Max Weinreich

De Wikipedia
Max Weinreich
profesor

Vida
Nacimientu Kuldīga (es) Traducir22 d'abril de 1894[1]
Nacionalidá Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos
Muerte Nueva York[2]29 de xineru de 1969[1] (74 años)
Familia
Fíos/es Uriel Weinreich
Estudios
Estudios Universidá de Marburgu
Liepāja Gymnasium (en) Traducir
Llingües falaes yiddish[3]
inglés
rusu
Oficiu llingüista, historiador de la lliteraturaprofesor universitariu
Llugares de trabayu Viena
Emplegadores Yivo Institute for Jewish Research
Premios
Cambiar los datos en Wikidata

Max Weinreich (22 d'abril de 1894Kuldīga (es) Traducir – 29 de xineru de 1969Nueva York) foi un llingüista especializáu en sociollingüística[5] y na llingua Yiddis y amás ye'l padre d'Uriel Weinreich, quien editó'l Modern Yiddish-English English-Yiddish Dictionary.

Biografía[editar | editar la fonte]

Max Weinreich (rusu: Мейер Лазаревич Вайнрайх, Méyer Lázarevich Vainraij) empezó los sos estudios nuna escuela alemana en Kuldīga, para tres cuatro años ingresar en Gymnasium rusu en Libava. Vivió entós en Daugavpils and Łódź. Ente 1909 y 1912 moró en San Petersburgu, onde asistió al Gymnasium priváu pa mozos d'I.G. Eizenbet.[6] Creciera nuna familia de llingües alemana, pero llegó a tar esteláu col Yiddish.

Nos primeros años venti, Weinreich vivió n'Alemaña y siguió estudios de Llingüística nes universidaes de Berlín y Marburgu. En 1923, so la direición del llingüista alemán Ferdinand Wrede presentó en Marburg,[7] la so tesis doctoral titulada “Studien zur Geschichte und dialektischen Gliederung der jiddischen Sprache” (Estudios sobre la hestoria y distribución dialeutal de la llingua Yiddish ).[8] La tesis foi publicada en 1993 sol títulu de Geschichte der jiddischen Sprachforschung (Hestoria de la Llingüística del Yiddish).

En 1925, Weinreich foi cofundador, xunto a Nokhum Shtif, Elias Cherikover, and Zalmen Reyzen, of the YIVO Institutu pa la Investigación Xudía (orixinalmente denomináu Yidisher Visnshaftlekher Institut — Institutu Científicu Yiddish ).[9] Anque l'institutu foi oficialmente fundáu en Berlín n'agostu de 1925, mientres una conferencia, el centru de les sos actividaes asitiar en Wilno (güei Vilnius, Lithuania), no que eventualmente llegaría ser tamién la so sede central. La primer oficina del YIVO en Vilnius tuvo nuna habitación l'apartamentu de Weinreich.[8] Recordáu pola so capacidá pa liderar, dirixó la seición filolóxica nel periodu anterior a la Segunda Guerra Mundial.[8][9]

Cuando empezó la Guerra en 1939, Max Weinreich taba en Dinamarca xunto a la so esposa, Regina Shabad Weinreich (fía del famosu médido y líder xudíu and Jewish leader en Vilnius Zemach Shabad), al so ijo mayor Uriel. Regina volvió a Vilnius, pero Max y Uriel coláronse fora, llegando a Nueva york en marzu de 1940. La so esposa y el so fíu pequeñu Gabriel xunir a ellos mientres el curtiu periodu nel que Vilnius foi independiente Lituania. Weinreich foi profesor de Yiddish nel City College y reestableció el YIVO en New York.

Publicaciones[editar | editar la fonte]

Weinreich tradució al yiddish a Sigmund Freud y a Ernst Toller.

Weinreich suel ser citáu como autor d'una simpática sentencia[10][11][12] alrodiu de la distinción ente llingua y dialeutu: "Una llingua ye un dialeutu con un exércitu y una flota" ("אַ שפראַך איז אַ דיאַלעקט מיט אַן אַרמײ און פֿלאָט", "a shprakh iz a dialekt mit an armey un flot"), que foi referida por unu de los asistentes a les sos clases.

Publicaciones n'inglés:

  • History of the Yiddish Language (Volumes 1 and 2) ed. Paul (Hershl) Glasser. New Haven: Yale University Press, 2008.[13]
  • Hitler's professors: the Part of Scholarship in Germany's Crimes Against the Jewish People. New Haven: Yale University Press, 1999.
  • History of the Yiddish language. trans. Shlomo Noble, with the assistance of Joshua A. Fishman. Chicago: University of Chicago Press, 1980. [Footnotes omitted.]

Publicaciones en yiddish y n'alemán:

  • Bilder fun der yidisher literaturgeshikhte fun di onheybn biz Mendele Moykher-Sforim, 1928.
  • Das Jiddische Wissenschaftliche Institut ("Jiwo") die wissenschaftliche Zentralstelle des Ostjudentums, 1931.
  • Fun beyde zaytn ployt: dos shturemdike lebn fun Uri Kovnern, dem nihilist, 1955
  • Geschichte der jiddischen Sprachforschung. herausgegeben von Jerold C. Frakes, 1993
  • Di geshikhte fun beyzn beyz, 1937.
  • Geshikhte fun der yidisher shprakh: bagrifn, faktn, metodn, 1973.
  • Hitlers profesorn : heylek fun der daytsher visnshaft in daytshland farbrekhns kegn yidishn folk. Nyu-York: Yidisher visnshaftlekher institut, Historishe sektsye, 1947.
  • Mekhires-Yosef: ... aroysgenumen fun seyfer "Tam ve-yashar" un fun andere sforim ..., 1923.
  • Der Onheyb: zamlbukh far literatur un visnshaft, redaktirt fun D. Aynhorn, Sh. Gorelik, M. Vaynraykh, 1922.
  • Oysgeklibene shriftn, unter der redaktsye fun Shmuel Rozhanski, 1974.
  • Der oytser fun der yidisher shprakh fun Nokhem Stutshkov; unter der redaktsye fun Maks Vaynraykh, c. 1950
  • Praktishe gramatik fun der yidisher shprakh F. Haylperin un M. Vaynraykh, 1929.
  • Shtaplen fir etyudn tsu der yidisher shprakhvisnshaft un literaturgeshikhte, 1923.
  • Shturemvint bilder fun der yidisher geshikhte in zibtsntn yorhundert
  • Di shvartse pintelekh. Vilne: Yidisher visnshaftlekher institut, 1939.
  • Di Yidishe visnshaft in der heyntiker tsayt. Nyu-York: 1941.

Llibro homenaxe[editar | editar la fonte]

  • For Max Weinreich on his seventieth birthday; studies in Jewish languages, literature, and society, 1964.

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. 1,0 1,1 Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  2. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 31 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  3. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  4. Afirmao en: Guggenheim Fellows database. Identificador Beca Guggenheim: max-weinreich. Llingua de la obra o nome: inglés.
  5. J. Benjamins, American sociolinguistics: theorists and theory groups, passim
  6. «Анатолий Хаеш, Генеалогические сведения в документах санкт-петербургской гимназии Эйзенбета». Archiváu dende l'orixinal, el 9 de payares de 2009.
  7. Y. F. K. Koerner, Toward a History of American Linguistics (London: Routledge, 2002), p. 261.
  8. 8,0 8,1 8,2 Paul Glasser, ""Weinreich, Max," The Yivo Encyclopedia of Jews in Eastern Europe, ed. Gershon David Hundert [New York, N.Y.]: YIVO Institute for Jewish Research (website based on the print edition published by Yale University Press in 2008).
  9. 9,0 9,1 Mordkhe Schaechter, and Jean Baumgarten (2nd ed.), "Weinreich, Max," Encyclopaedia Xudaica, 2nd ed. (Detroit: Macmillan Reference USA, 2007), vol. 20, p. 723-724.
  10. Victor H. Mair, The Columbia History of Chinese Literature, p. 24 full text: "It has often been facetiously remarked... the falsity of this quip can be demonstrated..."
  11. Henry Hitchings, The Language Wars: A History of Proper English, p. 20 full text: "There's an old joke that..."
  12. S. Mchombo, "Nyanja" in Keith Brown, Sarah Ogilvie, eds., Concise encyclopedia of languages of the world, p. 793 full text: "A recurrent joke in linguistics courses ... is the quip that ..."
  13. «http://yalepress.yale.edu/yupbooks/book.asp?isbn=9780300108873».

Fuentes[editar | editar la fonte]

  • David E. Fishman, The Rise of Modern Yiddish Culture, University of Pittsburgh Press (2005), ISBN 0-8229-4272-0.
  • Gershon David Hundert, YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe, Yale University Press (2008), ISBN 0-300-11903-8.

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]