Diferencies ente revisiones de «Islles Chatham»
m Preferencies llingüístiques: -"directu" +"direutu" |
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-atópase asitiáu +asítiase) |
||
Llinia 1: | Llinia 1: | ||
{{xeografía}} |
{{xeografía}} |
||
[[Archivu:Flag of Chatham Islands.svg|thumb|Bandera de les Islles Chatham (non oficial).]] |
[[Archivu:Flag of Chatham Islands.svg|thumb|Bandera de les Islles Chatham (non oficial).]] |
||
Les '''islles Chatham''' («Rekohu» en llingua [[Idioma moriori|moriori]]) son un [[archipiélagu]] de [[Nueva Zelanda]] alcontráu nel [[océanu Pacíficu]], qu'entiende diez [[islla|islles]] nun radiu de 40 km. L'archipiélagu |
Les '''islles Chatham''' («Rekohu» en llingua [[Idioma moriori|moriori]]) son un [[archipiélagu]] de [[Nueva Zelanda]] alcontráu nel [[océanu Pacíficu]], qu'entiende diez [[islla|islles]] nun radiu de 40 km. L'archipiélagu asítiase a 800 km al este de Christchurch, en Nueva Zelanda. Les islles pertenecieron oficialmente a Nueva Zelanda dende 1842. |
||
El censu de [[2001]] rexistró una población de 717 habitantes nes islles Chatham. |
El censu de [[2001]] rexistró una población de 717 habitantes nes islles Chatham. |
Revisión a fecha de 15:38 15 ago 2019
Islles Chatham | |
---|---|
Chatham Islands (en) | |
Situación | |
Distrito (es) | Chatham Islands Territory (en) |
Tipu | grupu d'islles |
Asitiáu en | Océanu Pacíficu |
Coordenaes | 44°00′S 176°30′W / 44°S 176.5°O |
Datos | |
Altitú media | 116 m |
Superficie | 966 km² |
Población | 730 |
Noamáu por | HMS Chatham (en) |
Fusu horariu | UTC+12:45 y UTC+13:45 |
Les islles Chatham («Rekohu» en llingua moriori) son un archipiélagu de Nueva Zelanda alcontráu nel océanu Pacíficu, qu'entiende diez islles nun radiu de 40 km. L'archipiélagu asítiase a 800 km al este de Christchurch, en Nueva Zelanda. Les islles pertenecieron oficialmente a Nueva Zelanda dende 1842.
El censu de 2001 rexistró una población de 717 habitantes nes islles Chatham.
Xeografía
La superficie total de les islles ye de 996 km², casi toa nos dos islles mayores, Chatham (nesta atopa la capital, Waitangi) y Pitt. Estes islles principales son les úniques habitaes; les islles menores constitúin, en gran parte, reserves con accesu acutáu o prohibíu. Les islles son:
- Islla Chatham (Wharekauri)
- Islla Pitt
- Pequeña Mangere
- Star Keys (Motuhope)
- Forty-Fours (Motuhara)
- Mangere
- Rabbit
- Islla Sudeste (Rangatira)
- Les Hermanes (Rangitatahi)
- La Pirámide (Tarakoikoia)
La mayoría d'estes tierres tán cubiertes por felechos y camperes, anque hai delles árees de montes. El terrén ye accidentáu, más na islla Pitt que nes otres, tando'l puntu de más altitú na islla Pitt, a 290 m. La islla Chatham, la principal d'esti conxuntu, tien numberosos llagos y llagunes, siendo'l mayor d'estos depósitos la llaguna Te Whanga. Otros llagos de la islla Chatham son el Huro y el Rangitahi. Ente los regueros tán el Te Awainanga y el Tuku.
Historia
Los primeres habitantes d'estes islles pertenecíen a tribus inmigrantes de la Polinesia, que s'establecieron alredor del añu 1000 d.C., y de esti aislamientu surdió'l pueblu moriori. L'orixe esactu d'esta xente permanez como tema de dellos discutinios. Dalgunos pensaron qu'aportaron direutamente de les islles de la Polinesia allugaes más al norte, pero na actualidá les teoríes estándar ven a maorinos como provenientes de continente de Nueva Zelanda. Esti alderique tien un matiz políticu, una y bones los actuales habitantes maorís, descendientes d'aquellos qu'invadieron y conquistaron l'archipiélagu en 1832, reclamen un accesu a los derechos ancestrales maorís. Un estensu reporte d'esos reclamos, Rekohu, foi publicáu pol Tribunal Waitangi.
La población moriori de les islles algama a 2000 habitantes. Viven como cazadores y pañadores, llogrando'l so alimentu del mar y de la flora nativa. Esta sociedá vivió pacíficamente, con pequeñes organizaciones, pero calteniendo una población estable por aciu la capadura d'un ciertu porcentaxe de los neños varones.
El nome de les islles Chatham provien del barcu HMS Chatham, comandado pol teniente de la Royal Navy William Robert Broughton, que desembarcó nelles el 29 de payares de 1791 y reclamó posesión pa Gran Bretaña. Broughton comandaba el segundu barcu de la famosa espedición Vancouver (1791-1795).
El cazadores de foques y de ballenes llueu fixeron d'estes islles un centru de les sos actividaes. La pesca sigue contribuyendo significativamente na economía, anque les industries rellacionaes coles foques y les ballenes cesaron les sos actividaes alredor del 1861.
== Lliteratura méntase la «islla Chatham», cola so llatitú y llargor esactes, na obra de Jules Verne Robur el Conquistador, onde la describe como «una xigantesca estrella de mar de tres puntes».
Tamién se-yos menta nel llibru L'atles de les nubes onde se cunta la hestoria de los Morioris.
Ver tamién
Referencies
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
Bibliografía
- Clark, Ross. 1994. Moriori and Māori: The Linguistic Evidence. In Sutton, Douglas G., ed., The Origins of the First New Zealanders. Auckland: Auckland University Press.
- Davis, Denise and Solomon, Māui. 2006. Moriori. In Te Llabra – the Encyclopedia of New Zealand, updated 9 June 2006.
- Diamond, Jared (1997). Guns, Germs, and Steel: The Fates of Human Societies. Nuevu York: W. W. Norton, páx. 53.
- Howe, Kerry R. 2006. of Māori origins. In Te Llabra – the Encyclopedia of New Zealand, updated 9 June 2006.
- King (2000 (Orixinal edition 1989)). Moriori: A People Rediscovered, rev, Viking. ISBN 0-14-010391-0.
- McFadgen, B. G. (marzu de 1994). «Archaeology and Holocene sand dune stratigraphy on Chatham Island». Journal of the Royal Society of New Zealand 24 (1): páxs. 17–44. doi: .
- Harper, Paul (15 d'ochobre de 2010). Voter turnout up in local elections. http://www.nzherald.co.nz/nz/news/article.cfm?c_id=1&objectid=10680766. Consultáu'l 16 d'ochobre de 2010.
- Waitangi Tribunal. 2001. Rekohu: A Report on Moriori and Ngati Mutunga Claims in the Chatham Islands. Report Non. 64.