Pelayu

Monumentu a Pelayo en Cuadonga

Pelayo o Pelayu ( - 737) foi'l primer rei d'Asturies que según la lleenda abellugó gran parte de la temprana resistencia cristiana frente al Islam.

Tres la derrota de los godos polos árabes na batalla'l Guadalete nel 711, éstos invaden la Península Ibérica, y lleguen ensin atopar casi oposición hasta los Picos d'Europa en malpenes 7 años.

Nel anguañu llugar de Cuadonga, nel 718, Pelayo, probablemente un xefe tribal astur apresentó-yos resistencia na redolada'l monte Auseva. Esti fechu bélicu marca l'aniciu de la monarquía asturiana y l'entamu d'una llarga llucha ente los cristianos y los musulmanes na península ibérica, lo que se conoz como la Reconquista.

Fizo de Cangues d'Onís la sede la so corte y casóse con Gaudiosa. Tuvo dos fios: Favila, que lu socedió cuando morrió y Ermesinda, que casóse con Alfonso I, fiu del Pedro de Cantabria. Foi enterráu na ilesia de Santolaya d'Abamia, cerca de Cuadonga, anque años dempués Alfonso X treslladó los sos restos a Cuadonga.

Na figura de Pelayo xúntense por igual lleenda y realidá, yá que nun se ye a saber daveres si munches de les coses que se cuenten dél son ciertes o inventos de los posteriores reis d'Asturies pa xustificase como monarquíes y pa dase más importancia.

LA LLEENDA

Según la lleenda, Pelayo yera un noble visigodu, fíu del duque Favila. Por cuenta de les intrigues ente la nobleza visigoda, el rei Witiza conspiró p'asesinar al so padre. Pelayo fuxó a Asturies, onde tenía amigos o familia. Darréu, al sentise inseguru na Península, coló como pelegrín a Jerusalén. Ellí permaneció hasta la muerte de Witiza y entronización de Rodrigo, del que yera partidariu. Con ésti, ocupó'l cargu de conde de espatarios o de la guardia del rei y como tal combatió na batalla de Guadalete n'abril o mayu del añu 711. Tres la batalla abelugóse en Toledo y, a la cayida de la ciudá (714), mientres otros escapaben a Francia, él volvió a Asturies, supuestamente curiando l'ayalga del rei visigodu.

Les primeres incursiones árabes nel norte fueron les de Muza ente los años 712 y 714. Entró n'Asturies pol puertu de Tarna, remontó'l ríu Nalón y tomó Lucus Asturum (Santa María de Lugo de Llanera) y depués Xixón, onde dexó a cargu al gobernador Munuza. Les families dominantes del restu de les ciudaes asturianes capitularon y probablemente tamién la familia de Pelayo.

En 718 tuvo llugar una primera revuelta encabezada por Pelayo (al paecer porque Munuza casárase pola fuerza cola so hermana Adosinda), que fracasó. Pelayo foi deteníu y unviáu a Córdoba. Sicasí, consiguió escapar y volver a Asturies, onde encabezó una segunda sublevación y abelugóse nos montes de Cuadonga y Cangas, onde se caltenía la resistencia.

En 722 Munuza unvió a un xeneral, Al Qama, a someter a los sublevaos. Al Qama dirixióse escontra Bres (Piloña), onde s'atopaba Pelayo. Ésti dirixióse fuxendo hasta'l monte Auseva, nel valle de Cangas y ellí, na Batalla de Cuadonga, aniquiló al destacamentu d'A'l Qama que venía de la península p'ayudar a aniquilar definitivamente la resistencia nos montes.

Darréu a esta batalla, el gobernador militar al mandu de la metá norte de la península Ibérica, Munuza, que tenía como base Gigia (actual Xixón), intentó escapar d'Asturies y algamar la seguridá de les sos posiciones nel pandu, pero foi dáu algame y dáu muerte xuntu col so séquitu y les sos tropes nun valle del centru d'Asturies.

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Pelayo.

Reinu d'Asturies (718-925)
Predecesor: Nun hubo	Rei d'Asturies 718 - 737	Socesor: Favila

Ver tamién

• Anexu:Llista de Reis d'Asturies