Ácidu desoxirribonucleico

Cadarma d'un segmentu d'una doble héliz d'ADN

L'ácidu desoxirribonucleico, davezu abreviáu ADN (y tamién DNA, del inglés DeoxyriboNucleic Acid), ye un ácidu nucleico que contién les instrucciones xenétiques emplegaes nel desenrollu y el furrulamientu de tolos organismos vivos conocíos y dellos virus. El papel cimeru de les molécules d'ADN ye'l de ser portador y tresmisor ente xeneraciones d'información xenética. L'ADN davezu ye comparao a un manual d'instrucciones, ya que contién les instrucciones pa construyir otros componentes de les célules, como molécules d'ARN y proteínes. Los segmentos d'ADN que lleven esta información xenética nómense xenes, pero otres secuencies d'ADN tienen funciones sobre la cadarma, o tan implicaes na regulación del emplegu d'esta información xenética.

Químicamente, l'ADN ye un llargu polímeru d'unidaes simples nomaes nucleótidos, con un armazón fechu de zucres y grupos fosfatu xuníos alternativamente ente sí per aciu d'enllaces de tipu éster. Coneutáu a ca zucre ta ca un de los cuatro tipos de molécules nomaes bases nitroxenaes. La dimposición secuencial d'estes cuatro bases a lo llargo la cadena ye la que codifica la información. Esta información ye lleída emplegando'l códigu xenéticu, qu'especifica la secuencia de los aminoácidos de les proteínes. El códigu ye interpretao copiando los tramos d'ADN nun ácidu nucleico rellacionao, l'ácidu ribonucleicu (ARN), nun procesu nomao trescripción.

Endientru les célules, l'ADN ta organizao en cadarmes nomaes cromosomes. Estos cromosomes duplíquense enantes de que les célules se dividan, nun procesu nomao replicación d'ADN. Los organismos Eukaryota (animales, plantes, y fongos) almacenen la mayoría del so ADN endientru del nucleu celular y una mínima parte nos ornánulos celulares mitocondries, y nos cloroplastos en casu de tenelos; dimientres qu'en procariótiques (les bacteries y arquées) stópense nel citoplasma de la célula. Les proteínes cromátiques como les histones comprimen y organicen l'ADN endientru de los cromosomes. Estas cadarmes compactes dirixen les interacciones ente l'ADN y otres proteínes, aidando al control de les partes del ADN que son trescrites. Foi aislláu por primer vegada a partir del pus de vendes quirúrxiques desfechaes en 1869 pol mélicu suizu Friedrich Miescher.