Diferencies ente revisiones de «Deneb»
m Preferencies llingüístiques: -"directu" +"direutu" |
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-esquierda +izquierda) |
||
| Llinia 57: | Llinia 57: | ||
== Distancia y carauterístiques físiques == |
== Distancia y carauterístiques físiques == |
||
[[Archivu:Deneb Sun comparison.svg|160px|left|thumb|Comparanza ente'l tamañu envaloráu de '''Deneb''' ( |
[[Archivu:Deneb Sun comparison.svg|160px|left|thumb|Comparanza ente'l tamañu envaloráu de '''Deneb''' (izquierda) y el del '''Sol''' (derecha).]] |
||
La distancia de Deneb a la [[Tierra]] ye entá motivu de discutiniu: por cuenta de la gran alloñanza a la que s'atopa, los métodos de determinación de la distancia qu'utilicen la [[paralax]] apurren un rangu de distancies d'hasta 3200 [[añu lluz|años lluz]]. Les midíes más precises —llevaes a cabu pol [[satélite artificial|satélite]] [[Hipparcos]]— asitien a Deneb namái a 1425 años lluz de distancia, lo que resulta nuna [[lluminosidá]] 54.400 vegaes superior a la del [[Sol]].<ref name=JK>[http://www.astro.uiuc.edu/~kaler/sow/deneb.html Deneb (Stars, Jim Kaler)]</ref> |
La distancia de Deneb a la [[Tierra]] ye entá motivu de discutiniu: por cuenta de la gran alloñanza a la que s'atopa, los métodos de determinación de la distancia qu'utilicen la [[paralax]] apurren un rangu de distancies d'hasta 3200 [[añu lluz|años lluz]]. Les midíes más precises —llevaes a cabu pol [[satélite artificial|satélite]] [[Hipparcos]]— asitien a Deneb namái a 1425 años lluz de distancia, lo que resulta nuna [[lluminosidá]] 54.400 vegaes superior a la del [[Sol]].<ref name=JK>[http://www.astro.uiuc.edu/~kaler/sow/deneb.html Deneb (Stars, Jim Kaler)]</ref> |
||
La so [[magnitú absoluta]] envalórase en -7,2, de forma que, a manera de comparanza, la so potencia llumínica ye tal que nun solu día xenera tanta enerxía como'l Sol en 140 [[añu|años]]. Con esa magnitú, el so rellumu sería comparativamente superior inclusive al de dalgunos [[láser]]es industriales. |
La so [[magnitú absoluta]] envalórase en -7,2, de forma que, a manera de comparanza, la so potencia llumínica ye tal que nun solu día xenera tanta enerxía como'l Sol en 140 [[añu|años]]. Con esa magnitú, el so rellumu sería comparativamente superior inclusive al de dalgunos [[láser]]es industriales. |
||
Revisión a fecha de 21:12 18 pay 2019
 | |
| Constelación | Cygnus |
| Ascensión reuta α | 20h 41min 25.91s |
| Declinación δ | +45° 16’ 49.2’’ |
| Distancia | 1425 años lluz (aprox) |
| Magnitú visual | +1,25 |
| Magnitú absoluta | -7,2 (aprox) |
| Lluminosidá | 54.400 soles (aprox) |
| Temperatura | 8525 K |
| Masa | 15 - 16 soles |
| Radiu | 108 - 114 soles |
| Tipu espectral | A2Iae |
| Velocidá radial | -4,5 km/s |
| Otros nomes | HD 197345 / HR 7924 HIP 102098 / SAO 49941 |
Deneb ye'l nome propiu de la estrella Alfa Cygni (α Cyg / 50 Cyg),[1][2] la más brillosa de la constelación de Cygnus («El Cisne») y una de les más brilloses del cielu nocherniegu, con una magnitú aparente en banda B (filtru azul) igual a 1,34 y en banda V (filtru verde) igual a 1,25. Xuntu con Vega (α Lyrae) y Altair (α Aquilae) formen el asterismo del «triángulu de branu» pa'l observadores del Hemisferiu Norte.
Nome
El nome de Deneb deriva del árabe dhaneb, «cola», entendida como «la cola de l'ave» (dhanab ad-dajājah), en clara alusión a la so posición dientro de l'alliniación d'estrelles que conformen la figura del Cisne. Ye un términu bien común n'otres estrelles, que señala la estremidá caudal de delles constelaciones, como Denébola en Lleo o Deneb Kaitos na Ballena. Deneb Adige y Deneb el Adige son formes llargues del mesmu nome.[3]
Otres denominaciones tradicionales de Deneb, como Arided —qu'apaez nes Tables Alfonsíes—, Aridif y la so variante Arrioph, tán güei día en desusu. Pita foi un nome utilizáu por Johann Bayer pa designar a esta estrella.[3]
Distancia y carauterístiques físiques
La distancia de Deneb a la Tierra ye entá motivu de discutiniu: por cuenta de la gran alloñanza a la que s'atopa, los métodos de determinación de la distancia qu'utilicen la paralax apurren un rangu de distancies d'hasta 3200 años lluz. Les midíes más precises —llevaes a cabu pol satélite Hipparcos— asitien a Deneb namái a 1425 años lluz de distancia, lo que resulta nuna lluminosidá 54.400 vegaes superior a la del Sol.[4] La so magnitú absoluta envalórase en -7,2, de forma que, a manera de comparanza, la so potencia llumínica ye tal que nun solu día xenera tanta enerxía como'l Sol en 140 años. Con esa magnitú, el so rellumu sería comparativamente superior inclusive al de dalgunos láseres industriales.
Deneb ye un tipu pocu común de superxigante blanca de clase espectral A2Iae[1] y una temperatura superficial de 8525 K.[5] La midida direuta del so diámetru angular —0,0025 segundos d'arcu— dexa calcular el so tamañu, 114 vegaes el del Sol. Si tuviera asitiada nel centru del Sistema Solar, estiéndese hasta la metá de la órbita terrestre, y nel cielu de la Tierra apaecería como un discu de 55° 52' de diámetru angular aproximao (considerando'l radiu máximu de la estrella). La so velocidá de rotación proyeutada —30 km/s— da como resultáu un periodu de rotación averáu de mediu añu.
Apocayá más de 10 millones d'años, Deneb empezó la so vida como una estrella de tipu B o O con una masa de 15 - 16 mases solares. Dende la so superficie sopla un vientu estelar que fai que la estrella pierda masa al ritmu d'una millonésima de la masa solar per añu, 40 millones de vegaes mayor que la qu'esperimenta'l Sol. Na actualidá Deneb remató la fusión del hidróxenu nel so nucleu, pero nun se sabe con certidume en qué fase de la so evolución alcuéntrase; puede tar nel procesu de convertise nuna superxigante colorada con un nucleu de heliu inerte o, más avanzada na so evolución, yá puede empezar a fundir l'heliu nel so nucleu. Sía que non, va concluyir la so vida españando como supernova dientro d'unos pocos millones d'años.[4]
Deneb ye'l prototipu d'una clase de variables llamaes variables Alfa Cygni.[6] Les sos superficies esperimenten pulsaciones non radiales que faen qu'el so rellumu y el so tipu espectral varien llixeramente.
Siendo una de les estrelles más brilloses del firmamentu, Deneb foi una aceptable Estrella Polar entemedia (asitiada a 7° del polu norte celeste) fai 18.000 años, y va volver de nuevu a dicha posición alredor del añu 9800.[4]
Ver tamién
- Llista d'estrelles más brilloses
- Llista d'estrelles más lluminoses
- Llista d'estrelles variables
- Estrella (náutica)
Referencies
- ↑ 1,0 1,1 Deneb (SIMBAD)
- ↑ Deneb (The Bright Star Catalogue)
- ↑ 3,0 3,1 Deneb Adige. Constellation of Words
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Deneb (Stars, Jim Kaler)
- ↑ Schiller, F.; Przybilla, N. (2008). «Quantitative spectroscopy of Deneb». Astronomy and Astrophysics 479 (3). pp. 849-858. http://cdsads.u-strasbg.fr/cgi-bin/nph-bib_query?2008A%26A...479..849S&db_key=AST&nosetcookie=1.
- ↑ Deneb (General Catalogue of Variable Stars)