Xehová

Xehová, na Biblia ye'l nome propiu de Dios. Apaez unes 7.000 vegaes. Esti nome provién del llamáu "tetragrámaton", ye dicir, les "cuatru lletres", nesti casu JHVH (יהוה n'hebréu).

El documentu a mandrecha amuesa la carta procedente de Tell ed Duweir,Lakís; contien seis llinies de testu y la llectura de les cinco primeres ye: [ 'l 'dny y'ws ysm yhwh 't 'dny sm't sl m 't kym 't kym my 'bd k klb ky zkr 'dny 't (')bdh y'(ob,)kr yhwh 't] Al mio señor Yaosh: Que YHWH seya propiciu al mio señor sobro les nueves de paz n'esti mesmu día. Y el to siervu, un perru, porqué el mio señor s'alcuerda del so siervu? Que YHWH entristaye...

Pronunciación

Xehová o la so forma castellana Jehová ye la forma más conocía n'asturianu. De toos modos, esisten otres variaciones del mesmu nome: "Xehovah, Yavé, Yaveh, Xuvoh etc... Esto ye porqué nel alfabetu hebréu nun esistíen lletres vocales, polo que nun sabemos si estes yeren EOA, AE, UO etc. Otra razón ye la prohibición de mentar el nome divinu ente los hebreos. Ensín embargo esiste una cantidá considerable de nomes hebreos u'l Tetragrámaton ta incluío que pueden dar una idea de cuala yera la pronunciación del nome divinu. La tabla d'abaxo muestra dellos exemplos d'estos nomes cola so transcripción y equivalencia n'asturianu.

Nome Hebreu	transcripción	Forma del nome n'asturianu	Significáu
יאזניהוּ	ya'ăzanyâh	Xaazaníes	Xah escuecha
יאשׁיּהו	yô'shîyâh	Xosíes	Curáu por Xah
יאתרי	ye'âtheray	Xeaterai	Guiáu por Jah
יבחר	yibchar	Ibhar	Xah escueye
יבניה	yibneyâh	Ibneies	Xah construye
יבניּה	yibnîyâh	Ibníes	Edificáu por Xah
יברכיהוּ	yeberekyâhû	Xeberequíes	Xah bendiz
יגדּליהוּ	yigdalyâhû	Igdalíes	Xah ye grande
ידידיה	yedîydeyâh	Xedidíes	Amáu por Xah
ידיה	yedâdâh	Xedaíes	Alabáu por Xah
ידעיה	yeda'yâh	Xedaíes	Xah sabe
יהּ	yâhh	Jah	Xah (forma curtía del nome divinu)
יהוּא	yêhû'	Xehú	Xah ye elli
יהואחז	yehô'âchâz	Xehoacaz	Xehová midió
יהואשׁ	yehô'âsh	Xehoás	Donáu por Xah
יהוה	yehôvâh	Xehovah	Xehová o Yavé (forma llarga del nome divinu)
יהוזבד	yehôzâbâd	Xehozabad	Xehová proveyó
יהוחנן	yehôchânân	Xehohanán	Xehová dió
יהוידע	yehôyâdâ‛	Xehoiadá	Xehová sabe
יהויכין	yehôyâkîyn	Xehoiaquín	Xehová establez
יהויקים	yehôyâqîym	Xehoiaquim	Xehová alza
יהויריב	yehôyârîyb	Xehoiarib	Xehovà llucha
יהונדב	yehônâdâb	Xehonadab	Xehová lo quier
יהונתן	yehônâthân	Xonatán o Xehonatán	Xehová dió
יהוסף	yehôsêph	Xosé	Xehová aňadió
יהועדּה	yehô‛addâh	Xehoadá	Xehová adornó
יהועדּן	yehô‛addân	Xehoadán	Xehová s'alegra
יהוצדק	yehôtsâdâq	Xehozadac o Xosedec	Xehová ye xustu
יהורם	yehôrâm	Xehoram o Xoram	Xehová ye esaltáu
יהושׁבע	yehôsheba‛	Xehoseba	Xehová xuró
יהושׁבעת	yehôshab‛ath	Xehosabeat	Xehová ye una promesa
יהושׁע	yehôshûa‛	Xosué o Xehosué	Xehová ye salvación
יהושׁפט	yehôshâphâṭ	Xehosafat	Xehová xulgó