Irueste
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
 Irueste | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  España |
| Autonomía |  Castiella-La Mancha |
| Provincia |  provincia de Guadalaxara |
| Tipu d'entidá | conceyu d'España |
| Alcalde d'Irueste | Mariano Monge Villalvilla |
| Nome oficial | Irueste (es)[1] |
| Códigu postal |
19143 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 40°36′46″N 2°53′21″W / 40.612777777778°N 2.8891666666667°O |
  Irueste Irueste (España)  | |
| Superficie | 14.25 km² |
| Altitú | 780 m |
| Llenda con | Brihuega, Yélamos de Abajo, Peñalver, Romanones y Valfermoso de Tajuña |
| Demografía | |
| Población |
68 hab. (2023) - 46 homes (2019) - 22 muyeres (2019) |
| Porcentaxe |
0% de provincia de Guadalaxara 0% de Castiella-La Mancha 0% de España |
| Densidá | 4,77 hab/km² |
 | |
Irueste ye un conceyu español de la provincia de Guadalaxara, na comunidá autónoma de Castiella-La Mancha. Tien una superficie de 14,25 km² con una población de 65 habitantes y una densidá de 4,28 hab/km².
Situación[editar | editar la fonte]
La villa ta allugada a unos 30 quilómetros de la capital de la provincia, no fondero del valle del regueru de San Andrés, afluente del ríu Tajuña, ente'l citáu regueru y la rimada que xube al pandorial alcarreñu, empobinada al norte. El so términu municipal llenda colos de Romanones, Balconete, Yélamos de Abajo, Yélamos de Arriba, Tendilla y Peñalver.
Historia[editar | editar la fonte]
El nome de la villa tien un evidente orixe prerromanu y la so etimoloxía aseméyase enforma al idioma vascu, emparentáu col qu'usaben los pueblos carpetanos y celtíberos qu'habitaben esta contorna y lleíu nesti idioma vendría significar ciudá con empalizada.
Irueste perteneció en calidá d'aldega a l'alfoz o común de villa y tierra de Guadalaxara dende Reconquistar cristiana hasta'l sieglu XVI, en que los sos vecinos mercaron el villazgo al rei Felipe II.
N'avientu de 1575, na contestación al censu d'aquel rei, declararon los representantes del conceyu que .. "hai una Yglesia que la so advocación ye de La nuesa Señora del Artu, ye curáu ensin beneficios otros: tien tres retablos col mayor, y l'unu colateral mandó-y faer el Bachiller Juan Luis, Clérigu y Vecín que foi d'esti pueblu, dexó cien mil maravedis pa dar á censu, y del réditu de cada un añu dicen diez mises nos díes de La nuesa Señora, y lo que sobra ye pa dote á una güérfana natural d'esti pueblu."
A metá del sieglu siguiente, aprovechando'l despoblamientu y la probeza de los sos habitantes, don Juan de Morales Barnuevo, caballeru de Guadalaxara, que yá tenía'l villazgo de la vecina Romanones mercó los derechos sobre Irueste, convertir en villa de señoríu y pasó a denominala Valdemorales.
Irueste recuperó la so independencia y nome tradicional en decretándose el fin de los señoríos poles Cortes de Cádiz y el Trieniu Lliberal, nel primer terciu del sieglu XIX.
Agospéu n'El Molín de la Mora.
Demografía[editar | editar la fonte]
| 1991 | 1996 | 2001 | 2004 | 2008 | 2013 | 2015 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 70 | 75 | 67 | 65 | 64 | 67 | 65 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: INE) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Irueste.
