Diferencies ente revisiones de «Pexe»
Contenido eliminado Contenido añadido
Plantilla: {{1000}}, usando Fastbuttons |
NYB is a ćocksucker! |
||
Llinia 1: | Llinia 1: | ||
NYB is a ćocksucker! |
|||
{{1000}} |
|||
<table border="1" cellspacing="0" align="right" cellpadding="0" style="margin-left: 1em; margin-bottom: 0.5em;"> |
|||
<tr><th align="center" bgcolor=pink>Mamíferos</th></tr> |
|||
<tr><th align="center">[[Archivu:Guppy-male.jpg|150px]] |
|||
<tr><td align="center"><br /> |
|||
<small>[[Guppy]] (''Un guppy machu'')</small></td></tr> |
|||
<tr><th align="center" bgcolor=pink>{{taxonomy}}</th></tr> |
|||
<tr><td><table align="center"> |
|||
<tr><td>{{regnum}}:</td><td>'''[[Animal]]ia'''</td></tr> |
|||
<tr><td>{{Phylum}}:</td><td>'''[[Chordata]]'''</td></tr> |
|||
<tr><td>{{Classis}}:</td><td>[[Vertebrata]]</td></tr> |
|||
</table> |
|||
</td></tr> |
|||
<tr><th align="center" bgcolor=pink>'''Superclás'''</th></tr> |
|||
<tr><td> |
|||
* [[Conodonta]] [[extintu|†]] |
|||
* [[Hyperoartia]] |
|||
** [[Petromyzontidae]] (llamprees) |
|||
* [[Pteraspidomorphi]] |
|||
* [[Thelodonti]] |
|||
* [[Anaspida]] |
|||
* [[Cephalaspidomorphi]] |
|||
** [[Galeaspida]] |
|||
** [[Pituriaspida]] |
|||
** [[Osteostraci]] |
|||
* [[Gnathostomata]] (pexes con calláxines) |
|||
** [[Placodermi]] [[extintu|†]] |
|||
** [[Chondrichthyes]] (pexes cartilaxinosos) |
|||
** [[Acanthodii]] [[extintu|†]] |
|||
** [[Osteichthyes]] (pexes óseos) (grupu [[parafilético]]) |
|||
*** [[Actinopterygii]] (pexes con aletes con radios) |
|||
*** [[Sarcopterygii]] (pexes con aletes llobulaes) |
|||
**** [[Actinistia]] (celacantos) |
|||
**** [[Dipnoi]] (pulmonaos) |
|||
</td></tr> |
|||
</table> |
|||
Denómase '''pexes''' a toos aquellos animales [[Vertebrata|vertebraos]] que nun son miembros del grupu de los [[tetrápodu|tetrápodos]] (los vertebraos terrestres con cuatro pates de mena [[quiridio]]). La especialidá de la [[zooloxía]] que s'ocupa específicamente de los pexes denómase '''[[Ictioloxía]]'''. |
|||
Como ye propio de los primeros vertebraos, son acuáticos y, a desemeyanza de lo qu'adicamos nos tetrápodos, la [[respiración]] produzse principalmente por [[branquia|branquies]] allugaes nes [[fendedura faríngea|fendedures de la farinxe]]. La llocomoción sofítase nuna forma hidrodinámica, con movimientos llaterales del cuerpu auxiliaos por estremidades que son aletes. El grupu ye abondo heteroxéneu ya inclúi a formes tan desemeyaes como les [[llamprea|llamprees]], los [[tiburón|tiburones]] o les [[albacora|albacores]], totalizando alrodiu de 30.000 especies, siendo'l grupu más numberoso de los vertebraos. |
|||
== Evolución == |
|||
Los pexes orixináronse a partir d'otros [[cordado]]s haza l'entamu del [[Cámbricu]]. Nun se sabe a ciencia cierta au s'alluga'l so orisen; el grupu más primitivu de los pexes, los [[agnatos]] —que nun tienen calláxines— comprende a les [[llamprea|llamprees]] y a los [[mixines]], (magar que nun ta nidio si estos caberos tienen de considerase vertebraos). |
|||
Los vertebraos terrestres (tetrápodos) diferenciáronse a partir de pexes polmonaos empareyaos col [[celacantu]] o los [[dipnoos]], y dalgunes de les primeres formes tan a metá de camín ente'l nuesu conceutu de pexe y el d'anfibiu. |
|||
{{Clade | style=font-size:100%;line-height:100% |
|||
| label1=[[Vertebrata]] |
|||
| 1={{Clade |
|||
| 1=[[Myxini]] |
|||
| label2=______ |
|||
| 2={{Clade |
|||
| 1=[[Cephalaspidomorphi]] |
|||
| label2=[[Gnathostomata]] |
|||
| 2={{Clade |
|||
| 1=[[Chondrichthyes]] |
|||
| label2=[[Teleostomi]] |
|||
| 2={{clade |
|||
|1=[[Actinopterygii]] |
|||
| label2=__________ |
|||
|2={{Clade |
|||
|1=[[Sarcopterygii]] |
|||
|2={{Clade |
|||
|1=[[Tetrapoda]] |
|||
}}}}}}}}}}}}}} |
|||
== Dalgunos nomes de pexes == |
|||
{| {{tablaguapa}} |
|||
|- bgcolor=#eeeeee |
|||
!Clas. Cientf |
|||
!Nome |
|||
!''Cast.'' |
|||
!imaxen |
|||
|- |
|||
|''Thunnus thynnus'' || [[albacor]], [[zurdu]] || ''Atún'' || |
|||
|- |
|||
|''Sarda sarda'' || [[Albacora]], [[bonitu]] || ''Bonito'' || [[Archivu:Sarda australis (Australian Bonito).gif|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Xén. Gadus'' || [[Abadexu]], [[ferrete]] || ''Abadejo'' ||[[Archivu:Pollachius pollachius(01).jpg|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Engraulis encrasicholus'' || [[hombrín]], [[homín]] || ''Bocarte'' || [[Archivu:Anchovy-thumbnail.jpg|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Scomber scombrus'' || [[Xarda]] || ''Caballa'' || [[Archivu:Scsco u0.gif|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Sardina pilchardus'' || [[Parrocha]] || ''Sardina'' || [[Archivu:Pacific sardine002.jpg|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Diplodus sargus''<br />Sparus sargus <small>(sinónimu)</small>|| [[Xargu]], [[xáragu]] || ''Sargo'' |
|||
|- |
|||
|''Pagellus mormyrus''<br />Sparus mormyrus <small>(sinónimu)</small> || [[Chopa]] || ''Herrera'' |
|||
|- |
|||
|''Conger conger'' || [[Cóngaru]] || ''Congrio''|| [[Archivu:Conger eel.jpg|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Dicentrarchus labrax'' || [[roballiza]], [[Llubina]], [[furagaña]] || ''Lubina'' || [[Archivu:Dicentrarchus labrax.jpg|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Scorpaena scrofa'' || [[tiñosu]], [[Scorpaena scrofa|obispu]] || ''Cabracho'' || [[Archivu:Grosserdrachenkopf-02.jpg|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Lophius piscatorius'' || [[Pixín]] || ''Rape'' || [[Archivu:Monkfish.jpg|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Epinephelinae'' || [[Meru]] || ''Mero'' || [[Archivu:Blue-spotted.grouper.arp.jpg|50px]] |
|||
|- |
|||
| Xéneru ''Raja''<br /> ''Raja batis || [[Rayón]]<br />[[Sabliega]] || ''Raya'' || [[Archivu:Ray 600.jpg|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Psetta maxima'' || [[Rodaballu]] ||'' Rodaballo'' || [[Archivu:Sole oceanorium lisbonne 082006.JPG|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Beryx splendens'' || [[Perréi]] || ''Rey'' || [[Archivu:Beryx splendens (Splendid Alfonsino).gif|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Beryx decadactylus'' || [[Bilréi]] || ''Palometa roja'' || [[Archivu:Beryx splendens (Splendid Alfonsino).gif|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Mullus bardatus / surmuletus''<br />(fangu / roca)|| [[barbu]] / [[saramollete]]<br />(fangu / roca)|| ''salmonete'' || [[Archivu:Mullus surmuletus.jpg|50px]] |
|||
|- |
|||
|''Pagellus erythrinus'' || [[Breca]] || ''Pagel, besugo'' |
|||
|- |
|||
|''Pagellus centrodontus'' || [[pancha]], [[pancheta]]<br />[[pancholeta]], [[Besugu]]<br />[[picurria]] || ''besugo'' |
|||
|- |
|||
|''Pagellus centrodintus''|| [[cazalla]] || ''Besugo'' |
|||
|- |
|||
|''Pagellus acarne'' || [[faligote]] || ''aligote'' |
|||
|- |
|||
|} |
|||
== Enllaces esternos == |
|||
{{commons|Categoría:pisces|pexe}} |
|||
[[Categoría:Pexes]] |
|||
[[Categoría:Ictioloxía]] |
|||
[[ab:Аҧсыӡ]] |
|||
[[ace:Eungkôt]] |
|||
[[af:Vis]] |
|||
[[als:Fische]] |
|||
[[am:ዓሣ]] |
|||
[[an:Pisces]] |
|||
[[ang:Fisc]] |
|||
[[ar:سمك]] |
|||
[[arz:سمك]] |
|||
[[ay:Challwa]] |
|||
[[az:Balıqlar]] |
|||
[[ba:Балыҡтар]] |
|||
[[bat-smg:Žovis]] |
|||
[[be:Рыбы]] |
|||
[[be-x-old:Рыбы]] |
|||
[[bg:Риби]] |
|||
[[bjn:Iwak]] |
|||
[[bn:মাছ]] |
|||
[[bo:ཉ།]] |
|||
[[br:Pesk]] |
|||
[[bs:Ribe]] |
|||
[[bxr:Загаhан]] |
|||
[[ca:Peix]] |
|||
[[ceb:Isda]] |
|||
[[chr:ᎠᏣᏗ]] |
|||
[[cr:ᓇᒣᔅ]] |
|||
[[cs:Rybovití obratlovci]] |
|||
[[cv:Пулă]] |
|||
[[cy:Pysgodyn]] |
|||
[[da:Fisk]] |
|||
[[de:Fische]] |
|||
[[diq:Mase]] |
|||
[[dsb:Ryby]] |
|||
[[el:Ψάρι]] |
|||
[[en:Fish]] |
|||
[[eo:Fiŝoj]] |
|||
[[es:Pisces]] |
|||
[[et:Kalad]] |
|||
[[eu:Arrain]] |
|||
[[fa:ماهی]] |
|||
[[fi:Kala]] |
|||
[[fiu-vro:Kala]] |
|||
[[fj:Ika]] |
|||
[[fo:Fiskur]] |
|||
[[fr:Poisson]] |
|||
[[frr:Fasker]] |
|||
[[fy:Fisk]] |
|||
[[ga:Iasc]] |
|||
[[gd:Iasg]] |
|||
[[gl:Peixes]] |
|||
[[gn:Pira]] |
|||
[[gv:Eeast]] |
|||
[[ha:Kifi]] |
|||
[[hak:Ǹg-è]] |
|||
[[he:דג]] |
|||
[[hi:मछली]] |
|||
[[hif:Machhri]] |
|||
[[hr:Ribe]] |
|||
[[hsb:Ryby]] |
|||
[[ht:Pwason]] |
|||
[[hu:Halak]] |
|||
[[hy:Ձկներ]] |
|||
[[id:Ikan]] |
|||
[[ik:Iqaluk]] |
|||
[[io:Fisho]] |
|||
[[is:Fiskur]] |
|||
[[it:Pesce]] |
|||
[[iu:ᐃᖃᓗᒃ]] |
|||
[[ja:魚類]] |
|||
[[jbo:finpe]] |
|||
[[jv:Iwak]] |
|||
[[ka:თევზები]] |
|||
[[kk:Балықтар]] |
|||
[[ko:물고기]] |
|||
[[ks:گاڈ]] |
|||
[[ksh:Fesch]] |
|||
[[ku:Masî]] |
|||
[[kv:Чери]] |
|||
[[kw:Pysk]] |
|||
[[la:Piscis]] |
|||
[[lb:Fësch]] |
|||
[[lbe:Чавахъ]] |
|||
[[lez:Гъед (гьайванар)]] |
|||
[[li:Vèsse]] |
|||
[[ln:Mbísi]] |
|||
[[lt:Žuvys]] |
|||
[[lv:Zivis]] |
|||
[[mg:Hazandrano]] |
|||
[[mhr:Кол]] |
|||
[[mk:Риби]] |
|||
[[ml:മത്സ്യം]] |
|||
[[mr:मासा]] |
|||
[[ms:Ikan]] |
|||
[[my:ငါး]] |
|||
[[myv:Калт]] |
|||
[[na:Iy]] |
|||
[[nah:Michin]] |
|||
[[nds-nl:Visk]] |
|||
[[ne:माछा]] |
|||
[[new:न्या]] |
|||
[[nl:Vissen (dieren)]] |
|||
[[nn:Fisk]] |
|||
[[no:Fisk]] |
|||
[[nrm:Paîsson]] |
|||
[[nv:Łóóʼ]] |
|||
[[oc:Peis]] |
|||
[[pa:ਮੱਛੀ]] |
|||
[[pam:Asan]] |
|||
[[pcd:Pichon]] |
|||
[[pl:Ryby]] |
|||
[[pnb:مچھی]] |
|||
[[pt:Peixe]] |
|||
[[qu:Challwa]] |
|||
[[ro:Pește]] |
|||
[[ru:Рыбы]] |
|||
[[sa:मत्स्याः]] |
|||
[[sah:Балык]] |
|||
[[scn:Pisci]] |
|||
[[sh:Riba]] |
|||
[[si:මාළු]] |
|||
[[simple:Fish]] |
|||
[[sk:Ryby (v najširšom zmysle)]] |
|||
[[sl:Ribe]] |
|||
[[sn:Hove]] |
|||
[[so:Malaay]] |
|||
[[sq:Peshku]] |
|||
[[sr:Рибе]] |
|||
[[srn:Fisi]] |
|||
[[su:Lauk]] |
|||
[[sv:Fiskar]] |
|||
[[sw:Samaki]] |
|||
[[szl:Ryby]] |
|||
[[ta:மீன்]] |
|||
[[te:చేప]] |
|||
[[tg:Моҳӣ]] |
|||
[[th:ปลา]] |
|||
[[tl:Isda]] |
|||
[[tr:Balık]] |
|||
[[tt:Балыклар]] |
|||
[[udm:Чорыг]] |
|||
[[uk:Риби]] |
|||
[[ur:مچھلی]] |
|||
[[vi:Cá]] |
|||
[[vls:Visschn]] |
|||
[[war:Isda]] |
|||
[[wuu:鱼]] |
|||
[[xal:Заһсн]] |
|||
[[yi:פיש]] |
|||
[[za:Duzbya]] |
|||
[[zh:鱼]] |
|||
[[zh-min-nan:Hî]] |
|||
[[zh-yue:魚]] |
Revisión a fecha de 13:30 10 may 2012
NYB is a ćocksucker!