Diferencies ente revisiones de «Sacru Imperiu Romanu Xermánicu»
m Introduciendo {{1000}} |
m Preferencies llingüístiques |
||
| Llinia 5: | Llinia 5: | ||
|nome_completu = Sacru Imperiu Romanu Xermánicu |
|nome_completu = Sacru Imperiu Romanu Xermánicu |
||
|nome_común = Sacru Imperiu |
|nome_común = Sacru Imperiu |
||
|continente |
|continente = Europa |
||
|forma_de_gobiernu = [[Monarquía eleutiva]] |
|forma_de_gobiernu = [[Monarquía eleutiva]] |
||
|status = |
|status = |
||
| Llinia 35: | Llinia 35: | ||
|añu_fin= 1806 |
|añu_fin= 1806 |
||
|fecha_fin =6 d'agostu |
|fecha_fin =6 d'agostu |
||
|p1 |
|p1 = Francia Oriental |
||
|bandera_p1 |
|bandera_p1 = Ludwig_der_Deutsche.jpg |
||
|s1 |
|s1 = Reino de Prusia |
||
|bandera_s1 = Flag of Prussia (1892-1918).svg |
|bandera_s1 = Flag of Prussia (1892-1918).svg |
||
|añu_s1 = |
|añu_s1 = |
||
| Llinia 49: | Llinia 49: | ||
|bandera_s4 = |
|bandera_s4 = |
||
|añu_s4 = |
|añu_s4 = |
||
|s5 |
|s5 = Confederación de los trece cantones |
||
|bandera_s5 |
|bandera_s5 = Flag of Switzerland.svg |
||
|s6 = Liechtenstein |
|s6 = Liechtenstein |
||
|bandera_s6 = Flag of Liechtenstein.svg |
|bandera_s6 = Flag of Liechtenstein.svg |
||
|imaxe_bandera = Banner of the Holy Roman Emperor with haloes (1400-1806).svg |
|imaxe_bandera = Banner of the Holy Roman Emperor with haloes (1400-1806).svg |
||
|bandera |
|bandera = Estandarte Imperial#Sacru Imperiu Romanu Xermánicu |
||
|imaxe_escudu |
|imaxe_escudu = Quaterionenadler David de Negker.svg |
||
|escudu_denom = Águila Quaternion |
|escudu_denom = Águila Quaternion |
||
|símbolu |
|símbolu = Heráldica del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu |
||
|mapa |
|mapa = HRR.gif |
||
|aclaración_mapa = Territoriu del Sacru Imperiu de [[962]] a [[1806]] |
|aclaración_mapa = Territoriu del Sacru Imperiu de [[962]] a [[1806]] |
||
|capital |
|capital = Denguna oficialmente<br />[[Ratisbona]] ([[Dieta perpetua del Imperiu]])<br />[[Viena]] ([[Conseyu Áulicu]])<br />[[Wetzlar]] ([[Cámara de la corte imperial|Cámara imperial de xusticia]]) |
||
|lema_nacional |
|lema_nacional = |
||
|himnu_nacional |
|himnu_nacional = |
||
|llingua_principal = [[Llatín]] |
|llingua_principal = [[Llatín]] |
||
|llingua_non_oficial = [[Llingües romances]] ([[Idioma italianu|italianu]], [[Idioma piamontés|piamontés]], [[Idioma lombardu|lombardu]], [[Idioma francés|francés]], [[Idioma occitanu|occitanu]], [[Idioma arpitanu|arpitanu]], [[llingua romanche|romanche]])<br /> [[Llingües xermániques occidentales]] ([[llingües altoxermániques|alemán]], [[llingües baxoxermániques|franconiu]], [[Idioma frisón|frisón]])<br /> [[llingües eslaves]] ([[Idioma checu|checu]], [[llingua sorabo|sorabo]], [[llingua polabo|polabo]], [[Idioma polacu|polacu]] y [[Idioma eslovenu|eslovenu]]) |
|llingua_non_oficial = [[Llingües romances]] ([[Idioma italianu|italianu]], [[Idioma piamontés|piamontés]], [[Idioma lombardu|lombardu]], [[Idioma francés|francés]], [[Idioma occitanu|occitanu]], [[Idioma arpitanu|arpitanu]], [[llingua romanche|romanche]])<br /> [[Llingües xermániques occidentales]] ([[llingües altoxermániques|alemán]], [[llingües baxoxermániques|franconiu]], [[Idioma frisón|frisón]])<br /> [[llingües eslaves]] ([[Idioma checu|checu]], [[llingua sorabo|sorabo]], [[llingua polabo|polabo]], [[Idioma polacu|polacu]] y [[Idioma eslovenu|eslovenu]]) |
||
|relixón = [[Catolicismu]]<br />[[Luteranismu]] (dende la [[Paz d'Augsburgu]], [[1555]])<br />[[Calvinismu]] (dende la [[Paz de Westfalia]], [[1648]]) |
|relixón = [[Catolicismu]]<br />[[Luteranismu]] (dende la [[Paz d'Augsburgu]], [[1555]])<br />[[Calvinismu]] (dende la [[Paz de Westfalia]], [[1648]]) |
||
|moneda |
|moneda = Delles, incluyendo el [[Pfennig]] |
||
|títulu_gobernante = [[Emperador del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu|Emperador]] o [[rei de romanos]] |
|títulu_gobernante = [[Emperador del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu|Emperador]] o [[rei de romanos]] |
||
|gobernante1 = [[Anexu:Reis y emperadores d'Alemaña|''Anexu'']] |
|gobernante1 = [[Anexu:Reis y emperadores d'Alemaña|''Anexu'']] |
||
|datos_añu1 |
|datos_añu1 = 962 |
||
|datos_superficie1 |
|datos_superficie1 = 470000 |
||
|datos_población1 |
|datos_población1 = 4700000 |
||
|datos_año2 |
|datos_año2 = |
||
|datos_superficie2 |
|datos_superficie2 = |
||
|datos_población2 |
|datos_población2 = |
||
|miembru_de = |
|miembru_de = |
||
|notes |
|notes = |
||
}} |
}} |
||
| Llinia 86: | Llinia 86: | ||
L'imperiu formose en 962, embaxu la dinastía saxona, a partir de l'antigua Francia Oriental, una de les trés partes nes que se dividió l'Imperiu carolinxu. Dende la so creación el Sacru Imperiu foi la estructura política que dominó la Europa central hasta la so disolución en 1806, magar que con llendes percambiantes a lo llargo la so hestoria. Nel momentu de la so mayor estensión comprendía cuasi tol territoriu d'Europa central, arriendes de parte de la Europa del sur. En tiempos de [[Carlos I d'España|Carlos V]] incluyía, amás del territoriu de Holstein, Bohemia, [[Moravia]] y [[Silesia]]. Pel sur estendíase hasta Carniola, na costa del mar Adriáticu; pel oeste incluyía'l condáu llibre de Borgoña (el [[Francu Condáu]]) y Saboya (esceutu [[Xénova]]), Lombardía y Toscana n'Italia. Tamién taben integraos nelli la mayor parte de los [[Países Baxos]], esceutu [[Artois]], y les tierres de [[Flandes]] asitiaes al oeste del [[ríu Escalda]]. |
L'imperiu formose en 962, embaxu la dinastía saxona, a partir de l'antigua Francia Oriental, una de les trés partes nes que se dividió l'Imperiu carolinxu. Dende la so creación el Sacru Imperiu foi la estructura política que dominó la Europa central hasta la so disolución en 1806, magar que con llendes percambiantes a lo llargo la so hestoria. Nel momentu de la so mayor estensión comprendía cuasi tol territoriu d'Europa central, arriendes de parte de la Europa del sur. En tiempos de [[Carlos I d'España|Carlos V]] incluyía, amás del territoriu de Holstein, Bohemia, [[Moravia]] y [[Silesia]]. Pel sur estendíase hasta Carniola, na costa del mar Adriáticu; pel oeste incluyía'l condáu llibre de Borgoña (el [[Francu Condáu]]) y Saboya (esceutu [[Xénova]]), Lombardía y Toscana n'Italia. Tamién taben integraos nelli la mayor parte de los [[Países Baxos]], esceutu [[Artois]], y les tierres de [[Flandes]] asitiaes al oeste del [[ríu Escalda]]. |
||
El cargu yera electivu, magar que avezó a ser controláu por dinastíes. Los príncipes |
El cargu yera electivu, magar que avezó a ser controláu por dinastíes. Los príncipes eleutores alemanes, los más nobles d'ente los nobles del imperiu, elexíen a ún d'ente ellos como ''Rey de los Romanos'', y esti -hasta que nel [[sieglu XVI]] el vezu cayó en desusu - yera dempués coronáu pol [[papa]]. |
||
Pol so calter supranacional el Sacru Imperiu nun se tresformó nunca nún estáu-nación modernu, sinón que caltuvu un gobiernu monárquicu y una tradición imperial estamental.Yera una institución que garantizaba la estabilidá política y la resolución pacífica de los conflictos, protexendo a los súbditos escontra l'arbitrariedá señorial y a los estamentos más baxos frente al poder escesivu de los estamentos altos o del propiu imperiu. Tamién exercía una función pacificadora nel sistema de potencies europees. Por embargu, pola so estructura, dende la [[Edá Moderna]] foi incapaz d'empezar guerres ofensives pa espardir el so poder o'l so territoriu, y dende mediaos del [[sieglu XVIII]] yá nun foi quién a protexer a los sos miembros de les polítiques espansionistes de los sos territorios vecinos, internos o esternos al imperiu; esto llevolu a la decayencia. Les guerres napoleóniques, y l'establecimientu per culpa d'elles de la [[Confederación del Rin]], amosaron la debilidá del Sacru Imperiu, que desapaeció'l [[6 d'agostu]] de 1806 cuando'l emperador Franciscu II, tres de ser derrotáu por [[Napoleón Bonaparte]] renunció a la corona del Sacru Imperiu pa convirtise namái n'emperador d'Austria. |
Pol so calter supranacional el Sacru Imperiu nun se tresformó nunca nún estáu-nación modernu, sinón que caltuvu un gobiernu monárquicu y una tradición imperial estamental.Yera una institución que garantizaba la estabilidá política y la resolución pacífica de los conflictos, protexendo a los súbditos escontra l'arbitrariedá señorial y a los estamentos más baxos frente al poder escesivu de los estamentos altos o del propiu imperiu. Tamién exercía una función pacificadora nel sistema de potencies europees. Por embargu, pola so estructura, dende la [[Edá Moderna]] foi incapaz d'empezar guerres ofensives pa espardir el so poder o'l so territoriu, y dende mediaos del [[sieglu XVIII]] yá nun foi quién a protexer a los sos miembros de les polítiques espansionistes de los sos territorios vecinos, internos o esternos al imperiu; esto llevolu a la decayencia. Les guerres napoleóniques, y l'establecimientu per culpa d'elles de la [[Confederación del Rin]], amosaron la debilidá del Sacru Imperiu, que desapaeció'l [[6 d'agostu]] de 1806 cuando'l emperador Franciscu II, tres de ser derrotáu por [[Napoleón Bonaparte]] renunció a la corona del Sacru Imperiu pa convirtise namái n'emperador d'Austria. |
||
Revisión a fecha de 23:36 24 pay 2018
.svg)
El Sacru Imperiu Romanu Xermánicu (n'alemán: Heiliges Römisches Reich y en llatín: Sacrum Romanum Imperium, y tamién conocíu, pa estremalu del Reich Alemán de 1871, como'l Primer Reich o Imperiu antiguu), foi una agrupación política multiétnica formada na Europa Central que se desarrolló na Alta Edá Media y pervivió hasta la so disolución en 1806. El so cabezaleru yera'l Emperador Romanu Xermánicu, y dende 962 estendiose per Alemaña, pero tamién por otros territorios (Italia, Bohemia, Borgoña...).
El nome del cargu deriva de la pretensión de los gobernantes medievales de siguir cola tradición del Imperiu carolinxu, que había recuperáu, pa conservar pa sigo'l prestixu del antiguu Imperiu romanu, el títulu d'emperador romanu nel Occidente medieval. L'axetivu «sacru» nun foi empleáu hasta'l reináu de Federicu I Barbarroxa (emperador dende 1157), qu'entamó a emplegalu pa llexitimar la esistencia del imperiu como resultáu de la voluntá divina. La primer mención al Sacrum Imperium documéntase en 1157, mentantu qu'el nome Sacrum Romanum Imperium remóntase a 1184 y foi utilizáu de forma definitiva dende 1254. El complementu Nationis Germanicæ añedióse-y al nome nel sieglu XV.
L'imperiu formose en 962, embaxu la dinastía saxona, a partir de l'antigua Francia Oriental, una de les trés partes nes que se dividió l'Imperiu carolinxu. Dende la so creación el Sacru Imperiu foi la estructura política que dominó la Europa central hasta la so disolución en 1806, magar que con llendes percambiantes a lo llargo la so hestoria. Nel momentu de la so mayor estensión comprendía cuasi tol territoriu d'Europa central, arriendes de parte de la Europa del sur. En tiempos de Carlos V incluyía, amás del territoriu de Holstein, Bohemia, Moravia y Silesia. Pel sur estendíase hasta Carniola, na costa del mar Adriáticu; pel oeste incluyía'l condáu llibre de Borgoña (el Francu Condáu) y Saboya (esceutu Xénova), Lombardía y Toscana n'Italia. Tamién taben integraos nelli la mayor parte de los Países Baxos, esceutu Artois, y les tierres de Flandes asitiaes al oeste del ríu Escalda.
El cargu yera electivu, magar que avezó a ser controláu por dinastíes. Los príncipes eleutores alemanes, los más nobles d'ente los nobles del imperiu, elexíen a ún d'ente ellos como Rey de los Romanos, y esti -hasta que nel sieglu XVI el vezu cayó en desusu - yera dempués coronáu pol papa.
Pol so calter supranacional el Sacru Imperiu nun se tresformó nunca nún estáu-nación modernu, sinón que caltuvu un gobiernu monárquicu y una tradición imperial estamental.Yera una institución que garantizaba la estabilidá política y la resolución pacífica de los conflictos, protexendo a los súbditos escontra l'arbitrariedá señorial y a los estamentos más baxos frente al poder escesivu de los estamentos altos o del propiu imperiu. Tamién exercía una función pacificadora nel sistema de potencies europees. Por embargu, pola so estructura, dende la Edá Moderna foi incapaz d'empezar guerres ofensives pa espardir el so poder o'l so territoriu, y dende mediaos del sieglu XVIII yá nun foi quién a protexer a los sos miembros de les polítiques espansionistes de los sos territorios vecinos, internos o esternos al imperiu; esto llevolu a la decayencia. Les guerres napoleóniques, y l'establecimientu per culpa d'elles de la Confederación del Rin, amosaron la debilidá del Sacru Imperiu, que desapaeció'l 6 d'agostu de 1806 cuando'l emperador Franciscu II, tres de ser derrotáu por Napoleón Bonaparte renunció a la corona del Sacru Imperiu pa convirtise namái n'emperador d'Austria.