Islam

Esti artículu forma parte de la serie Islam

Creencies

Alá Tawhid Profetes del Islam Corán

Práutiques

Xaḥada Salat · Ramadán Zakat · Ḥajj

Testos y lleis

Corán · Sunna · Ḥadiz Fiqh · Xaria · Calam

Hestoria

Hestoria del Islam Espardimientu del Islam Revolución agrícola del islam medieval

Cañes del Islam

Sunismu · Chiísmu Kharijismu · Sufismu

Cultura y sociedá

Arte · Estudios islámicos Filosofía · Calendariu Fiestes · Mezquita

L'islam (pallabra árabe que significa "sumisión", n'árabe الإسلام) ye una de les tres relixones monoteístes xunta'l cristianismu y el xudaísmu. Algama'l segundu llugar pol númberu de siguidores tres la Ilesia Católica.

Los sos siguidores conócense pol nome de musulmanes o mahometanos. Anguaño'l términu más espardíu ye'l primeru, yá que'l segundu ye ofensivu pal islam ortodoxu (nel islam la divinidá ye Alá, non el profeta Mahoma).

Surdió nel sieglu VII n'Arabia y lluéu espardióse per Oriente Mediu y pel norte d'África, llegando mesmo hasta la Península Ibérica.

Hestoria del islam

Artículu principal: Hestoria del islam

Arabia preislámica

Al momentu de la so muerte nel añu 632, Mahoma llograra xunir tola península arábica.

Arabia antes de Mahoma taba escasamente poblada por habitantes de fala árabe. Dalgunos yeren beduíns, pastores nómadas entamaos por tribus. Dalgunos yeren llabradores, que vivíen n'oasis nel norte, o nes árees más fértiles y trupes nel sur (no que se conoz agora como Yeme y Omán). Nesi tiempu, la mayoría de los árabes yeren siguidores de les relixones politeístes, anque unes poques tribus siguíen el xudaísmu, el cristianismu (incluyíu'l nestorianismu) o zoroastrianismu. La ciudá de La Meca yera un centru relixosu pa dellos politeístes árabes norteños, yá que contenía'l muriu sagráu del Zamzam y un pequeñu templu, la Kaaba.

Puxanza del califato (632–750)

Representación artística de la batalla de Hattin en 1187, tres la cual Jerusalén foi recuperada pol exércitu del ayubí Saladino.

La hestoria del islam empieza na Arabia nel sieglu VII cola predicación del profeta Mahoma, siguida de la violenta conquista de los mayores Estaos de la dómina: l'imperiu persa sasánida, bona parte del Imperiu romanu y el reinu visigodu.

Omar foi asocedíu por Uthman ibn Affan, otru de los primeros siguidores de Mahoma. So Uthman, el Nuevu califato viose sumíu nuna guerra civil a la que se-y llamó la Fitna, o desorde. Munchos de los familiares y primeros siguidores de Mahoma taben descontentos con Uthman, porque sentíen que taba favoreciendo indebidamente a los sos parientes y actuando menos como un líder relixosu y más paecíu a un rei. Soldaos rebalbos mataron a Uthman y ufiertaron el lideralgu a Ali ibn Abi Talib, el primu y xenru de Mahoma. Munchu musulmanes (en particular el que teníen los sos propios candidatos al califato) refugaron aceptar a Ali como líder, polo qu'ésti pasó'l so curtiu califato lluchando contra les facciones disidentes y los parientes de Uthman, los Omeyas. Ali morrió a manos d'un asesín jariyí, y los Omeyes reclamaron el califato. Ellos llograron retener el lideralgu de la mayoría de el musulmanes por delles xeneraciones, pero salvu por un curtiu períodu, nunca volvieron gobernar sobre un imperiu islámicu non estremáu. La fe islámica diverxó tamién, dixebrándose nes principales de l'actualidá: los Suníye y los Xiínye.

Na hestoria del islam esisten diverses dinastíes que s'apostaron los califatos o'l lideralgu del islam y munchos Estaos islámicos qu'ufiertaben una mínima o nenguna obediencia al califa.

Sicasí, l'imperiu de los califes abbasíes y el de los turcos selyuquíes cuntábense ente los más poderosos de la so dómina. Dempués de la desastrosa derrota de los bizantinos na batalla de Manzikert en 1071, la Europa cristiana llevó a cabu diverses Cruzadas. Tres la Primer Cruzada, los occidentales llograron prindar y gobernar por dél tiempu Jerusalén. Saladino, sicasí, restableció la unidá islámica nel Oriente Próximu y ganó a los xiinos fatimíes.

Ente los sieglus XIV y el XVII, unu de los más poderosos imperios foi'l Imperiu de Malí, que la so capital yera Tombuctú. Sicasí, esta cultura tuvo fondamente pautada pola árabe (inclusive nel idioma), nun siendo realmente orixinal.

Nel sigo XVIII, hubo trés grandes imperios musulmanes: l'otomanu en Turquía, Oriente Próximu y Mediterráneu; el safaví n'Irán y el mogol na India. Nel sieglu XIX, estos imperios cayeren so la dominación del poder políticu y económicu d'Europa. Dempués de la Primer Guerra Mundial, el remanente del Imperiu otomanu foi estremáu en protectoraos o esferes d'influencia europees. L'islam y el poder político del islam esperimentaron un resurdimientu nel sieglu XX, en bona midida gracies al petróleu. Sicasí, les rellaciones ente Occidente y ciertu númberu d'Estaos de mayoría musulmana siguen siendo precaries cuando non tirantes.

Tiempos modernos (1918-presente)

Depués de les perdes posteriores a la primer guerra mundial, los restos del Imperiu otomanu son espardíos colos protectoráus europeos. Dende entós la mayoría de les sociedaes musulmanes convirtiéronse en naciones independientes, y adquirieron prominencia nuevos temes, como la riqueza petrolera y les rellaciones col Estáu de Israel.

Llibros sagraos

Los ensinos del profeta Mahoma recuéyense nel Corán ("Qur'an" ye una de les pallabres árabes col significáu de "llibru"), llibru santu del islam escritu polos primeros siguidores de Mahoma tres ésti recitar la pallabra divina por intervención del ánxelu Gabriel.

Sacante'l Corán, les creencies y práutiques del islam básense na lliteratura Hadith, qu'aclara les pallabres del profeta.

Principios del islam

Mezquita nel sureste asiáticu

Tolos fregueses, profesen el chiísmu o'l sunismu, creyen nos mesmos principios:

• Dios (Alá)
• Ánxelos
• Corán
• Profeta Mahoma
• Día del Xulgamientu Caberu
• Too vien y ye de Dios
• Cinco deberes sagraos

Los cinco deberes sagraos qu'obliga l'islam a prauticar a los sos siguidores son:

• el recite y l'aceptación de creu islámicu (Shahada o شهادة)
• la oración diaria (Salat o صلاة)
• el pagu de dádives rituales (Zakat o زكاة)
• la observación del ayunu nel mes del Ramadán (Saum o صوم)
• el pelegrinaxe a la ciudá santa de la Meca una vez na vida (Hadsh o حج)

Espardimientu del islam pel mundiu

Países con presencia del Islam

La fe islámica ye mayoritaria en tolos países d'etnia y llingua árabe (sacante Malta), Turquía, Irán, Afganistán, Paquistán, Asia central y sureste asiáticu. N'Europa ye mayoritaria n'Albania y en Bosnia y Herzegovina. Hai importantes minoríes islámiques tamién en Macedonia, Bulgaria, Serbia, Montenegru, Francia y Alemaña.

L'islam y otres relixones

Hai distintos puntos de vista d'alcuerdu a la enseñanza del Corán al respective de otres relixones. Esisten grupos non musulmanes que enfatizan la siguiente azora qu'indica:

Entós, cuando los meses sagraos pasaren, matái a los idólatras uquier que los atopéis, y lleváilos (cautivos), y asediadlos, y preparar pa ellos toa emboscada. Pero si pénense y establecen adoración y humíldense, dexáilos llibres. ¡Mirái! Alá perdona, ye misericordiosu.

Azora 9:5

Sicasí, el musulmanes consideren que xulgar al islam en partes ye como un llector que, al lleer, tápase un güeyu y nun quier lleer col otru, yá que hai testos que reprienden esti actu. Amás nel Corán, na vida de Mahoma y na hestoria del islam, tamién hai exemplos pa la misericordia colos non musulmanes.

L'islam afirma que toos los profetes fueron musulmanes y que nengún d'ellos afirmó qu'el so relixón fuera'l xudaísmu o'l cristianismu, polo tanto creen que Abraham nun yera xudíu nin cristianu. Asímismo aseguren que Moisés y Jesús pedricaron l'islam.

De la mesma manera'l Corán indica na azora:

Realmente la práctica d'adoración ante Dios ye l'islam.

Azora 3:19

El musulmanes respetaron a los xudíos y a los cristianos como "xente del llibru", pero aseguren qu'abandonaron el monoteísmu y malváu les sagraes escritures. L'islam tolera a xudíos y cristianos, pos-yos ta dexáu vivir y practicar la so relixón en territorios musulmanes, anque tienen que pagar un impuestu especial, la "Yizia", sustitutiva del azaque. Ta prohibíu l'usu de la fuerza pa convertir al incrédulo al islam.

L'apostasía ta penada (cola muerte) so la llei islámica según indícase na Sura XVI, 106

Sobre el que reniega de Dios dempués del so oficiu de fe —sálvase el que foi forzáu, pero que'l so corazón ta firme na fe— y sobre el que abre'l so pechu a la impiedad, sobre esos va cayer l'enoxu de Dios y van tener un tarrecible tormentu.

Corán, Sura de les Abeyes (16), 106. Trad. de Juan Vernet.

Sicasí, los non musulmanes sufren persecución en ciertos países islámicos, y asina lo amuesen determinaos informes del Human Rights Watch. Por casu, los Ahmadis en Arabia Saudita [1] o en Indonesia [2]; xudíos, cristianos, protestantes y baha'is en Irán [3]; cristianos en Exiptu [4], cristianos y animistas en Sudán [5], etc.

Enllaces esternos

• cennet - islami directory