Ponferrada

Ponferrada
Alministración
País	España
Autonomía	Castiella y Lleón
Provincia	provincia de Lleón
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcalde de Ponferrada	Marco Morala
Nome oficial	Ponferrada (es)
Códigu postal	24401–24404
Xeografía
Coordenaes	42°32′46″N 6°35′27″W / 42.5461°N 6.5908°O
	Ponferrada Ponferrada (España)
Superficie	283.17 km²
Altitú	512 m
Llenda con	Congostu, Molinaseca, Santa Colomba de Somoza (es) , Lucillo, Trueitas, Castrillo de Cabrera (es) , Benuza (es) , Priaranza del Bierzo (es) , Borrenes (es) , Carracedelo (es) , Camponaraya (es) , Cabañas Raras y Cubiellos del Sil
Demografía
Población	62 963 hab. (2023); - 30 671 homes (2019); - 34 003 muyeres (2019)
Porcentaxe	0% de provincia de Lleón; 2.64% de Castiella y Lleón; 0.13% de España
Densidá	222,35 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu	987
Estaya horaria	UTC+01:00
Llocalidaes hermaniaes	Pachuca de Soto
	ponferrada.org

Ponferrada ye un conceyu y una llocalidá de la comarca d'El Bierzu, na provincia de Lleón (Castiella y Lleón, España). Alcuéntrase a 544 m d'altitú y tien una población de 62 963 hab. (2023)^[3]^[4]

Cruzen la ciudá los ríos Sil y Bueza, siendo esti'l que desemboca nel Sil na parte baxera del Monte Payariel.

Historia[editar | editar la fonte]

Ponferrada tien el so aniciu na Edá Media apruciendo como asitiamientu nel Camín de Santiago.

Nel fin del sieglu XI, l'obispu Osmundu, ordena l'aniciu d'una ponte sobre'l ríu Sil pa facilitar el pasu a los pelegrinos pa contra Santiago de Compostela. Ye la Pons de Ferrata (ponte de fierro) que dará nome a un primitivu asitiamientu Puebla de San Pedru llamáu asina pola ilesia románica fecha nel sieglu XII a la salida de la ponte. Esti barriu ta amecíu al pequeñu pobláu que'l Rei de Llión, Fernandu II, anicia na otra ribera sobre un cuetu al que lu arrodia una cerca. Esti recintu medrará nos sieglos sigientes como fortaleza de los Templarios y como residencia de señores feudales, siendo'l barriu que se postia como Villa de Ponsferrata.

Sobro l'añu 1178, por concesión de los Reis de Llión, los Templarios allúguense a lo llargo'l Camín de Santiagu, teniendo anuncies de la so presencia pocos años dempués.

El rei Alfonsu IX apurre Ponferrada a los Templarios col envís de protexer a los pelegrinos.

La tradición diz que foi un caballeru templariu'l qu'atopó la imaxe de la Virxe de la Encina, patrona de la comarca d'El Bierzu, allá pol añu 1200, nel güecu del tueru d'una xardonal. Sicasí, polos datos que se tienen güei, sábese que lo qu'anguaño ye la Virxe de la Encina, antaño foi una xana o mora, una deidá de los ástures que poblaron estes tierres. Cola cristianización, la Ilesia tornó esta xana en Virxe.

Col desaniciu de la orde del Temple, el castiellu pasa pola tenencia d'estremaes families: Castros y Ossorios, principalmente'l Conde de Lemos, Pedro Álvarez Ossorio.

Ponferrada desenvuélvese como ciudá ente los sieglos XVI y XVIII, época na que se construyen los edificios más singulares. Nel entamu del sieglu XX, l'afayamientu de riqueces minerales, como'l fierro y el carbón, amás del allugamientu del primer grupu d'Endesa en 1949, camuden el rumbu agrícola de la ciudá por una rápida industrialización de la zona, que conviertela na capital comarcal.

Monumentos y llugares d'interés[editar | editar la fonte]

Castiellu de Ponferrada[editar | editar la fonte]

El Castiellu templariu de Ponferrada asítiase sobre un cuetu, na amecedura de los ríos Bueza y Sil. Allúgase no que, seique n'orixe, foi un castru celta, nuna posición asemeyada a la de otros d'El Bierzu. Darréu camiéntase que foi un emplazamientu romanu y visigodu.

Hacia 1178 Fernandu II permite que los templarios afiten una encomienda na actual Ponferrada. En 1180 el Rei da fueru pa la repoblación de la villa que xurdiera un sieglu enantes, documentándose la primer fortificación en 1187. La fortaleza reconstruyóse en bien d'ocasiones a lo llargo de les Edaes Media y Moderna.

Anguaño, tola zona palaciega y ciertes torres del so recintu del sieglu XV fueron remocicaes al envís d'instalar un centru cultural.

Otros monumentos[editar | editar la fonte]

Rescamplen la Ilesia Mozárabe de Santu Tomás de las Ollas, l'edificiu del Ayuntamientu, del sieglu XVII; la Torre'l Reló, la ilesia de San Andrés y la Basílica de la Encina.