Diferencies ente revisiones de «Llingües italianes centromeridionales»

De Wikipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
m igües estándares
Llinia 1: Llinia 1:
{{Ficha de familia de llingües
{{Ficha de familia de llingües
|nome = Llingües italianes centromeridionales
|nome = Llingües italianes centromeridionales
|zona = Centro y sur d'Italia |países
|zona = Centro y sur d'Italia |países
= {{ITA}}
= {{ITA}}
|familia = [[Llingües indoeuropees|Indoeuropéu]]<br />
|familia = [[Llingües indoeuropees|Indoeuropéu]]<br />
&nbsp;&nbsp;[[Llingües itáliques|Itálicu]]<br />
&nbsp;&nbsp;[[Llingües itáliques|Itálicu]]<br />
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Llingües romániques|Romance]]<br />
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Llingües romániques|Romance]]<br />
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Italorromance'''
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Italorromance'''
|familia madre = Llingües indoeuropees
|familia madre = Llingües indoeuropees
|sub1 = [[dialectu toscanu|Toscanu]]
|sub1 = [[dialectu toscanu|Toscanu]]
|sub2 = Central
|sub2 = Central
|sub3 = [[idioma napolitanu|Meridional]]
|sub3 = [[idioma napolitanu|Meridional]]
|sub4 = [[Llingües sículo-calabro-salentinas|Extremomeridional]]
|sub4 = [[Llingües sículo-calabro-salentinas|Extremomeridional]]
|mapa = Lengua centromeridionales.png
|mapa = Lengua centromeridionales.png
|tamañu =
|tamañu =
|mapa_descripción =
|mapa_descripción =
{{Ficha/Columnes |
{{Ficha/Columnes |
{{Leyenda|#32CD32|[[idioma toscanu|Toscanu]]}}
{{Leyenda|#32CD32|[[idioma toscanu|Toscanu]]}}
{{Lleenda|#1Y90FF|[[Romanesco (dialectu)|Romanesco]]}}
{{Lleenda|#1e90FF|[[Romanesco (dialectu)|Romanesco]]}}
|
|
{{Lleenda|#800080|[[idioma napolitanu|Napoletano]]}}
{{Lleenda|#800080|[[idioma napolitanu|Napoletano]]}}
Llinia 58: Llinia 58:
| '1' || unu / una || unu / una || junə || unu / una
| '1' || unu / una || unu / una || junə || unu / una
|-
|-
| '2' || due || ɾujə / ɾojə || do / du || dui
| '2' || due || ɾujə / ɾojə || do / du || dui
|-
|-
| '3' || tre || tre || tre || tri
| '3' || tre || tre || tre || tri
|-
|-
| '4' || kwatːɾo || kwatːə || kwatːrə || kwaʈːɽo
| '4' || kwatːɾo || kwatːə || kwatːrə || kwaʈːɽo
|-
|-
| '5' || ʧiŋkwe || ʧiŋkə || ʧiŋgə || ʃiŋku
| '5' || ʧiŋkwe || ʧiŋkə || ʧiŋgə || ʃiŋku
|-
|-
| '6' || sei || sejə || sei || sɛi
| '6' || sei || sejə || sei || sɛi
|-
|-
| '7' || sɛtːy || sɛtːə || sɛtːə || sɛtːi
| '7' || sɛtːy || sɛtːə || sɛtːə || sɛtːi
|-
|-
| '8' || ɔtːo || otːə || wɛtːə || ɔtːo
| '8' || ɔtːo || otːə || wɛtːə || ɔtːo
|-
|-
| '9' || nɔve || nɔvə || nɔvə || nɔːvi
| '9' || nɔve || nɔvə || nɔvə || nɔːvi
|-
|-
| '10' || dieʧi || ɾieʃə || deʃə || dɛːʃi
| '10' || dieʧi || ɾieʃə || deʃə || dɛːʃi
|}
|}



Revisión a fecha de 17:02 20 ago 2019

Llingües italianes centromeridionales
Distribución xeográfica Centro y sur d'Italia
Países  Italia
Filiación xenética

Indoeuropéu
  Itálicu
    Romance

      Italorromance
Subdivisiones Toscanu
Central
Meridional
Extremomeridional
Códigu Glottolog ital1287

     Toscanu      Romanesco

     Napoletano      Sículo-Saletino

Ver tamién
Idioma - Families - Clasificación de llingües
[editar datos en Wikidata]

Les llingües italianes centromeridionales, italosicilianas o italorromances entienden el conxuntu de llingües y variedaes llingüístiques romances al sur de la llinia Massa-Senigallia. La principal llingua italiana centromeridional ye'l italianu estándar basáu principalmente nes variantes toscanes. Ethnologue clasifica a estes llingües xuntu col dálmata dientro del grupu italodálmata.

Dellos autores usaron el términu italorromance (pa referise a toles llingües romances d'Italia) sicasí esi usu foi abandonáu polos llingüistes yá que ye conocíu que les llingües romances d'Italia nun constitúin propiamene una unidá filogenéticamente válida dientro de les llingües romances.

Clasificación

Les variedaes italianes centromedionales tán dixebraes del restu de variedaes llingüístiques del "italianu" del norte (galoitaliano) por un númberu importante d'isogloses que definen la llamada llinia de La Spezia-Rimini. Les variedaes italianes centromeridionales tán asitiaes al sur de dicha llinia y pueden clasificase en 4 grupos princiapes:

Dellos autores consideren al toscanu como una caña estreme y arrexunten el restu de variedaes. El toscanu ta dixebráu por un fexe d'isogloses qu'en xunto definen la llinia Roma-Ancona. El toscanu ye l'únicu d'estos grupos que ta asitiáu dafechu al norte d'esta llinia, y el restu de variedaes ta al sur de la llinia Roma-Ancona.

Variedaes toscanes Variedaes centrales Variedaes meridionales Variedaes meridionales
estremes

Comparanza léxica

Los numberales en distintes variedaes italianes centromeridionales son:[1]

GLOSA Toscanu Napolitanu Apulo-
Barinés
Sicilianu
'1' unu / una unu / una junə unu / una
'2' due ɾujə / ɾojə do / du dui
'3' tre tre tre tri
'4' kwatːɾo kwatːə kwatːrə kwaʈːɽo
'5' ʧiŋkwe ʧiŋkə ʧiŋgə ʃiŋku
'6' sei sejə sei sɛi
'7' sɛtːy sɛtːə sɛtːə sɛtːi
'8' ɔtːo otːə wɛtːə ɔtːo
'9' nɔve nɔvə nɔvə nɔːvi
'10' dieʧi ɾieʃə deʃə dɛːʃi

Referencia

Bibliografía

  • C. Grassi, A. A. Sobrero, T. Telmon. Fondamenti di dialettologia italiana, Roma-Bari, Editori Laterza, 1997, ISBN 88-420-5131-4.
  • L. Renzi. Nuova introduzione alla filologia romanza. Bologna, Il Mulino. Pagg. 504. ISBN 88-15-04340-3.