Idioma berta

De Wikipedia
Berta, gebeto
?
Faláu en Bandera de Sudán Sudán
Bandera d'Etiopía Etiopía
Rexón Benishangul-Gumaz
Falantes 146.799
Familia Nilo-saḥarianu

  Llingües berta
    Berta

Estatus oficial
Oficial en Nengún país
Reguláu por Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1 nengún
ISO 639-2 ssa
ISO 639-3 wti

Estensión del berta, gebeto

La berta o gebeto falar en Sudán y Etiopía polos miembros de la etnia berta.

Clasificación[editar | editar la fonte]

L'idioma berta, ye la principal y más estendida de les llingües berta, que tradicionalmente fueron considerada dialeutos d'una mesma llingua. Otra manera, el grupu berta clasifícase usualmente como una caña de les llingües nilo-saḥarianes, anque'l parentescu coles otres llingües ye distante, polo que podría tratase d'una llingua aisllada (o puramente un conxuntu de llingües cuasi-aisllaes).

Descripción llingüística[editar | editar la fonte]

L'orde de les oraciones ye SVO. Ye una llingua tonal. Tuvo influencia importante sobre les llingües jebel orientales. El nome árabe "Beni-Shangul" (el de la provincia etíope de Benishangul-Gumaz) provién d'una espresión berta (na que bele "monte" interpretóse equivocadamente como beni "fíos", n'árabe.)

Pronomes[editar | editar la fonte]

Los pronomes en berta son los siguientes:

Tópicu Suxetu
postverbal
Oxetu
postverbal

àl(ì)

-lɪ́ɪ̀ -ɟì

(à)ŋgó

-ŋó -ŋgó
él ɲìnè -né ɲìnè, -né
nós χàtâŋ -ŋàa χàtâŋ
vós χàtú χátú χàtú
ellos mèrée mérée mèrée

Numberales[editar | editar la fonte]

GLOSA Berta PROTO-
BERTA
1 muŋkʼú~
mənnəkʼo <br~/>ɗúkʼʊ́nʊ́ŋ
*ɗukʼun-(?)
2 moˈhɔ́ːlaŋ / hɔ̀lɔ́ŋɔ́ní *pɔːlaŋ
3 múːθy <br~/>mɔ́ːθy *boːθy
4 mənəmu *baːnamu
5 mə́kʼuuʃó *makʼoːso
6 makʼɛɛra *makʼiɛra
7 θabɔ́ɔlaŋ *θa-pɔːlaŋ
8 θabóoθy *θa-boːθy
9 θabáanámu *θa-baːnamu
10 maθuuma *maθoːma

Referencies[editar | editar la fonte]

Bibliografía[editar | editar la fonte]

  • Torben Andersen. "Aspects of Berta phonology". Afrika und Übersee 76: páxs. 41-80.
  • Torben Andersen. "Absolutive and Nominative in Berta". ed. Nicolai & Rottland, Fifth Nilo-Saharan Linguistics Colloquium. Nice, 24-29 August 1992. Proceedings. (Nilo-Saharan 10). Koeln: Koeppe Verlag. 1995. páxs.36-49.
  • M. Lionel Bender. "Berta Lexicon". In Bender (ed.), Topics in Nilo-Saharan Linguistics (Nilo-Saharan 3), páxs. 271-304. Hamburg: Helmut Buske Verlag 1989.
  • Y. Cerulli. "Three Berta dialects in western Ethiopia", Africa, 1947.
  • A. N. Tucker & M. A. Bryan. Linguistic Analyses: The Non-Bantu Languages of North-Eastern Africa. London: Oxford University Press 1966.
  • A. Triulzi, A. A. Dafallah, and M. L. Bender. "Berta". In Bender (ed.), The Non-Semitic Languages of Ethiopia. East Lansing, Michigan: African Studies Center, Michigan State University 1976, páxs. 513-532.

= Referencies[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos =[editar | editar la fonte]