François Truffaut
François Truffaut (6 de febreru de 1932, XVII Distritu de París – 21 d'ochobre de 1984, Neuilly-sur-Seine) foi un direutor, críticu y actor francés. Foi unu de los iniciadores del movimientu llamáu la Nouvelle vague, magar depués evolucionó d'una manera bien personal.
Vida
[editar | editar la fonte]Reconocíu nel rexistru civil como fíu por Roland Truffaut, un delliniante (o arquiteutu y decorador), François Truffaut nunca llegó a conocer al so verdaderu padre. La so madre, Jeanine de Montferrand, que yera secretaria nel periódicu L'Illustration, va ser recordada nel so cine conflictivamente.
Los sos padres se despreocuparon d'él, y foi atendíu polos sos güelos maternos hasta los diez años. La orfandad forma parte de los sos personaxes esenciales y tamién anició esa novela familiar qu'arrodia delles de les sos histories. Sía comoquier, una axencia privada de detectives, encargada por Truffaut, señaló en 1968, que les indagaciones sobre'l so orixe conducíen a Roland Levy, un dentista d'orixe xudíu, de Bayona (al que vio de lloñe); esi afayu refugar la familia materna, pero a Truffaut paeció-y plausible, y güei vien recoyida nes monografíes más autorizaes, asina na bien estensa que foi escrita por dos autores clave de Cahiers du Cinéma.[7]
François Truffaut, que la so infancia foi más bien esgarrada y falambaldre, estudió na escuela de la rue Clauzel y nel llicéu Rollin, anque nunca foi un alumnu exemplar. A partir de 1939, el mozu Truffaut, que yera un llector apasionáu de lliteratura, tamién se pasaba la vida nel cine, dacuando mientres les hores nes que tendría de tar en clase (destacó llueu a Renoir, Rossellini, Hitchcock, Vigo, Buñuel, Bresson, Welles, N. Ray, K. Vidor, Ophuls, Sternberg, Stroheim).[8]
Bazin, Rossellini, Rivette
[editar | editar la fonte]Dende 1946, una vegada que dexó los sos estudios, sobrevivió con pequeños trabayos, como mozu d'almacén, y fundó un cine-club en 1947, pero dalgunos problemes económicos (l'arriendu de películes condució-y al impagu por fracasu) faen que seya unviáu pol so padre adoptivu a un correccional en Villejuif, del que foi sacáu por André Bazin, que conoció nesi trabayu de divulgación cinematográfica.[9]
Gracies de nuevu al críticu de cine André Bazin, la so referencia vital, François Truffaut empieza a trabayar en Travail et Culture. Escribe los sos primeros artículos dende 1950. En apuntándose nel exércitu, únviase-y a Alemaña, pero desierta y pasa pola prisión militar; ye lliberáu por Bazin, alegando inestabilidá de calter.
De siguío publica crítiques nos Cahiers du cinéma en 1953, colos sos colegues innovadores, pero tamién esi trabayu, que llega hasta 1959, facer en Le Parisienne, en Arts, Radio, Cinéma y Le Bulletin de Paris.[10]La persona de cine del so momentu más influyente nél foi Jacques Rivette.[11]
Dirixe yá al añu siguiente, 1954, el so primer curtiumetraxe: Une visite.
En 1956, Truffaut foi ayudante de direición de Roberto Rossellini. Casar en 1957 con Madeleine Morgenstern, fía d'un distribuidor de cine, siendo testigos André Bazin y Roberto Rossellini; tuvo dos fíos, Laura y Eva. Dixebrar en 1965, anque caltuvieron rellación y hasta convivencia tola vida, por amistá y poles fíes (ella casó pero dixebróse aína).[12] Madeleine curiólu a la fin de los sos díes, y foi'l so albacea (anque Truffaut tuvo otra fía, Josephine, con Fanny Ardant, en 1983, que foi la muyer del final). Esi mesmu añu dirixó otru curtiumetraxe, Les Mistons ("Los golfinos").
N'aición
[editar | editar la fonte]En 1958, rueda Les quatre cents coups, que va sirvir de carta de presentación al mundu del movimientu de la Nouvelle vague, qu'encabeza xunto a Claude Chabrol, Éric Rohmer, Jean-Luc Godard, Alain Resnais o Jacques Rivette. Va Tener un ésitu espectacular (Cannes, Acapulco, Fémina de Bélxica, Crítica de Nueva York, el Meliès, el Lloréu de David Selznick, Valladolid).[13]
Collaboró con Godard (guión de A la fin de la escapada), y nos entamos de Rivette. Apaez yá una carauterística de Truffaut, la so esmolición pola infancia, tan conflictiva nel so casu, y polos más desamparaos; y va dir dende'l so primera llargu Les quatre cents coups (documentu que radiografía autobiográficamente la realidá francesa tres la 2ª Guerra Mundial), pasando pola revisión de les teoríes de Jean-Jacques Rousseau en El pequeñu selvaxe, hasta la sensibilidá que demuestra na visión qu'un adultu puede llegar a tener de los neños y el so mundu acometida en La piel duro.
En 1968, cuando'l gobiernu destituyó a Henry Langlois de la Cinemateca francesa, creóse un comité de defensa, presidíu por Jean Renoir, del qu'él foi tesoreru, con Doniol-Valcroce, y entamó protestes.[14] Foi'l momentu de mayor intervención social de Truffaut, polo xeneral replegáu, pero firme defensor de llibertaes, como fixo col so almiráu Jean-Paul Sartre.
Va Dirixir Truffaut películes hasta la so muerte a los 52 años, el 21 d'ochobre de 1984 en Neuilly-sur-Seine por cuenta de un tumor cerebral. Ta soterráu nel campusantu de Montmartre en París.
Actor y escritor
[editar | editar la fonte]Hai que destacar que François Truffaut apaez como actor en delles de les sos películes: L'habitación verde, La nueche americana, El pequeñu selvaxe y tamién en Close Encounters of the Third Kind de Steven Spielberg en 1977, na qu'interpretaba al sabiu francés "Claude Lacombe".[15]
Ye autor d'un estensu llibru d'entrevistes a Alfred Hitchcock, El cine según Hitchcock, que se convirtió nuna referencia nos estudios de cine, y que decidió'l so ésitu global en llingua inglesa.
Pos destaca'l Truffaut escritor. Amás de ser un cuidadosu guionista (los sos guiones editáronse), escribió munches y bones crítiques según el prólogu a la obra d'André Bazin, muertu prematuramente como él mesmu, o'l prefaciu al llibru del so gran direutor de fotografía, Néstor Almendros, col que fizo nueve películes.[16]
Truffaut ye'l direutor de la so xeneración que foi más aceptáu n'Estaos Xuníos. Woody Allen siempres se declaró almirador so. Tuvo delles temporaes en California, p'aprender inglés o pa folgar y ver a amigos; dacuando viaxó ellí como'l so otru llugar, como un territoriu pa replegase.
Películes
[editar | editar la fonte]Ente les munches películes de Truffaut, cabo destacar la serie na qu'apaez el personaxe d'Antoine Doinel, interpretáu pol actor Jean-Pierre Léaud, quien empecipia con 14 años la so carrera d'actor en Les quatre cents coups: va ser l'actor-fetiche y alter ego del propiu Truffaut, col que-y confundieron dalguna vegada, según apaez en Les aventures de Antoine Doinel, llibru prologáu por Truffaut que recueye los sos guiones de toa esa secuencia de filmes.[17] Esta serie va siguir hasta L'amor en fuga, y pasando por un episodiu de L'amor a los 20 años, Besos robaos y Casa conxugal xunto a Claude Jade nel papel de Christine, amiga y muyer de Doinel. Una fía de Truffaut, Eva Truffaut, siguía en 2004 buscando les últimes escenes del so padre y produció un serial radiofónicu El diariu de Alphonse, onde apaecen Christine Doinel (Claude Jade) y el so fíu Alphonse (Stanislas Merhar).
Llector apasionáu, Truffaut va llevar al cine munches noveles: a) policiales estauxunidenses (La novia vistida de negru y La serena del Mississippi de William Irish, Vivamente'l domingu (o bien, más cercanu al francés, Oxalá'l domingu llegue llueu, de Charles Williams, Disparen al pianista de David Goodis y Una moza tan decente como yo de Henry Farrell); b) satíricu-costumistes, destacadamente de Henri-Pierre Roché Jules y Jim y Los dos ingleses y el continente; c) de ciencia-ficción Fahrenheit 451 de Ray Bradbury; d) un rellatu de pantasmes de Henry James, en L'habitación verde, que ye un filme que revela lo más fondo de les sos moliciones: l'amistá, la pasión, la muerte.
El restu de les películes de Truffaut surden de guiones orixinales, de cutiu en collaboración col so gran collaboradora, Suzanne Schiffman, o Jean Gruault. Son películes de temes bien diverses, que van dende Diariu íntimu de Adèle H., basada na vida de la fía de Victor Hugo, con Isabelle Adjani, o La nueche americana, un auténticu homenaxe al cine, que foi premiáu na ceremonia de los Óscar de Hollywood col Óscar a la meyor película de fala non inglesa en 1973), y tamién L'últimu metro, película que se desenvuelve mientres la ocupación alemana de Francia y cola que ganó diez Premios César concedíos pola Academia del Cine Francés.
Pero nun hai qu'escaecer que'l mesmu direutor dicía que «nun hai bones histories, namái hai bones películes».[18]
Balance
[editar | editar la fonte]Los entamos del movimientu cinematográficu y del propiu realizador son una crítica al academicismu y a los convencionalismos del cine francés hasta mediaos de los años 50, a los qu'acusaben de ser caducos reflexos del arte de narrar visualmente una historia, un sentimientu, etc. Ellos creíen que'l cine tenía d'anovase enfocando cada historia, personaxe o situación dende una perspeutiva más cercana, humana y, dientro lo posible, real. Concretamente, Truffaut señaló que namái unos pocos direutores franceses trabayaben d'una manera más personal, como Jacques Tati, Robert Bresson, Max Ophuls, Jacques Becker y Jean Renoir.[19]
Por ello, munchos d'estos mozos teóricos cinematográficos, reconvertíos en direutores, xuntar al xéneru documental nes sos primeres realizaciones, tomando inclusive elementos del entós en cayente neorrealismu italianu, del realismu francés de los años 30 de Jean Vigo, Renoir o Carné, amás del cine esperimental y de vanguardia de los años 20.
En debutando nel llargumetraxe, esti direutores rápido entendieron que'l nuevu movimientu (al igual que va asoceder col free cinema británicu o'l «nuevu cine» alemán), tenía unes clares llimitaciones tocantes a estructures narrativo-visuales, y que al intentar salir de la independencia artística ya integrar los sos motivos conceptuales nun cine más comercial —y con meyores medios a raigañu del ésitu comercial de les sos primeres cintes—, l'estilu esleir en parte dende la so propia base y yera percibíu por crítica y públicu como un cine igual de clásicu que'l de la etapa anterior, magar suponía un clasicismu anováu y una reflexón sobre un presente bien distintu yá de los años de posguerra.
El mesmu Truffaut empieza siendo renovador y rupturista, pero col so estilu más moderáu (dende Jules y Jim hasta Casa conxugal) qu'otros, pa ser amás un autor lúcido y brillosu y con un clasicismu formal tan descollante como insospechado, dende Los dos ingleses y l'amor hasta'l so últimu filme.
D'ende les bien polémiques páxines sobre él escrites por Godard, el so amigu enemigu, que lu allabó cariñosamente nel so estrenu y que dicía en 1965 que yera'l «cineasta cada vez más y más seriu».[20] En 1973, Godard atacó absurda y violentamente a Truffaut (ésti namái escribiría «histories»), y la respuesta implacable de Truffaut, que denunciaba a Godard pola so frialdá y cobardía, la so ideologismo coyuntural y elitista, la so impostura vanidosa, llevó-yos a la rotura.[21]Truffaut ayudáralu nel primer guión y tamién como productor. Fixeron una carrera en paralelu en vida de Truffaut, con dos ángulos de visión cuasi opuestos; inclusive la so fregadura indica almiración, magar tantes diferencies radicales.
Filmografía
[editar | editar la fonte]Direutor
[editar | editar la fonte]- 1955: Une visite
- 1957: [[Les mistons]
- 1959: Les quatre cents coups
- 1960: Tirez sur Le pianiste
- 1961: Une histoire d'eau, codirixida con Jean-Luc Godard.
- 1961: Tire au flanc
- 1962: L'amour à vingt ans (1962) (episodiu "Antoine et Colette").
- 1962: Jules et Jim
- 1964: La peau douce
- 1966: Fahrenheit 451
- 1967: La mariée était en noir
- 1968: Baisers volés
- 1969: La sirène du Mississippi
- 1969: L'enfant sauvage
- 1970: Domicile conjugal
- 1971: Les deux anglaises et Le continent
- 1972: Une belle fille comme moi
- 1973: La nuit américaine
- 1975: L'histoire d'Adèle H.
- 1976: L'argent de poche
- 1977: L'homme qui aimait Les femmes
- 1978: La chambre vierte
- 1979: L'amour en fuite
- 1980: Le dernier métro César a la meyor película y meyor direutor.
- 1981: La femme d'à côté
- 1983: Vivement dimanche!
Guionista
[editar | editar la fonte]- 1959: Les quatre cents coups de François Truffaut.
- 1960: Tirái sobre'l pianista de François Truffaut.
- 1960: A la fin de la escapada de Jean-Luc Godard (historia).
- 1962: Antoine y Colette de François Truffaut, episodiu de L'amor a los venti años, xunto con Shintarō Ishihara, Marcel Ophüls, Renzo Rossellini y Andrzej Wajda.
- 1964: Mata-Hari, agent H21 de Jean-Louis Richard.
- 1964: La piel nidio de François Truffaut.
- 1966: Fahrenheit 451 de François Truffaut.
- 1968: La Mariee était en Noir de François Truffaut.
- 1968: Besos robaos de François Truffaut.
- 1969: El pequeñu selvaxe de François Truffaut.
- 1969: La serena del Mississippi de François Truffaut.
- 1970: Casa conxugal de François Truffaut.
- 1971: Los dos ingleses y l'amor de François Truffaut.
- 1972: Une belle fille comme moi de François Truffaut.
- 1973: La nueche americana de François Truffaut.
- 1975: Diariu íntimu de Adèle H. de François Truffaut.
- 1977: L'amante del amor de François Truffaut.
- 1978: L'habitación verde de François Truffaut.
- 1978: L'amor en fuga de François Truffaut.
- 1980: L'últimu metro de François Truffaut.
- 1981: La muyer d'al llau de François Truffaut.
- 1983: Vivamente'l domingu de François Truffaut.
- 1983: Vivir ensin aliendu de Jim McBride.
- 1988: La pequeña lladrona de Claude Miller.
- 1995: La Belle Époque de Gavin Millar.
Productor
[editar | editar la fonte]- 1958: Paris nous appartient de Jacques Rivette.
- 1959: Les quatre cents coups de François Truffaut.
- 1970: L'enfance nue ("La infancia desnuda") de Maurice Pialat.
- 1978: L'habitación verde de François Truffaut.
- 1980: L'últimu metro de François Truffaut.
- 1981: La muyer d'al llau de François Truffaut.
Actor
[editar | editar la fonte]- 1956: Le coup du berger de Jacques Rivette.
- 1969: El pequeñu selvaxe de François Truffaut.
- 1971: Los dos ingleses y l'amor de François Truffaut.
- 1973: La nueche americana de François Truffaut.
- 1974: I'm a stranger here myself de David Helpern y James C. Gutman
- 1975: Diariu íntimu de Adèle H. de François Truffaut.
- 1976: La piel duro de François Truffaut.
- 1977: L'amante del amor de François Truffaut.
- 1977: Close Encounters of the Third Kind, (Close Encounters of the Third Kind/Alcuentros cercanos del tercer tipu) de Steven Spielberg.
- 1978: L'habitación verde de François Truffaut.
Obra apócrifa
[editar | editar la fonte]- 2004: El diariu de Alphonse d'Elisabeth Butterfly.
Actores destacaos nes sos películes
[editar | editar la fonte]- Isabelle Adjani fixo una sobeyosa interpretación en Diariu íntimu de Adèle H.;
- Fanny Ardant, compañera de Truffaut a la fin de la so vida, y madre de la so fía Joséphine, rodó con él La muyer d'al llau y tamién la so última película en blancu y negru, Vivamente en domingu;
- Claude Jade foi «Christine» xunto a Jean-Pierre Léaud, nes aventures de Antoine Doinel (Besos robaos, Casa conxugal, L'amor en fuga); llegó a trabayar sol mandu d'Alfred Hitchcock en Topaz por encamientu del propiu Truffaut n'unu de los sos tantos intercambios epistolares;
- Nathalie Baye empezó la so carrera como la script de La nueche americana, depués foi la intérprete femenina de L'habitación verde;
- Jacqueline Bisset yera la star de La nueche americana;
- Catherine Deneuve actúa nel so melodrama-grandguiñolesco La serena del Mississippi xunto a Jean-Paul Belmondo ya interpretó a la direutora del teatru Montparnasse en L'últimu metro, xunto a Gérard Depardieu;
- Charles Denner tuvo un papel en La Mariee était en Noir y foi L'amante del amor (y paradóxicamente el Landru de Claude Chabrol);
- Bernadette Lafont participó nel primer curtiumetraxe de Truffaut, Les mistons, y foi Una moza tan decente como yo;
- Jean-Pierre Léaud foi afayáu por Truffaut y rodó seis llargumetraxes con él; depués foi tamién el protagonista d'obres d'otru iconu de la Nouvelle Vague, Jean-Luc Godard, pa quien trabayó en Masculin et feminin y La chinoise; tamién collaboró con Pier Paolo Pasolini;
- Jeanne Moreau pasó a la posteridá gracies a Jules y Jim y foi la despiadada víctima vengadora de La Mariee était en Noir;
- Françoise Dorléac debutó en La piel nidio, y l'impautu de la so interpretación llevar a trabayar con otros importantes direutores como Roman Polanski en Cul de sac y con Jacques Demy en Les señorites de Rochefort xunto cola so hermana Catherine Deneuve;
- Julie Christie consagrar en Fahrenheit 451, tres el so Óscar por Darling (1965), y empieza una carrera internacional;
- Oskar Werner consagrar en Jules et Jim, y volvería trabayar con Truffaut en Fahrenheit 451.
Compositores de les películes de François Truffaut
[editar | editar la fonte]- Jean Constantin
- Georges Delerue
- Antoine Duhamel
- Bernard Herrmann
- Maurice Jaubert
- Maurice Le Roux
- Alain Souchon
- Antonio Vivaldi
- Charles Trenet
Llibros de Truffaut
[editar | editar la fonte]- Les 400 Coups (1960) con M. Moussy, guión
- Le Cinéma selon Alfred Hitchcock (1967); tr. El cine según Hitchcock
- Les aventures d'Antoine Doinel (1970)
- Jules et Jim (1971), guión
- La Nuit américaine et Le Journal de Fahrenheit 451 (1974), guión
- L'Argent de poche (1976), guión
- L'Homme qui aimait Les femmes (1977), guión
- Les Films de ma vie (1975); tr. Les películes de la mio vida, artículos
- Le plaisir des yeux (1987), artículos aconceyaos por Jean Narboni y Serge Toubiana, n'allongamientu de Les películes de la mio vida
- Correspondance (1988)
- Le Cinéma selon François Truffaut (1988) editáu por Anne Gillain
- Belle époque (1996) con Jean Gruault
Llibros sobre Truffaut
[editar | editar la fonte]- Andrew Sarris, Entevistes con direutores de cine, Noveles y Cuentos, 1970, seición François Truffaut.
- Dominique Fanne, L'Univers de François Truffaut, Cerf, 1972
- Carlos Balagué, François Truffaut, 1988
- VV. AA., La Nouvelle Vague, Paidós, 2004, estudiu y entevistes con Truffaut, Chabrol, Godard y Rohmer.
- Dominique Rabourdin, Truffaut par Truffaut, Chêne, 1985
- Hervé Dalmais, Truffaut, Rivages, 1987
- Anne Gillain, Le cinéma selon François Truffaut, Flammarion, 1988
- Antoine de Baecque y Serge Toubiana, François Truffaut, Madrid, Plot, 2005 (or., Gallimard, 1996 y 2001) ISBN 978-84-86702-70-0
- Truffaut/París. El París de les películes de François Truffaut, T&B editores, Madrid, 2014. ISBN 978-8415405795.
- "813", Truffaut por Paula Bonet. Editorial La Galera. 2014.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ «Expediente de personas fallecidas». Consultáu'l 22 setiembre 2022.
- ↑ 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ «RKDartists» (neerlandés). Consultáu'l 30 xunu 2020.
- ↑ URL de la referencia: http://www.homenapier.com/tag/francois-nel.
- ↑ Afirmao en: Find a Grave. Data de consulta: 29 xunu 2024. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ François Truffaut: filme author 1932–1984 – Robert Ingram, Paul Duncan. Google Books. Consultáu'l 6 II 2012.. Esta noticia coméntase llargamente en Antoine de Baecque y Serge Toubiana, François Truffaut, Madrid, Plot, 2005, páxs. 354-358 ISBN 978-84-86702-70-0
- ↑ Carlos Losada, "F. Truffaut", Empobináu por..., 22, 1975, p. 2
- ↑ Carlos Balagué, François Truffaut, Ediciones JC, 1988, p. 9
- ↑ C. Balagué, François Truffaut, 1988, p. 12
- ↑ Antoine de Baecque y Serge Toubiana, François Truffaut, Plot, 2005, páxs. 75-77, 115-117, 130-136
- ↑ A. Baecque, S. Toubiana, Truffaut, Plot, 2005, páxs. 555-558
- ↑ C. Losada, "F. Truffaut", Empobináu por..., 22, 1975, p.5
- ↑ C. Losada, "F. Truffaut", Empobináu por..., 22, 1975, p.4
- ↑ Aurélien Ferenczi (26 d'ochobre de 2014). «Qu'allait-donc faire Truffaut chez Spielberg ?» (francés). Télérama.
- ↑ A. Baecque, S. Toubiana, Truffaut, Plot, 2005, páxs. 375 y ss.
- ↑ C. Balagué, François Truffaut, 1988, p. 19
- ↑ F. Truffaut, Le plaisir des yeux, Flammarion, 2008, p. 17
- ↑ F. Truffaut, en Andrew Sarris, Entevistes con direutores de cine, Noveles y Cuentos, 1970, p. 190; id. en La Nouvelle Vague (1999); tr. Paidós, 2004, p. 70.
- ↑ J-L. Godard, Godard por Godard, Barral, 1971, páxs. 142 y 222
- ↑ A. Baecque, S. Toubiana, Truffaut, 2005, páxs. 431-436, 526-529
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]- Francois Truffaut en Biosstars International
- François Truffaut na Internet Movie Database (n'inglés)
- Web en Castellán de Truffaut Los sos escritos, les sos películes y tou sobre Hitchcock y Truffaut
- La crítica de cine, estudiu Francois Truffaut en Miraes de Cine
- Filmografía y ficha téunica de cada película (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- Biografía completa de François Truffaut en Cinematismo
- Sobre Georges Delerue Archiváu 2017-02-23 en Wayback Machine, nel sitio Score Magacine; n'español.
- Sobre'l trabayu musical de Georges Delerue na obra cinematográfica de François Truffaut.
- Testu Archiváu 2021-03-03 en Wayback Machine nel sitio Score Magacine; n'español.
- Homes
- Persones nacíes en 1932
- Persones finaes en 1984
- Persones de París
- Actores y actrices de Francia
- Direutores de cine de Francia
- Críticos y crítiques de cine de Francia
- Direutores ganadores del premiu Óscar a la meyor película en llingua non inglesa
- Guionistes de Francia
- Productores de cine de Francia
- Candidatos al premiu Óscar a la meyor direición
- Wikipedia:Revisar traducción