Costume internacional
| Costume internacional | |
|---|---|
derechu y derecho consuetudinario (es)  | |
 |
La costume internacional o norma consuetudinaria internacional o Derechu internacional consuetudinario, ye'l procedimientu bonal d'ellaboración de derechu internacional resultante del comportamientu de los estaos.[1] Descrita nel artículu 38 del Estatutu de la Corte Internacional de Xusticia como "la práutica siguida polos suxetos internacionales que ye xeneralmente aceptada por éstos como Derechu".
La gran parte de les definiciones que pueden apurrise alrodiu de esti fenómenu xiren en redol a lo dicho nel Estatutu de la Corte Internacional de Xusticia, anque ye posible atopar otres fontes, predominantemente doctrinales, que presenten a la norma consuetudinaria como «la forma primaria de manifestase la comunidá al tar formada por un conxuntu de normes reparaes de fechu» o como «el mecanismu al traviés del cual una comunidá espresa la so voluntá positivadora».
D'esta miente, les normes consuetudinarias, por que puedan ser consideraes como tales, han de tar constituyíes pol elementu material, consistente nuna repetición d'actos, amás del espiritual, que supón que los suxetos tán convencíos de que se trata d'una práutica qu'obliga jurídicamente.[2]
Artículu 38.1, estremáu b. La Corte, que la so función ye decidir conforme a dereches internacional los discutinios que-y sían sometíes, tendrá d'aplicar: (b) el costume internacional como prueba d'una práutica xeneralmente aceptada como derechu.
Contrariamente a lo que ta socediendo na mayor parte de los ordenamientos xurídicos internos, onde'l costume ta siendo movida progresivamente poles fontes llegales, la importancia d'ésta nel sistema xurídicu internacional sigue siendo enorme. Nin los trataos, nin la codificación, nin la obra de les organizaciones internacionales han socavado la posición de les normes consuetudinarias nel esquema de fontes del derechu internacional.
Tien De evitase confundir el costume cola cortesía internacional, pos dambos son conceutos que magar guarden una estrecha rellación difieren tocantes a naturaleza refierse. D'esta miente, cuando una norma de cortesía ye violada, nun se nicia responsabilidá internacional, ente que cuando lo que se transgrede ye una norma xurídica, como ye'l costume, sí se da orixe a la mesma. Con tou ello, la cortesía o comitas gentium, como tamién se-y puede denominar, puede algamar l'estatus de norma xurídica cuando al elementu material de repetición d'actos añade'l convencimiento de qu'ellos obliguen jurídicamente. Ello ye que una fracción considerable de les instituciones relatives a dereches diplomáticu, especialmente en materia d'inmunidaes y privilexos, surdieron per mediu del tresformamientu de los usos sociales en costumes xurídiques.
Conceutu[editar | editar la fonte]
L'artículu 38 del estatutu del Estatutu de la Corte Internacional de Xusticia define'l costume internacional como "prueba d'una práutica xeneralmente aceptada como Derechu" pola cual el costume ye una forma bonal de creación del derechu, porque surde pola práutica siguida polos Estaos de forma uniforme y que, col pasu del tiempu, acaba consolidándose como Derechu.
Pueden estremase dos elementos nesta fonte del Derechu: l'elementu material (la práutica uniforme y siguío) y l'elementu espiritual o psicolóxicu, tamién conocíu como opinio juris, que ye'l convencimientu de que la mesma resulta obligatoria jurídicamente.
A pesar de que'l costume internacional implica la repetición d'una conducta mientres enforma tiempu, na actualidá esti requisitu perdió importancia. Falar de costumes instantánees nes que'l tiempu necesariu d'una práutica pa convertise en costume ye bien inferior al avezáu o ye nulu. Exemplu d'esto postreru sería los casu del llanzamientu en 1957 del Sputnik al espaciu esterior per parte de la Xunión Soviética. Ente 1957 y 1958 creóse'l principiu de non apropiación del espaciu esterior, que se convirtió nun costume instantáneamente.
Requisitos y condiciones[editar | editar la fonte]
Amás de los elementos material y espiritual, esisten una serie de condiciones que la xurisprudencia internacional esixe, en mayor o menor midida, por que determinada práutica pase a ser calificada como costume:[1]
- Aceptación xeneral, una aceptación que nun seya dudosa, la midida en cuestión tien de ser conocida y aceptada, anque seya de forma tácita. Por casu, estaos surdíos de dar-colonización nun pudieron aceptar delles de les normes en que'l so proceso d'ellaboración nun participaron.
- Uniformidá, la práutica de los estaos tien de ser frecuente y uniforme. Esto quier dicir qu'ante situaciones análogues los estaos han adoptaos comportamientos similares.
- Duración, la duración de la práutica tien de ser considerable, anque esta práutica camudó enforma dende l'antigüedá, por casu Hugo Grotius falaba de 100 años, sicasí, la corte internacional de xusticia, na so sentencia del 20 de febreru de 1969 afirma que "el fechu de que nun trescurriera más qu'un curtiu ralu de tiempu nun constitúi en si mesmu una torga pa la formación d'una nueva norma de derechu consuetudinario"
- Convencimientu xurídicu (opinio juris), el convencimientu de topase ante una obligación xurídica, la mera reiteración non basta, tien de repitise la conducta en convencimiento de la obligatoriedá.
Clases[editar | editar la fonte]
El costume internacional suel ser clasificada conforme al so grau d'aplicación, frecuentemente enfocándose dende una perspeutiva xeográfica. Asina s'estremen les xenerales, tamién denominaes universales, de les particulares. Coles mesmes, dientro d'esta última categoría cabo una subdivisión qu'estrema ente costumes rexonales y locales o billaterales.
Xenerales[editar | editar la fonte]
Son consideraes costumes xenerales aquelles qu'adopten un calter universal y que pretenden ser aplicaes a tolos Estaos integrantes de la sociedá internacional.
Oxetor Persistente[editar | editar la fonte]
Sicasí, un Estáu va poder refugar el cumplimientu d'un costume d'esti tipu cuando s'haber opuestu d'una manera determinante ya inequívocu a la mesma mientres el so periodu de formación (regla de la oxeción persistente). Con tou ello, en casu de que se sobrevenga un pleitu internacional, recái nel Estáu contrariu a l'aplicación d'un costume la carga de la prueba; esto ye, ye él quien hai de probar que mientres el procesu d'afitamientu de la norma consuetudinaria opúnxose ella.
In any event, the ten-mile rule would appear to be inapplicable as against Norway inasmuch as she has always opposed any attempt to apply it to the Norwegian coast.Sía que non, la regla de los diez milles sería inoponible a Noruega na midida na que siempres s'opunxo a cualquier aplicación na mariña noruega.
Naquellos casos nos que'l costume internacional constitúi una norma de derechu imperativu tamién conocíes como normes de ius cogens, la doctrina envalora que la oposición inequívoca, constante y persistente manifestada por un estáu escarez d'efectos, yá que han de primar los intereses xenerales de la comunidá internacional percima del interés puramente individual. N'otros casos, la oxeción ye refugada por cuestiones de contradicciones nel comportamientu del tao oxetor o pola presión que se produz nel casu de que tan solo seya un estáu'l que s'opón a los costume.
Particulares[editar | editar la fonte]
Les costumes rexonales son les que s'anicien nel senu de grupu llindáu d'estaos con carauterístiques propies, como pueden ser la Xunión Europea o Iberoamérica, área esta na qu'éstes abondaron. Amás, la norma consuetudinaria rexonal namái obliga a los estaos que participen na formación de la mesma por aciu la práutica repitida y la conciencia de qu'obliga jurídicamente. Per otra parte, nel supuestu d'un pleitu internacional, hai de ser la parte qu'aliega'l costume rexonal quien deba de probala. Asina lo explicitó la Corte Internacional de Xusticia nel Caso del derechu d'asilu:
The Party which relies on a custom of this kind must prove that this custom is established in such a manner that it has become binding on the other Party.La Parte qu'invoca un costume d'esta naturaleza tien de probar que se constituyó talmente que fíxose obligatoria pa la otra parte.
Pela so parte, les costumes locales son les que tienen l'ámbitu más amenorgáu posible, al poder llegar a afectar tan solo a dos estaos. Ye nesti momentu cuando podemos falar de costumes billaterales. Na xurisprudencia del Tribunal Internacional de Xusticia, éstes quedaron esclariaes na sentencia recayida pa xulgar el Casu del derechu de camín per territoriu indiu.
Ver tamién[editar | editar la fonte]
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ 1,0 1,1 Carrillo Salcedo, Juan Antonio (1991). «2», Curso de derechu internacional públicu (en castellanu). Madrid: Editorial Tecnos S.A., páx. 85-102. ISBN 84-309-2064-1.
- ↑ Díez de Velasco, páx. 136.
