Diferencies ente revisiones de «Fala del Rebollal»

De Wikipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Llinia 8: Llinia 8:
* Mantenencia aspirada del fonema inicial /F/: ''ḥígau'' 'fégadu', ''ḥambri'' 'fame', ''ḥadel'' 'facer', ''él ḥadi'' 'elli fae', ''ḥoci'' 'foz'.
* Mantenencia aspirada del fonema inicial /F/: ''ḥígau'' 'fégadu', ''ḥambri'' 'fame', ''ḥadel'' 'facer', ''él ḥadi'' 'elli fae', ''ḥoci'' 'foz'.


* Piesllu xeneral de les vocales átones finales -e > -i: ''ḥuenti'', ''nochi'', ''dendi'', ''esti'', ''calli'' 'cai', ''aḥundi'' 'afonda'. El piesllu prodúzse tamién nos refesivos ''ḥugalsi'' 'fugase', ''aḥallalsi'' 'afayase'.
* Piesllu xeneral de les vocales átones finales -e > -i: ''ḥuenti'', ''nochi'', ''dendi'', ''esti'', ''calli'' 'cai', ''aḥundi'' 'afonda'. El piesllu prodúzse tamién nos reflesivos ''ḥugalsi'' 'fugase', ''aḥallalsi'' 'afayase'.


* Piesllu xeneral de les vocales átones finales -o > -u: ''mesmu'', ''por esu''.
* Piesllu xeneral de les vocales átones finales -o > -u: ''mesmu'', ''por esu''.

Revisión a fecha de 10:19 15 avi 2015

La Fala d'El Rebollar, tamién conocida cenciellamente como palra, ye una variedá dialeutal llocal del estremeñu, una fala de tránsitu ente'l dominiu llingüísticu asturlleonés y el castellanu. Fálase na contorna homónima de la provincia de Salamanca, formada por los conceyos de Navasfrías, El Payu / El Payo, Robleda / Robrea y Villasrubias, con influyencies nel norte de la provincia de Cáceres, y nos pueblos cercanos de la faza portuguesa.


Trazos que concasen col asturlleonés

  • Mantenencia aspirada del fonema inicial /F/: ḥígau 'fégadu', ḥambri 'fame', ḥadel 'facer', él ḥadi 'elli fae', ḥoci 'foz'.
  • Piesllu xeneral de les vocales átones finales -e > -i: ḥuenti, nochi, dendi, esti, calli 'cai', aḥundi 'afonda'. El piesllu prodúzse tamién nos reflesivos ḥugalsi 'fugase', aḥallalsi 'afayase'.
  • Piesllu xeneral de les vocales átones finales -o > -u: mesmu, por esu.
  • Piesllu xeneral de les vocales átones finales -es > -is: antoncis, raicis.
  • Piesllu xeneral de les vocales átones finales -os > -us: queremus, añus.
  • Cayida xeneral de la oclusiva sonora /d/: vertúis 'virtudes', metá, defendeol 'defensor', líquiu 'llíquidu'.
  • Ensertu del artículu enantes del posesivu: las nuestras callis, los nuestrus dagalis 'los nuesos rapacinos'.
  • Mantenencia de la vieya -e llatina: redi 'rede', ḥoci 'foz', ḥazi 'fexe', tosi 'tuse', sedi 'sede', peci 'pexe'.
  • Mantenencia del cuelmu llatinu mb: lombu, lambel.
  • Acabu xeneral nel diminutivu –inu: librinu 'llibrín', casina, gatinu 'gatín'.
  • Nel llugar d'El Payu señes d'un antiguu plural femenín en -es, mesmo que nel asturianu central, con desendolcu secundariu en -is (mesmo que nes Regueres, Llangréu y Bimenes): lis vaquis, patatis, mantis.

Trazos que concasen col castellanu

  • Non palatización de L-: lengua, lumbri, luna, leyis. Esti trazu torga la posibilidá d'incluyir esta fala dientro del dominiu llingüísticu astur.
  • Tiempos verbales compuestos: han cogíu, han síu ḥechas.
  • Asitiamientu preverbal de los complementos direutu ya indireutu: Le diji l’utru dia.


Trazos ermunos de la palra

  • Cambéu del l > r nos cuelmos trabaos por consonante (cl, pl, bl, fl…): craru, pruma, brandeal 'ablandiar', puebru, fruyil 'fluyer', frol 'flor'.
  • Al aviesu cambéu del r > l nel cuelmu pr-: plau 'prau', templanu tempranu'.
  • Acabu xeneral de -r cabera etimolóxica’n -l, mesmo que en delles fales del andaluz oriental: puel 'poder', trael 'trayer', amol 'amor'.


Referencies bibliográfiques d'interés

  • "El habla de El Rebollar. Descripción" – Ángel Iglesias Ovejero
  • "El habla de El Rebollar. Léxico" – Ángel Iglesias Ovejero
  • "Robleda. Crónica y descripción del lugar" – José Alonso Pascual
  • "Breve descripción de Peñaparda" – José Benito Mateos Pascual
  • Revista electrónica "La Gurulla"
  • "El corral los mis agüelus", primer llibru lliterario escritu n'esta variedá llingüística

Enllaces esternos