Diferencies ente revisiones de «Idioma catalán»
m Bot: Migrating 135 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q7026 (translate me) |
Sin resumen de edición |
||
| Llinia 1: | Llinia 1: | ||
[[Archivu:Catalan in Europe.png|thumb]] |
ẳ[[Archivu:Catalan in Europe.png|thumb]] |
||
{{iberu-románicu}} |
{{iberu-románicu}} |
||
El '''catalán''' ye una [[llingua románica]] falada por cuasi |
El '''catalán''' ye una [[llingua románica]] falada por cuasi cinco millones y mediu de persones nel [[mundiu]]. Les llendes del so dominiu llingüísticu incluyen [[Cataluña]], sacante'l [[Valle d'Arán]], [[Comunidá Valenciana]], au ye nomáu [[Valencianu]]; les [[Islles Baleares]], [[Andorra]], la estaya de poniente (n'[[Aragón]]), la ciudá d'[[Alguero]] ([[Cerdeña]]), en Rosellón (Cataluña del norte, departamentu de los "Pirineos orientales" en [[Francia]] y nún rancón de [[Murcia]]: el Carxe (Yecla). |
||
Nel [[sieglu XIV]] yá se menta esta llingua como «'''valencià'''» ("''valencianu''"), nome usáu sobre manera nel [[País Valencianu]]. Actualmente, y pa evitar los conflictos potenciales que se podríen usar como arma política pa debilitar la llingua catalana basándose nesta denominación doble, l'[[Academia Valenciana de Llingua]] defende que: |
Nel [[sieglu XIV]] yá se menta esta llingua como «'''valencià'''» ("''valencianu''"), nome usáu sobre manera nel [[País Valencianu]]. Actualmente, y pa evitar los conflictos potenciales que se podríen usar como arma política pa debilitar la llingua catalana basándose nesta denominación doble, l'[[Academia Valenciana de Llingua]] defende que: |
||
Revisión a fecha de 12:48 25 xnt 2013
ẳ
 | ||
| Esti artículu forma parte de la serie Llingües romániques | ||
| Grupos llingüísticos | ||
Galorrománicu |
El catalán ye una llingua románica falada por cuasi cinco millones y mediu de persones nel mundiu. Les llendes del so dominiu llingüísticu incluyen Cataluña, sacante'l Valle d'Arán, Comunidá Valenciana, au ye nomáu Valencianu; les Islles Baleares, Andorra, la estaya de poniente (n'Aragón), la ciudá d'Alguero (Cerdeña), en Rosellón (Cataluña del norte, departamentu de los "Pirineos orientales" en Francia y nún rancón de Murcia: el Carxe (Yecla).
Nel sieglu XIV yá se menta esta llingua como «valencià» ("valencianu"), nome usáu sobre manera nel País Valencianu. Actualmente, y pa evitar los conflictos potenciales que se podríen usar como arma política pa debilitar la llingua catalana basándose nesta denominación doble, l'Academia Valenciana de Llingua defende que:
- «Ye un fechu que n'España hai dos denominaciones igualmente llegales pa designar esta llingua: la de valencianu, establecida nel Estatutu d'Autonomía de la Comunidá Valenciana, y la de catalán, reconocida nos estatutos de Cataluña y de les Islles Baleares.»[1]
El catalán foi torgáu en Cataluña nel campu oficial dende'l Decretu de Nueva Planta (1714) y nel Comunidá Valencianu (1707). En el Rosellón(Na Cataluña del Norte) yá s'aplicara una prohibición asemeyada en 1700. Siendo idioma minoritariu, caltúvose bien nel sieglu XX pese a les dictadures de Primo de Rivera (1923-1930) y Franco (1939-1975) y la llegada d'abondosa población foriata . Nos territorios catalano-falantes nun llegó la oficialidá hasta la entrada de los estremaos estatutos d'autonomía.
Ye la única llingua peninsular xunto col asturianu que palataliza la l inicial llatina, formando'l plural femenín con -es como'l asturianu central.
Ta peremparentada col occitanu llegando a recibir el nome de lemosín por dellos escritores antiguamente, sendo el lemosín la llingua de Limoges.
Na Edá media foi llingua escrita, destacando Tirant lo Blanch consideráu por Don Quixote'l meyor llibru del mundu.
El catalán foi la primer llingua del mundu n'algamar un dominiu de primer nivel propiu n'internet, los dominios de segundu (terceru, cuartu, etc) nivel con estensión .cat, faen referencia a páxines en catalán (entá en desarrollu).
Ten el catalán un conflito de normalizacion e nome del idioma con el valencianu, no sendo ambas codialectus(oriental y occidental) de diferente llingua con un gran tradicion literaria independente.
Referencies
Ver tamién
Enllaces esternos
Consulta la edición de Wikipedia n'idioma catalán.- (en catalán) Institut d'Estudis Catalans
- (n'inglés) Ethnologue
