Diferencies ente revisiones de «Llingües italianes centromeridionales»
m igües estándares |
|||
Llinia 1: | Llinia 1: | ||
{{Ficha de familia de llingües |
{{Ficha de familia de llingües |
||
|nome = |
|nome = Llingües italianes centromeridionales |
||
|zona = |
|zona = Centro y sur d'Italia |países |
||
= {{ITA}} |
|||
|familia = |
|familia = [[Llingües indoeuropees|Indoeuropéu]]<br /> |
||
[[Llingües itáliques|Itálicu]]<br /> |
[[Llingües itáliques|Itálicu]]<br /> |
||
[[Llingües romániques|Romance]]<br /> |
[[Llingües romániques|Romance]]<br /> |
||
'''Italorromance''' |
'''Italorromance''' |
||
|familia madre = Llingües indoeuropees |
|familia madre = Llingües indoeuropees |
||
|sub1 |
|sub1 = [[dialectu toscanu|Toscanu]] |
||
|sub2 |
|sub2 = Central |
||
|sub3 |
|sub3 = [[idioma napolitanu|Meridional]] |
||
|sub4 |
|sub4 = [[Llingües sículo-calabro-salentinas|Extremomeridional]] |
||
|mapa = |
|mapa = Lengua centromeridionales.png |
||
|tamañu = |
|tamañu = |
||
|mapa_descripción = |
|mapa_descripción = |
||
{{Ficha/Columnes | |
{{Ficha/Columnes | |
||
{{Leyenda|#32CD32|[[idioma toscanu|Toscanu]]}} |
{{Leyenda|#32CD32|[[idioma toscanu|Toscanu]]}} |
||
{{Lleenda|# |
{{Lleenda|#1e90FF|[[Romanesco (dialectu)|Romanesco]]}} |
||
| |
| |
||
{{Lleenda|#800080|[[idioma napolitanu|Napoletano]]}} |
{{Lleenda|#800080|[[idioma napolitanu|Napoletano]]}} |
||
Llinia 58: | Llinia 58: | ||
| '1' || unu / una || unu / una || junə || unu / una |
| '1' || unu / una || unu / una || junə || unu / una |
||
|- |
|- |
||
| '2' || due || |
| '2' || due || ɾujə / ɾojə || do / du || dui |
||
|- |
|- |
||
| '3' || tre || tre || tre |
| '3' || tre || tre || tre || tri |
||
|- |
|- |
||
| '4' || kwatːɾo || kwatːə || |
| '4' || kwatːɾo || kwatːə || kwatːrə || kwaʈːɽo |
||
|- |
|- |
||
| '5' || ʧiŋkwe || ʧiŋkə || ʧiŋgə || ʃiŋku |
| '5' || ʧiŋkwe || ʧiŋkə || ʧiŋgə || ʃiŋku |
||
|- |
|- |
||
| '6' || sei || sejə || |
| '6' || sei || sejə || sei || sɛi |
||
|- |
|- |
||
| '7' || sɛtːy || sɛtːə || |
| '7' || sɛtːy || sɛtːə || sɛtːə || sɛtːi |
||
|- |
|- |
||
| '8' || ɔtːo || otːə || wɛtːə |
| '8' || ɔtːo || otːə || wɛtːə || ɔtːo |
||
|- |
|- |
||
| '9' || nɔve || nɔvə || |
| '9' || nɔve || nɔvə || nɔvə || nɔːvi |
||
|- |
|- |
||
| '10' || dieʧi |
| '10' || dieʧi || ɾieʃə || deʃə || dɛːʃi |
||
|} |
|} |
||
Revisión a fecha de 17:02 20 ago 2019
Llingües italianes centromeridionales | ||||
---|---|---|---|---|
Distribución xeográfica | Centro y sur d'Italia | |||
Países | Italia | |||
Filiación xenética | Italorromance | |||
Subdivisiones |
Toscanu Central Meridional Extremomeridional | |||
Códigu Glottolog | ital1287 | |||
| ||||
Ver tamién Idioma - Families - Clasificación de llingües | ||||
[editar datos en Wikidata] |
Les llingües italianes centromeridionales, italosicilianas o italorromances entienden el conxuntu de llingües y variedaes llingüístiques romances al sur de la llinia Massa-Senigallia. La principal llingua italiana centromeridional ye'l italianu estándar basáu principalmente nes variantes toscanes. Ethnologue clasifica a estes llingües xuntu col dálmata dientro del grupu italodálmata.
Dellos autores usaron el términu italorromance (pa referise a toles llingües romances d'Italia) sicasí esi usu foi abandonáu polos llingüistes yá que ye conocíu que les llingües romances d'Italia nun constitúin propiamene una unidá filogenéticamente válida dientro de les llingües romances.
Clasificación
Les variedaes italianes centromedionales tán dixebraes del restu de variedaes llingüístiques del "italianu" del norte (galoitaliano) por un númberu importante d'isogloses que definen la llamada llinia de La Spezia-Rimini. Les variedaes italianes centromeridionales tán asitiaes al sur de dicha llinia y pueden clasificase en 4 grupos princiapes:
- Variedaes toscanes
- Variedaes centrales
- Variedaes meridionales (napolitanu, apulo-barinés)
- Variedaes meridionales estremes
Dellos autores consideren al toscanu como una caña estreme y arrexunten el restu de variedaes. El toscanu ta dixebráu por un fexe d'isogloses qu'en xunto definen la llinia Roma-Ancona. El toscanu ye l'únicu d'estos grupos que ta asitiáu dafechu al norte d'esta llinia, y el restu de variedaes ta al sur de la llinia Roma-Ancona.
Variedaes toscanes | Variedaes centrales | Variedaes meridionales | Variedaes meridionales estremes |
Comparanza léxica
Los numberales en distintes variedaes italianes centromeridionales son:[1]
GLOSA Toscanu Napolitanu Apulo-
BarinésSicilianu '1' unu / una unu / una junə unu / una '2' due ɾujə / ɾojə do / du dui '3' tre tre tre tri '4' kwatːɾo kwatːə kwatːrə kwaʈːɽo '5' ʧiŋkwe ʧiŋkə ʧiŋgə ʃiŋku '6' sei sejə sei sɛi '7' sɛtːy sɛtːə sɛtːə sɛtːi '8' ɔtːo otːə wɛtːə ɔtːo '9' nɔve nɔvə nɔvə nɔːvi '10' dieʧi ɾieʃə deʃə dɛːʃi
Referencia
Bibliografía
- C. Grassi, A. A. Sobrero, T. Telmon. Fondamenti di dialettologia italiana, Roma-Bari, Editori Laterza, 1997, ISBN 88-420-5131-4.
- L. Renzi. Nuova introduzione alla filologia romanza. Bologna, Il Mulino. Pagg. 504. ISBN 88-15-04340-3.