Gliricidia sepium
Gliricidia sepium | ||
---|---|---|
Clasificación científica | ||
Reinu: | Plantae | |
Clas: | Magnoliopsida | |
Subclas: | Rosidae | |
Orde: | Fabales | |
Familia: | Fabaceae | |
Subfamilia: | Faboideae | |
Tribu: | Robinieae | |
Xéneru: | Gliricidia | |
Especie: |
Gliricidia sepium (Jacq.) Kunth ex Walp. | |
Consultes | ||
Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
World Flora Online | World Flora online | |
[editar datos en Wikidata] |
Gliricidia sepium (Madriago, Madriáu, Madre Cacao, Maderu Negru, Kakawate,Matarratón), ye un árbol de tamañu mediu perteneciente a les lleguminoses (familia Fabaceae). Ye consideráu como'l segundu árbol leguminoso d'usos múltiples más importante, namái superáu por Leucaena leucocephala.[1]
Descripción
[editar | editar la fonte]Son árboles pequeños o medianos, qu'algamen un tamañu de 10 a 12 metros d'altor. La corteza ye llisa y el so color puede variar dende un gris ablancazáu a un fondu color marrón-acoloratáu. Tien fueyes compuestes que pueden ser de 30 cm de llargu. Cada fueya componer de foliolos que son de 2 a 7 cm de llargu y de 1 a 3 cm d'anchu. Les flores atopar nel estremu de les cañes que nun tienen fueyes. Estes flores tienen un color rosa a lila brillosa que se tiñe de blancu. Una mancha de color mariellu maciu apaez, polo xeneral, na base de la flor. El frutu ye una vaina de 10 a 15 cm de llargor, de color verde cuando ta inmadura y que se vuelve de color mariellu-marrón cuando algama'l maduror. La vaina produz de 4 a 10 granes marrones arrondaes.[2]
Distribución y hábitat
[editar | editar la fonte]L'árbol crez bien en suelos acedos con un pH de 4,5-6,2. L'árbol alcuéntrase en suelos volcánicos nel so área de distribución n'América Central y Méxicu. Sicasí, tamién puede crecer en suelos d'arena, magre y piedra caliar.[3][4]
Usos
[editar | editar la fonte]L'árbol utilizar en munchos países tropicales y sub-tropicales pa diversos fines, tales como barganales vivos, forraxe, solombra de cafetales, lleña,[5] abonu verde y venenu p'aguarones.[6] Como barganales vivos pueden ser cultivaes a partir d'estaques, algamando de 1,5 m a 2,0 m en namái un mes. Gliricidia sepium puede ser entrepolada con maíz. El so efeutu ye'l d'un fertilizante potente.[7][6]
G. sepium tamién utilizar poles sos propiedaes melecinales y empuste d'inseutos. Los llabradores d'América Llatina de cutiu llaven el so ganáu con una pasta fecho de fueyes esmagayaes de G. sepium p'alloñar los tórsalos. Nes Filipines, l'estractu llográu a partir de les sos fueyes utilizar pa esaniciar parásitos esternos.[3]
G. sepium tien una rápida crecedera ente les especies ruderales que s'aprovechen de la práutica de raspia y quema nel so área de distribución natural. El so rápidu espardimientu provocó que seya considerada como una meruxa en Xamaica.[4] Por cuenta del so fácil espardimientu y a que crez rápido, tamién se suxirió qu'esta especie puede ser llantada p'amenorgar la capa cimera del suelu de la erosión nes etapes iniciales de la reforestación d'árees denudaes, un pasu entemediu pa ser tomáu enantes de la introducción d'especies que tarden más en crecer.
Acordies col World Agroforestry Centre, esta especie ta convirtiéndose nuna parte importante de les práutiques agrícoles n'África. G. sepium tien una combinación de propiedaes deseables. Por cuenta de que afita'l nitróxenu nel suelu, aumenta rendimientos de los cultivos de manera significativa ensin el costu de los fertilizantes químicos. Amás, tolera que se retaye'l so altor nos cultivos añu tres d'añu. Los árboles entren nun estáu de llatencia cuando se retayen, polo que'l sistema del raigañu nun ta compitiendo de momentu polos nutrientes y el cultivu ye llibre d'establecese. Los árboles realmente empiecen a salir de la fase latente cuando'l cultivu yá ta altu.[8]
Química
[editar | editar la fonte]Les fueyes contienen un 20% de proteína[9][10], siendo usada na medicina tradicional.[11]
Taxonomía
[editar | editar la fonte]Gliricidia sepium describióse por (Jacq.) Kunth ex Walp. y espublizóse en Repertorium Botanices Systematicae. 1(4): 679. 1842.[12]
- Sinonimia
- Galedupa pungam Blanco *
Gliricidia lambii Fernald
- Gliricidia maculata (Kunth) Walp.
- Gliricidia maculata var. multijuga Micheli
- Lonchocarpus rosea (Mill.) DC.
- Lonchocarpus sepium (Jacq.) DC.
- Millettia luzonensis A.Gray
- Millettia slendidissima "sensu Naves, non Blume"
- Robinia maculata Kunth
- Robinia rosea Mill.
- Robinia sepium Jacq.
- Robinia variegata Schltdl.[13]
Nomes comunes
[editar | editar la fonte]- Colombia: matarratón, mata mure.
- Hondures: cacáu de maruxu, cacahuananche, cacáu de nance, madriago o madreáu.
- Filipines: kakawate, madre cacao o madre de cacáu.
- Ecuador, Guatemala y El Salvador: madre cacao.
- Nicaragua: maderu negru.
- Panamá: bala o palu de bala.
- Venezuela: Rabu y raton.
- Costa Rica: maderu negru.
- Méxicu: (Tamaulipas) palu de sol, (Veracruz) cocuite.[14][15]
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Rani Batish, Daizy (2007). CRC Press: Ecological Basis of Agroforestry. ISBN 1-4200-4327-7. Consultáu'l 2008-09-26.
- ↑ http://www.tropicos.org/Name/13048407?projectid=7
- ↑ 3,0 3,1 «Gliricidia sepium». Treating Livestock with Medicinal Plants: Beneficial or Toxic?. Cornell University. Consultáu'l 2008-09-26.
- ↑ 4,0 4,1 «Gliricidia sepium». Tropical Forages. Australian Centre for International Agricultural Research. Consultáu'l 2008-09-26.
- ↑ Lowe, Andrew (2004). Blackwell Publishing: Ecological Genetics. ISBN 1-4051-0033-8. Consultáu'l 2008-09-26.
- ↑ 6,0 6,1 Elevitch, Craig R. (2004). Permanent Agriculture Resources: The Overstory Book: Cultivating Connections with Trees. ISBN 0-9702544-3-1. Consultáu'l 2008-09-26.
- ↑ http://www.worldagroforestry.org/downloads/publications/PDFs/JA06107.pdf
- ↑ «Trees 'boost African crop yields and food security'». Planting trees to boost crop yields in Africa. BBC News. Consultáu'l 2011-10-16.
- ↑ Purdue Un.
- ↑ (en) K. K. Kojima, X. Zhu, Y. Ogihara, « Saponins fron Gliricidia sepium », Phytochemistry, vol. 48, non 5, 1998
- ↑ http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/duke/ethnobot.pl?ethnobot.taxon=Gliricidia%20sepium
- ↑ «Gliricidia sepium». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 11 d'abril de 2014.
- ↑ Gliricidia sepium en The Plant List
- ↑ USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [Online Database]. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. URL: http://www.ars-grin.gov.4/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?17647 (02 September 2015)
- ↑ http://www.tropicalforages.info/key/Forages/Media/Html/Gliricidia_sepium.htm
Bibliografía
[editar | editar la fonte]- «Gliricidia sepium (Jacq.) Steud.». Purdue University. Consultáu'l 26 de setiembre de 2008.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]Wikispecies tien un artículu sobre Gliricidia sepium. |
- "Gliricidia sepium - a Multipurpose Forage Tree Legume" (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). in Forage Tree Legumes in Tropical Agriculture, Edited by Ross C. Gutteridge and H. Max Shelton. Tropical Grassland Society of Australia Inc.
- Gliricidia sepium (Jacq.) Steud. Purdue University.
- Wikipedia:Revisar traducción
- Páxines qu'usen ficha de taxón con parámetros desconocíos
- Plantes melecinales
- Plantes descrites en 1842
- Gliricidia
- Árboles d'América
- Árboles d'América del Sur
- Árboles de Méxicu
- Árboles de Guatemala
- Plantes descrites por Jacquin
- Plantes descrites por Kunth
- Plantes descrites por Walpers