes, y de toa L'Antártida Arxentina, atopar nel sur de la Península Antártica y ye el Monte Jackson de 4190 metros d'altitú, siguíu pol monte Coman, de 3657 m, allugáu nel segmentu montascosu llamáu montes de La Eternidá; destaca tamién el monte Esperanza, con 2860 m. Dende los Antartandes estiéndese una ramificación escontra'l suroeste conocida como montes Ellsworth, un cordal en gran midida subglaciar que xune a los Antartandes cola otra gran cordal antárticu, los montes Tresantárticos. Escontra'l Polu Sur xeográficu atópase la Pandu Polar mayormente en L'Antártida Oriental.

Fora de los Antartandes, y yá fuera de L'Antártida Occidental, yá en L'Antártida Oriental atópase la mayor elevación nun ramal (macizu Armada Arxentina) de los Montes Tresantárticos na zona llamada cordillera Diamante cercana a la Pandu del Polu Sur, tal visu ye'l nunatak monte Chiriguano qu'algama los 3660 msnm.

El Sector Antárticu Arxentín ente los meridianos 25º Oeste y 74º Oeste dientro del continente Antárticu ya islles axacentes.

Yá al sur de los 55°S pueden producise arcos circunhorizontales o arcoíris de fueu que se producen cuando'l Sol ta nel zenit o cenit o a más de 58º sexagesimales d'elevación respeuto al horizonte y la so lluz blanco traviesa les cristalines y bien elevaes nubes de xelu llamaes cirros. Fora de les costes, y especialmente fuera de les costes y montes de la Tierra de San Martín, les precipitaciones nel territoriu son relativamente escases y van menguando escontra'l Polu Sur, onde impera el «desiertu polar».

Les zones costeres más septentrionales, como'l norte de la península Antártica y les islles Shetland del Sur, tienen un clima subpolar o de tundra, esto ye, la temperatura permediu del mes más templáu supera los 0 °C, polo tanto hai tierres descubiertes de capa de xelu permanente. El restu del territoriu atopar sol réxime de clima polar.

El branu antárticu dura la metá de cada añu, teniendo'l so clímax en xineru. Mientres el branu'l Sol siempres se caltién sobre l'horizonte, viéndose como si baxara dende'l cenit hasta les cercaníes del horizonte escontra les 0 hores. Magar, en llugar de sumir nesi momentu, empieza nuevamente a xubir, de manera que mientres seis meses dase de cutio lluz solar sobre tan dilatada estensión. A los momentos de "nueche" allumada mientres el branu llámase-yos nueches blanques; d'esta miente, mientres los seis meses del iviernu polar antárticu (que'l so fulcro ye en xunetu) la mayor parte del territoriu atópase a escures o en clarixes, una y bones el Sol tópase ocultu tres l'horizonte.

Asina: anque tol sector antárticu arxentín allúgase dientro de la zona de clima polar-nival, polo que la nieve y el xelu son el denominador común, en L'Antártida Arxentina estrémense claramente dos zones climátiques: una septentrional y otra meridional. La septentrional ye abondo más templada que la meridional, siendo tamién más húmeda y suxeta a precipitaciones cuasi continues, cuasi siempres en forma de nevaes, anque cada vez se faen más comunes les aguanieves y cellisces, ya inclusive les agües. D'esta manera, na rexón septentrional, escontra los años 1980 del sieglu XX les temperatures medies veraniegues rondaben los 0 °C en xineru, y les ivernices promediaban los -59 °C, esistiendo nes costes septentrionales de la península Antártica y, especialmente nes costes de los archipiélagos, un bioma asemeyáu al de la tundra.

Les diferencies térmiques y los vientos pueden faer que les precipitaciones nivales "blandes" conxélense y lliteralmente rueden, enroscándose, sobre les superficies sólides yá antes conxelaes produciendo'l fenómenu llamáu rollo de nieve. La rexón meridional, especialmente la zona del pandu polar, carauterizar pol estremáu secañu atmosféricu y les consecuentes escasísimas precipitaciones (tou esto, entiéndese, por cuenta de que l'agua atópase cuasi de continuu sol puntu de conxelación).

Dende finales del sieglu XX non s'evidencia elevación dalguna de les temperatures na zona. Magar la gelidez, la radiación solar nes frecuencies del ultravioleta ye alzada en gran midida pola mor del furacu d'ozonu na ionosfera, por cuenta de motivos antrópicos (emisión de freón y gases clorofluorocarbonos nel hemisferiu Norte).

Son frecuentes les aurores polares, intensificaes mientres los periodos de manches solares, según les antelies, parhelios, les ventisces, los espeyismos y los vientos blancos y blizzards, más nel interior y yá sobre'l Polu Sur allúgase un constante centru d'alta presión atmosférica (ciclón polar) que despide fuertes vientos escontra'l norte y nordés (esto ye, acorde a la fuercies de Coriolis) del Hemisferiu Sur terrestre; estos vientos algamen la velocidá de los 200 km/h y provoquen nel transpaís -o interior- torbonaes llamaes sordes yá qu'en tal zona escarecen de rescamplos y truenos, sicasí nes zones costeres más septentrionales son abondo frecuentes les nubes llétriques con abondosos tafaríos y truenos.

Pueden incluyise dientro de les condiciones climátiques otros interesaos fenómenos que se dan nel mar, como les polinies, que consisten n'estenses rexones del Océanu Glacial Antárticu que se caltienen llibres de conxelación mientres cuasi tol añu, por cuenta de que les agües templaes provenientes de llatitúes más baxes del Atlánticu fundir na zona de Converxencia Polar Antártica so les agües fríes. Al topetar contra les barreres glaciares, les polinies aprucen en determinaos sitios, alzando la temperatura ambiente.

Bioloxía

[editar | editar la fonte]

Les agües qu'arrodien al territoriu, al ser fríes y sicasí na fondura atopase sol puntu de conxelación, son extraordinariamente riques en fauna: bentos (esponxes antártiques), artrópodos y crustaceos (especialmente anfipodos), moluscos (por casu calamares xigantes), cetáceos, focoenidos, pinípedos; les agües abisales non conxelaes (tener en cuenta que pola salín de los mares glaciales antárticos la so temperatura de conxelación de l'agua nun suel ser el 0°C sinón los -2°C) tienen una estraordinaria fauna que recién a entamos del sieglu XXI foi afayada, por casu pexes que la so sangre y demás humores tienen sustancies anticonxelantes orgániques.

Nes costes y superficie de la banquisa abonda la avifauna, ente la que se destacar los pingüíns.

Nel interior o transpaís antárticu, por cuenta de les condiciones climátiques imperantes, son frecuentes les formes de vida llamaes extremófilas, práuticamente nel entamu de la rede trófica esisten —como en toles redes trófiques conocíes— bacteries anque en muncha menos cantidá que n'otros sectores de la superficie de la Tierra, ye notable que nel sector antárticu les bacteries presenten les yá indicaes carauterístiques extremófilas que, por casu, fáen-yos aguantar ensin destruyise pola cristalización de l'agua na so protoplasma les cuasi constantes temperatures sol 0° centígradu, un exemplu d'esti tipu de bacteries antártiques son les del xéneru Deinococcus (capaces d'aguantar altes dosis de radiaciones ionizantes), y la Bizionia argentinensis que'l so xenoma foi íntegramente decodificado por científicos arxentinos a entamos del añu 2008.

Nes agües abonda'l fitoplancton. La mayor parte del territoriu ye un desiertu xeláu, magar puede considerase tamién como una xigantesca reserva d'agua duce a escala planetaria. La vexetación macroscópica presentar nes costes o en delles zones de los nunataks. Dau lo estremao del clima, el reinu vexetal vese bien acutáu poles condiciones climátiques: algues nes agües, y les simbiosis d'algues y hongos conocíes como liquen (ente estos destácase'l epilítico Xanthoria elegans). Magar tou, nes árees costeres septentrionales de la península Antártica y nes Antilles del Sur atopen mancha de dos herbales fanerógames; ente elles destaca'l clavel antárticu (Colobanthus quitensis) y "verdes" de tipu tundra como la gramínea "campera antártica" (Deschampsia antarctica)[34] con mofos qu'apaecen nos enllargaos branos. La Deschampsia antarctica carauterizar pola so resistencia a les radiaciones uv y estúdiase el so usu terapéuticu pa tratar neoplasias o cánceres de piel.
Les multicolores algues de nieve y les diatomees son especialmente abondoses nes rexones costeres mientres el branu; munches vegaes árees nivales costeres o influyíes pel océanu atópense coloriaes de colloráu, verde o mariellu por otra alga, la: Chlamydomonas nivalis llamada «alga de la nieve» . Per otra parte correspuende faer mención de les «algues terrestres» siendo la más bultable la Prasiola encrespa que s'atopa frecuentemente sobre les roques.

Pingüinos emperadores na islla Cerro Neváu.
Pingüín emperador saltando de l'agua na islla Berkner.

Ente los animales qu'habiten esti territoriu y les sos agües destaquen:
Nes agües y costes antártiques arxentines:

  • Peces que pueden vivir a temperatures inferiores al puntu de conxelación por cuenta de glicoproteínes anticonxelantes, son pexes pertenecientes principalmente a la familia de los Nototheniidae como:

Trematomus bernacchii

Tamién tienen estes cualidaes anticonxelantes los pexes zoárcidos que viven a más de 550 metros de fondura en zones abisales del mar de Bellingshausen ente los que se destacar l'anguiliforme Gosztonyia antarctica.

Nel desiertu polar interior (hasta presumiblemente el mesmu Polu Sur) l'únicu animal autóctonu conocíu ye un diminutu ácaru llamáu Nanorchestes antarcticus.

Demografía

[editar | editar la fonte]

Población del departamentu a lo llargo de los años, los datos provienen solamente de les bases arxentines (Orkney, Marambio, Carlini, Esperanza, San Martín y Belgrano II):[36]

Censu 1991 Censu 2001 Censu 2010
142[37] 163[37] 230[36]

Bases científiques

[editar | editar la fonte]
Imaxe satelital: bases arxentines en L'Antártida (les permanentes en colloráu), añu 2007, dalgunes camudaron el nome, como la base Jubany (actual Carlini), ente qu'otres yá nun s'utilicen, como la base Sobral.

Según lo establecío pol Tratáu Antárticu la presencia humana amenorgar a les bases científiques (non militares anque pueden tener personal militar non armáu). Nelles desenvuélvense xeres d'investigación, quedando escluyida cualesquier otru tipu d'actividá, inclusive la económica. La Direición Nacional del Antárticu y l'Institutu Antárticu Arxentín dirixen delles bases en L'Antártida, seis d'elles a lo llargo de tol añu y otres namái en dómina braniza.

Arxentina cunta con 6 bases permanentes y 7 bases de branu con un total de 13. Arxentina tamién alministra una serie d'abellugos antárticos.

Nome País Allugamientu Estáu
Base Carlini Bandera d'Arxentina Arxentina Islla 25 de Mayu P
Base Orkney Bandera d'Arxentina Arxentina Islles Orkney del Sur P
Base San Martín Bandera d'Arxentina Arxentina Islote San Martín P
Base Esperanza Bandera d'Arxentina Arxentina Península Antártica P
Base Marambio Bandera d'Arxentina Arxentina Islla Marambio P
Base Belgrano II Bandera d'Arxentina Arxentina Península Antártica P
Base Brown Bandera d'Arxentina Arxentina Península Antártica V
Base Cámara Bandera d'Arxentina Arxentina Islla Media Lluna V
Base Decepción Bandera d'Arxentina Arxentina Islla Decepción V
Base Matienzo Bandera d'Arxentina Arxentina Barrera de xelu Larsen V
Base Melchior Bandera d'Arxentina Arxentina Archipiélagu Palmer V
Base Petrel Bandera d'Arxentina Arxentina islles Shetland del Sur V
Base Primavera Bandera d'Arxentina Arxentina Península Antártica V

Notes:
[P]: Permanentes; abiertes tol añu.
[V]: Abiertes namái mientres el branu.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. L'Antártica Chilena. páxs. 173. Escritu por Oscar Pinochet de la Barra. Publicáu por Andrés Bello, 1976
  2. tratáu-antartico Ratifiquen a Buenos Aires como sede del Tratáu Antárticu. Diariu La Voz, 12 de mayu de 2010.
  3. departamentu-tolhuin/ Llexisladores sancionaron la creación del departamentu Tolhuin
  4. Pequeñu Larrouse Ilustráu 1990, pa l'Arxentina, afechu a la cartografía oficial pol Poder Executivu Nacional al traviés del IGM acorde Ley 22.963 aprobada por espediente del 5-10-1989.
  5. «Canal Social». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-05-31.
  6. Aiciones navales de la república Arxentina, 1813-1828. Páx. 18. Autor: Guillermo Brown. Editor: Impr. del Ministeriu de Marina, 1904 cabu+de+fornos%22&hl=es&sa=X&ei=o66XUdPsH8v0iwK53IG4BQ&ved=0CDEQ6AEwAA#v=onepage&q=%22despu%C3%A9s%20de%20dar%20vuelta%20el%20cabu%20de%20fornos%22&f=false
  7. Anuariu de historia Arxentina, Volume 1, páx. 296. Collaborador: Sociedá de Historia Arxentina. Editor: Domingo Viau y cía., 1940
  8. Bulletin, Númberos 74-77, páx. 51. Contribuidores: British Antarctic Survey, Natural Environment Research Council (Great Britain). Editor: The Survey, 1987
  9. Histarmar. Los puertos de la Plata na ruta antartica mientres la "etapa heroica"
  10. Vease un detalláu estudiu en Jones. A. G. Y. (1982). Antactica observed: Who discovered d'Antarctic continent?. Whitby: Caedmon of Whitby Press.
  11. Serviciu d'Hidrografía Naval Espediciones
  12. HESTORIA ANTÁRTICA Archiváu el 18 de xunu de 2015 na Wayback Machine.
  13. SHN
  14. «Conmemoración d'Hugo Alberto Acuña y la so izado de la bandera arxentina en L'Antártida.». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-05-14.
  15. Islles Arxentines
  16. Mediu sieglu d'alcordances antártiques: memories. Páx. 30. Escritu por Oscar Pinochet de la Barra. Publicáu por Editorial Universitaria, 1994
  17. The polar regions and the development of international law Volume 3 de Cambridge studies in international and comparative law. páxs. 58. Autor: Donald Rothwell. Editor: Cambridge University Press, 1996. ISBN 0-521-56182-5, 9780521561822
  18. Passing Deception Island
  19. EL TRESPASU DEL OBSERVATORIU DE LES ISLES ORCADAS A LA MARINA ARXENTINA. Lic. Benicio Óscar Afumada. Armada de Rep. Arxentina – Departamentu d'Estudios Históricos Navales
  20. Armada Arxentina
  21. Hemeroteca Dixital, Diariu L'ORDE, Sábadu 12 de xunu de 1948 (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
  22. Historia y Arqueoloxía Marítima. Churchill unvió una fragata pa repeler la "invasión" de les Malvines por dos soldaos Arxentinos en 1953.
  23. «Antarctica (United Kingdom v. Arxentina)». Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-09.
  24. «Antártida - Oficina Antártica». Gobiernu de Tierra del Fueu.
  25. «Metallica: Espedición a L'Antártida» (9 d'avientu de 2013). Consultáu'l 27 d'avientu de 2013.
  26. «Perú y Arxentina van fortalecer cooperación en L'Antártida». Ministeriu de Rellaciones Esteriores de Perú (15 d'agostu de 2014). Consultáu'l 16 d'avientu de 2015.
  27. «institutu-antartico-arxentín-10916 Barañao presente na inauguración de la nueva sede del Institutu Antárticu Arxentín». Ministeriu de Ciencia, Teunoloxía ya Innovación Granible (11 de marzu de 2015).
  28. 28,0 28,1 «bases-marambio-esperanza-y-petrel.php Martínez visitó les Bases Marambio, Esperanza y Petrel». Sala de Prensa (23 de xineru de 2016).
  29. «Universidad Siglo 21 va llegar a L'Antártida arxentina». IProfesional.com (9 de payares de 2016).
  30. «Impulsen que puedan faese vuelos turísticos a L'Antártida a partir de 2018». La Nación (Arxentina) (26 de xunetu de 2016).
  31. «Arxentina anuncia vuelos comerciales a L'Antártida». El País (España) (26 de xunetu de 2016).
  32. [https://www.abc.es/20120725/ciencia/abci-topen-valle-fondu-como-201207251719.html
  33. [1]
  34. «Antártida - Flora». Consultáu'l 2009.
  35. Afayaron en L'Antártida una colonia de pingüinos "xigantes"
  36. 36,0 36,1 «Primeros resultaos del Censu: 230 persones habiten L'Antártida». Diario Los Andes (25 d'ochobre de 2010). Archiváu dende l'orixinal, el 28 d'ochobre de 2010.
  37. 37,0 37,1 Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes INDEC

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]