Idioma tsez

De Wikipedia
Tsez, dido
цез мец / cez mec [ʦez meʦ]
Faláu en  Rusia
Bandera de Xeorxa Xeorxa
Familia Caucásicu septentrional

  Caucásicu nororiental
    Tsez-Khvarshi
      Tsez

Estatus oficial
Oficial en Nengún país
Reguláu por Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1 nengún
ISO 639-2
ISO 639-3

Tsez, tamién conocíu como Dido (цез мец cez mec en tsez; დიდო (dido) en xeorxanu) ye un llingua caucásica nororiental qu'utilicen unes 15,000 persones del pueblu tsez, un grupu musulmán nos montes Tsunta distritos del sur y oeste de Daguestán en Rusia. El términu xeorxanu dido derivar de didi "grande".

El tsez nun tener una tradición lliteraria y ta ruinamente representáu tocantes a les sos formes escrites. L'avar y rusu úsense como llinguaxes lliterarios nel ámbitu llocal, entá nes escueles. Sicasí, realizáronse dellos intentos por desenvolver una ortografía estable pal idioma tsez como pa los llinguaxes acomuñaos a él principalmente col propósitu de recoyer y rexistrar el folclor tradicional; por ello, de cutiu utilízase l'alfabetu cirílicu basáu nel usáu nel avar. Polo xeneral los homes tienen más fluidez nel avar que les muyeres, y la xente nuevo tiende a tener más fluidez nel rusu qu'en tsez, que probablemente se deba a la falta d'educación en y sobre el llinguaxe.

Aspeutos históricos, sociales y culturales[editar | editar la fonte]

Dialeutos[editar | editar la fonte]

L'idioma tsez estremar nos siguientes dialeutos, colos sos nomes tsez ente paréntesis:

  • Asakh (Asaq)
    • Tsebari (Ceboru)
  • Mokok (Newo)
  • Kidero (Kidiro)
  • Sagada (Soƛʼo)

El dialeutu tsebari ye utilizáu nos exemplos daos nesti artículu. El dialeutu sagada destacar poles sos notables diferencies al respective de los otros dialeutos.

El bezhta, l'hinukh, l'hunzib y el khvarshi d'antiguo considerar tamién dialeutos del idioma tsez, anque anguaño considerar como idiomes distintos anque de la mesma familia.

Descripción llingüística[editar | editar la fonte]

Fonoloxía[editar | editar la fonte]

Numberales[editar | editar la fonte]

Referencies[editar | editar la fonte]

Bibliografía[editar | editar la fonte]

  • Alekseev, Mikhail Y. & Rajabov, Ramazan N. (1993). «Prerequisites to the formation of Tsez writing system». Caucasian perspectives:  páxs. 372-376. 
  • Alekseev, Mikhail Y. & Rajabov, Ramazan N.. «Tsez language». Indigenous languages of the Caucasus 3. 
  • Khalilov, Majid Sh. (1999). Цезско-русский словарь (Tsez-Russian dictionary). Moscow, Academia. ISBN 5-87444-086-0
  • Polinsky, Maria & Comrie, Bernard (1999). «Agreement in Tsez». Folia Linguistica 33.2 (Studies in Agreement):  páxs. 109–130. 

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]