Diferencies ente revisiones de «Estáu Llibre Irlandés»
m Moving from Category:Hestoria contemporanea d'Irlanda to Category:Historia d'Irlanda using Cat-a-lot |
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-Uníu +Xuníu) |
||
Llinia 16: | Llinia 16: | ||
|data_entamu = n/d |
|data_entamu = n/d |
||
|data_fin = n/d |
|data_fin = n/d |
||
|p1 = Reinu |
|p1 = Reinu Xuníu de Gran Bretaña ya Irlanda |
||
|bandera_p1 = Flag of the United Kingdom.svg |
|bandera_p1 = Flag of the United Kingdom.svg |
||
|p2 = República Irlandesa |bandera_p2 |
|p2 = República Irlandesa |bandera_p2 |
||
Llinia 32: | Llinia 32: | ||
|moneda = [[Llibra irlandesa|Llibra del Estáu Llibre]] |
|moneda = [[Llibra irlandesa|Llibra del Estáu Llibre]] |
||
|títulu_gobernante = [[Monarquía d'Irlanda|Xefe del Estáu Llibre]] |
|títulu_gobernante = [[Monarquía d'Irlanda|Xefe del Estáu Llibre]] |
||
|gobernante1 = [[Jorge V del Reinu |
|gobernante1 = [[Jorge V del Reinu Xuníu|Rey Jorge V]] |
||
|añu_gobernante1 = 1922-1936 |
|añu_gobernante1 = 1922-1936 |
||
|gobernante2 =[[Eduardo VIII del Reinu |
|gobernante2 =[[Eduardo VIII del Reinu Xuníu|Rey Eduardo VIII]] |
||
|añu_gobernante2 = 1936 |
|añu_gobernante2 = 1936 |
||
|gobernante3 =[[Jorge VI del Reinu |
|gobernante3 =[[Jorge VI del Reinu Xuníu|Rey Jorge VI]] |
||
|añu_gobernante3 = 1936-1937 |
|añu_gobernante3 = 1936-1937 |
||
|dato_año1 = 1922 |
|dato_año1 = 1922 |
||
Llinia 48: | Llinia 48: | ||
}} |
}} |
||
El '''Estáu Llibre Irlandés''' (en [[idioma irlandés|irlandés]]: ''Saorstát Éireann'' /sˠiːɾˠsˠˈt̪ˠaːt̪ˠ yːɾʲən̪ˠ/; en [[idioma inglés|inglés]]: ''Irish Free State'') foi'l nome del país independiente asitiáu na isla de [[Irlanda (isla)|Irlanda]] que se dixebró del [[Reinu |
El '''Estáu Llibre Irlandés''' (en [[idioma irlandés|irlandés]]: ''Saorstát Éireann'' /sˠiːɾˠsˠˈt̪ˠaːt̪ˠ yːɾʲən̪ˠ/; en [[idioma inglés|inglés]]: ''Irish Free State'') foi'l nome del país independiente asitiáu na isla de [[Irlanda (isla)|Irlanda]] que se dixebró del [[Reinu Xuníu]] en [[1922]], dempués de dellos sieglos de gobiernu británicu. El [[Estáu]] yera miembru de la [[Mancomunidá Británica de Naciones]] y, nuna situación similar a [[Canadá]], [[Australia]] o [[Nueva Zelanda]], reconocía al [[Anexu:monarques británicos|monarca del Reinu Xuníu]] como'l xefe d'Estáu y soberanu del pueblu irlandés. |
||
En [[1937]], dempués de quince año con esti sistema de gobiernu, el país dixebrar de la [[Mancomunidá Británica de Naciones]] y creóse el cargu de [[Anexu:presidente d'Irlanda|presidente d'Irlanda]]. En [[1949]], dempués de dellos años d'indefinición sobre la so [[forma de gobiernu]], el país convirtióse formalmente nuna [[república]] adoptando'l so nome actual, [[República d'Irlanda]]. |
En [[1937]], dempués de quince año con esti sistema de gobiernu, el país dixebrar de la [[Mancomunidá Británica de Naciones]] y creóse el cargu de [[Anexu:presidente d'Irlanda|presidente d'Irlanda]]. En [[1949]], dempués de dellos años d'indefinición sobre la so [[forma de gobiernu]], el país convirtióse formalmente nuna [[república]] adoptando'l so nome actual, [[República d'Irlanda]]. |
||
Llinia 54: | Llinia 54: | ||
== La “non unión” d'Irlanda del Norte == |
== La “non unión” d'Irlanda del Norte == |
||
El 6 d'avientu de 1922 y mientres dellos díes, Irlanda del Norte dexó de formar parte del Reinu |
El 6 d'avientu de 1922 y mientres dellos díes, Irlanda del Norte dexó de formar parte del Reinu Xuníu y vinu a formar parte del acabante crear Estáu Llibre Irlandés. Esti escepcional episodiu constitucional asocedió debíu al [[Tratáu Anglu-Irlandés]] y a la lexislación introducida pa da-y efectu llegal al tratáu. |
||
El Tratáu tuvo efectu en Reinu |
El Tratáu tuvo efectu en Reinu Xuníu al traviés del [[Acta Constitucional 1922 del Estáu Llibre Irlandés]]. L'acta establecía un nuevu dominiu de la isla entera d'Irlanda, pero tamién dexaba a Irlanda del Norte nun participar o nun xunise al Estáu Llibre. Sol Artículu 12 del Tratáu, [[Irlanda del Norte]] presentó una carta al rei solicitando nun formar parte del Estáu Llibre Irlandés. Una vegada el Tratáu foi ratificáu, el Parlamentu d'Irlanda del Norte tuvo un mes pa exercitar el so "non unión" mientres el cual el gobiernu del Estáu Llibre Irlandés nun llexisló pa Irlanda del Norte, dexando la xurisdicción efectiva del Estáu Llibre en desusu per un mes. |
||
El primer ministru d'Irlanda del Norte, James Craig, falando al Parlamentu n'ochobre de 1922, espresó qu'una vegada pasara'l 6 d'avientu empezaba'l mes pa decidir si xuníense o non al Estáu Llibre Irlandés. Pa Craig yera por demás importante que la decisión tomárase lo antes posible depués del 6 d'avientu. El 7 d'avientu de 1922 (un día dempués del establecimientu del Estáu Llibre), el Parlamentu demostró ensin vacilación la so posición de nun xunise al Estáu Llibre Irlandés, faciendo la siguiente presentación al rei: |
El primer ministru d'Irlanda del Norte, James Craig, falando al Parlamentu n'ochobre de 1922, espresó qu'una vegada pasara'l 6 d'avientu empezaba'l mes pa decidir si xuníense o non al Estáu Llibre Irlandés. Pa Craig yera por demás importante que la decisión tomárase lo antes posible depués del 6 d'avientu. El 7 d'avientu de 1922 (un día dempués del establecimientu del Estáu Llibre), el Parlamentu demostró ensin vacilación la so posición de nun xunise al Estáu Llibre Irlandés, faciendo la siguiente presentación al rei: |
||
Llinia 62: | Llinia 62: | ||
{{cita|BIEN ATENTA SOBERANU, nós, Los sos más obedientes y lleales súbditos, el Senadores y Comunes d'Irlanda del Norte en xunta parlamentaria... rogamos a La so Maxestá que los poderes del Parlamentu y el Gobiernu del Estáu Llibre Irlandés nun sían estendíos a Irlanda del Norte.|}} |
{{cita|BIEN ATENTA SOBERANU, nós, Los sos más obedientes y lleales súbditos, el Senadores y Comunes d'Irlanda del Norte en xunta parlamentaria... rogamos a La so Maxestá que los poderes del Parlamentu y el Gobiernu del Estáu Llibre Irlandés nun sían estendíos a Irlanda del Norte.|}} |
||
El 13 d'avientu de 1922, el primer ministru Craig dirixir al Parlamentu comunicándo-yos que'l rei respondiera a la so comunicación. D'esta forma'l Parlamentu d'Irlanda del Norte decide nun xunise al nuevu Estáu Llibre Irlandés y permanecer xuntu al Reinu |
El 13 d'avientu de 1922, el primer ministru Craig dirixir al Parlamentu comunicándo-yos que'l rei respondiera a la so comunicación. D'esta forma'l Parlamentu d'Irlanda del Norte decide nun xunise al nuevu Estáu Llibre Irlandés y permanecer xuntu al Reinu Xuníu. |
||
== Estructures gubernamentales y constitucionales == |
== Estructures gubernamentales y constitucionales == |
Revisión a fecha de 20:49 6 mar 2018
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
| |||||
---|---|---|---|---|---|
estáu desapaecíu | |||||
| |||||
Himnu nacional |
Amhrán na bhFiann | ||||
Alministración | |||||
Capital | Dublín | ||||
Forma de gobiernu | Monarquía parllamentaria | ||||
Llingües oficiales |
Irlandés inglés | ||||
Miembru de | |||||
Xeografía | |||||
Coordenaes | 53°20′52″N 6°15′35″W / 53.347777777778°N 6.2597222222222°O | ||||
Demografía | |||||
Economía | |||||
Moneda | libra irlandesa (es) y llibra esterlina | ||||
Bancu central | Currency Commission (en) | ||||
El Estáu Llibre Irlandés (en irlandés: Saorstát Éireann /sˠiːɾˠsˠˈt̪ˠaːt̪ˠ yːɾʲən̪ˠ/; en inglés: Irish Free State) foi'l nome del país independiente asitiáu na isla de Irlanda que se dixebró del Reinu Xuníu en 1922, dempués de dellos sieglos de gobiernu británicu. El Estáu yera miembru de la Mancomunidá Británica de Naciones y, nuna situación similar a Canadá, Australia o Nueva Zelanda, reconocía al monarca del Reinu Xuníu como'l xefe d'Estáu y soberanu del pueblu irlandés.
En 1937, dempués de quince año con esti sistema de gobiernu, el país dixebrar de la Mancomunidá Británica de Naciones y creóse el cargu de presidente d'Irlanda. En 1949, dempués de dellos años d'indefinición sobre la so forma de gobiernu, el país convirtióse formalmente nuna república adoptando'l so nome actual, República d'Irlanda.
La “non unión” d'Irlanda del Norte
El 6 d'avientu de 1922 y mientres dellos díes, Irlanda del Norte dexó de formar parte del Reinu Xuníu y vinu a formar parte del acabante crear Estáu Llibre Irlandés. Esti escepcional episodiu constitucional asocedió debíu al Tratáu Anglu-Irlandés y a la lexislación introducida pa da-y efectu llegal al tratáu.
El Tratáu tuvo efectu en Reinu Xuníu al traviés del Acta Constitucional 1922 del Estáu Llibre Irlandés. L'acta establecía un nuevu dominiu de la isla entera d'Irlanda, pero tamién dexaba a Irlanda del Norte nun participar o nun xunise al Estáu Llibre. Sol Artículu 12 del Tratáu, Irlanda del Norte presentó una carta al rei solicitando nun formar parte del Estáu Llibre Irlandés. Una vegada el Tratáu foi ratificáu, el Parlamentu d'Irlanda del Norte tuvo un mes pa exercitar el so "non unión" mientres el cual el gobiernu del Estáu Llibre Irlandés nun llexisló pa Irlanda del Norte, dexando la xurisdicción efectiva del Estáu Llibre en desusu per un mes.
El primer ministru d'Irlanda del Norte, James Craig, falando al Parlamentu n'ochobre de 1922, espresó qu'una vegada pasara'l 6 d'avientu empezaba'l mes pa decidir si xuníense o non al Estáu Llibre Irlandés. Pa Craig yera por demás importante que la decisión tomárase lo antes posible depués del 6 d'avientu. El 7 d'avientu de 1922 (un día dempués del establecimientu del Estáu Llibre), el Parlamentu demostró ensin vacilación la so posición de nun xunise al Estáu Llibre Irlandés, faciendo la siguiente presentación al rei:
BIEN ATENTA SOBERANU, nós, Los sos más obedientes y lleales súbditos, el Senadores y Comunes d'Irlanda del Norte en xunta parlamentaria... rogamos a La so Maxestá que los poderes del Parlamentu y el Gobiernu del Estáu Llibre Irlandés nun sían estendíos a Irlanda del Norte.
El 13 d'avientu de 1922, el primer ministru Craig dirixir al Parlamentu comunicándo-yos que'l rei respondiera a la so comunicación. D'esta forma'l Parlamentu d'Irlanda del Norte decide nun xunise al nuevu Estáu Llibre Irlandés y permanecer xuntu al Reinu Xuníu.
Estructures gubernamentales y constitucionales
Les estructures del nuevu Estáu Llibre Irlandés fueron señalaes nel Tratáu y na Acta de Constitución del Estáu Llibre Irlandés. Esta aprove pa una monarquía constitucional, con un parlamentu de trés niveles, llamáu Oireachtas, formáu pol rei y dos cases: Dáil Éireann y Seanad Éireann (el Senáu irlandés). L'autoridá executiva yera exercida pol rei, y l'exerciciu del poder por un gabinete llamáu Conseyu Executivu, presidíu por un primer ministru llamáu presidente del Conseyu Executivu.
- Wikipedia:Revisar traducción
- Irlanda en 1922
- Irlanda en 1937
- Estaos desapaecíos d'Europa
- Historia d'Irlanda
- Estaos y territorios fundaos en 1922
- Estaos y territorios sumíos en 1937
- Antiguos reinos d'Europa del sieglu XX
- Antigües colonies del Imperiu británicu
- Estaos y territorios sumíos d'Irlanda
- Periodu de entreguerras
- Tradubot 2018