Saltar al conteníu

José María Raygada

De Wikipedia
José María Raygada
Presidente del Consejo de Ministros del Perú (es) Traducir

Vida
Nacimientu Piura18 d'avientu de 1795
Nacionalidá Bandera del Perú Perú
Muerte Lima15 de xineru de 1859 (63 años)
Estudios
Llingües falaes castellanu
Oficiu políticumilitar
Cambiar los datos en Wikidata

José María Raygada y Gallu (18 d'avientu de 1795Piura – 15 de xineru de 1859Lima) foi un militar y políticu peruanu. Prócer de la independencia de Perú. Foi'l primer Presidente del Conseyu de Ministros de Perú, según ministru de Guerra y Marina, mientres el segundu gobiernu de Ramón Castilla. Exerció'l poder interinamente, d'abril de 1857 a xunetu de 1858, cuando Castilla ausentar de la capital pa combatir la revolución de Manuel Ignacio de Vivanco nel sur. Foi tamién comandante xeneral de la Marina en diverses oportunidaes

Biografía

[editar | editar la fonte]

Fíu de Roque Raygada y María Antonia Gallu. Estudió nel Seminariu de San Carlos y San Marcelo, de Trujillo. Empezó la so carrera militar como subteniente del Batallón Provisional del Rei. Tando al mandu de les tropes acantonaes en Sechura, sumar al movimientu independentista qu'españó en Piura en xineru de 1821. Yá en files patriotes, allegó a la campaña independentista llibrada nel territoriu de la Presidencia de Quito (actual Ecuador), onde fuercies colombianes y peruanes aliaes vencieron a los realistes na batalla de Pichincha (1822).

Mientres la Segunda Campaña d'Entemedios engarró na batalla de Zepita (1823). Yá col grau de sarxentu mayor, participó nos dos batalles que sellaron la independencia hispanoamericana: Junín y Ayacucho (1824). Foi honráu col títulu de Beneméritu y concedióse-y la medaya de los Llibertadores de Colombia. Foi xubíu a teniente coronel del primer batallón de la Lexón Peruana de la Guardia. Participó tamién na campaña del Alto Perú, dirixida pol mariscal Antonio José de Sucre (1825) y foi xubíu a coronel.

En 1827 foi escoyíu diputáu pola provincia de Piura. En 1829 sofitó'l golpe d'Estáu del xeneral Antonio Gutiérrez de La Fuente contra'l vicepresidente Manuel Salazar y Baquíjano. Coló depués a guarnir Lambayeque. Una vegada apangada la situación, tornó a Lima, onde tomó'l mandu de la 3º división acantonada ellí.

Foi xubíu a xeneral de brigada en 1833. Nomáu comandante xeneral del departamentu de La Llibertá, coló a combatir la revolución empecipiada en Chachapoyas pol teniente coronel Felipe Santiago Salaverry, a quien topó derrotáu y prisioneru. Conducir entós a Cajamarca, pero Salaverry convenció a los sos guardies por que lu lliberaren y siguió la so rebelión colando a Trujillo, pa ser finalmente ganáu por Juan Francisco de Vidal na Garita de Moche.

En 1834 secundó'l golpe d'Estáu del xeneral Pedro Pablo Bermúdez contra'l presidente provisional Luis José de Orbegoso, lo qu'anició una guerra civil. Restablecíu l'orde, foi enxuiciáu y desterráu camín de Centroamérica, pero desembarcó en Guayaquil y retornó al Perú pocu dempués de la proclamación de Salaverry como Xefe Supremu de Perú. Poner al serviciu d'esti caudiellu y exerció como Comandante Xeneral del departamentu de Lima, mientres Salaverry enfrentaba a los tropes bolivianes que sol mandu d'Andrés de Santa Cruz invadieron el Perú.

Tres la derrota de Salaverry y l'establecimientu de la Confederación Perú Boliviana, Raygada coló al destierru. Retornó cola Segunda Espedición Restauradora, y participó a lo llargo de la campaña llibrada nel Caleyón de Huaylas, pero nun tuvo na batalla de Yungay por cuenta de una enfermedá que la detuvo en Caraz (1839).

Foi ministru de Guerra y Marina mientres los gobiernos interinos exercíos pol vicepresidente Manuel Menéndez (1841-1842 y 1844-1845). Sol primer gobiernu de Ramón Castilla foi nomáu inspeutor xeneral del exércitu (1846) y nuevamente ministru de Guerra y Marina, cargu qu'exerció del 19 de xunetu de 1847 a 20 d'abril de 1849. Foi xubíu a xeneral de división el 7 de xineru de 1848.

Sol segundu gobiernu de Castilla foi nomáu gobernador del Callao y comandante xeneral de Marina (16 de xunu de 1855). En tal calidá, entamó la defensa del puertu, ante l'amenaza d'un ataque de les fuercies revolucionaries del xeneral Manuel Ignacio de Vivanco.

El 14 de febreru de 1857, foi nomáu Presidente del Conseyu de Ministros (cargu recién creáu, según lo axustao na Constitución Política de 1856) y Ministru de Guerra y Marina. Acompañáben-y nel gabinete: Manuel Ortiz de Zevallos (Rellaciones Esteriores); Juan Ignacio de Osma (Gobiernu, Cultu y Obres Públiques); Luciano María Cano (Xusticia, Instrucción y Beneficencia); Francisco del Rivero (Facienda y Comerciu). Osma, que se topaba n'Estaos Xuníos como ministru plenipotenciario, foi reemplazáu por Juan Manuel del Mar.

Na so calidá de Primer Ministru, encargar del Executivu de 2 d'abril de 1857 a 28 de xunetu de 1858, cuando'l presidente Castilla coló a Arequipa pa enfrentar la rebelión de Vivanco. En mayu de 1858 arrenunció al so cargu ministerial, por motivu de salú. Interinamente asocediéron-y na presidencia del gabinete Manuel Ortiz de Zevallos, Juan Manuel del Mar y Luciano María Cano, primero qu'asumiera el xeneral Miguel de San Román nel so reemplazu. Finó a principios de 1859, víctima de “viciu de sangre”, según la terminoloxía médica d'entós.

Descendencia

[editar | editar la fonte]

Casáu con Juana Oyarzábal de la Canal, foi padre de Juan José Raygada Oyarzábal (1841-1909) y Toribio Raygada Oyarzábal (1844-1916), destacaos marinos que participaron na guerra del Pacíficu.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]


Predecesor:
Entamu del cargu socesor = Manuel Ortiz de Zevallos y García
Presidente del Conseyu de Ministros de Perú
Escudu de Perú

14 de febreru de 1857 - 13 de mayu de 1858
Socesor:
 
Predecesor:
Ramón Castilla
Presidente Constitucional de Perú
Encargáu del Mandu de Perú

Escudu de Perú
2 d'abril de 1857 - 28 de xunetu de 1858

Socesor:
Miguel de San Román
Encargáu del Mandu de Perú