Diferencies ente revisiones de «Carba»

← Edición más antigua Edición más nueva →

Contenido eliminado Contenido añadido

En renglón

Revisión a fecha de 11:05 24 abr 2018

La carba, ye un campu caracterizáu por una vexetación llarada de parrotales y matos, y que de cutiu inclúi pación, plantes de porte herbal y plantes xeófites. La carba tamién puede surdir de resultes de l'actividá humana.^[1] Pue ser la vexetación madura nuna rexón particular y siguir d'una manera estable mientres un periodu, o una comunidá transitoria que se desenvuelva temporalmente como resultáu d'un disturbiu, tal como'l fueu. La carba pue nun ser afayadiza pa l'habitación humano debíu al peligru de catástrofes como les quemes. N'inglés, el términu correspondiente a carba "shrubland" foi impresu per primer vegada en 1903.^[2]

Conceutu

En botánica y ecoloxía, una carba o parrotal ta definíu como una planta más ramificada qu'un árbol, con menos de 8 m d'altor y usualmente con munchos tarmos. Considérase carba alta si tien ente 2 y 8 m, baxu de 1 a 2 m y un subarbustu si ye menor de 1 m.^[3] Per otru llau considérase que si la xamasca ye trupu con una cobertoria mayor al 70%, va ser una carba zarrada, y si ye menor de 70% una carba abierta.^[4]

Carba xerófilo

La carba xerófilo produzse nos semidesiertos o n'árees de rápidu drenaxe de los suelos arenosos en rexones más húmedes. Estes carbes compónense de plantes con adaptaciones al clima seco (xerófiles), lo qu'inclúi fueyes pequeñes pa llindar la perda d'agua, escayos pa protexese de los animales de campera, fueyes o tarmos ensundiosos, órganos p'almacenamientu d'agua y raigaños pivotantes llargues pa llegar a les agües soterrañes.

Carbes mediterranees

Les carbes mediterranees atópense d'una manera natural nel bioma del monte mediterraneu, alcontráu nes cinco ecorrexones del mundu de clima mediterraneu. Les carbes son más comunes cerca de les mariñes, y afixéronse de cutiu al vientu y al aire cargao de sal del océanu. Les carbes baxes, con fueyes nidies que s'atopen alredor de la cuenca mediterránea conócense como:

Maquia n'Italia
Garriga o maquia en Francia
Phrygana en Grecia
Tomillar n'España
Batha n'Israel
Chaparral en California
Fynbos en Suráfrica
Carba en Chile
Kwongan nel sudoeste d'Australia.

Pandorial

El pandorial ye un ecosistema tropical de monte de carba baxa que se desenvuelve percima del monte y tien la so llende nes nieves perpetues. Nos Andes, los pandoriales atópense dende la cordal de Mérida (Venezuela), travesando les cadenes montascoses de Colombia y Ecuador, hasta los pandoriales del Cordal Central (Perú).

Tamién s'atopen en Costa Rica, África, Asia y Nueva Guinea.

Carbes d'interior

Les carbes d'interior atópense d'una manera natural en zones semiárides onde los suelos son probes en nutrientes, talos como nos «matos» de Portugal que tán determinaos polos esquistos Cámbricos y Silúricos. El breñal de Florida ye otru exemplu de maquia d'interior.

Parrotales nanos

Dellos tipos de la vexetación compónense de subarbustos: de crecedera achaparrada o parrotales rastreros. Estos inclúin la maquia de climes mediterráneos, y los parrotales nanos de terrenes acedos de gorbizal y paramera.

Otres carbes

La vexetación de carba tamién s'atopa como parte constituyente d'otros hábitat, tales como praderíes, gorbizales y la vexetación de les dunes.

Ver tamién

Referencies

↑ «Chapter 12 Scrub Management». Natural England.
↑ Merriam-Webster's Collegiate Dictionary, 11th Edition (2003).
↑ Flora of New South Wales, Vol.4 ed. Gwen J. Harden, Royal Botanic Gardens, Sydney ISBN 0-86840-188-9
↑ Costermans, L. F. (1993) Native trees and shrubs of South-Eastern Australia. rev. ed. ISBN 0-947116-76-1

[1] «Chapter 12 Scrub Management». Natural England.

[2] Merriam-Webster's Collegiate Dictionary, 11th Edition (2003).

[3] Flora of New South Wales, Vol.4 ed. Gwen J. Harden, Royal Botanic Gardens, Sydney ISBN 0-86840-188-9

[4] Costermans, L. F. (1993) Native trees and shrubs of South-Eastern Australia. rev. ed. ISBN 0-947116-76-1

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Llinia 1: / Llinia 1: @@
 [[Archivu:Scrub vegetation in Texas Hill Country IMG_4318.JPG|thumb|Vexetación de carba nel "Texas Hill Country".]]
-El '''carba''', '''matojal''' o '''arbustal''' ye un campu caracterizáu por una [[vexetación]] apoderada por [[parrotal]]s y [[subarbusto|matos]], y que de cutiu inclúi [[verde]]es, [[yerba|llantes de porte herbal]] y [[geófito|plantes geófitas]]. La carba tamién puede surdir de resultes de l'actividá humana.<ref>{{cita web|url=http://naturalengland.communisis.com/NaturalEnglandShop/product.aspx?ProductID=d427c618-201b-4871-8538-a18f07y26c01|títulu=Chapter 12 Scrub Management|editorial=Natural England}}</ref> Puede ser la vexetación madura nuna rexón particular y siguir d'una manera estable mientres un periodu, o una comunidá transitoria que se desenvuelva temporalmente como resultáu d'un disturbiu, tal como'l fueu. La carba puede ser desaparente pa l'habitación humana debíu al peligru de catástrofes como los [[quema|quemes]]. N'inglés, el términu correspondiente a carba "shrubland" foi impresu per primer vegada en 1903.<ref>Merriam-Webster's Collegiate Dictionary, 11th Edition (2003).</ref>
+La '''carba''', ye un campu caracterizáu por una [[vexetación]] llarada de [[parrotal|parrotale]]s y [[Subarbustu|matos]], y que de cutiu inclúi [[pación]], [[yerba|plantes de porte herbal]] y [[Xeófitu|plantes xeófites]]. La carba tamién puede surdir de resultes de l'actividá humana.<ref>{{cita web|url=http://naturalengland.communisis.com/NaturalEnglandShop/product.aspx?ProductID=d427c618-201b-4871-8538-a18f07y26c01|títulu=Chapter 12 Scrub Management|editorial=Natural England}}</ref> Pue ser la vexetación madura nuna rexón particular y siguir d'una manera estable mientres un periodu, o una comunidá transitoria que se desenvuelva temporalmente como resultáu d'un disturbiu, tal como'l [[fueu]]. La carba pue nun ser afayadiza pa l'habitación humano debíu al peligru de catástrofes como les [[quema|quemes]]. N'inglés, el términu correspondiente a carba "shrubland" foi impresu per primer vegada en 1903.<ref>Merriam-Webster's Collegiate Dictionary, 11th Edition (2003).</ref>
 == Conceutu ==
-En [[botánica]] y [[ecoloxía]], una carba o parrotal ta definíu como una planta más ramificada qu'un árbol, con menos de 8 m d'altor y usualmente con munchos tarmos. Considérase carba alta si tien ente 2 y 8 m, baxu de 1  a 2 m y un [[subarbusto]] si ye menor de 1 m.<ref>''Flora of New South Wales'', Vol.4 ed. Gwen J. Harden, Royal Botanic Gardens, Sydney ISBN 0-86840-188-9</ref> Per otru llau considérase que si la xamasca ye trupu con una cobertoria mayor al 70%, va ser una carba zarrada, y si ye menor de 70% una carba abierta.<ref>Costermans, L. F. (1993) ''Native trees and shrubs of South-Eastern Australia''. rev. ed. ISBN 0-947116-76-1</ref>
+En [[botánica]] y [[ecoloxía]], una carba o [[parrotal]] ta definíu como una planta más ramificada qu'un árbol, con menos de 8 m d'altor y usualmente con munchos tarmos. Considérase carba alta si tien ente 2 y 8 m, baxu de 1  a 2 m y un [[subarbustu]] si ye menor de 1 m.<ref>''Flora of New South Wales'', Vol.4 ed. Gwen J. Harden, Royal Botanic Gardens, Sydney ISBN 0-86840-188-9</ref> Per otru llau considérase que si la xamasca ye trupu con una cobertoria mayor al 70%, va ser una carba zarrada, y si ye menor de 70% una carba abierta.<ref>Costermans, L. F. (1993) ''Native trees and shrubs of South-Eastern Australia''. rev. ed. ISBN 0-947116-76-1</ref>
 === Carba xerófilo ===
 {{AP|Carba xerófilo}}
 [[Archivu:Nullabor plain from the indian pacific.jpg|thumb|right|Carba xerófilo de la [[enllanada de Nullarbor]] n'Australia.]]
-La carba xerófilo producir nos semidesiertos o n'árees de rápidu drenaxe de los suelos arenosos en rexones más húmedes. Estes carbes componer de plantes con adaptaciones al clima secu ([[xerófila|xerófiles]]), lo qu'inclúi fueyes pequenes pa llindar la perda d'agua, escayos pa protexese de los animales de campera, fueyes o tarmos ensundiosos, órganos p'almacenamientu d'agua y raigaños pivotantes llargues pa llegar a les agües soterrañes.
+La carba xerófilo produzse nos semidesiertos o n'árees de rápidu drenaxe de los suelos arenosos en rexones más húmedes. Estes carbes compónense de plantes con adaptaciones al clima seco ([[xerófila|xerófiles]]), lo qu'inclúi fueyes pequeñes pa llindar la perda d'agua, escayos pa protexese de los animales de campera, fueyes o tarmos ensundiosos, órganos p'almacenamientu d'agua y raigaños pivotantes llargues pa llegar a les agües soterrañes.
-=== Carbes mediterránees ===
+=== Carbes mediterranees ===
 {{AP|Carba mediterránea}}
 [[Archivu:Fynbos.jpg|thumb|right|Fynbos en Suráfrica]]
-Les carbes mediterránees atopar d'una manera natural nel [[bioma]] del [[monte mediterraneu]], alcontráu nos cinco [[ecorregión|ecorregiones]] del mundu de [[clima mediterraneu]]. Les carbes son más comunes cerca de les mariñes, y afixéronse de cutiu al vientu y al aire cargao de sal del océanu. Les carbes baxes, con fueyes nidies que s'atopen alredor de la [[cuenca mediterránea]] conócense como:
+Les carbes mediterranees atópense d'una manera natural nel [[bioma]] del [[monte mediterraneu]], alcontráu nes cinco [[Ecorrexón|ecorrexones]] del mundu de [[clima mediterraneu]]. Les carbes son más comunes cerca de les mariñes, y afixéronse de cutiu al vientu y al aire cargao de sal del océanu. Les carbes baxes, con fueyes nidies que s'atopen alredor de la [[cuenca mediterránea]] conócense como:
-* [[Maquia]] en [[Italia]]
+* [[Maquia]] n'[[Italia]]
 * [[Garriga]] o maquia en [[Francia]]
 * Phrygana en [[Grecia]]
-* [[Tomillar]] en [[España]]
+* [[Tomillar]] n'[[España]]
-* Batha en [[Israel]]
+* Batha n'[[Israel]]
 * [[Chaparral]] en [[California]]
 * [[Fynbos]] en Suráfrica
 * [[Ecorregión de la carba Chilena|Carba en Chile]]
-* [[Kwongan]] nel sudoeste de [[Australia]].
+* [[Kwongan]] nel sudoeste d'[[Australia]].
 === Pandorial ===
@@ Llinia 29: / Llinia 29: @@
 [[Archivu:Shira moorlands on Kilimanjaro.jpg|thumb|right|Pandorial nel  [[Kilimanjaro]]]]
-El pandorial ye un ecosistema tropical de monte de carba baxa que se desenvuelve percima del monte montano y tien la so llende nes nieves perpetues. Nos [[Andes]], los pandoriales atopar dende la [[cordal de Mérida]] (Venezuela), travesando les cadenes montascoses de Colombia y Ecuador, hasta los [[pandoriales del Cordal Central]] (Perú).
+El pandorial ye un ecosistema tropical de monte de carba baxa que se desenvuelve percima del monte y tien la so llende nes nieves perpetues. Nos [[Andes]], los pandoriales atópense dende la [[cordal de Mérida]] (Venezuela), travesando les cadenes montascoses de Colombia y Ecuador, hasta los [[pandoriales del Cordal Central]] (Perú).
 Tamién s'atopen en Costa Rica, África, Asia y Nueva Guinea.
 === Carbes d'interior ===
-Les carbes d'interior atopar d'una manera natural en zones semiáridas onde los suelos son probes en nutrientes, tales como nos «matos» de [[Portugal]] que tán determinaos polos [[esquistu|esquistos]] [[Cámbricu|Cámbricos]] y [[Silúricu|Silúricos]]. El [[breñal de Florida]] ye otru exemplu de maquia d'interior.
+Les carbes d'interior atópense d'una manera natural en zones semiárides onde los suelos son probes en nutrientes, talos como nos «matos» de [[Portugal]] que tán determinaos polos [[esquistu|esquistos]] [[Cámbricu|Cámbricos]] y [[Silúricu|Silúricos]]. El [[breñal de Florida]] ye otru exemplu de maquia d'interior.
 === Parrotales nanos ===
-Dellos tipos de la vexetación componer de [[subarbusto]]s: de crecedera achaparrada o [[parrotal]]s rastreros. Estos inclúin la [[maquia]] de climes mediterráneos, y los parrotales nanos de terrenes acedos de [[gorbizal]] y [[paramera]].
+Dellos tipos de la vexetación compónense de [[Subarbustu|subarbustos]]: de crecedera achaparrada o [[parrotal|parrotale]]s rastreros. Estos inclúin la [[maquia]] de climes mediterráneos, y los parrotales nanos de terrenes acedos de [[gorbizal]] y [[paramera]].
 === Otres carbes ===
@@ Llinia 51: / Llinia 51: @@
 * [[Retamar (Carba)|Retamar]]
 * [[Xaral]]
-*[[Gorbizal]]
+* [[Gorbizal]]
-*[[Ecorregión]]
+* [[Ecorrexón]]
 == Referencies ==
@@ Llinia 59: / Llinia 59: @@
+{{revisáu}}
-{{Tradubot|Matorral}}
 [[Categoría:Ecosistemes arbustivos| ]]
 [[Categoría:Términos botánicos]]
-[[Categoría:Wikipedia:Correxir traducción]]