Wei (reinu)
El Reinu de Wei (chinu tradicional y simplificáu: 曹魏; Wade-Giles: Ts'ao2 Wei4) foi una dinastía china perteneciente al periodu de los Trés Reinos[1] (184-283 d.C.). La dinastía Wei foi fundada por Cao Pi, y el so padre, Cao Cao tuvo enorme importancia na fundación.
Llinaxe[editar | editar la fonte]
- Cao Cao (155-220 d.C.) | Postreru primer ministru de la dinastía Han. Coles sos conquistes afitó la base de lo que convertiríase nel enorme Imperiu Wei.
- Cao Pi (187-226 d.C.) | Segundu fíu de Cao Cao, fundador y primer emperador de Wei (220-226).
- Cao Rui ( -239 d. C.) | Fíu de Cao Pi y segundu emperador de Wei (226-239).
- Cao Fang | Fíu de Cao Rui y tercer emperador de Wei (239-254).
- Cao Mao | Nietu de Cao Pi y cuartu emperador de Wei (254-260).
- Cao Huan | Quintu y últimu emperador de Wei (260-265).
Historia[editar | editar la fonte]
Formación[editar | editar la fonte]
Nel añu 191 d. C., tres la victoria de les fuerces aliaes escontra Dong Zhuo na batalla de la puerta de Hu Lao, empieza la carrera de Cao Cao por rexunificar China. Nel añu 200 d.C. Cao Cao yá controlaba la llanura central de China y convirtiérase nuna fuerza digno de tenese en cuenta. Nos ocho años que siguieron conquistó tol norte, la provincia de Ji, convirtiéndose na fuerza dominante en China. Col tiempu'l so territoriu llegó a tomar tol norte del país, dellimitando al sur con Hanzhong, gran parte de la provincia de Jing y el ríu Changjiang.
Cao Cao morrió nel añu 220, y el so puestu ocupólu'l so segundu fíu Cao Pi[2] (el so primer fíu, Cao Ang, morrió asesináu nel añu 197). Nel añu 220 d.C. Cao Pi fundó'l reinu de Wei y destronó al emperador Xian, terminando asina definitivamente cola dinastía Han y proclamándose él mesmu emperador de Wei.
Cayida[editar | editar la fonte]
Nel añu 239 de la nuesa dómina, cinco años dempués de la batalla nes llanures de Wu Zhang, el segundu emperador de la dinastía Wei, Cao Rui, cayó enfermu y finó, dexando los asuntos d'estáu en manos de Sima Yi y Cao Shuang. El nuevu emperador yera'l fíu de Cao Rui, Cao Fang, que naquel momentu cuntaba con namái ocho años.
Cao Shuang asignó a Sima Yi una posición ensin importancia y ensin autoridá real, ya intentó faese con tol poder. Sima Yi asonsañó tar enfermu y retiróse de la vida pública, y los sos dos fíos llueu fixeron lo mesmo. Naturalmente, tratábase d'un plan de la familia Sima pa paecer febles, de mou que Cao Shuang dexárase llevar por una falsa sensación de seguridá. Un día que Cao Shuang taba ausente, Sima Yi aprució na Corte imperial xunto colos sos fíos y siguidores y fixo una protesta oficial escontra Cao Shuang direutamente al Emperador. Pocu dempués, Cao Shuang foi desaposiáu del so poder y finalmente foi executáu. A Sima Yi concedióse-y el títulu de primer ministru y alzóse col poder de manera eficaz.
Tres la muerte de Sima Yi, a la so primoxénitu Sima Shi concedióse-y el rangu de xeneral xefe y al so segundu fíu Sima Zhao tamién se-y otorgó'l rangu de xeneral. Xuntos teníen total autoridá sobro'l poder militar de Wei. L'emperador Cao Fang llueu empezó a tarrecer a los hermanos ya intentó desaposia-yos del poder.
Sicasí, la combalechadura foi rápido descubierta y Cao Fang foi obligáu a abdicar en favor del nietu de Cao Pi, Cao Mao. La familia Sima tenía entós total autoridá sobro la Corte imperial, pero enfrentábense a numberosos detractores y rebeliones. Anque Sima Shi entamó una campaña p'amatagar estos llevantamientos, cayería enfermu y morrería a temprana edá.
Tres la muerte de Sima Shi, el so hermanu Sima Zhao heredó'l títulu de xeneral xefe, pero les revueltes siguieron. Zhuge Dan, primu de Zhuge Liang, empecipió una rebelión a gran escala que Sima Zhao apagó gracies al so poder militar, pero les granes de la rebelión tamién xorrecíen dientro de la corte.
L'emperador Cao Mao taba ablayáu por nun ser más que una cenciella marioneta de la familia Sima y creó un exércitu propiu pa combatilos. Sicasí, Cao Mao foi llueu asesináu polos siguidores de Sima Zhao. Sima Zhao nomó a Cao Huan quintu emperador de Wei y autoproclamóse primer ministru.
En recuperando ciertu orde internu, Sima Zhao buscaba agora una campaña definitiva escontra'l Reinu Shu. Primero Zhong Hui ocupó con ésitu Han Zhong, dempués Deng Ai atacó por sorpresa la indefensa capital de Chengdu mientres Zhong Hui contenía al exércitu de Shu en Jiange, colo que l'emperador Liu Shan (o Liu Chan) rindióse de momentu. Shu cayera con un esfuerzu mínimu.
Tres la cayida del Reinu Shu, Sima Zhao recibió'l títulu de "Rei de Jin". Al añu siguiente, Sima Zhao venció a la enfermedá y nomó a la so primoxénitu Sima Yan el so socesor. Al tomar posesión del títulu de Rei de Jin, Sima Yan llegara casi al visu de la xerarquía imperial, pero entá nun taba satisfechu.
Sima Yan primió al inútil emperador Cao Huan por qu'abdicara y usurpó'l tronu imperial. Nel añu 265 de la nuesa dóminaa, la dinastía Wei dio pasu a la dinastía Jin, 45 años dempués de que Wei recibiera la soberanía de la dinastía Han.
Referencies[editar | editar la fonte]
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Wei.
