Diferencies ente revisiones de «Edá Media»

← Edición más antigua Edición más nueva →

Contenido eliminado Contenido añadido

En renglón

Revisión a fecha de 15:02 25 may 2010

Según la división tradicional de la historia, la Edá Media ye la etapa de la Historia europea que s'estiende dende la cayida del Imperiu Romanu d'Occidente nel añu 476 hasta la cayida de Constantinopla (Imperiu Romanu d'Oriente) a manes de los turcos nel añu 1453, anque tamién s'empleguen otres dates como la del Descubrimientu d'América o la Reforma relixosa de Luteru.

Tradicionalmente, esta llarga dómina subdivídese n'otres trés nomaes:

Alta Edá Media, (sieglos V-X).
Plena Edá Media, (sieglos X-XIII/XIV).
Baxa Edá Media, (sieglos XIV-XV.

La Edá Media nel Materialismu Históricu

Dende la perspeutiva del materialismu históricu la Edá Media coincide col mou de producción feudalista (feudalismu) qu'entamara col fin del mou de producción esclavista (esclavismu) y finaría col pasu al mou de producción capitalista (capitalismu). Esta escuela nun fixa dates pa les dómines sinón cambeos nos sistemes socioeconómicos, anque esta división ta perdiscutida dao qu'en delles estayes xeográfiques nun esistió'l feudalismu (mayor parte de la Península Ibérica) polo qu'habría una continuidá col Mundiu Antiguu inaceptable dafechu pa otres escueles.

Fechos importantes na Sociedá Europea de la Dómina

Confórmase'l feudalismu, deriváu de los colonii baxorromanos, les cruzaes como Guerra Santa Católica, el desendolcu de les naciones modernes (Castiella, Francia, Portugal o Inglaterra). La creación de les ciudaes medievales y los fueros, el desendolcu de la representación de les ciudaes na toma de decisiones del Reinu, la primer vegada foi en Llión en 1188 o la evolución llatina dando llugar a la nacencia de les llingües romániques.

La Edá Media na Península Ibérica

Si bien esta división tamién atiende a les distintes realidaes históriques de cada país o estaya xeográfica, asina na Península Ibérica considérase l'escomienzu de la Edá Media cola invasión de los pueblos norteafricanos y la cayida del reinu visigóticu de Toledo. Sicasí, nun esiste tanto alcuerdu cola final de la dómina yá que, dependiendo de la Corona o Reinu peninsular o del historiador, fíxase d'estremáu mou.

Asina, el términu d'esta dómina ta fixada con delles dates:

Reinu de Portugal: L'escomienzu de la dómina de los Descubrimientos.
Corona de Castiella y Llión:
- Toma de la ciudá de Granada y la consiguiente final del reinu nazarí.
- Descubrimientu d'América.
Reinu de Navarra:
- Invasión de Castiella y asimilación del reinu na Corona.
Corona d'Aragón:
- Xunión de los reinos de les corones d'Aragón y Castiella y Llión nes persones d'Isabel I de Castiella y Llión y de Fernandu II d'Aragón.
Reinu de Granada: Anque equí la división historiográfica ye más difícil, vien considerada la toma de Granada como'l final del Medievu nazarí.

Plantía:Enllaz AD Plantía:Enllaz AD

@@ Llinia 1: / Llinia 1: @@
-[[Archivu:St michaelis.jpg|right|thumb|250px|San Michaelis, n'Alemaña]]
+[[Archivu:St michaelis.jpg|right|thumb|250px|San Michaelis, n'Alemaña.]]
-Sigún la división tradicional de la historia la '''Edá Media''' ye la etapa de la [[Historia]] [[Europa|europea]] que s'estiende dende la cayía del [[Imperiu Romanu]] d' [[Imperiu Romanu d' Ocidente|Occidente]] nel añou [[476]] hasta la cayía de [[Constantinopla]] ([[Imperiu Romanu d'Oriente]]) a manes de los [[Turquía|turcos]] nel añu [[1453]], anque tamién s'empleen otres dates como la del Descubrimientu d'América o la Reforma relixosa de [[Luteru]].
+Según la división tradicional de la historia, la '''Edá Media''' ye la etapa de la [[Historia]] [[Europa|europea]] que s'estiende dende la cayida del [[Imperiu Romanu]] d'[[Imperiu Romanu d'Ocidente|Occidente]] nel añu [[476]] hasta la cayida de [[Constantinopla]] ([[Imperiu Romanu d'Oriente]]) a manes de los [[Turquía|turcos]] nel añu [[1453]], anque tamién s'empleguen otres dates como la del Descubrimientu d'América o la Reforma relixosa de [[Luteru]].
-Tradicionalmente, esta llarga dómina subdivídese notres tres nomaes:
+Tradicionalmente, esta llarga dómina subdivídese n'otres trés nomaes:
 * [[Alta Edá Media]], (sieglos [[Sieglu V|V]]-[[Sieglu X|X]]).
@@ Llinia 9: / Llinia 9: @@
 == La Edá Media nel Materialismu Históricu ==
-Dende la perspeutiva del [[materialismu históricu]] la Edá Media coincide col modu de producción feudalista ([[feudalismu]]) qu'entamara col fin del modu de producción esclavista ([[esclavismu]]) y finaría col pasu al modu de producción capitalista ([[capitalismu]]). Esta escuela nun fixa datas pa les dómines sinon cambeos nos sistemas socioeconómicos, anque esta división ta perdiscutida dao qu'en delles estayes xeográfiques nun esistió'l feudalismu (mayor parte de la Península Ibérica) polo qu'habría una continidá col Mundiu Antigu dafecho inaceptable pa otres escueles.
+Dende la perspeutiva del [[materialismu históricu]] la Edá Media coincide col mou de producción feudalista ([[feudalismu]]) qu'entamara col fin del mou de producción esclavista ([[esclavismu]]) y finaría col pasu al mou de producción capitalista ([[capitalismu]]). Esta escuela nun fixa dates pa les dómines sinón cambeos nos sistemes socioeconómicos, anque esta división ta perdiscutida dao qu'en delles estayes xeográfiques nun esistió'l feudalismu (mayor parte de la [[Península Ibérica]]) polo qu'habría una continuidá col Mundiu Antiguu inaceptable dafechu pa otres escueles.
 == Fechos importantes na Sociedá Europea de la Dómina ==
-Confórmase'l [[feudalismu]], deriváu de los colonii baxorromanos, les [[cruzaes]] como Guerra Santa Católica, el desendolcu de les naciones modernes ([[Castiella]], [[Francia]], [[Portugal|Pertual]] o [[Inglaterra]]). La creyación de les ciudaes medievales y los fueros, el desendolcu de la representación de las ciudaes na toma de decisiones del Reinu, la primer vegada foi en [[Llión]] en [[1188]] o la evolución llatina dando llugar a la nacencia de les llingües romániques.
+Confórmase'l [[feudalismu]], deriváu de los colonii baxorromanos, les [[cruzaes]] como Guerra Santa Católica, el desendolcu de les naciones modernes ([[Castiella]], [[Francia]], [[Portugal]] o [[Inglaterra]]). La creación de les ciudaes medievales y los fueros, el desendolcu de la representación de les ciudaes na toma de decisiones del Reinu, la primer vegada foi en [[Llión]] en [[1188]] o la evolución llatina dando llugar a la nacencia de les llingües romániques.
-== La Edá Media na Península Ibérica ==
+==La Edá Media na Península Ibérica==
-Si bien esta división tamién atiende a les distintes realidaes hestóriques de cada país o estaya xeográfica, asina na Península Ibérica considérase l'escomienzu de la Edá Media cola invasión de los pueblos norteafricanos y la cayida del reinu visigóticu de [[Toledo]]. En cambéu nun esiste tantu alcuerdu cola final de la dómina ya que, dependiendo de la Corona o Reinu peninsular o del hestoriador, fíxase d'estremáu mou.
+Si bien esta división tamién atiende a les distintes realidaes históriques de cada país o estaya xeográfica, asina na Península Ibérica considérase l'escomienzu de la Edá Media cola invasión de los pueblos norteafricanos y la cayida del reinu visigóticu de [[Toledo]]. Sicasí, nun esiste tanto alcuerdu cola final de la dómina yá que, dependiendo de la Corona o Reinu peninsular o del historiador, fíxase d'estremáu mou.
 Asina, el términu d'esta dómina ta fixada con delles dates:
-* Reinu de Pertual: L'escomienzu de la dómina de los Descubrimientos.
+* Reinu de Portugal: L'escomienzu de la dómina de los Descubrimientos.
 * Corona de Castiella y Llión:
 ** Toma de la ciudá de [[Granada]] y la consiguiente final del reinu [[nazarí]].
@@ Llinia 25: / Llinia 25: @@
 ** Invasión de Castiella y asimilación del reinu na Corona.
 * Corona d'Aragón:
-** Xunión de los reinos de las coronas d'Aragón y Castiella y Llión nes persones de [[Isabel I]] de Castiella y Llión y de [[Fernandu II]] d'Aragón.
+** Xunión de los reinos de les corones d'Aragón y Castiella y Llión nes persones d'[[Isabel I]] de Castiella y Llión y de [[Fernandu II]] d'Aragón.
-* Reinu de Granada: Anque equí la división hestoriográfica ye más difícil, vien considerada la toma de Granada como'l final del Medievu nazarí.
+* Reinu de Granada: Anque equí la división historiográfica ye más difícil, vien considerada la toma de Granada como'l final del Medievu nazarí.
 [[Categoría:Edá Media| ]]