Diferencies ente revisiones de «Llingües mon-jemer»

Llingües mon-jemer
Distribución xeográfica	Sudeste Asiáticu
Países	Birmania; Camboya; Laos; Malasia; Tailandia; Vietnam
Falantes	~80 millones
Filiación xenética	llingües austroasiáticas; Llingües mon-jemer
Subdivisiones	Mónico; Khmérico; Peárico; Bahnárico; Katuico; Viético; Nicobárico; ÁslicoEastern Mon-Khmer (en) , Khasi (en) , Lenguas paláunguicas (es) , Llingües khmuicas, idioma mon, Llingües ásliques y Llingües nicobareses
ISO 639-2	mkh
	Ver tamién; Idioma - Families - Clasificación de llingües
	[editar datos en Wikidata]

Navegar l'historial de mou interactivu

← Edición más antigua Edición más nueva →

Contenido eliminado Contenido añadido

VisualTestu wiki

En renglón

Revisión a fecha de 20:50 19 abr 2019

Les llingües mon-jemer o mon-khmer son un grupu de llingües austroasiáticas autóctones de Indochina. Tradicionalmente consideróse que formaben un grupu filoxenéticu válidu dientro de la familia austroasiática, anque esa hipótesis foi cuestionada. Según esa hipótesis la familia austroasiática estremar en dos rama o unidaes filoxenétiques les llingües mon-jemer y les llingües munda. Posterioremente propúnxose que les llingües austroasiáticas consten realmente de tres rama: mon-khmer nuclear, munda y khasi-khmui.

Clasificación

El grupu mon-jemer tradicional constitúin una agrupación convencional de les familia austroasiática, anque n'otru tiempu consideróse que formaben una caña unidá filoxenética dientro d'esa familia. Sicasí diversos autores proponen que realmente'l grupu mon-jemer en sí mesmu nun ye una caña sinón qu'arrexunta a delles cañes de la familia austroasiática.

Llista de llingües

Les llingües mon-khmer inclúin les siguientes subfamilies:^[1]

Llingües peáricas
- Pear ye un restu na mariña de Camboya.
- Chong (Chawang)
- Sarare
- Angrak (?)
- Saoch
Khmer (o camboyanu) en Camboya, el sur de Vietnam y el nordeste de Tailandia (15 a 22 millones)
Llingües bahnáricas, nel sur de Laos.
- Bahnárico septentrional
  - Bahnar
  - Rengao
  - Sedang
  - Halăng
  - Jeh (Dié)
  - Mơnơm (Bơnâm)
  - Kayơng (Cagiương)
  - Hrê (Davak)
  - Takua
  - Tơdrah (Didrah)
- Bahnárico occidental
  - Loven (Jru)
  - Nyaheun, Prou
  - Oi, The
  - Laveh
  - Brao, Krưng, Kravet
  - Sok
  - Sapuan
  - Cheng (Jeng)
  - Saq (Sou)
- Bahnárico meridional
  - Stieng
  - Mnong central
  - Mnong meridional
  - Mnong oriental
  - Kơho
  - Chrau (Jro)
Llingües katuicas.
- Katu
- Kantu, alto Katu
- Phưang
- Brû (Leu, Galler, Makong, Tri)
- Pacoh
- Ta'oih
- Ngeq, Nkriang
- Kataang
- Kuy
- Lor, Klor
- Leun
- Dir
- Tong
- Souei
- So **

Alak

- Kasseng, Calieng
Llingües mon
- Mon nel baxu Salween, Birmania (1 millón).
- Ninkuol
llingües áslicas
Llingües viéticas
- idioma vietnamita, faláu en Vietnam (66 a 73 millones de falantes).
- Mương, **

Mày (Ruc)

- Arem
- Tày Pong
Llingües nicobaresas

Descripción

El sistema vocálicu de les llingües mon-khmer inluye una gran variedá de vocales, qu'inclúin gran cantidá de vocales centrales y oposición ente vocales abiertes y zarraes. El siguiente cuadru inclúi delles vocales frecuentes (AFI) y l'ortografía convencional usada pa estremar estes vocales:

	Anterior	Central	Posterior
Zarrada \| align="left"\| /i/ i		/ɯ/ ư, /o/ o
Semicerrada	/y/ ê	/əː/	/o/ ô
Semiabierta	/ɛ/ y	/ɜ/ ơ	/ɔ/ o
Abierta \| align="center"\|	/ɐː/ a, /ɐ/ ă

Sidwell (2005) reconstruyó'l siguiente inventariu consonánticu del proto-Mon-Khmer:

		Llabial	Alveolar	Palatal	Velar	Glotal
oclusiva	sorda	*p	*t	*c	*k	*ʔ
oclusiva	sonora	*b	*d	*ɟ	*ɡ
Implosiva		*ɓ	*ɗ	*ʄ
fricativa			*s			*h
nasal		*m	*n	*ɲ	*ŋ
aproximante		*w	l, r	*j

Esti sistema ye idénticu a reconstrucciones anteriores, sacante pol fonema *ʄ, que foi calteníu razonablemente bien nes Katuico. Esisten mayores incertidumes sobre'l sistema del proto-austroasiático puramente dichu.

Referencia

↑ Thomas & Healey, 1970, p. 405-407

Bibliografía

D. Thomas & R. K. Headley (1970): "More on Mon-Khmer Subgroupings", Lingua, 25, pp. 398-418.
Sidwell, Paul (2005). "Proto-Katuic Phonology and the Sub-grouping of Mon–Khmer Languages". In Sidwell, ed., SEALSXV: papers from the 15th meeting of the Southeast Asian Linguistic Society.

[1] Thomas & Healey, 1970, p. 405-407

[1]

@@ Llinia 1: / Llinia 1: @@
 {{Ficha de familia de llingua |zona =
-          [[Sudeste Asiáticu]]
+ [[Sudeste Asiáticu]]
-|países        = {{BIR}}<br />{{CAM}}<br />{{LAO}}<br />{{MAL}}<br />{{THA}}<br />{{VIE}}
+|países = {{BIR}}<br />{{CAM}}<br />{{LAO}}<br />{{MAL}}<br />{{THA}}<br />{{VIE}}
-|falantes     = ~80 millones
+|falantes = ~80 millones
-|familia =       [[llingües austroasiáticas]]<br />
+|familia = [[llingües austroasiáticas]]<br />
 &nbsp;&nbsp;'''Llingües mon-jemer'''
 |familia madre = Llingües austroasiáticas
-|sub1          = [[llingües mónicas|Mónico]]
+|sub1 = [[llingües mónicas|Mónico]]
-|sub2          = [[idioma camboyanu|Khmérico]]
+|sub2 = [[idioma camboyanu|Khmérico]]
-|sub3          = [[llingües peáricas|Peárico]]
+|sub3 = [[llingües peáricas|Peárico]]
-|sub4          = [[llingües bahnáricas|Bahnárico]]
+|sub4 = [[llingües bahnáricas|Bahnárico]]
-|sub5          = [[llingües katuicas|Katuico]]
+|sub5 = [[llingües katuicas|Katuico]]
-|sub6          = [[llingües viet-muong|Viético]]
+|sub6 = [[llingües viet-muong|Viético]]
-|sub7          = [[llingües nicobaresas|Nicobárico]]
+|sub7 = [[llingües nicobaresas|Nicobárico]]
-|sub8          = [[llingües áslicas|Áslico]]
+|sub8 = [[llingües áslicas|Áslico]]
-|mapa =          Lenguas mon-jemer.svg
+|mapa = Lenguas mon-jemer.svg
 |tamañu =
 |mapa_descripción = :
 {{Ficha/Columnes
-  |
+ |
 {{Leyenda|#FF00FF|[[Llingües viéticas|Viético]]}}
 {{Lleenda|#9932CC|[[Llingües katuicas|Katuico]]}}
 {{Lleenda|#0000FF|[[Llingües bahnáricas|Bahnárico]]}}
 {{Lleenda|#00FFFF|[[Idioma camboyanu|Camboyanu]]}}
-  |
+ |
 {{Lleenda|#008000|[[Llingües peáricas|Peárico]]}}
 {{Lleenda|#A0522D|[[Llingües nicobaresas|Nicobarés]]}}
 {{Lleenda|#32CD32|[[Llingües áslicas|Asli]]}}
 {{Lleenda|#ADFF2F|[[Idioma mon|Mon]]}}
-  }}
+ }}
 }}
-Les '''llingües mon-jemer''' o '''mon-khmer''' son un grupu de [[llingües austroasiáticas]] autóctones de [[Indochina]]. Tradicionalmente consideróse que formaben un grupu filogenético válidu dientro de la familia austroasiática, anque esa hipótesis foi cuestionada. Según esa hipótesis la familia austroasiática estremar en dos rama o unidaes filogenéticas les llingües mon-jemer y les [[llingües munda]]. Posterioremente propúnxose que les llingües austroasiáticas consten realmente de tres rama: mon-khmer nuclear, munda y khasi-khmui.
+Les '''llingües mon-jemer''' o '''mon-khmer''' son un grupu de [[llingües austroasiáticas]] autóctones de [[Indochina]]. Tradicionalmente consideróse que formaben un grupu filoxenéticu válidu dientro de la familia austroasiática, anque esa hipótesis foi cuestionada. Según esa hipótesis la familia austroasiática estremar en dos rama o unidaes filoxenétiques les llingües mon-jemer y les [[llingües munda]]. Posterioremente propúnxose que les llingües austroasiáticas consten realmente de tres rama: mon-khmer nuclear, munda y khasi-khmui.
 == Clasificación ==
-El grupu mon-jemer tradicional constitúin una agrupación convencional de les [[llingües austroasiáticas|familia austroasiática]], anque n'otru tiempu consideróse que formaben una caña unidá filogenética dientro d'esa familia. Sicasí diversos autores proponen que realmente'l grupu mon-jemer en sí mesmu nun ye una caña sinón qu'arrexunta a delles cañes de la familia austroasiática.
+El grupu mon-jemer tradicional constitúin una agrupación convencional de les [[llingües austroasiáticas|familia austroasiática]], anque n'otru tiempu consideróse que formaben una caña unidá filoxenética dientro d'esa familia. Sicasí diversos autores proponen que realmente'l grupu mon-jemer en sí mesmu nun ye una caña sinón qu'arrexunta a delles cañes de la familia austroasiática.
 === Llista de llingües ===