Louisiana (Nueva España)

Mapa de las "Provincias Ynternas" del virreinatu de Nueva España de 1817. Inclúi el territoriu de lo que fora la Luisiana española.

La Luisiana, o Luisiana española, foi, ente 1762 y 1801, una gobernación y distritu alministrativu del Imperiu español, asitiada nel virreinatu de Nueva España. Comprendía una rexón peramplia del centru de Norteamérica, la formada pola conca occidental del ríu Mississippi y la zona de Nueva Orleans. Esti territoriu fora orixinalmente reclamáu y controláu por Francia, que lu denomara asina n'honor del so rei Lluis XIV. España recibió'l territoriu, per aciu d'un tratáu secretu, el tratáu de Fontainebleau de 1762, cuando la Guerra de los Siete Años taba a piques d'acabar. El procesu de tresferencia de l'autoridá, sicasí, foi lentu, y problemáticu: tres del intentu de los españoles de reemplazar definitivamente a les autoridaes franceses de Nueva Orleans, en 1767, los residentes franceses entamaron una revuelta que'l nuevu gobernador español nun pudo afogar hasta 1769. Tamién foi a finales de la década de 1760 cuando los españoles tomaron posesión efectiva del puestu comercial de Saint Louis y de toa la Alta Luisiana, magar que nunca nun hebo gran presencia española nesa fastera de la colonia.

Nueva Orleans foi el principal puertu d'entrada de los suministros qu'España unvió a los rebeldes norteamericanos demientres la Revolución Americana. Una vez finada esta, y demientres tola duración de la ocupación española, la nueva nación independiente, los Estaos Xuníos, disputáron-y a España tantu les llendes de la colonia como los derechos de navegación por el ríu Mississippi. Nueva Orleans sofrió dos grandes incendios, en 1788 y 1794, que destruyeron la mayoría de los edificios de madera orixinales del barriu anguaño conocíu como barriu francés (French Quarter). Les cases quemaes foron sustituyíes por otres construyíes a la manera española, cases de piedra con teyaos de pizarra, y llevantáronse tamién edificios públicos qu'entá pueden vese na ciudá: la catedral de San Lluis, el Cabildru, sede del gobiernu municipal, y el Presbiteriu o casa de la curia.

Nos caberos años del dominio colonial européu Luisiana foi devuelta brevemente a Francia poles cláusules del tratáu de San Ildefonsu (1800) y el tratáu d'Aranjuez (1801). El 14 d'ochobre de 1802 el rei Carlos IV d'España asoleyó una llei pola que se facía efectiva la tresferencia de la propiedá a Francia y les condiciones del trespasu. Asina, España comprometíase a siguir alministrando la colonia hasta que llegaran los funcionarios franceses que se fadríen cargu de la so xestión: la ceremonia oficial de trespasu de soberanía cellebrose nel Cabildru de Nueva Orleans el 30 de payares de 1803. Trés selmanes dempués, el 20 d'avientu, notra ceremonia cellebrada nel mesmu llugar, Francia tresfirió Nueva Orleans y la so rodiada a Estaos Xuníos conforme a los términos de la Compra de Luisiana. La Alta Luisiana, pela so banda, foi oficialmente tresferida a Francia, y llueu a Estaos Xuníos, nel conocíu de magar como Día de les Trés Banderes (Three Flags Day), una serie de ceremonies de cambeu de soberanía cellebraes los díes 9 y 10 de marzu de 1804.