Jaron Lanier
Jaron Lanier | |
---|---|
Vida | |
Nacimientu | Nueva York[1], 3 de mayu de 1960[2] (64 años) |
Nacionalidá | Estaos Xuníos |
Estudios | |
Estudios | Universidá Estatal de Nuevu Méxicu |
Llingües falaes | inglés[3] |
Oficiu | informáticu teóricu, compositor, programador, escritor, ensayista, profesor universitariu, investigador de la intelixencia artificial, empresariu, filósofu, pianista, artista visual |
Emplegadores |
Universidá de Columbia Atari, Inc. (es) (1983 – 1984) VPL Research (es) (1984 – 1990) Advanced Network and Services (es) (1997 – 2001) Silicon Graphics (2001 – 2004) Microsoft (es) (2006 – |
Trabayos destacaos |
Who Owns the Future? (en) You Are Not a Gadget (en) |
Premios |
ver
|
Influyencies | Marvin Minsky |
IMDb | nm0486820 |
jaronlanier.com | |
Jaron Lanier (3 de mayu de 1960, Nueva York) ye un escritor d'Estaos Xuníos, informáticu, compositor de música clásica, y un pioneru nel campu de la realidá virtual (un términu que la so popularización atribúyese-y). Lanier y Thomas G. Zimmerman dexaron Atari en 1985 pa fundar VPL Research, Inc., la primer compañía que vendió gafes y guantes de realidá virtual. A fines de la década de 1990, Lanier trabayó n'aplicaciones pa Internet2, y na década de 2000 foi científicu visitante en Silicon Graphics y delles universidaes. En 2006 empezó a trabayar pa Microsoft, y dende 2009 forma parte de Microsoft Research como científicu interdisciplinariu.[6]
Lanier tamién compunxo música clásica y ye un coleicionista de preseos raros; el so álbum acústicu de 1994, Instruments of Change, inclúi preseos asiáticos de vientu y de cuerda, tales como l'órganu de boca khaen, la flauta suling y el esraj, un preséu similar al sitar. Lanier dirixó un curtiumetraxe esperimental, y trabayó n'equipu con Mario Grigorov pa componer la banda sonora del documental The Third Wave, de 2007. En 2010, Lanier foi incluyíu en Time 100, la llista de les 100 persones más influyentes publicada añalmente pola revista Time.[7]
Primeros años y educación (1960-1982)
[editar | editar la fonte]Nacíu Jaron Lanier Zepel[8] na ciudá de Nueva York, Lanier criar en Mesilla, Nuevu Méxicu.[9][10] Los padres de Lanier yeren inmigrantes xudíos d'Europa; la so madre, orixinaria de Viena, yera una sobreviviente d'un campu de concentración, y la familia del so padre emigrara d'Ucraína pa escapar de los pogromos.[11] Cuando tenía nueve años, la so madre morrió nun accidente de coche. Vivió en tiendes de campaña col so padre mientres un periodu enllargáu enantes d'embarcase nun proyeutu de siete años pa construyir una casa en forma de cúpula xeodésica qu'él ayudó a diseñar.[12] A los 13 años, Lanier convenció a les autoridaes de la Universidá Estatal de Nuevu Méxicu (NMSU, pola so sigla n'inglés) que-y dexaren inscribir se na universidá. En NMSU, Lanier conoció a Marvin Minsky y Clyde Tombaugh y tomó cursos a nivel de posgráu; recibió una beca de la Fundación Nacional pa la Ciencia de los Estaos Xuníos (NSF, pola so sigla n'inglés) pa estudiar notación matemática, lo que lo llevó a aprender programación d'ordenadores.[13] De 1979 a 1980, el proyeutu financiáu pola NSF en NMSU centrar en "les simulaciones gráfiques dixitales pa facilitar l'aprendizaxe". Lanier tamién asistió a una escuela d'arte en Manhattan mientres esti tiempu, pero tornó a Nuevu Méxicu y trabayó como parteru. El padre d'un ñácaru al qu'él ayudó a dar a lluz dio-y un automóvil como regalu; Lanier condució'l coche a Los Angeles pa visitar a una moza que'l so padre trabayaba nel departamentu de física del Institutu de Teunoloxía de California, onde Lanier conoció y paroló con Richard Feynman y Murray Gell-Mann.[14]
Atari, VPL Research (1983-1990)
[editar | editar la fonte]En California, Lanier trabayó pa Atari, onde conoció a Thomas Zimmerman, inventor del guante de datos. Dempués de que Atari Inc. fora estremada en dos compañíes en 1984, Lanier quedar ensin trabayu. El tiempu llibre dexó-y concentrase nos sos propios proyeutos, ente ellos VPL, un llinguaxe de programación visual "post-simbólicu". Xunto con Zimmerman, Lanier fundó VPL Research y dedicóse a la comercialización de teunoloxíes de realidá virtual; la compañía espolletó mientres un tiempu, pero declarar en bancarrota en 1990.[10] En 1999, Sun Microsystems mercó les patentes de VPL de realidá virtual y les rellacionaes con gráficos.[ensin referencies]
Internet2, científicu visitante (1997-2001)
[editar | editar la fonte]De 1997 a 2001, Lanier foi'l xefe científicu de la organización Advanced Network and Services, que contenía la Oficina d'Inxeniería del consorciu Internet2, y desempeñóse como científicu principal de la Iniciativa de Teleinmersión Nacional, una coalición d'universidaes d'investigación qu'estudiaben aplicaciones avanzaes pa Internet2. La Iniciativa demostró los primeros prototipos de teleinmersión nel añu 2000 dempués d'un periodu de desenvolvimientu de tres años. De 2001 a 2004 foi científicu visitante en Silicon Graphics Inc., onde creó soluciones a problemes centrales en telepresencia y teleinmersión. Tamién foi investigador visitante nel Departamentu de Ciencies de la Computación na Universidá de Columbia (1997-2001), un artista visitante nel Programa de Telecomunicaciones Interactivas de la Universidá de Nueva York, y miembru fundador del Institutu Internacional pa la Evolución y el Celebru.[15]
Filosofía, crítica de la Web 2.0
[editar | editar la fonte]“One Half a Manifesto” (2000)
[editar | editar la fonte]Nel so artículu en llinia “One Half a Manifesto” [La metá d'un manifiestu] na revista Edge, publicáu en payares de 2000, Lanier critica les declaraciones d'escritores como Ray Kurzweil, y opónse a la posibilidá del asina llamáu "totalitarismu cibernéticu", que ye "un cataclismu desamarráu cuando los ordenadores convertir n'amos superinteligentes de la materia y la vida".[16][17] La posición de Lanier ye que nun se puede considerar a los seres humanos como ordenadores biolóxiques, esto ye, en realidá nun-y los puede comparar con ordenadores dixitales, y ye bien pocu probable que nunes poques décades pueda reemplazar fácilmente, o económicamente, por ordenadores. Ente que la cantidá de transistores nun circuitu integráu aumenta d'alcuerdu a la llei de Moore, el rendimientu xeneral crez bien amodo. Según Lanier, esto debe a que la productividá humana na ellaboración de programes informáticos xube solo llixeramente, y el software vuélvese más enchíu y sigue siendo tan propensu a errores como lu hai sío siempres. "En poques pallabres, el software a cencielles nun lo va dexar. Na actualidá la programación nun puede crecer al ritmu de la capacidá de procesamientu, y nunca lo fadrá."[18] A la fin, alvierte que'l mayor problema d'una teoría (especialmente una ideoloxía) nun ye que seya falsa, "sinón cuando se proclama'l camín únicu y totalmente completu a la comprensión de la vida y la realidá”. La impresión de necesidá oxetiva paraliza la capacidá de los seres humanos d'abandonar o de lluchar contra'l paradigma, y causa el destín inesorable” qu'echa a perder a les persones.
Comunicación postsimbólica (2006)
[editar | editar la fonte]Dalgunes de les especulaciones de Lanier tomen lo qu'él llapada "comunicación postsimbólica". Na so columna d'abril de 2006 na revista Discover escribe sobre cefalópodos (esto ye, les diverses especies de pulpos, calamares y moluscos rellacionaos), munchos de los cualos son capaces de tresformar los sos cuerpos, incluyendo'l cambéu de pigmentación y testura de la so piel, según complexes imitaciones de formes coles sos estremidaes. Lanier ve esti comportamientu, especialmente l'intercambiáu ente dos octópodos, como una espresión conductual de pensamientu direuta, non mediada.[19]
Wikipedia y la omnisciencia de la sabiduría coleutiva
[editar | editar la fonte]Nel so ensayu en llinia "Dixital Maoism: The Hazards of the New Online Collectivism" [Maoísmu dixital: los peligros del nuevu coleutivismu en llinia], na revista Edge en mayu de 2006, Lanier criticó la omnisciencia que dacuando se-y atribúi a la sabiduría coleutiva (incluyendo exemplos como l'artículu de Wikipedia sobre sí mesmu, que según él de manera recurrente esaxera'l so trabayu como cineasta), y describir como "el maoísmu dixital".[16] Él escribe: "Si empezamos a creer que la Internet ye una entidá que tien daqué que dicir, tamos devaluando a la xente [que crea'l conteníu] y convertímonos en fatos”.[16]
La so crítica enfocar en dellos elementos que-y esmolecen y que s'atopen en distintos niveles d'astracción:[ensin referencies]
- cualquier intentu de crear un pescuezu de botella d'autoridá final que encauza la conocencia a la sociedá ye erróneu, ensin importar si tratar de Wikipedia o cualquier sistema algorítmicamente creáu que produz metainformación;
- estilu maneru d'escritura nuna wiki nun ye deseable por cuenta de que:
. borra'l contautu col autor real de la información orixinal, mengua la sotileza de les sos opiniones, ya información esencial (por casu, el contestu gráficu de les fontes orixinales) piérdese, y
. crea la falsa sensación d'autoridá detrás de la información;
- l'autoría coleutiva tiende a producir o alliniase cola corriente principal de creencies, o coles d'una organización;
- esmolez-y que les obres creaes colectivamente puedan ser manipoliaos detrás d'escena por grupos anónimos d'editores que nun asumen responsabilidá visible dalguna,
.
y que esti tipu d'actividá podría crear sistemes totalitarios nel futuru, yá que básicamente estos emanan de coleutivos abusivos que primen al individuu.
Esta tema esplorar con más fondura nuna entrevista que dio nel programa The Philosopher's Zone, na Radio Nacional australiana, onde critica l'efectu que "esanicia tou rastru de la xente".[20]
N'avientu de 2006 Lanier siguió la so crítica de la sabiduría de los grupos nun artículu en Edge tituláu "Beware the Online Collective" [Curiáu col coleutivu en llinia].[21]Lanier escribe:
Pregunto si dalgún aspeutu de la naturaleza humana evolucionó nel contestu de grupos rivales. Quiciabes teamos programaos xenéticamente pa responder al llamáu del ensame... ¿Qué va torgar qu'una masa en llinia de persones anónimes pero coneutaes convertir nuna alteria, como lo fixeron les mases una y otra vez na hestoria de toa cultura humana? Ye increíble que los detalles nel diseñu del software en llinia puedan poner de manifiestu tales variaos potenciales nel comportamientu humanu. Ye hora de cavilgar sobre esi poder dende una perspeutiva moral.
Lanier sostién que la busca d'información más fonda en cualquier área tarde o aína rique atopar información que foi producida por una sola persona, o unos pocos individuos dedicaos: "Tienes que tener la oportunidá de sentir la personalidá por que'l llinguaxe cobre'l so significáu plenu".[16] Esto ye, él ve llimitaciones na utilidá d'una enciclopedia producida por terceros solo parcialmente comenenciudos como vehículu de comunicación.
Contra'l fatáu dixital. Un manifiestu (2010)
[editar | editar la fonte]Nel so llibru Contra'l fatáu dixital. Un manifiestu (You Are Not a Gadget: A Manifesto) (2010), Lanier critica lo que percibe como la mente d'ensame” de la Web 2.0 (sabiduría de los grupos), y describe la espropiación de la producción intelectual que realicen el códigu y el conteníu abiertu como una forma de "maoísmu dixital".[22] Lanier argumenta que la evolución de la Web 2.0 retrasó'l progresu y l'innovación y glorificado el coleutivu por cuenta del individuu. Ve a Wikipedia y Linux como exemplos d'esti problema; Wikipedia polo qu'él ve como la "llei del más fuerte" qu'exercen los sos editores anónimos, la debilidá del so conteníu non científico, y el fechu de que s'amedrane a los espertos. Lanier tamién sostién qu'hai llimitaciones a ciertos aspeutos del movimientu de códigu y conteníu abiertu por cuenta de qu'escarecen de la capacidá de crear daqué verdaderamente nuevu ya innovador. Por casu, Lanier acota que'l movimientu de códigu abiertu nun creó'l iPhone. N'otru exemplu, Lanier afirma que la Web 2.0 fai que los navegadores vuélvanse perezosos, destrúi'l potencial de sitiu web innovadores como Thinkquest, y enzanca la comunicación d'idees (por casu, la matemática) a un públicu más ampliu. Lanier sostién amás que l'enfoque de códigu abiertu destruyó la oportunidá de que la clase media financie la creación de conteníu, y dio llugar a la concentración de la riqueza nunos pocos individuos ("los señores de la nube"), persones que, más gracies a la suerte qu'a la verdadera innovación, llogren inxertase como concentradores de conteníu nel momentu críticu y nos puntos clave de la nube.
¿Quién controla'l futuru? (2013)
[editar | editar la fonte]Nel so llibru ¿Quién controla'l futuru? (Who Owns the Future?) (2013), Lanier postula que la clase media ta cada vegada más marxinada de la economía en llinia. Al convencer a los usuarios d'apurrir información pervalible sobre sí mesmos en cuenta de servicios gratuitos, les compañíes pueden atropar gran cantidá de datos práuticamente ensin costu dalgunu. Lanier llama a estes empreses "servidores serena", n'alusión a les serenes de Ulises. En llugar de pagar a cada individuu pola so contribución a la base de datos, los servidores serena concentren la riqueza en manes de los pocos que controlen los centros de datos. Da como exemplu l'algoritmu de traducción de Google, qu'amalgama traducciones que la xente xube en llinia, ufiertando al usuariu la meyor conxetura basada nelles. Les persones detrás de les traducciones orixinales nun reciben remuneración pol so trabayu, ente que Google beneficiar de la mayor visibilidá de los sos anuncios, productu de ser un poderosu servidor serena. Pa solucionar esti problema, Lanier suxer una estructura alternativa de la rede basada nel Proyeutu Xanadú de Ted Nelson. Propón un sistema d'enllaz de dos víes qu'indicaría la fonte de toa información, asina creando una economía de micropagos que compensaría a la xente pol material orixinal que publicaren na rede.
Música
[editar | editar la fonte]Como músicu, Lanier participó nel mundu de la música clásica contemporánea dende finales de la década de 1970. Ye un pianista y especialista en munchos preseos musicales non occidentales, especialmente los instrumentos de vientu y cuerda d'Asia. Caltién una de les coleiciones más grandes y variaes nel mundu de preseos raros qu'anguaño inda tán n'usu. Lanier tocó con artistes tan diversos como Philip Glass, Ornette Coleman, George Clinton, Vernon Reid, Terry Riley, Duncan Sheik, Pauline Oliveros y Stanley Jordan. Los sos proyeutos de grabación inclúin la so dueto acústicu tecno con Sean Lennon y un álbum de duetos col flauteru Robert Dick.
Lanier tamién compón música de cámara y orquestal. Ente los proyeutos que se-y encargaron cúntase una ópera a estrenase en Busan, Corea del Sur, y una sinfonía, Symphony for Amelia [Sinfonía p'Amelia], estrenada pola Orquesta y Coru del Festival de Bach en Winter Park, Florida, n'ochobre de 2010.[23] Encargos recién inclúin Earthquake! [¡Terremotu!], un ballet que s'estrenó nel Centru pa les Artes Yerba Bona en San Francisco, n'abril de 2006; Little Shimmers [Pequeños rellumos] pal conxuntu TroMetrik, estrenáu nel teatru ODC en San Francisco n'abril de 2006; Daredevil [Temerariu], pal conxuntu de música de cámara ArrayMusic, que s'estrenó en Toronto en 2006; una serie d'obres (que la so duración ye similar a la d'un conciertu) pa orquesta y mundos virtuales qu'inclúi, ente otres, les pieces "Canons for Wroclaw" [Cánones para Wrocław], "Khaenoncerto" [Conciertu pa khaen] y "The Egg” [El Güevu], estrenada nel añu 2000 en celebración del milésimu cumpleaños de la ciudá de Wrocław, Polonia; un conciertu triple, The Navigator Tree, encargáu pol Fondu Nacional pa les Artes y el Foru de Compositores Estauxunidenses, que s'estrenó nel añu 2000; y Mirror/Storm [Espejo/Tormenta], una sinfonía que-y encargara la Orquesta de Cámara de St. Paul, estrenada en 1998. Continental Harmony [Harmonía Continental], un especial de la cadena televisiva PBS que documenta el procesu de creación y l'estrenu de The Tree Navigator,[24] ganó'l premiu Golden Eagle Award dau pola organización CINE.[25]
En 1994, POINT Music/Philips Records/PolyGram llanzó'l so álbum de música clásica Instruments of Change [Preseos de cambéu].[26] Stephen Hill describió l'álbum como una esploración occidental de les tradiciones musicales asiátiques en "The Crane Flies West 2", l'episodiu Nᵘ 357 del so programa de radio Hearts of Space.[27]
El trabayu de Lanier con preseos d'Asia puede escuchase estensamente na banda sonora de Three Seasons [Trés estaciones] (1999), la primer película en ganar tanto'l premiu del públicu como'l del xuráu nel Festival de Cine de Sundance. Él y Mario Grigorov compunxeron la banda sonora del documental The Third Wave [La Tercer Fola], que s'estrenó en Sundance en 2007.
Lanier tamién foi un pioneru nel usu de realidá virtual en shows musicales cola so banda Chromatophoria, que percorrió'l mundu y sío el númberu principal en sitios como'l Festival de Jazz de Montreux. Toca preseos virtuales y emplega preseos reales pa emponer lo que pasa en mundos virtuales n'escena. N'ochobre de 2010, Lanier collaboró col Rollins College y John V. Sinclair, de la Orquesta y Coru del Festival de Bach,[28] nel estrenu mundial de Symphony for Amelia.
Lanier escribió l'epílogu del llibru Sound Unbound: Sampling Digital Music and Culture [Soníu en fluxu. Muestreo de música y cultura dixitales] (MIT Press, 2008), editáu por Paul D. Miller (alies DJ Spooky).
En 1999 Lanier publicó una columna d'opinión nel New York Times titulada "Piracy is Your Friend" [La piratería ye la to amiga], na que sostién que les compañíes discográfiques son una amenaza enforma mayor pa los artistes que la piratería.[29] En 2007 publicó un mea culpa sobre la tema nel mesmu periódicu.[30]
Membresías
[editar | editar la fonte]Lanier foi miembru de numberosos conseyos asesores, ente ellos la Xunta de Conseyeros de la Universidá del Sur de California, Medical Media Systems (una empresa qu'ufierta videos d'entrenamientu pa médicos acomuñada a la Universidá de Dartmouth), Microdisplay Corporation, y NY3D (diseñadores de pantalles autoestereoscópicas).[31]
A mediaos de 1997 fundó, xunto con otros, la Iniciativa Nacional de Teleinmersión,[32] un proyeutu dedicáu al usu de la teunoloxía informática pa dar a les persones que tán dixebraes por grandes alloñes la ilusión de que tán físicamente xuntes. Lanier ye miembru de la Rede Global de Negocios,[33] que forma parte del Monitor Group.
Nos medios de comunicación
[editar | editar la fonte]Apaeció en dellos documentales, ente ellos el documental pa la televisión danesa Computerbilleder – udfordring til virkeligheden[34] [Imáxenes dixitales - desafíu a la realidá], de 1992; el documental Synthetic Pleasures[34] [Placeres sintéticos], de 1995; y el documental pa televisión Rage Against the Machines[34] [Roxura contra les máquines], de 2004. Lanier apaez nos creitos de la película Minority Report[34] (2002) como collaborador. Lanier afirmó que'l so rol yera'l d'ayudar a diseñar artefautos y otros.[35] Lanier apaeció nos programes de televisión The Colbert Report[36] y Charlie Rose.[37]
Premios y distinciones
[editar | editar la fonte]- Watson Award de la Universidá Carnegie Mellon, 2001
- Finalist pal primera Edge of Computation Award, 2005.[35]
- Doctoráu honoris causa del New Jersey Institute of Technology, 2006
- Virtual Reality Career Award del Institutu d'Inxeniería Llétrica y Electrónica, 2009
- Declaráu pola revista Time una de les 100 persones más influyentes, 2010
- Doctoráu honoris causa del Franklin and Marshall College, 2012
- Goldsmith Book Prize al meyor llibro non académicu, 2014.[38]
- Premiu de la Paz del Comerciu Llibreru Alemán, 2014
Obres
[editar | editar la fonte]Música clásica
[editar | editar la fonte]- Instruments of Change [Preseos de cambéu] (1994), POINT Music/Philips Records/PolyGram
Videoxuegos
[editar | editar la fonte]Llibros
[editar | editar la fonte]- Information Is an Alienated Experience [La información ye una esperiencia alienada], Basic Books, 2006. ISBN 0-465-03282-6.
- You Are Not a Gadget: A Manifesto[40] (Contra'l fatáu dixital. Un manifiestu), New York: Alfred A. Knopf, 2010, ISBN 978-1-84614-341-0.
- Who Owns the Future? [¿Quién ye dueñu del futuru?], San Jose: Simon & Schuster, UK: Allen Lane, 2013. ISBN 978-1-846145223.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ URL de la referencia: https://www.imdb.com/name/nm0486820/.
- ↑ Afirmao en: SNAC. Identificador SNAC Ark: w64n0fkm. Apaez como: Jaron Lanier. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ URL de la referencia: http://content.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,1984685_1984745_1985490,00.html.
- ↑ URL de la referencia: https://www.friedenspreis-des-deutschen-buchhandels.de/die-preistraeger/2010-2019/jaron-lanier.
- ↑ «Biografía de Jaron Lanier (jaronlanier.com)».
- ↑ «Jaron Lanier». The 2010 TIME 100. 29 d'abril de 2010. Archivado del original el 2010-07-28. https://wayback.archive-it.org/all/20100728004704/http://www.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,1984685_1984745_1985490,00.html. Consultáu'l 2015-11-17.
- ↑ Lewis, Peter H. (25 de setiembre de 1994). «Sound Bytes; He Added 'Virtual' to 'Reality». The New York Times. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=980CEFD6143AF936A1575AC0A962958260. Consultáu'l 4 de marzu de 2011.
- ↑ Burkeman, Oliver (29 d'avientu de 2001). «The virtual visionary». The Guardian. http://www.guardian.co.uk/Archive/Article/0,4273,4326550,00.html.
- ↑ 10,0 10,1 «The virtual curmudgeon». The Economist. 2 de setiembre de 2010. http://www.economist.com/node/16909935?story_id=16909935.
- ↑ Savage, Emily (20 d'ochobre de 2010). «Renaissance man: Berkeley resident is a musician, a Web guru and the father of virtual reality». J. the Jewish news weekly of Northern California. http://www.jweekly.com/article/full/59622/renaissance-man-berkeley-resident-is-a-musician-a-web-guru-and-the-father-o/.
- ↑ Kahn, Jennifer (11 de xunetu de 2011). The Visionary. http://www.newyorker.com/reporting/2011/07/11/110711fa_fact_kahn?currentPage=all. Consultáu'l 28 d'agostu de 2011.
- ↑ Jones, Steve (2003). Encyclopedia of New Media. Sage Publications, páx. 280–282. ISBN 0-7619-2382-9. See also: Hamilton, Joan O'C. (1993-02-22). Business Week as quoted in "Jaron Lanier." Encyclopedia of World Biography. 2004.
- ↑ Appleyard, Bryan (17 de xineru de 2010). «Jaron Lanier: The father of virtual reality». The Sunday Times. Archivado del original el 2011-03-07. https://archive.today/20110307061433/http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/books/article6986720.ece. Consultáu'l 2015-11-17.
- ↑ McKenna, Barbara (10 de xineru de 2000). «Talking technology: A Q&A with the inventor of virtual reality». UC Santa Cruz Currents. http://currents.ucsc.edu/99-00/01-10/lanier.html. Consultáu'l 9 de xineru de 2008.
- ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Lanier, Jaron (10 de payares de 2000). «One-Half a Manifesto». Edge. http://www.edge.org/conversation/one-half-a-manifesto. Consultáu'l 13 de xunetu de 2013.
- ↑ Lanier, Jaron (avientu de 2000). «One-Half of a Manifesto». Wired. http://www.wired.com/wired/archive/8.12/lanier.html. Consultáu'l 13 de xunetu de 2013.
- ↑ Cave, Daniel (4 d'ochobre de 2000). «Artificial Stupidity». salon.com. http://www.salon.com/2000/10/04/lanier/. Consultáu'l 23 de xunu de 2013.
- ↑ Lanier, Jaron (abril de 2006). «Why not morph? What cephalopods can teach us about language». Discover. http://discovermagazine.com/2006/apr/cephalopod-morphing/.
- ↑ . Philosopher's Zone. ABC Radio National. 8 de xunetu de 2006. https://www.abc.net.au/rn/philosopherszone/stories/2006/1678536.htm.
- ↑ Lanier, Jaron (25 d'avientu de 2006). «Beware the Online Collective». Edge. Archivado del original el 2012-10-12. https://web.archive.org/web/20121012074952/http://www.edge.org/3rd_culture/lanier06/lanier06.2_index.html. Consultáu'l 2015-11-17.
- ↑ Kakutani, Michiko (14 de xineru de 2010). A Rebel in Cyberspace, Fighting Collectivism. http://www.nytimes.com/2010/01/15/books/15book.html. Consultáu'l 2 d'avientu de 2010.
- ↑ Beethoven's Symphony Non. 9 and Lanier's Symphony for Amelia at bachfestivalflorida.org
- ↑ Continental Harmony at PBS.org
- ↑ See "Sonos performances" Archiváu 2009-02-20 en Wayback Machine Sonos.org
- ↑ Lanier, Jaron (1994). Instruments of Change. POINT Music/Philips/PolyGram Records. ASIN B00000418Q.
- ↑ . Hearts of Space. 13 de mayu de 1994.
- ↑ Bach Festival Choir and Orchestra at http://www.bachfestivalflorida.org/
- ↑ «A Chance to Break the Pop Stranglehold». The New York Times. 9 de mayu de 1999. http://www.nytimes.com/1999/05/09/arts/music-a-chance-to-break-the-pop-stranglehold.html?scp=1&sq=&pagewanted=5. Consultáu'l 19 de xunetu de 2013.
- ↑ Lanier, Jaron (20 de payares de 2007). «Pay Me for My Content». The New York Times. http://www.nytimes.com/2007/11/20/opinion/20lanier.html?action=click&module=Search®ion=searchResults%230&version=&url=http%3A%2F%2Fquery.nytimes.com%2Fsearch%2Fsitesearch%2F%3Faction%3Dclick%26region%3DMasthead%26pgtype%3DHomepage%26module%3DSearchSubmit%26contentCollection%3DHomepage%26t%3Dqry338%23%2Fjaron%2Blanier%2Bpiracy%2F&_r=0.
- ↑ Jaron Lanier @ Keynote Speakers Inc.
- ↑ «National Tele-Immersion Initiative». Advanced Network & Services. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-06-07. Consultáu'l 5 de xunetu de 2006.
- ↑ «Individual GBN Members». Global Business Network. Archiváu dende l'orixinal, el 28 de marzu de 2006. Consultáu'l 5 de xunetu de 2006.
- ↑ 34,0 34,1 34,2 34,3 «Jaron Lanier». IMDb. Consultáu'l 5 de xunetu de 2006.
- ↑ 35,0 35,1 «Brief Biography of Jaron Lanier». Páxina d'entamu del sitiu web de Jaron Lanier. Consultáu'l 8 de xunetu de 2006.
- ↑ . The Colbert Report. Comedy Central. 4 de marzu de 2014. http://thecolbertreport.cc.com/videos/bjwnn1/jaron-lanier.
- ↑ . Charlie Rose. PBS. 18 de marzu de 2014. http://www.charlierose.com/watch/60362672.
- ↑ «The Center for Public Integrity in Partnership with ABC News Win the Goldsmith Prize for Investigative Reporting». The President and Fellows of Harvard College. Consultáu'l 17 d'abril de 2014.
- ↑ Solomon, Robert. «The Shadow of Super Mario Clouds». Game Design as Cultural Practice. Xeorxa Institute of Technology. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-06-30. Consultáu'l 1º d'ochobre de 2011.
- ↑ «You Are Not a Gadget: A Manifesto». Books.google.com. Consultáu'l 29 d'agostu de 2012.