Idioma cumucu

Cumuco Къумукъ тили / Qumuq tili
Faláu en	Rusia
Rexón	Daguestán, Chechenia, Osetia del Norte
Falantes	~ 500 000
Familia	Altaica Túrquico llingües kypchak L. karachai-balkar Cumuco
Alfabetu	Cirílicu
Estatus oficial
Oficial en	Daguestán
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2	`kum`
ISO 639-3	`kum`

El cumuco ye una llingua túrquica, falada per alredor de 450 000 persones (los cumucos) na República de Daguestán, el norte de Chechenia y Osetia del Norte, en Rusia.

Los cumucos son descendientes de los tártaros de Siberia que se treslladaron a El Cáucasu mientres el tiempu posterior a la fundación de los Estaos tártaru-mongoles, escontra'l sieglu XV.

Créese que, antes de la incorporación del Cáucasu al Imperiu rusu, el cumuco sirvió como llingua de comunicación interregional en Daguestán. Y foi influyíu a lo llargo de la so historia pol azerbaixanu, el darguino y el rusu.

El cumuco escribióse usando la escritura árabe hasta 1927, fecha na que s'empezó a usar la escritura en calteres llatinos, que'l so usu duró de 1927 a 1937, d'ende hasta l'actualidá emplegóse l'alfabetu cirílicu pa escribir esta llingua.

Les primeres publicaciones periódiques en cumuco apaecieron ente 1917 y 1918. Na actualidá, el periódicu Yoldash, socesor del diariu soviéticu Lenin, imprime aproximao 5000 exemplares trés vegaes a la selmana.

Escritura[editar | editar la fonte]

Esti alfabetu llatín foi usáu de 1927—1937.

A a	B в	C c	Ç ç	D d	Y y	F f	G g
Ƣ ƣ	H h	I i	J j	K k	L l	M m	N n
Ŋ ŋ	O o	Ɵ ɵ	P p	Q q	R r	S s	Ş ş
T t	O o	V v	W w	X x	Y y	Z z	Ƶ ƶ
Ь ь

Este ye l'alfabetu cirílicu pal cumuco usáu dende 1937.

А а	Б б	В в	Г г	Гъ гъ	Гь гь	Д д	Е е
Ё ё	Ж ж	З з	И и	Й й	К к	Къ къ	Л л
М м	Н н	Нг нг	О о	Оь оь	П п	Р р	С с
Т т	У у	Уь уь	Ф ф	Х х	Ц ц	Ч ч	Ш ш
Щ щ	Ъ ъ	Ы ы	Ь ь	Э э	Ю ю	Я я