Gbara

De Wikipedia
Gbara
Datos xenerales
Tipu asamblea (es) Traducir
Estáu Plantía:Xeodatos Imperiu de Malí
Cambiar los datos en Wikidata

La Gbara o gran asamblea, yera'l cuerpu deliberativo del Imperiu de Malí, que gobernó gran parte del África occidental mientres la Edá Media. Constituyir en 1235 por orde de Sundiata Keïta, pa cumplir la constitución oral de los mandinga, conocida como'l Kouroukan Fouga.

Axuntar na llanura de Kangaba, llamada por esto llanura de Kouroukan Fouga

Función[editar | editar la fonte]

La Gbara taba compuesta por 30 miembros, pertenecientes a les distintos clanes de Manden qu'ayudaren a Sundiata a derrocar a Soumaoro Kante, y yeren la voz nel gobiernu de la nueva federación del Manden Kurufa. Los descendientes d'estos clanes siempres tuvieron un llugar na Gbara, y comprobaron el poder del mansa (emperador). Taba presidida por un belen-tigui (amu de ceremonies), con poder sobre cualquier persona que deseyara falar, incluyendo al mansa.

Balla Fassèkè Kouyate foi nomáu nel Kouroukan Fouga como belen-tigui y djeli principal, cargu que, como la mayoría d'ellos, yera hereditariu. Autorizábase-y a bromiar sobre toles tribus, especialmente sobre la familia real. La inmunidá qu'esto otorgaba, dexó a la familia ser guardiana de la tradición, y exercer la mediación.

Clanes[editar | editar la fonte]

El Gbara foi estremáu en cuatro bloques de votación estremaos ente llinies militares, polítiques, relixoses y económiques. Sumaben 29 asientos nel Parllamentu o Gbara, y el trentenu asientu yera l'ocupáu pol belen-tigui.
Los clanes mandinkas que calteníen el poder y polo tanto la representación na Gbara yeren:

  • Los 16 Djon-Amorenar-Nin-Woro, responsables de la defensa. Yeren l'ala militar del Gbara, responsable de conducir al exércitu y dacuando de gobernar les provincies (tinkurus) o condaos (kafos).
  • Los 5 Mori-Kanda-Lolou, que los sos miembros yeren llamaos marabutos, exercíen de xueces civiles y relixosos, y que sirvíen de guía islámica a la nobleza; dalgunos yeren animistas, como los adivino capaces d'interpretar presaxos y otros sucesos.
  • Los 4 nyamakala, comerciantes y fabricante, exercíen les funciones económiques.

Los 4 djeli o bardos, cronistes ya historiadores.

Sábese qu'a la fin del Imperiu los miembros yeren 32, representantes de les siguientes clanes:

  • Clanes Djon-Tan-Nin-Woro:
    • Dansouba
    • Diaby
    • Diakité
    • Diallo
    • Diawara
    • Fofana
    • Kamara
    • Kamissoko
    • Koita
    • Kondé (la cla de Sankar-Zouma)
    • Koroma
    • Magassouba
    • Sako
    • Sangaré
    • Sidibé
    • Traoré
  • Los clanes de Maghan (lliteralmente "clanes imperiales"). Esti grupu incluyía a la familia real y a otres families que podríen tamién xubir al tronu, y formaben el bloque puramente políticu del Gbara:
  • Danhou/Douno/Somono/Soumano cla del Dyi-Tigi, amu de les agües, responsable de los viaxes fluviales y la pesca.
    • Keita (la cla de los manses)
    • Konaté
    • Koulibaly
  • Clanes Mori-Kanda-Lolou:
    • Bérété
    • Cissé
    • Diané
    • Koma
    • Sylla
  • Clanes nyamakala, "los de los poderes ocultos":
    • Kanté (Noumoun Fin: manufactures del fierro y la cerámica)
    • Kamara (Noumoun Siaki: xoyería)
    • Koroma (Noumoun Kule: artesanos de la madera)
    • Sylla (Garanke: texedores y curtidores)
    • Diabate (Djelis: cronistes)
    • Kamara (Finè: mediadores)
    • Kouyate (Djeli del Mansa y Belen-Tigui de la Gbara)

Referencies[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]