Xuana d'Arcu

Xuana d'Arcu (Jeanne d'Arc)

Robla de Xuana

Xuana d'Arcu (Domrémy, 6 de xineru de 1412 - Ruán (Rouen), 30 de mayu de 1431), tamién conocía como la Doncella d'Orleans (o, en francés, la Pucelle), foi una heroína y santa francesa. La so festividá ye'l día de la so muerte, como ye vezu na Ilesia Católica, el 30 de mayu.

Nacía ente 1407 y 1412, yá con 17 años empobinó l'exércitu real francés. Comenció al rei Carlos VII de qu'arrebexaría a los ingleses fora de Francia y ésti dió-y autoridá sobro'l so exércitu nel sitiu d'Orleans, la batalla de Patay y otres amarraces en 1429 y 1430. Estes campañes realitaron la facción de Carlos VII demientres la Guerra de los Cien Años y permitieron la coronación del monarca. Como regalu, el rei eximió al pueblu natal de Xuana d'Arcu del impuestu añal a la corona. Esta llei caltúvose en vigor hasta fai alrodiu de cien años.

Postreramente, Xuana d'Arcu foi capturada polos borgoñeses y entregada a los ingleses. Los clérigos condergáronla por herexía y el duque Xuan de Bedford amburóla viva en Ruán (Rouen). La mayoría de los datos sobro la so vida sofítense nes actes d'aquel procesu, pero, de dalguna miente, tán desposeyíos de créitu, darréu que según dellos testigos presenciales del xuiciu, foren sometíos a numberoses correiciones por orde del obispu Cauchon, asina como la introducción de datos falsos. Ente estos testigos taba l'escribanu oficial, designáu namái por Cauchon, y qu'afita qu'en delles vegaes había secretarios escondíos tres de les cortines de la sala qu'esborriaben o amestaben datos a les actes.