Saltar al conteníu

Hippopotamus amphibius

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Hippopotamus amphibius
hipopótamu
Estáu de caltenimientu
Vulnerable (VU)
Vulnerable (IUCN 3.1)[1]
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordata
Clas: Mammalia
Superorde: Cetartiodactyla
Orde: Artiodactyla
Familia: Hippopotamidae
Xéneru: Hippopotamus
Especie: H. amphibius
Linneo, 1758
Distribución
Mapa distribución actual y pasada.[1]
Mapa distribución actual y pasada.[1]
Consultes
[editar datos en Wikidata]

L'hipopótamu[2] (Hippopotamus amphibius) ye un gran mamíferu artiodáctilu fundamentalmente herbívoru qu'habita nel África subsaḥariana. Ye, xunto al hipopótamu pigméu (Choeropsis liberiensis), unu de los dos únicos miembros actuales de la familia Hippopotamidae.

Ye un animal semiacuáticu qu'habita en ríos y llagos, y onde machos adultos territoriales con grupos de 5 a 30 femes y moces controlen una zona del ríu. Mientres el día reposen na agua o nel fango, y tantu la cópula como'l partu d'esti animal asoceden na agua. Al anochecer vuélvense más activos y salen a comer yerbes terrestres. Anque los hipopótamos fuelguen xuntos na agua, la campera ye una actividá solitaria, y nun son territoriales en tierra.

A pesar de la so paecencia física colos gochos y otros ungulaos terrestres, los sos parientes vivos más cercanos son los cetáceos (ballenes, botos, etc.) de los que diverxeron hai aproximao 55 millones d'años.[3] L'ancestru común de ballenes ya hipopótamos dixebrar d'otros ungulaos hai aproximao 60 millones d'años.[4] Los fósiles d'hipopótamu más tempranos que se conocen pertenecen al xéneru Kenyapotamus, atopaos n'África y dataos como de hai aproximao 16 millones d'años.

L'hipopótamu ye fácilmente reconocible pol so torso en forma de barril, enorme boca y dientes, cuerpu cola piel lliso y casi ensin pelo, pates gordoses y el so gran tamañu. Ye'l tercer animal terrestre pol so pesu (ente 1½ y 3 tonelaes), detrás del rinoceronte blancu (1½ a 3½ tonelaes) y los dos xéneros d'elefantes (3 a 9 tonelaes). A pesar de la so forma achaparrao y curtiu piernes, puede correr tan rápido como un humanu permediu. Cronometráronse hipopótamos a 30 km/h en distancies curties. Ye una de les criatures más agresives del mundu y de cutiu ye consideráu como l'animal más feroz d'África. Hai aproximao de 125 000 a 150 000 hipopótamos en toa l'África subsaḥariana; Zambia (40 000) y Tanzania (20 000-30 000) cunten coles poblaciones más numberoses.[1] Atópense amenaciaos por causa de la perda del so hábitat y pola caza furtiva pa consiguir la so carne y el marfil de los sos dientes caninos.

Etimoloxía

[editar | editar la fonte]

En idioma español la pallabra hipopótamu deriva del llatín hippopotămus, que de la mesma provién del griegu hippopótamos (ἱπποπόταμος), compuestu por híppos (ίππος), caballu, y potamós (ποταμος), ríu, «caballu de ríu».[5] Si los griegos de la dómina clásica designaben a esti animal como «caballu de ríu», los árabes llamar «búfalu d'agua», y los antiguos exipcios «gochu de ríu».[6]

Distribución

[editar | editar la fonte]

L'hipopótamu común estender por Europa y África del Norte mientres l'Eemiense y el Pleistocenu tardíu hasta hai aproximao 30 000 años.[7] Yera común na rexón del Nilu n'Exiptu hasta tiempos históricos, pero foi extirpada dende entós d'esa rexón. Pliniu'l Vieyu escribió que, nel so tiempu, la meyor zona pa cazar a esti animal taba nel nomo de Sais;[8] esti animal inda podría atopase en redol a Damieta dempués de la conquista árabe en 639. Hasta'l periodu glacial, los hipopótamos taben presentes nel sureste asiáticu y nel sur d'Europa. El Behemot de la Biblia nun ye otra cosa que l'hipopótamu qu'habitaba entós el valle del ríu Xordán.

L'hipopótamu común distribúyese irregularmente na actualidá nos ríos y llagos del África subsaḥariana: Uganda, Sudán, Somalia, Kenia, norte de Congo y Etiopía, nel oeste dende Ghana a Gambia y nel África austral (Botsuana, Sudáfrica, Zimbabue, Zambia). Esiste una población aisllada en Tanzania y Mozambique. Gústa-y vivir en zones d'agües permanentes y non demasiáu fondes.[9]

En Colombia esiste una pequeña población en llibertá cercana a los 60 hipopótamos, desenvuelta a partir de dellos individuos escapaos del zoolóxicu particular del narcotraficante Pablo Escobar.[10]

Descripción

[editar | editar la fonte]
Detalle de la so enorme boca, unu de les traces más carauterístiques d'esti animal, onde s'aprecien los grandes dientes caninos.
Dibuxo del so cadarma.

L'hipopótamu común ye'l quintu animal terrestre más grande del mundu na actualidá (dempués de los trés especies d'elefantes y el rinoceronte blancu). Pueden vivir na agua o movese per tierra, y la so densidá relativa déxa-yos fundise y andar o correr so l'agua pol fondu de los ríos. Tán consideraos como megafauna actual, pero a diferencia del restu de la megafauna africana, afixéronse a una vida semiacuática en ríos y llagos d'agua duce.[9]

Por cuenta del so gran tamañu, los hipopótamos son difíciles de pesar na naturaleza y la mayor parte de les estimaciones del so pesu n'estáu montés provienen d'operaciones realizaes nos años 1960. El pesu mediu pa los machos adultos bazcuya ente 1500 y 1800 kg. Les femes son más pequeñes que los machos, con unos pesos medios d'ente 1300 y 1500 kg.[9] Los machos más vieyos lleguen a pesos enforma mayores, algamando siquier 3200 kg y n'ocasiones hasta 4500 kg.[11][12] Los machos paez que crecen mientres tola so vida, ente que les femes algamen el so pesu máximu en redol a los venticinco años d'edá.[13] Miden ente 3,3 y 5,2 metros de llongura incluyida la cola, d'unos 56 cm, y aproximao 1,5 m d'altor hasta los costazos.[11][14] El rangu de midíes del hipopótamu común se superpone coles del rinoceronte blancu; l'usu de métriques distintes fai que resulte difícil establecer cual d'estos dos animales ye'l mayor animal terrestre tres los elefantes.

A pesar de ser unos animales d'aspeutu gordosu, col so gran torso en forma de barril, en tierra pueden correr más rápidu qu'un ser humanu. Les estimaciones de la so velocidá en carrera varien de 30, 40, o hasta 50 km/h; namái puede caltener estes altes velocidaes en distancies curties.[9]

Hipopótamu adultu nel cráter del Ngorongoro, Tanzania.

La so boca ye enorme y los sos quexales pueden abrir nun ángulu de 150 graos; el pescuezu ye curtiu y robezu y el cuerpu allargáu y descomanadamente gruesu, col envés más eleváu na grupa que na cruz y fundíu na parte central; el banduyu, ampliu y arrondáu, ye colgante y llega a raspiar el suelu cuando l'animal camina per un terrén pantanosu. Los güeyos, les oreyes y les fueses nasales tán asitiaos na parte cimera de la cabeza, lo que-yos dexa permanecer na agua cola mayor parte del cuerpu somorguiáu na agua y el fango de los ríos tropicales pa caltenese frescu y evitar les quemadures solares. Tien unes pates curties con cuatro dedos bien desenvueltos en caúna con terminaciones en pezuña y la so estructura esquelética ye graviportal, afecha pa sostener el gran pesu d'estos animales. Como otros mamíferos acuáticos, l'hipopótamu tien bien pocu pelo. Anque nun ye un rumiante tien un estómagu complexu compuestu por trés divisiones o cámares.Error de cita: La etiqueta d'apertura <ref> ta mal formada o tien un mal nome[9][15]

Hipopótamu semisumergido nel zoo de Memphis.

La piel ye llisa con plegues nel pechu y nel pescuezu y casi ensin pelo con esceición d'unes curties cerdes na cabeza y la cola. Ye de color gris moráu, cola parte inferior del cuerpu y en redol a los güeyos y oreyes de color marrón arrosáu; son comunes los casos d'albinismu. La epidermis (capa esterna) ye uniformemente delgada, y la endodermis varia d'unos 5-6 cm en llombu y grupa a menos de 1 cm en cabeza y banduyu. La so piel secreto un proteutor solar natural de color acoloratáu, que fai que n'ocasiones se diga que «suda sangre», pero nin ye sudu nin ye sangre; esta secreción ye primeramente incolora, para a los pocos minutos volvese coloráu anaranxada y eventualmente de color marrón. Identificáronse dos pigmentos distintos nes secreciones, unu colloráu (acedu hiposudárico) y unu naranxa (acedu norhiposudórico). Dambos son compuestos bien ácidos, y inhiben la crecedera de bacteries causantes d'enfermedaes; per otra parte, l'absorción de la lluz d'estos pigmentos algama'l rangu ultravioleta consiguiendo un efeutu de pantalla solar. Tolos hipopótamos, inclusive con distintes dietes, secretan estos pigmentos, polo que nun paez que los produzan en función de la so alimentación. Sicasí, los animales pueden sintetizar los pigmentos de precursores proteicos, como'l aminoácidu tirosina.[16][15]

Cunten con 2-3 pares d'incisivos y los caninos del quexal inferior tienen l'apariencia de dos enormes canils, que pueden superar nel casu de los machos los 50 cm de llargor (la metá nel casu de les femes) y algamar un pesu de 4 kg; son triangulares, curvados en forma de media lluna, romos nel so estremu y provistos de riegos llonxitudinales. Los caniles del quexal cimeru son muncho más curtios y débiles, y tamién curvados y romos nel so estremu. Midióse la fuercia de la mordedura d'un hipopótamu fema adultu en 8100 N.[17][15]

Ecoloxía y comportamientu

[editar | editar la fonte]
Grupu d'hipopótamos nel valle de Luangwa, Zambia.
Hipopótamos somorguiáu nel zoo de San Diego. Los adultos remanecen p'alendar cada 3-5 minutos.
Hipopótamos lluchando nel zoo de Barcelona.

Anque nun ye un animal puramente nocherniegu, son activos mientres la nueche. Pasen la mayor parte del día dormiendo o valtar na agua o la folla xunto a los demás miembros del so grupu. L'agua sírvelos pa caltener la temperatura del so cuerpu baxa y pa torgar que la so piel se reseque. Sacante pa comer, la mayor parte de les sos vides (cortexu, lluches ente ellos, partu) asoceden na agua.

Dexen l'agua al anochecer y muévense tierra adientro, dacuando hasta ocho quilómetros, pa pastiar en zones de yerba curtia, la so fonte principal d'alimentu, qu'estrayen entera ayudar de los llabios. Pasen de cuatro a cinco hores pastiando y pueden consumir cerca de setenta kilogramos de yerba cada nueche (aproximao un 5% del so pesu).[18]Error de cita: La etiqueta d'apertura <ref> ta mal formada o tien un mal nome Como la mayoría de los herbívoros, van consumir otru tipu de plantes si da la ocasión, pero la so dieta n'estáu montés consiste casi dafechu en yerba, con un consumu mínimu de plantes acuátiques.[19] vióse-yos en delles ocasiones comiendo carroña, pero bien raramente y siempres cerca de l'agua, ya inclusive hai informes de casos de canibalismu y depredación.[20] L'anatomía del estómagu de los hipopótamos nun ye afecha pa una dieta carnívora, polo que la ingesta de carne débese probablemente a comportamientos aberrantes o estrés nutricional.[9]

Anque la so dieta ye sobremanera a base de yerbes terrestres, yá que pasen la mayor parte del tiempu na agua la mayor parte de les sos defecaciones producir na agua, creando depósitos alóctonos de materia orgánico nos lecho de los ríos. Estos depósitos nun tienen una función ecolóxica clara.[19] Por causa del so tamañu y el so vezu utilizar xeneralmente los mesmos caminos p'alimentase, los hipopótamos puede tener un impautu significativu na tierra que traviesen, tantu porque eses zones queden llibres de vexetación como poles depresiones na tierra. Si esto produzse mientres periodos enllargaos pueden esviar los calces de banzaos y canales.[21]

Los hipopótamos adultos non llexen y nun pueden nadar. Cuando s'atopen n'agües fondes, se propulsan xeneralmente dando pequeños saltos pol fondu; mover a velocidaes cimeres a ocho quilómetros per hora na agua. Sicasí, los mozos sí llexen y muévense xeneralmente nadando con impulsos de les sos pates traseres. Los adultos remanecen a alendar cada trés o cinco minutos, y los mozos tienen qu'alendar cada dos o tres minutos.[9] El procesu de la salida a la superficie y de respiración ye automáticu, ya inclusive un hipopótamu que duerma so l'agua va xubir y va alendar ensin espertase. Cuando se somorguien cierren les narinas.

Estudiar la interacción ente machos y femes foi mientres enforma tiempu complicáu. Al nun esistir un dimorfismu sexual nesta especie, ye bien difícil estremalos n'estáu montés.[22] Anque-yos guste tar en proximidá unos d'otros, nun paez que formen uniones sociales sacante ente madres y fíos, y nun son animales sociales. La razón pola que s'axunten tan próximos unos a otros ye desconocida.[9]

Namái son territoriales na agua, onde un machu controla una pequeña estensión del ríu d'unos 250 m de llargor de media pa establecer derechos d'apareyamientu y que contién unos diez femes. Los grupos más numberosos pueden contener hasta cien individuos. Dexen la presencia d'otros machos na so zona, pero siempres que se someta a l'autoridá del machu dominante. Dientro de los grupos tender a segregar por xéneru. Los machos nuevos permanecen con otros machos solteros, les femes permanecen xunto a otres femes y el machu dominante permanez solo. Cuando dexen l'agua pa dir comer, facer individualmente.[9]

Los hipopótamos paez que se comuniquen verbalmente, por gurníu y bramíos, y créese que pueden tener cierta capacidá d'ecollocalización, pero l'oxetu d'estes vocalizaciones desconozse. Pueden caltener la cabeza parcialmente percima de l'agua y emitir un berru que viaxa tantu pel agua como pel aire, y respuenden a él tantu los hipopótamos que tán dientro como fuera de l'agua.[23]

Ciclu vital

[editar | editar la fonte]

La so llonxevidá media asitiar ente los 40 años d'edá n'estáu montés y 50 años en cautividá.[9]Error de cita: La etiqueta d'apertura <ref> ta mal formada o tien un mal nome L'hipopótamu de mayor edá del qu'esiste constancia recibía'l nome de «Tanga», que vivió en Múnich (Alemaña) y morrió en 1995 a la edá de 61 años.[24]

Los machos algamen el maduror alredor de los siete años d'edá y les femes algamen el maduror sexual a los cinco o seis años d'edá y tienen un periodu de xestación d'ocho meses. Les femes pueden empezar la pubertá a los trés o cuatro años.[25]

Un estudiu sobre'l so comportamientu reproductivu n'Uganda amosó que'l mayor númberu de concepciones producir mientres el final de la temporada húmeda nel branu, y el mayor númberu de nacencies asocedió a principios de la temporada húmeda a finales del iviernu. Esto ye debíu al ciclu estral de les femes; como na mayoría de los grandes mamíferos, los espermatozoides de los machos permanecen activos mientres tol añu. Otros estudios realizaos en Zambia y Sudáfrica tamién amosaron que les nacencies asoceden de primeres de la temporada húmeda.[9] Dempués del embaranzu, polo xeneral una fema nun va volver a ovular mientres diecisiete meses.[25]

L'apareyamientu producir na agua, cola fema somorguiada mientres la mayor parte del alcuentru y remaneciendo la so cabeza dacuando pa tomar aire. Son unu de los pocos mamíferos que dan a lluz so l'agua, como los cetáceos y sirénidos. Les críes nacen tamién so l'agua, con un pesu d'ente 25 y 45 kg y un llargor mediu de 127 cm, y tien de nadar hasta la superficie pa tomar el so primer aliendu. Polo xeneral paren una única cría, anque se dan casos de dos. Los mozos de cutiu sofítense nel llombu de les sos madres cuando l'agua que ye demasiáu fonda pa ellos. Naden so l'agua pa dar# de mamar, anque tamién lo faen en tierra si la madre sale de l'agua. El treslleche producir ente seis y ocho meses dempués de la nacencia y la mayor parte de les críes son totalmente independientes cuanto algamen l'añu d'edá.[9][11]

Como munchos otros grandes mamíferos, la estratexa reproductiva de los hipopótamos califíccase como seleición K, con una única cría grande y bien desenvuelta cada varios años, a diferencia de los mamíferos pequeños, como los royedores, que dan a lluz delles críes pocu desenvueltes delles vegaes al añu (seleición r).[9][25][26]

Comportamientu agresivu

[editar | editar la fonte]
Señal d'avisu.

Los hipopótamos son animales agresivos; los adultos son contrarios inclusive colos cocodrilos, que de cutiu viven nos mesmos ríos y llagunes, especialmente cuando les sos críes tán ente'l grupu. Los cocodrilos del Nilu, lleones y hienes, pueden alimentase d'hipopótamos nuevos.[27] Son bien agresivos escontra los humanos y de cutiu tán consideraos como unu de los animales más peligrosos d'África,[28] y hai constancia d'ataques a persones en barques.[29]

Pa marcar el so territoriu, o inclusive como un sistema de señalización o orientación, los machos (y, en muncha menor midida, les femes) faen xirar les sos coles mientres defecan, pa distribuyir el so escrementu per una zona más estensa,[1][30] y son retromingentes (descarguen la orina escontra tras), probablemente pol mesmu motivu.[31]

Ye bien raru que se maten ente ellos, inclusive mientres lluches territoriales. Polo xeneral un machu dominante y un mozu solteru que lu haya retáu van dexar de lluchar cuando ta claro qu'unu de los dos ye más fuerte. Cuando una zona ta densamente poblada, o cuando un hábitat empieza a faese pequeñu, los machos dominantes van intentar n'ocasiones matar a les críes, anque les madres van defender de forma bien agresiva, llegando inclusive a matar al machu; esti tipu de comportamientu nun se da en condiciones normales.[26] Hai documentaos dellos incidentes de canibalismu, pero créese que ye un comportamientu d'individuos angustiados o enfermos, non d'animales sanos.[9]

Estáu de caltenimientu

[editar | editar la fonte]
La caza del hipopótamu (1617), de Peter Paul Rubens.

Pruebes xenétiques indiquen que l'hipopótamu común n'África esperimentó una importante espansión demográfica mientres o dempués del Pleistocenu, atribuyida a un aumentu de zones acuátiques a finales d'esa era. Estes conclusiones tienen una importante implicación nel caltenimientu de les sos poblaciones yá que anguaño atópense amenaciaos por tol continente por cuenta de la perda de zones d'agua duce.[32] L'hipopótamu común tamién ye víctima de la caza ensin regular y la caza furtiva. En mayu de 2006 foi identificáu como especie vulnerable na Llista Colorada iguada pola Xunión Internacional pal Caltenimientu de la Natura (UICN), con una población envalorada d'ente 125 000 y 150 000 individuos, con una decadencia d'ente'l siete y el venti per cientu dende l'estudiu de 1996 de la UICN.[1]

La so población menguó de forma dramática na República Democrática d'El Congu.[33] La población del Parque nacional Virunga cayó hasta los 800 o 900 exemplares dende los aproximao 29 000 esistentes a mediaos de los años 1970. Esti cayente atribuyir a les alteraciones causaes pola Segunda Guerra del Congo. Créese que los cazadores furtivos son los antiguos rebalbos hutu, soldaos congoleses mal pagos, y grupos de milicies locales. Ente les razones de la esistencia de la caza furtiva atópase la creencia que son animales pocu intelixentes, dañibles pa la sociedá y tamién pol dineru. La venta de carne hipopótamo ye illegal, pero les ventes del mercáu negru son difíciles de controlar per parte de los vixilantes del Parque nacional Virunga.[34][35]

Taxonomía y filoxenia

[editar | editar la fonte]

Clasificación

[editar | editar la fonte]

L'hipopótamu común ye la única especie viva de Hippopotamus, el xéneru tipu de la familia de los hipopotámidos (Hippopotamidae). L'hipopótamu pigméu pertenez a un xéneru distintu dientro de Hippopotamidae, Choeropsis o Hexaprotodon. N'ocasiones utiliza la subfamilia Hippotominae, y dellos taxonomistas arrexunten les families Hippopotamidae y Anthracotheriidae na superfamilia Anthracotheroidea o Hippopotamoidea.

Cabeza ósea d'un hipopótamu.

Los hipopotámidos clasifíquense, xunto con otros ungulaos, nel orde Artiodactyla. Los artiodáctilos inclúin, ente otros, a camellos, vaques, venaos y gochos, anque los hipopótamos nun tán estrechamente rellacionaos con estos grupos.

Describiéronse cinco subespecies basándose nes diferencies xeográfiques y la morfoloxía de los sos cranios (Lydekker, 1915):[36]

  • H. a. amphibius – (la subespecie nominal) que s'estendía dende Exiptu, onde anguaño ta estinguida, sur del ríu Nilu a Tanzania y Mozambique.
  • H. a. kiboko – nel Cuernu d'África, Kenia y Somalia. Kiboko ye'l nome en suaḥili de los hipopótamos. Amplies narinas y zona interorbital más fonda.
  • H. a. capensis – dende Zambia a Sudáfrica. El craniu más esplanáu de toles subespecies.
  • H. a. tschadensis – a lo llargo del África occidental hasta, como'l so nome indica, Chad. Llixeramente más curtia y cara más amplia, con órbites prominentes.
  • H. a. constrictus – n'Angola, sur del Congo y Namibia. Recibe esti nome pola so fonda constricción preorbital.

Les subespecies propuestes nunca s'utilizaron de forma estensiva nin fueron validaes por biólogos de campu; les diferencies morfolóxiques descrites yeren lo suficientemente pequeñes como por que fueren una simple variación en muestres non representatives.[9] Analises xenéticos probaron la esistencia de trés d'estes subespecies; un estudiu del añu 2005 por aciu l'exame del xenoma mitocondrial de biopsies de muestres de piel tomáu de trelce llocalizaciones xeográfiques, considerando la diversidá xenética y la estructura ente les poblaciones d'hipopótamos al traviés del continente, amosó una baxa pero significativa diferenciación xenética ente H. a. amphibius, H. a. capensis y H. a. kiboko. Nin la esistencia de H. a. tschadensis nin la de H. a. constrictus fueron probaes.[32][37]

Rellación colos humanos

[editar | editar la fonte]
Escultura de fayenza del Imperiu Nuevu d'Exiptu (en redol a 1500–1300 e. C., cuando l'hipopótamu común inda s'estendía a lo llargo del Nilu.

Les evidencies más tempranes de la rellación ente humanos ya hipopótamos son diverses marques de caceríes en güesos d'estos mamíferos atopaos na formación Bouri, dataos como de hai aproximao 160 000 años.[38] Atopáronse grabaos y pintures rupestres posteriores qu'amosaben caceríes d'hipopótamos nos montes d'El Sáḥara central, dataos como de fai 4000-5000 años, cerca de Djanet en Tassili n'Ajjer. Estos animales yeren bien conocíos ente los antiguos exipcios, que los consideraben como feroces habitantes del Nilu.[9] Na mitoloxía exipcia, Tueris, diosa de la fertilidá y proteutora de les embarazaes, tenía cabeza d'hipopótamu, pos los antiguos exipcios reconocíen el calter proteutor de les femes escontra los sos mozos.[39]

L'hipopótamu yera conocíu polos historiadores dende l'Antigüedá clásica. L'historiador griegu Heródoto describir nos sos Hestories (Circa 440 e.C. ) y l'historiador romanu Pliniu'l Vieyu escribió sobre l'hipopótamu na so enciclopedia Naturalis historia (c. 77 d. C.).[8][40]

Nos zoolóxicos

[editar | editar la fonte]
Obaysch nel Zoolóxicu de Londres en 1852.

Los hipopótamos fueron dende hai enforma tiempu animales populares nos zoolóxicos. El primer hipopótamu nun zoo na historia moderna foi Obaysch que llegó al Zoo de Londres el 25 de mayu de 1850, onde atraxo hasta 10 000 visitantes diarios ya inspiró un cantar popular, la Polca del hipopótamu.[41] Dende entós siguieron siendo animales populares de los zoos, teniendo en cuenta amás que xeneralmente se reproducen bien en cautividá, anque'l so índiz de natalidá ye más baxu que na naturaleza, pero esto atribúyese a que los zoolóxicos nun intenten reproducir en mayor midida a estos animales dáu'l so gran tamañu y con un caltenimientu relativamente caru.[9][41]

La mayor parte de los hipopótamos de los zoos nacieron en cautividá. Hai suficientes exemplares nel sistema internacional de zoolóxicos como por que resultara innecesaria la introducción d'individuos na naturaleza si los zoos cooperaren nel caltenimientu de la diversidá xenética de la reserva reproductora.[9]

Como munchos animales de los zoos, estos grandes mamíferos fueron tradicionalmente amosaos n'espositores dedicaos, que polo xeneral teníen un estanque d'agua y una parcela de yerba. Nos años 1980, empezar a diseñar llugares d'esposición que reflexaben d'una forma más precisa los hábitats naturales de los animales. Por casu, nel hipoacuario del Zoo de Toledo (Ohio) construyeron un estanque pa hipopótamos de cerca de 1 500 000 l de capacidá,[42] y en 1987 los investigadores pudieron grabar per primer vegada una nacencia so l'agua (como na naturaleza) nesti zoo, y esti animal fíxose tan popular qu'un hipopótamu convertir nel logotipu del zoolóxicu.[43]

Na cultura

[editar | editar la fonte]
Cubierta de la partitura de la Polca del hipopótamu. La insólita representación d'hipopótamos baillando foi utilizada na película de Disney Fantasía.

Esti animal yera conocíu polos griegos y romanos antiguos como la Bestia del Nilu». Un hipopótamu coloráu podría ser la representación del dios Seth na relixón del Antiguu Exiptu, y el so consorte Tueris tamién paez ser la representación d'un hipopótamu.[44] Tamién se piensa que la bisarma Behemot del Llibru de Job (40:15–24) ta basáu nesti animal.[45]

Desque Obaysch inspiró la Polca d'hipopótamu, los hipopótamos fueron animales populares na cultura occidental pol so aspeutu trabáu que munchos consideren risible.[41] Hestories d'hipopótamos como Huberta, que se convirtió nuna celebridá en Sudáfrica nos años 1930 pol so viaxe de 1600 km al traviés del país,[46] o la hestoria d'Owen y Mzee, un hipopótamu y una tortúa que desenvolvieron una amistá pocu común, prestaron a la xente que mercó llibros, oxetos promocionales y tou tipu de xuguetes d'hipopótamos, como'l Tragabolas.[47][48][49] Tamién se-yos menta nel villancicu I Want a Hippopotamus for Christmas (Quiero un hipopótamu per Navidá) que fizo popular Gayla Peevey en 1953.[50]

Tamién fueron populares personaxes d'historietes, onde'l so aspeutu trabáu úsase como efeutu risonderu. La película de Disney Fantasía presentó a una baillarina hipopótamu que bailla na ópera La Gioconda.[33] Otros personaxes d'animación inclúin al popular Pepe Pótamo de los estudios Hanna-Barbera, Flavio y Marita en Animaniacs, el dúu francés Pat y Stanley, Tasha nos Backyardigans o Gloria y Moto-Moto de les películes de DreamWorks Madagascar y Madagascar 2: escape d'África.

Nel deporte del axedrez, esiste una apertura denomada defensa hipopótamu, un pocu común anque sólidu sistema de defensa.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Lewison, R. y Oliver, W.. «Hippopotamus amphibius» (inglés). IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2014.3.. Consultáu'l 9 de febreru de 2015.
  2. URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
  3. «Query Taxa: Cetacea/Hippopotamidae» (inglés). The TimeTree of Life. Time Tree. Consultáu'l 27 de xunu de 2010.
  4. «Query Taxa: Suidae/Hippopotamidae» (inglés). The TimeTree of Life. Time Tree. Consultáu'l 27 de xunu de 2010.
  5. Diccionariu enciclopédicu Salvat Universal, 11 (15ª edición), Barcelona: Salvat Editores, S.A., ISBN 84-345-3717-6 
  6. José Luis Menéndez (10 de xineru de 1926). «Nel Nilu Azul. Detalles, incidentes y peripecies de la caza del hipopótamu». Blanco y Negro - Revista Ilustrada (Editorial Blanco y Negro) 36 (1.808):  p. 18. http://hemeroteca.abc.es/nav/Navigate.exe/hemeroteca/madrid/blanco.y.negro/1926/01/10/018.html. 
  7. van Kolfschoten, Th. (2000). «The Eemian mammal fauna of central Europe» (n'inglés). Netherlands Journal of Geosciences 79 (2/3):  páxs. 269–281. http://www.njgonline.nl/publish/articles/000099/article.pdf. 
  8. 8,0 8,1 Plinio el Vieyu. «capítulu 15, llibru VIII», Naturalis historia (en llatín). «traducción al inglés equí»
  9. 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 9,13 9,14 9,15 9,16 9,17 Eltringham, S. K. (1999). The Hippos, Poyser Natural History Series (n'inglés), Londres: Academic Press. ISBN 085661131X.
  10. Calderón, V. (2011) «Los hipopótamos de Pablo Escobar» El País. Cultura, 1 de marzu de 2011 (consultáu'l 2 d'avientu de 2013)
  11. 11,0 11,1 11,2 Shefferly, N.. «Hippopotamus amphibius: Information» (inglés). Animal Diversity Web. University of Michigan Museum of Zoology. Consultáu'l 3 de xunetu de 2010.
  12. Álvarez Romero, J. y Medellín Legorreta, R. A. (7 de febreru de 2005). «Hippopotamus amphibius Linnaeus, 1758». Vertebraos superiores exóticos en Méxicu: diversidá, distribución y efeutos potenciales. Institutu d'Ecoloxía, Universidá Nacional Autónoma de Méxicu. Consultáu'l 3 de xunetu de 2010.
  13. Marshall, P. J. y Sayer, J. A. (1976). «Population ecology and response to cropping of a hippopotamus population in eastern Zambia» (n'inglés). The Journal of Applied Ecology 13 (2):  páxs. 391–403. doi:10.2307/2401788. 
  14. «Mammals: Hippopotamus» (inglés). San Diego Zoo. Consultáu'l 3 de xunetu de 2010.
  15. 15,0 15,1 15,2 «Hippopotamus Hippopotamus amphibius» (inglés). Zoological Society of San Diego Library. Archiváu dende l'orixinal, el 2018-07-20. Consultáu'l 1 d'agostu de 2010.
  16. Saikawa, Y.; Hashimoto, K.; Nakata, M.; Yoshihara, M.; Nagai, K.; Ida, M. y Komiya, T. (2004). «Pigment chemistry: the red sweat of the hippopotamus». Nature 429 (6990):  p. 363. doi:10.1038/429363a idioma inglés. PMID 15164051. 
  17. Barr, Brady. Undercover Hippo, Dangerous Encounters, National Geographic Channel, 20/1/2008.
  18. «Hippopotamus» (inglés). Parque Nacional Kruger. Archiváu dende l'orixinal, el 17 de payares de 2010. Consultáu'l 6 de xunetu de 2010.
  19. 19,0 19,1 Grey, J. y Harper, D. M. (2002). «Using Stable Isotope Analyses To Identify Allochthonous Inputs to Lake Naivasha Mediated Via the Hippopotamus Gut» (n'inglés). Isotopes in Environmental Health Studies 38 (4):  páxs. 245–250. doi:10.1080/10256010208033269. 
  20. Dudley, J. P. (1998). «Reports of carnivory by the common hippo Hippopotamus Amphibius» (n'inglés). South African Journal of Wildlife Research 28 (2):  páxs. 58–59. Archivado del original el 2011-08-26. https://web.archive.org/web/20110826224008/http://search.sabinet.co.za/WebZ/images/ejour/wild/wild_v28_n2_a4.pdf?sessionid=0&format=F. Consultáu'l 2018-02-24. 
  21. McCarthy, T. S., Ellery, W. N. y Bloem, a. (1998). «Some observations on the geomorphological impact of hippopotamus (Hippopotamus amphibius L.) in the Okavango Delta, Botswana» (n'inglés). African Journal of Ecology 36 (1):  páxs. 44–56. doi:10.1046/j.1365-2028.1998.89-89089.x. 
  22. Beckwitt, R.; Shea, J.; Osborne, D.; Krueger, S.; Barklow, W. (2002). «A PCR-based method for sex identification in Hippopotamus amphibius» (n'inglés). African Zoology Journal:  páxs. 127–130. Archivado del original el 2010-06-17. https://web.archive.org/web/20100617172906/http://www.framingham.edu/~rbeckwitt/hippo2002.pdf. Consultáu'l 2018-02-24. 
  23. Barklow, W. Y. (2004). «Low-frequency sounds and amphibious communication in Hippopotamus amphibious». The Journal of the Acoustical Society of America 115 (5):  p. 2555. http://scitation.aip.org/getabs/servlet/GetabsServlet?prog=normal&id=JASMAN000115000005002555000001&idtype=cvips&gifs=yes. 
  24. (n'inglés) Old mother hippo dies. Axencia France Press. 12 de xunetu de 1995. 
  25. 25,0 25,1 25,2 Graham, L. H.; Reid, K.; Webster, T.; Richards, M.; Joseph, S. (2002). «Endocrine patterns associated with reproduction in the Nile hippopotamus (Hippopotamus amphibius) as assessed by fecal progestagen analysis» (n'inglés). Xeneral and Comparative Endocrinology 128 (1):  páxs. 74–81. doi:10.1016/S0016-6480(02)00066-7. PMID 12270790. 
  26. 26,0 26,1 Lewison, R. (1998). «Infanticide in the hippopotamus: evidence for polygynous ungulates» (n'inglés). Ethology, Ecology & Evolution 10 (3):  páxs. 277–286. Archivado del original el 2011-03-06. https://web.archive.org/web/20110306033554/http://www.fupress.net/index.php/eee/article/viewFile/805/751. Consultáu'l 2018-02-24. 
  27. «Hippopotamus» (inglés). Pocantico Hills Central School District. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-05-21. Consultáu'l 11 de xunetu de 2010.
  28. «Hippos In the News... June 2008» (inglés). Hippo Specialist Group, World Conservation Union. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-02-15.
  29. (n'inglés) Are hippos the most dangerous animal?. The Straight Dope. 6 d'avientu de 2000. http://www.straightdope.com/mailbag/mhippo.html. Consultáu'l 11 de xunetu de 2010. 
  30. John Roach (10 de payares de 2006). «National Geographic exhibit on different animals and their poop» (inglés). National Geographic News. Consultáu'l 18 de xunetu de 2010.
  31.  Nature's World: Africa's Lions and Wildebeests. Discovery HD Theater. Archiváu 2011-04-29 en Wayback Machine
  32. 32,0 32,1 Okello, J. B. A.; Nyakaana, S., Masembe, C., Siegismund, H. R. y Arctander, P. (2005). «Mitochondrial DNA variation of the common hippopotamus: evidence for a recent population expansion» (n'inglés). Heredity 95:  páxs. 206–215. doi:10.1038/sj.hdy.6800711. http://www.nature.com/hdy/journal/v95/n3/pdf/6800711a.pdf. 
  33. 33,0 33,1 (n'inglés) Hippo Haven. Smithsonian Magacín. 1 de xineru de 2006. http://www.smithsonianmagazine.com/issues/2006/january/hippos.php. Consultáu'l 25 de xunetu de 2010. 
  34. (n'inglés) DR Congo's hippos face extinction.. BBC. 13 de setiembre de 2005. http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/4240420.stm. Consultáu'l 25 de xunetu de 2010. 
  35. (n'inglés) Congo's hippos fast disappearing. Toronto Star. 
  36. Lydekker, R. (1915). Catalogue of the Ungulate Mammals in the British Museum of Natural History 5 (n'inglés). Londres: Muséu Británicu.
  37. Meijaard, Erik (ed.) (setiembre de 2005). «Suiform Soundings: The IUCN/SSC Pigs, Peccaries, and Hippos Specialist Group» (n'inglés). PPHSG Newsletter (UICN) 5 (1). ISSN 1446-991X. Archivado del original el 2008-03-08. https://web.archive.org/web/20080308192646/http://www.iucn.org/themes/ssc/sgs/pphsg/Suiform+soundings/Newsletter+5%281%29.pdf. Consultáu'l 2018-02-24. 
  38. Clark, J. D. et ál (2003). «Stratigraphic, chronological and behavioural contexts of Pleistocene Homo sapiens from Middle Awash, Ethiopia» (n'inglés). Nature 423 (6941):  páxs. 747-52. PMID 12802333. 
  39. Hart, G. (1986). A Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses (n'inglés). Routledge. ISBN 0415059097.
  40. Herodoto. «capítulu 71, llibru II», The Histories (n'inglés).
  41. 41,0 41,1 41,2 Root, N. J. (1993). «Victorian England's Hippomania» (n'inglés). Natural History 103:  páxs. 34–39. 
  42. Greene, M. (avientu de 1987) (n'inglés). Non rms, jungle vu: a new group of "landscape-immersion" zoo designers are trying to break down visitors' sense of security by reminding them that wild animals really are wild. The Atlantic Monthly. 
  43. «Hippoquarium» (inglés). Toledo Zoo. Archiváu dende l'orixinal, el 15 d'abril de 2008. Consultáu'l 28 de xunetu de 2010.
  44. Cooper, J. C. (1992). Symbolic and Mythological Animals (n'inglés). Londres: Aquarian Press, páx. 129. ISBN 1-85538-118-4.
  45. Metzeger, Bruce M. (ed); Michael D. Coogan (ed) (1993). The Oxford Companion to the Bible (n'inglés). Oxford, Reinu Xuníu: Oxford University Press, páx. 76. ISBN 0-19-504645-5.
  46. Chilvers, H. A. (1931). Huberta Goes South, a Record of the Lone Trek of the Celebrated Zululand Hippopotamus (n'inglés). Londres: Gordon & Gotch.
  47. Ludden, J. (17 de xunetu de 2005) (n'inglés). A hippo and tortoise tale. National Public Radio (NPR). http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=4754996. Consultáu'l 31 de xunetu de 2010. 
  48. Hatkoff, I., Hatkoff, C. y Kahumbu, P. (2006). Owen & Mzee; The True Story of a Remarkable Friendship (n'inglés). Nueva York: Scholastic Press.
  49. (n'inglés) Fred Kroll, of Trouble and Hungry Hungry Hippos games, dead at 82. 5 d'agostu de 2003. 
  50. «I Want A Hippopotamus For Christmas Lyrics» (inglés). Christmas-lyrics.org. Archiváu dende l'orixinal, el 26 de payares de 2015. Consultáu'l 31 de xunetu de 2010.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]