Diferencies ente revisiones de «La Ribera»

← Edición más antigua Edición más nueva →

Contenido eliminado Contenido añadido

En renglón

Revisión a fecha de 13:08 31 xin 2014

La Ribera ye un conceyu d'Asturies. Ta asitiáu na zona central d'Asturies, y llenda al norte y al este col conceyu d'Uviéu, al sur colos de Mieres y Morcín y al oeste col de Santo Adriano.

Hestoria

Por mor de la fertilidá y les condiciones d'habitabilidá que presentaben les tierres del conceyu, dende tiempos prehistóricos, el conceyu tuvo permanentemente pobláu. D'esta miente foron afayaos varios esquicios hestóricos del paleolíticu como los atopaos a la vera de Sardín, o los xacimientos de les cueves del Requexu en Ferreros onde s'afayaron materiales de la dómina magdaleniense, o los de la cueva d'Entrecueves, onde apaecieron signos de pintures asemeyaes a otros como los de la cueva'l Buxu.

Afayáronse tamién esquicios d'allugamientos castrenses, anque nun se pudo precisar a qué dómina correspuenden al nun ser escavaos hasta'l momentu. Estos castros foron llocalizaos en La Corona, cerca de Picu Llanza, n'El Picu Castiello, n'El Picu Les Pedreres, y n'El Cueto cerca de Sardín.

Les primeres noticies documentaes del conceyu apaecen nel añu 857, cuando Ordoñu I cede al obispáu d'Uviéu'l templu de San Pedro de Ferreros asina como terrenos de Palombar, Perera y Vegalencia. Donaciones feches darréu otórguen-y cásique tol territoriu al poder eclesiásticu. Dientro de les donaciones feches rescampla la de la reina Urraca en 1112 como estima pola aida emprestada pol Obispu Pelayo na so llucha escontra'l so home Alfonso'l Batallador. La dote algamaba un estensu territoriu qu'aportaba fasta un lugar llamáu Sopeña cerca de Caces. Esta dote foi la base que tomó la ilesia pa la so potestá sobre'l conceyu fasta'l sieglu XVI, en que perdió esos drechos. Los terrenos de La Ribera siempre foron pervaloraos poles instituciones y la nobleza d'Uviéu.

El poder de la mitra foi abusivu demientres tiempu abondu, faciendo cobrar en 1214, baxo orde del obispu Xuan un impuestu pol abuse y esfrute de la tierra de Teyego. Demientres la dependencia del Obispáu, ésti treslladaba'l poder de la zona a varios nobles y tenentes que teníen el poder alministrativu del conceyu. Ún de los más destacaos foi Gutierre González de Quirós.

Yá en 1537, Uviéu unvió un riestru de diputaos pa la reconocencia del territoriu de La Ribera col envís de mérca-ylo a la mitra p'anexonalu al so territoriu. Esta operación nun cuayó nunca, siendo yá en 1579, gracies a la desamortización fecha pol rei Felipe II cuando la xente de La Ribera mercó tolos terrenos del conceyu, formando ún independiente.

El conceyu quedó encadarmáu en cuatro parroquies de gran importancia a la hora d'elixir los cargos municipales. Estes parroquies yeren les que vienen darréu: la de Palombar, la de Güeñu y Ferreros, y la de Soto, primero; y a lo cabero, la de Teyego y la de Fresnéu y Sardín. Cada 1 de marzu, aconceyaben en La Barquera a orielles del Nalón y procedíen a la eleición de los cargos. Los xueces yeren escoyíos por una sola división que correspondía por turnu, direutamente y cola mayoría de votos.

El sieglu XIX traxo con él la construcción de la primer ponte de piedra sobre'l ríu Caudal, ameyorando les comunicaciones ente les orielles del ríu, percorríes hasta esi momentu en barca. La guerra d'Independencia escontra la invasión francesa tien como fechu más destacáu'l llevantamientu popular escontra les tropes invasores, provocando una marcha en manifestación hasta Uviéu pa pidir a l'audiencia l'apoyu de la insurrección. Nes guerres Carlistes, el conceyu foi testigu en 1836 de la derrota de les partíes gubernamentales comandaes pol xeneral Pardiñes, a manes del batayón de Gómez, baxo órdenes del Brigadier Bóveda.

Yá nel sieglu XX, el primer asocedíu importante foi la Guerra Civil, lluchando La Ribera nel bandu republicanu, fasta la derrota d'esti en 1937. Pasada la difícil posguerra, el conceyu foi adulces iguándose de tanta contienda y adautándose a la modernidá.

Parroquies

Demografía

Economía

**Emplegaos nos diversos sectores económicos (añu 2010)**
	Númberu de trabayadores	Tantu por cientu
TOTAL	622	100
Agricultura, ganadería y pesca	13	2,09
Industria	218	35,05
Construcción	30	4,82
Servicios	361	58,04
* Datos tomaos del Anuariu Estadísticu d'Asturies 2011, SADEI

**Usos del suelu del conceyu (añu 2010)**
Usu	Superficie (km²)
Tierres de llabrantíu	0,16
Praderíes	9,41
Terrenu forestal	7,06
Otros usos (industrial, residencial, tierra ermo...)	5,35
* Datos tomaos del Anuariu Estadísticu d'Asturies 2011, SADEI

**Característiques del sector primariu (añu 2010)**
Ganaderíes de bovín	47
Cabeces de ganáu bovín	410
Cabeces de ganáu ovín	201
Cabeces de ganáu cabrín	13
Ganaderos con cuota llechera	1
Quilos de cuota llechera	50.067
Metros cúbicos de madera valtao	0
* Datos tomaos del Anuariu Estadísticu d'Asturies 2011, SADEI

Enllaces esternos

(castellán) Páxina del Ayuntamientu
(castellán) Federación Asturiana de Conceyos

@@ Llinia 1: / Llinia 1: @@
+{{referencies}}
 {{Ficha conceyu asturianu
 | escudu            = Escudo de Ribera de Arriba.svg
@@ Llinia 28: / Llinia 29: @@
 | web               = http://www.ayto-riberadearriba.es/ -|}}
-'''La Ribera''' ye un [[conceyu]] d'[[Asturies]]. Ta asitiáu na zona central d'Asturies, y llenda'l norte y l'esti col conceyu d'[[Uviéu]], al sur colos de [[Mieres]] y [[Morcín]] y al oeste col de [[Santo Adriano]].
+'''La Ribera''' ye un [[conceyu]] d'[[Asturies]]. Ta asitiáu na zona central d'Asturies, y llenda al norte y al este col conceyu d'[[Uviéu]], al sur colos de [[Mieres]] y [[Morcín]] y al oeste col de [[Santo Adriano]].
 ==Hestoria==
-Por mor de la fertilidá y les condiciones d'habitabilidá que presentaben les tierres del conceyu, nun ye d'estrañar que dende tiempos prehistóricos el conceyu tuviere permanentemente pobláu. D'esta miente foron afayaos varios esquicios hestóricos del [[paleolíticu]] como los atopaos a la vera de [[Sardín]], o los xacimientos de les cueves del Requexu en [[Ferreros]] onde s'afayaron materiales de la dómina magdaleniense, o los de la cueva d'Entrecueves, onde apaecieron signos de pintures asemeyaes a otros como los de Buxu.
+Por mor de la fertilidá y les condiciones d'habitabilidá que presentaben les tierres del conceyu, dende tiempos prehistóricos, el conceyu tuvo permanentemente pobláu. D'esta miente foron afayaos varios esquicios hestóricos del [[paleolíticu]] como los atopaos a la vera de [[Sardín]], o los xacimientos de les cueves del Requexu en [[Ferreros]] onde s'afayaron materiales de la [[dómina magdaleniense]], o los de la [[cueva d'Entrecueves]], onde apaecieron signos de pintures asemeyaes a otros como los de la [[cueva'l Buxu]].
-Afayáronse tamién esquicios d'allugamientos castrenses, anque nun se pudo precisar a que dómina correspuenden al nun ser escavaos fasta l'intre. Estos castros foron llocalizaos en [[La Corona]], cerca de [[Picu Llanza]], en [[El Picu Castiello]], en [[El Picu Les Pedreres]], y en [[El Cueto]] cerca de Sardín.
+Afayáronse tamién esquicios d'allugamientos castrenses, anque nun se pudo precisar a qué dómina correspuenden al nun ser escavaos hasta'l momentu. Estos castros foron llocalizaos en [[La Corona]], cerca de [[Picu Llanza]], n'[[El Picu Castiello]], n'[[El Picu Les Pedreres]], y n'[[El Cueto]] cerca de [[Sardín]].
-Les primeres noticies documentaes del conceyu apaecen nel añu [[857]], cuando [[Ordoño I]] cede al obispáu d'Uviéu'l templu de San Pedro de Ferreros asina como terrenos de [[Palombar]], [[Perera]] y [[Vegalencia]]. Donaciones feches darréu otorguen-y cásique dafechamente tol territoriu al poder eclesiásticu. Dientro de les donaciones feches rescampla la de la reina [[Urraca]] en [[1112]] como estima pola aida emprestada pol Obispu Pelayo na so llucha escontra'l so home [[Alfonso'l Batallador]]. La dote algamaba un estensu territoriu qu'aportaba fasta un lugar llamáu Sopeña cerca de [[Caces]]. Esti dote foi la base que tomó la ilesia pa la so potestá sobre'l conceyu fasta'l [[sieglu XVI]], en que perdió esos drechos. Los terrenos de La Ribera siempre foron pervaloraos poles instituciones y la nobleza d'Uviéu.
+Les primeres noticies documentaes del conceyu apaecen nel añu [[857]], cuando [[Ordoñu I]] cede al obispáu d'Uviéu'l templu de [[San Pedro de Ferreros]] asina como terrenos de [[Palombar]], [[Perera]] y [[Vegalencia]]. Donaciones feches darréu otórguen-y cásique tol territoriu al poder eclesiásticu. Dientro de les donaciones feches rescampla la de la reina [[Urraca]] en [[1112]] como estima pola aida emprestada pol Obispu Pelayo na so llucha escontra'l so home [[Alfonso'l Batallador]]. La dote algamaba un estensu territoriu qu'aportaba fasta un lugar llamáu Sopeña cerca de [[Caces]]. Esta dote foi la base que tomó la ilesia pa la so potestá sobre'l conceyu fasta'l [[sieglu XVI]], en que perdió esos drechos. Los terrenos de La Ribera siempre foron pervaloraos poles instituciones y la nobleza d'Uviéu.
-El poder de la mitra foi abusivu demientres tiempu abondu, faciendo cobrar en [[1214]], baxo orde del obispu Xuan un impuestu pol abuse y esfrute de la tierra de [[Teyego]]. Demientres la dependencia del Obispáu, ésti treslladaba'l poder de la zona a varios nobles y tenentes que tenían el poder alministrativu del conceyu. Ún de los más destacaos foi [[Gutierre González de Quirós]].
+El poder de la [[mitra]] foi abusivu demientres tiempu abondu, faciendo cobrar en [[1214]], baxo orde del obispu Xuan un impuestu pol abuse y esfrute de la tierra de [[Teyego]]. Demientres la dependencia del Obispáu, ésti treslladaba'l poder de la zona a varios nobles y tenentes que teníen el poder alministrativu del conceyu. Ún de los más destacaos foi [[Gutierre González de Quirós]].
-Yá en [[1537]], Uviéu unvió un riestru de diputaos pa la reconocencia del territoriu de la Ribera col envís de merca-y lo a la mitra p'anexonalu al so territoriu. Esta operación nun cuayó nunca, siendo yá en [[1579]], gracies a la desamortización fecha pol rei [[Felipe II d'España|Felipe II]] cuando la xente de la Ribera mercó tolos terrenos del conceyu, formando ún independiente.
+Yá en [[1537]], Uviéu unvió un riestru de diputaos pa la reconocencia del territoriu de La Ribera col envís de mérca-ylo a la mitra p'anexonalu al so territoriu. Esta operación nun cuayó nunca, siendo yá en [[1579]], gracies a la desamortización fecha pol rei [[Felipe II d'España|Felipe II]] cuando la xente de La Ribera mercó tolos terrenos del conceyu, formando ún independiente.
 El conceyu quedó encadarmáu en cuatro parroquies de gran importancia a la hora d'elixir los cargos municipales. Estes parroquies yeren les que vienen darréu: la de Palombar, la de Güeñu y Ferreros, y la de Soto, primero; y a lo cabero, la de Teyego y la de Fresnéu y Sardín. Cada [[1 de marzu]], aconceyaben en [[La Barquera]] a orielles del [[ríu Nalón|Nalón]] y procedíen a la eleición de los cargos. Los xueces yeren escoyíos por una sola división que correspondía por turnu, direutamente y cola mayoría de votos.
-El [[sieglu XIX]] traxo con él la construcción de la primer ponte de piedra sobre'l [[ríu Caudal]], meyorando les comunicaciones ente les orielles del ríu, efectuaes fasta esi momentu en barca. La [[guerra d'Independencia]] escontra la invasión francesa tien como fechu más destacáu'l llevantamientu popular escontra les tropes invasores, provocando una marcha en manifestación fasta Uviéu pa pidir a l'audiencia l'apoyu de la insurrección. Nes [[guerres Carlistes]], el conceyu foi testigu en [[1836]] de la derrota de les partíes gubernamentales comandaes pol [[xeneral Pardiñes]], a manes del batayón de Gómez, baxo órdenes del [[Brigadier Bóveda]].
+El [[sieglu XIX]] traxo con él la construcción de la primer ponte de piedra sobre'l [[ríu Caudal]], ameyorando les comunicaciones ente les orielles del ríu, percorríes hasta esi momentu en barca. La [[guerra d'Independencia]] escontra la invasión francesa tien como fechu más destacáu'l llevantamientu popular escontra les tropes invasores, provocando una marcha en manifestación hasta Uviéu pa pidir a l'audiencia l'apoyu de la insurrección. Nes [[guerres Carlistes]], el conceyu foi testigu en [[1836]] de la derrota de les partíes gubernamentales comandaes pol [[xeneral Pardiñes]], a manes del batayón de Gómez, baxo órdenes del [[Brigadier Bóveda]].
-Yá nel [[sieglu XX]], el primer asocedíu importante foi la [[Guerra Civil Española|Guerra Civil]], quedando la Ribera nel bandu republicanu, fasta la derrota d'esti en [[1937]]. Pasada la difícil posguerra, el conceyu foi adulces iguándose de tanta contienda y adautándose a la modernidá.
+Yá nel [[sieglu XX]], el primer asocedíu importante foi la [[Guerra Civil Española|Guerra Civil]], lluchando La Ribera nel bandu republicanu, fasta la derrota d'esti en [[1937]]. Pasada la difícil posguerra, el conceyu foi adulces iguándose de tanta contienda y adautándose a la modernidá.
 ==[[Parroquia|Parroquies]]==