Baybayin

De Wikipedia
Sistema d'escrituraBaybayin
Tipos sistema d'escritura natural, abuxida, alfabetu de caxa única y script family (en) Traducir
Llingües Llingües filipines, Idioma ilocanu, Idioma pampangu, Idioma pangasinense, tagalu, Llingües bicolanas, Idioma hiligainón, idioma zambal (es) Traducir, Llingües bisayes y tagalu
Dates sieglu XIV
Basáu en alfabeto kawi (es) Traducir
ISO 15924 Tglg (370)
Direición del testu d'izquierda a derecha
Estaya Unicode U+1700-171F[1]
Cambiar los datos en Wikidata

La baybayin (dacuando nomáu alibata) ye un sistema d'escritura que sirvía pa escribir el tagalu, el bisayo, l'ilocano, el bicolano, el pampango, el pangasinense antes de la llegada de los européos. Derivar del sistema d'escritura kavi de javanés, tal como señala Iuuiuygnacio Villamot, na so obra: "L'antigua escritura filipino", Manila, 1922.

Ba Be Bo (en Baybayin)

Supónse que s'utilizó a partir del sieglu XIV, y siquier el so usu entá nun sumiera mientres la colonización de Filipines polos Españoles. Baybayin significa "solletrar". Conócense delles escritures que se-y venceya como'l hanunóo, del buhid, y el tagbanwa. El baybayin tamién s'utilizó pa tener en cuenta'l ilocano y el pangasinense.

Alfabetu Baybayin

vocal

`
a
i
é
ú
o

b

b ᜊ᜔
ba
bi
ᜊᜒ

bo
ᜊᜓ

k

k ᜃ᜔
ka
ki
ᜃᜒ

ko
ᜃᜓᜓ

d/r

d/r ᜇ᜔
da/ra
di/ri
dea/ré
ᜇᜒ
dú/rú
do/ro
ᜇᜓ

g

g ᜄ᜔
ga
gi
ᜄᜒ

go
ᜄᜓ

h

h ᜑ᜔
hai
hi
ᜑᜒ

ho
ᜑᜓ

l

l ᜎ᜔
la
li
ᜎᜒ

lo
ᜎᜓ

m

m ᜋ᜔
ma
el mio
ᜋᜒ

mo
ᜋᜓ

n

n ᜈ᜔
na
nin
ᜈᜒ

non
ᜈᜓ

ng

ng ᜅ᜔
nga
ngi
ngé
ᜅᜒ
ngú
ngo
ᜅᜓ

p

p ᜉ᜔
pa
pi
ᜉᜒ

po
ᜉᜓ

s

s ᜐ᜔
sa
si
ᜐᜒ

so
ᜐᜓ

t

t ᜆ᜔
ta
ti
ᜆᜒ
tu
to
ᜆᜓ

w

w ᜏ᜔
wa
wi
ᜏᜒ

wo
ᜏᜓ

y

y ᜌ᜔
yi
ᜌᜒ

yo
ᜌᜓ

Exemplos[editar | editar la fonte]

La Oración del Señor (Ama Namin)[editar | editar la fonte]

ᜀᜋ ᜈᜋᜒᜈ᜔, :ᜐᜓᜋᜐᜎᜅᜒᜆ᜔

ᜃ, :ᜐᜋ᜔ᜊᜑᜒᜈ᜔ ᜀᜅ᜔ ᜅᜎᜈ᜔ ᜋᜓ;

ᜋᜀᜈ᜔ ᜋᜓ;
ᜐᜓᜈ᜔ᜇᜒᜈ᜔ ᜀᜅ᜔ ᜎᜓᜂᜊ᜔ ᜋᜓ

Declaración Universal de los Derechos Humanos[editar | editar la fonte]

ᜐᜒᜈᜒᜎᜅ᜔ ᜈ ᜋᜎᜌ ᜀᜆ᜔ ᜉᜈ᜔ᜆᜌ᜔-ᜉᜈ᜔ᜆᜌ᜔ ᜐ ᜃᜍᜅᜎᜈ᜔ ᜀᜆ᜔ ᜋᜅ ᜃᜍᜉᜆᜈ᜔ ᜀᜅ᜔ ᜎᜑᜆ᜔ ᜅ᜔ ᜆᜂ.
ᜉᜒᜈᜄ᜔ᜓᜃᜎᜓᜂᜊᜈ᜔ ᜐᜒᜎ ᜅ᜔ ᜃᜆ᜔ᜏᜒᜍᜈ᜔ ᜀᜆ᜔ ᜊᜓᜇ᜔ᜑᜒ ᜀᜆ᜔ ᜇᜉᜆ᜔ ᜋᜄ᜔ᜉᜎᜄᜌᜈ᜔ ᜀᜅ᜔ ᜁᜐ'ᜆ᜔ ᜁᜐ ᜐ ᜇᜒᜏ ᜅ᜔ ᜉᜄ᜔ᜃᜃᜉᜆᜒᜍᜈ᜔.



Referencies[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]