Alizade Valida Movsum

De Wikipedia
Alizade Valida Movsum
Vida
Nacimientu Bakú31 de xineru de 1946 (78 años)
Nacionalidá Bandera d'Azerbaixán Azerbaixán
Estudios
Nivel d'estudios doctor en bioloxía
académicu
Oficiu botánicaprofesora universitaria
Premios
Cambiar los datos en Wikidata

Alizade Valida Movsum gizi (azerbaixanu: Əlizadə Validə Mövsüm qızı; 31 de xineru de 1946Bakú) ye una doctora en ciencies biolóxiques, profesora azerbaixana , miembru plena (académica) de l'Academia Nacional de Ciencies d'Azerbaixán (ANAS), acrónimu n'inglés)[1] y la Direutora del Institutu de Botánica del ANAS.

Carrera[editar | editar la fonte]

Valida Alizade estudió mecanismos celulares y moleculares, de resistencia vexetal al aluminiu y metales pesaos. Ella determinó'l papel de delles especies vexetales de la flora local, na bioindicación y la remediación de la contaminación ambiental. Trabayó baxu múltiples beques d'investigación colaborativas de la "OTAN Linkage". La so actividá científica basar en problemes de fisioloxía ambiental de les plantes como la formación de plantes en condiciones de factores ambientales estresantes, mecanismos celulares y moleculares de resistencia de les plantes, el papel de ciertes especies de la flora local na bioindicación y la remediación d'ambientes contaminaos. Coles mesmes, l'ámbitu de los sos intereses inclúi la proteición y el desarrollu sostenible del ambiente. Nesta área trabayó nos últimos venti años, con base a actividaes d'estudiu de la biodiversidá d'especies rares y reinales de la flora local y caucásico, analís d'especies vexetales, evaluación del so estáu, acordies con categoríes y criterios modernos, y estudiar formes de calteneles. En 2013, sol so lideralgu direutu y como resultáu de les sos actividaes, publicóse'l "Llibru Colorado d'Azerbaixán" como editora responsable. Y de "Especies rares y en peligru de plantes y fungos", 2ª edición. En 2014, n'EE. XX., publicar n'inglés la monografía "Llista colorada de plantes reinales del Cáucasu", cola so autoría de la parte azerbaixana. Pela so parte, enfoques tales como la ontogenia poblacional, la etnobotánica, la fitosocioloxía y l'informática de la biodiversidá incluyir na práctica de la investigación d'ecosistemes nel Institutu de Botánica. Sol so lideralgu per primer vegada na república, estudiar en detalle l'estáu de les poblaciones de rares especies del "Llibru Colorado" nel Institutu de Botánica, desenvolvióse un sistema especial de monitoreo y creóse una base de datos dinámica. Col usu de modelos matemáticos, identificáronse les dinámiques futures de poblaciones d'especies vegetaleas que tán en cantu de la estinción n'Azerbaixán.

Centrar na formación de plantes so condiciones de factores de estrés ambiental, mecanismos celulares y moleculares d'estabilidá vexetal; y, problemes d'ecoloxía fisiolóxica vexetal, como'l papel de delles especies de flora local na bioindicación y remediación de la contaminación nel ambiente.

Foi la editora responsable de la 2ª edición del "Llibru coloráu de plantes y fungos raros y en peligru d'estinción d'Azerbaixán", de 2013. Ye autora de la Seición Azerbaixana de la "Llista Colorada de plantes reinales del Cáucasu", de 2013, n'inglés. Yera la primer vegada que s'estudiaba exhaustivamente l'estáu de les poblaciones d'especies rares incluyíes nel "Llibru Colorado". Pa esto, preparáronse sistemes especiales de monitoreo y creóse una Base de Datos dinámica. Estudió la dinámica futura de delles especies de plantes sensibles en peligru d'estinción por aciu l'aplicación de modelos matemáticos. Foi pionera en nuevos enfoques pa la población ontogénesis, etnobotánica, fitosocioloxía y biodiversidá informática nel Institutu de Botánica.

Obra[editar | editar la fonte]

  • Ali-zade V.M., Shirvani T.S., Schmohl N., Alirzayeva Y.G., Annagiyeva M.A., Fecht M., Horst W.J. Changes in protein content and protease activity in roots of Zea mays (L.) in response to short-term aluminium treatment (Cambeos nel conteníu de proteína y l'actividá de la proteasa nos raigaños de Zea mays (L.) en respuesta al tratamientu d'aluminiu al curtiu plazu). Plant nutrition: food security and sustainability of agru-ecosystems through basis and applied research. Kluwer Acad. Publ. Eds. W.J. Horst et al., 2001, v. 92, p. 518-520.
  • Alirzayeva Y.G., Shirvani T.S., Alverdiyeva S., Yazici M.A., Ali-zade V.M., Cakmak I. Heavy metal accumulation in Artemisia and foliaceous lichen species from the Azerbaijan flora (Acumuladura de metales pesaos en Artemisia y especies de liquen foliáceos de la flora d'Azerbaixán). Forest, Snow and Landscape Res. Switzerland, 2006, v. 80, Nᵘ 3, p. 339-348.
  • Hajiyev V.J., Musayev S.H., Ali-zade V.M., Abdiyeva R.T. Disputable endemic species of Azerbaijan flora (Especies reinales en disputa de la flora d'Azerbaixán). Proceedings of Azerbaijan National Academy of Sciences. Biological sciences. 2008, № 5-6. p. 8-12.
  • Musayev S.H., Ali-zade, V.M. Abdiyeva R.T. Biodiversity, assessment and conservation of national endemics of Azerbaijan (Biodiversidá, evaluación y caltenimientu de reinales nacionales d'Azerbaixán). Proceedings of Azerbaijan National Academy of Sciences. Biological Sciences. 2009, № 1-2, p. 10-17.
  • Schatz G., Shulkina T., Nakhutsrishvili G., Batsatsashvili K., Ali-zade V., Kikodze D., Geltman D., Ekim T. Development of Plant Red List Assessments for the Caucasus Biodiversity Hotspot (Desarrollu d'Evaluaciones de la Llista Colorada de Plantes pal Hotspot de Biodiversidá del Cáucasu). "Status and protection of globally threatened species in the Caucasus" Eds. N. Zazanashvili and David Mallon, Tbilisi: CEPF, WWF, 2009, p. 188-192
  • Ali-zade V., Alirzayeva Y., Shirvani T. Plant resistance to anthropogenic toxicants: approaches to phytoremediation (Resistencia de les plantes a sustancies tóxiques antropogénicas: enfoques de la fitorremediación). "Plant adaptation and Phytoremediation" Eds: M.Ashref, M.Ozturk, M.S.A.Ahmad Springer, 2010, XII, Capítulu 9, p. 173-192.
  • Alirzayeva Y., Ali-zade V., Shirvani T., Roemheld V., Cakmak I. Genetic capacity of some medicinal plants to accumulate heavy metals (Capacidá xenética de delles plantes melecinales p'atropar metales pesaos). Eds, A. Ahmad, T.O. Siddiqi, M. Iqbal. Medicinal plants in Changing Environment. Capital Publ. Company, New Delhi, India, 2011, capítulu 6, p. 89-114.
  • В. М. Али-заде, Т.С. Ширвани, Э.Г. Алирзаева. Устойчивость растений к токсичности металлов и нефтяных углеводородов (Estabilidá de les plantes a la toxicidá de metales ya hidrocarburos del petroleu. Enfoques a la fitorremediación). Baku, Elm, 2011, 280 c).
  • V.Ali-zade, V. Hajiev, V. Kerimov, S. Musayev, R. Abdiyeva, V. Farzaliyev. Azerbaijan. p.73-108. In: Red List of the Endemic Plants of the Caucasus. Eds. J.Solomon, T. Shulkina, G. Schatz. USA, Monographs in Systematic Botany, Missouri Botanical Garden Press., Saint Louis, 2014, 451 p.
  • Y. Alirzayeva, G. Neuman, W. Horst, Y. Allahverdiyeva, A. Specht, V. Alizade. “Multiple mechanism of heavs metal tolerance are differentielly expressed in ecotypes of Artemisa prograns" ("Múltiples mecanismos de tolerancia a metales pesaos, que s'espresen diferencialmente en ecotipos de programes d'Artemisa". J. Environmental pollution, 2016
  • V. Karimov, V. Alizade, V. Farzaliev. Новые виды сосудистых растений для флоры Кавказа и Азербайджана. (Nuevos tipos de plantes vasculares pa la flora del Cáucasu y Azerbaixán). RAS, San Petersburgu p. 122-125 (2016).

Conteo de trabayos científicos - 205[editar | editar la fonte]

  • Númberu d'obres publicaes nel estranxeru - 130.
  • Númberu de trabayos publicaos en revistes indexadas en bases de datos internacionales (Web of Science, Scopus, etc.) - 15.
  • Númberu de referencies ye Citations - 71, h index - 5, i 10 -index - 2.
  • Monografía y númberu de llibros - 1 monografía, 4 capítulos (nel estranxeru)
  • Númberu de patentes y certificaos d'autoría - 2.
  • Cantidá de Doctorandos en Ciencies - 1.
  • Númberu de Doctores - 5.
  • Actividá científica-organizativa - 21 años.
  • Actividá científica y pedagóxica - 44 años.

Subvenciones d'investigación colaborativa de OTAN Linkage[editar | editar la fonte]

  • De 1999 a 2001: CRG.LG 971653;
  • De 2004 a 2005: LST.CLG 980190;
  • De 2006 a 2008: STCU research grant № 3625;
  • De 2006 a 2009: № 3803;
  • De 2009 a 2011: № 4797;
  • De 2006 a 2009: CEPF;
  • De 2007 a 2009: IUCN;
  • De 2008 a 2009: CRDF - BGP -2;
  • YİF-2010-1(1)-40/26-3;
  • De 2011: Wolksvagen Stifftung;
  • De 2012 a 2018: MTB;
  • De 2014 a 2016: İCBA.

Honores[editar | editar la fonte]

Membresías[editar | editar la fonte]

  • Sociedá de Fisiólogos Vexetales de Rusia y Azerbaixán
  • Sociedá de biofísicos d'Azerbaixán
  • Sociedá Botánica d'Azerbaixán
  • Federación de Sociedaes Europees de Biólogos Vexetales
  • Comité nacional de la UNESCO sobre bioética y ética de la ciencia y la teunoloxía n'Azerbaixán
  • Sociedá de fisiólogos vexetales rusos
  • Sociedá de fisiólogos vexetales d'Azerbaixán
  • FEPBS
  • Comité Nacional d'Azerbaixán sobre Bioética, Ciencia y Teunoloxía
  • Oficina del Departamentu de Ciencies Biolóxiques y Médiques de ANAS

Gallardones y premiu[editar | editar la fonte]

  • Beca Individual de la ISF (1993)
  • Orde de Gloria pol Decretu del Presidente de la República d'Azerbaixán (2015)

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. «Əlizadə Validə Mövsüm qızı» (azerbaixanu). Academia Nacional de Ciencies d'Azerbaixán. Consultáu'l 23 d'ochobre de 2016.

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]