Saltar al conteníu

Democracia cristiana

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
(Redirixío dende Democracia Cristiana)

Democracia cristiana ye una corriente política que tien oríxenes nes enseñances de Jacques Maritain, Emmanuel Mounier y los pronunciamientos de la Doctrina social de la Ilesia,[1] bien distintos del socialismu cristiano que ye socialista, anque los dos doctrines dicen tar influyíes poles enseñances de Xesucristu. Esta corriente surdió nel sieglu XIX n'Europa, y sigue teniendo una fuerte influencia n'Europa y Llatinoamérica.

Los movimientos demócrata-cristianos nun son círculos puros de pensamientu y de doctrina, sinón grupos d'aición cola aspiración de llevar a la democracia les consecuencies derivaes de los principios filosóficos cristianos, ente ellos la concepción de la historia con un raigañu espiritual, non materialista; la primacía de lo moral; La dignidá de la persona humana; La primacía del bien común y la xusticia social.[2]

La democracia cristiana asitia a la persona nel centru, principiu y fin de toa aición política, tantu na so dimensión espiritual como material, polo qu'apregona "romper col xuegu pendular" que llama "mentirosu" d'izquierdes y dereches qu'afirma que respuenden a una concepción materialista", se autodefine como "d'avanzada, moderada, de consensu, de la sensatez o de la racionalidá", polo que foi calificada como de centru,[3] de centroderecha o de centroizquierda en distintos momentos históricos.

Defínese como un movimientu non confesional, del que non yá los católicos pueden formar parte, pero tolos sos miembros deben "guardar conciencia plena col so ideariu".

Carauterístiques

[editar | editar la fonte]
El Papa Francisco punxo como exemplu a los políticos democratacristianos en procesu de canonización Robert Schuman y Alcide De Gasperi por ser "católicos que fixeron una política non puerca, bona".[4]
Angela Merkel Presidente del partíu demócrata cristianu d'Alemaña, la CDU, 2014
Semeya de familia en cume del 2011 del Partíu Popular Européu miembru de la Internacional Demócrata de Centru (CDI) y miembru rexonal de la CDI pal continente européu).

Na práutica política, la democracia cristiana foi calificada como de centroderecha n'asuntos económicos, morales y culturales y de centroizquierda asuntos políticos y sociales. La Democracia Cristiana nun tien el so orixe nel socialismu nin rellación dalguna cola Internacional, sinón na Doctrina social de la Ilesia. Anque en munches ocasiones la democracia cristiana aceptó'l lliberalismu, y comparte la idea del amenorgamientu d'impuestos cola intervención estatal, col fin d'acabar cola inxusticia social; polo xeneral los principios que rixeron el so matriz derivar de la idea del Estáu del bienestar o Estáu social. Por esa razón ye frecuente atopar partíos democristianos na centru-derecha. La Democracia Cristiana suel sobresalir pol so marcáu conservadorismu lo que la estrema del progresismu; y el so bultable enclín estatista lo que tamién la dixebra del lliberalismu económicu.

Pa la Ilesia católica, la democracia cristiana esistió dende finales del sieglu XIX, cuando'l Papa Lleón XIII escribió la encíclica Rerum novarum, una respuesta al socialismu y a los nuevos sindicatos na cual la Santa Sede reconoció les privaciones del trabayador y dispúnxose a solliviales.

Na so encíclica Graves de communi sobre la Democracia Cristiana, Lleón XIII definió'l conceutu como «l'aición benéfica, cristiana, en favor del pueblu»; tratar d'un enfotu por llibralo y caltenelo de lo que'l papa definía como «la peste del socialismu». Esta aición habría de conformase a la Llei natural y al Evanxeliu y llevar el sellu de toa obra católica, con sumisión a l'autoridá eclesiástica.[5]

Sicasí, dellos católicos dieron al conceutu de democracia cristiana un significáu políticu, distintu del postuláu per Lleón XIII. Alloñándose d'esti otru conceutu, en 1910 el so socesor Pío X condergó na so encíclica Notre charge apostolique el movimientu de catolicismu democráticu de Le Sillon. Al respeutive de la cuestión obrera, en 1931 el Papa Pío XI reafitaría la posición de la Ilesia católica na encíclica Quadragesimo Anno.

Anque hai munches formes de democracia cristiana, xeneralmente tán d'alcuerdu en ciertes materies. La so idea del Estáu nun correspuende a la de los lliberales: tien de ser descentralizáu y tar compuestu de dellos conxuntos, pero tien de tener una capacidá indiscutible. Los demócrata cristianos creen que la sociedá ten de ser responsable de la economía, pero nun alderiquen los principios del capitalismu, creen que tien d'haber un capitalismu con cara humana, lo que lo estrema de la socialdemocracia. La democracia cristiana paezse más al socialismu cristiano en que cree que'l deber del Estáu ye curiar de los sos ciudadanos.

Los democristianos xeneralmente siguen la posición de la Ilesia católica en temes morales. Sicasí, la mayoría d'ellos aceptó'l divorciu y l'gobiernu secular.

Anguaño los partíos democristianos suelen dicir que son de "inspiración cristiana", en bona parte por influencia maritainiana. Inclusive al calificar de cristiana la democracia paez sorrayase esta idea. Dientro de les files del propiu social-cristianismu la cuestión del nome yá foi bien aldericada. Y de fechu dalgunos d'estos grupos políticos refugaron la etiqueta por cuanto compromete y responsabiliza a los miembros nesta cuestión.

La democracia cristiana foi más prominente n'Italia, Alemaña, Países Baxos y América Llatina, destacar Chile, Venezuela y República Dominicana. El primeru tuvo trés presidentes democristianos: Eduardo Frei Montalva (1964-1970), Patricio Aylwin (1990-1994) y Eduardo Frei Ruiz-Tagle (1994-2000); el segundu dos: Rafael Caldera y Luis Herrera Campins; y en República Dominicana Joaquín Balaguer por dellos periodos.

N'América Central dempués d'años de dictadures y gobiernos autoritarios dalgunos de los primeros presidentes civiles electos fueron demócrata cristianos: José Napoleón Duarte (El Salvador, 1984-1989), Marco Vinicio Cerezo Arévalo (Guatemala, 1986-1990). En Costa Rica, fueron electos presidentes pol Partíu Unidá Social Cristiana (PUSC) Rafael Ángel Calderón Fournier (1990-1994), Miguel Ángel Rodríguez Echeverría (1998 - 2002) y Abel Pacheco de la Espriella (2002 - 2006).

En Méxicu y Paraguái, países onde un solu partíu políticu foi hexemónicu por décades (el PRI por 70 años nel primeru y el Partíu Coloráu por sesenta nel segundu), fueron partíos demócrata cristianos los primeres en romper con esa llarga hexemonía; en Méxicu col trunfu de Vicente Fox proveniente del Partíu Aición Nacional y en Paraguay cola victoria de Fernando Lugo del Partíu Demócrata Cristianu en coalición con otros partíos políticos. El PAN amás dio otru presidente posterior a Méxicu; Felipe Calderón.

Folletu de la Democracia Cristiana en Chile, emitíu na visita de Xuan Pablo II a dichu país.

Cualquier organización que se declara humanista cristiana comparte internacionalmente un mesmu pensamientu y valores en materies esenciales, con validez pa cualquier dómina y llugar. Y anque los partíos de tal inspiración nun son confesionales o integraos solu por creyentes, el conxuntu de valores que profesen emanan de la doctrina social cristiana. Nel espectru políticu, la democracia cristiana allugar na centru-derecha, pol so caracter lliberal-conservador.

Esplica Álvaro Góngora del Partíu Demócrata Cristianu de Chile sobre los democratacristianos:

...“Comparten una visión de mundu que la so centralidad ye la persona humana, tantu na so dimensión espiritual como material. D'esta miente y acorde col orde natural, el xéneru humanu gocia del derechu a exercer el valor supremu de la llibertá, que favorez la so realización como persona. Por lo mesmo, l'humanista cristianu favorez y protexe el desenvolvimientu social al traviés de comunidaes, como la escuela, el sindicatu, la ilesia, formes d'asociación polo xeneral y, particularmente, la familia nuclear y estensivo, que los sos integrantes tienen venceyos d'estrecha consanguinidá (padre, madre y fíos) o graos de parentescu. Trátase de la unidá social por excelencia, fonte de vida y humanización. Nesta llinia, considera primordial y absolutu el derechu a la vida, condergando toa aición que la fraye.

L'humanista cristianu tien por oxetivu la xusticia social, la solidaridá, ameyorar les formes de convivencia ente les persones y la so redolada, aspirando a superar la probeza material y espiritual. En política, ye claramente democráticu y aspira a fortalecer el sistema compartiendo posiciones namái con partíos d'idéntica vocación. Ye manifiestamente contrariu al estatismu o coleutivismu, por cuanto llinda la llibertá y anula el valor de les comunidaes naturales. Sicasí, demanda del aparatu estatal eficiencia pa sostener la productividá y programes sociales destinaos a ameyorar les condiciones de vida de los sectores precisaos.

En materia económico actúa sol mesmu predicamento. Reconoz beneficios al modelu d'economía social de mercáu, porque fai posible la asignación de recursos, caltién los equilibrios macroeconómicos, respeta la propiedá privada y la llibre competencia, anque con ciertes regulaciones tendientes a evitar privilexos, monopolios estatales o gremiales y la crecedera con equidad social."[6]

Añade sobre qué ye la democracia cristiana Eduardo Fernández del partíu demócrata cristianu de Venezuela, el Copei:

...“Soi militante, desque tengo usu de razón, d'una causa de fe que se llama la democracia cristiana, tamién conocida como'l humanismu cristianu.

Trátase d'una manera de ver al home o, meyor dichu, a la persona humana na so rellación coles otres persones y cola humanidá polo xeneral.

Nel raigañu del nuesu pensamientu hai un conceutu fundamental: la dignidá de la persona, de caúna de les persones y del conxuntu de les persones.

Esa dignidá tien un fundamentu infinitamente trascendente: la filiación divina. Toos somos fíos de Dios y como toos tenemos un padre de mancomún, toos somos hermanos. D'ellí surde'l mandamientu del amor y de la fraternidá. “Qu'améis los unos a los otros como yo amévos. Neso van conocer que sois los mios discípulos” (Jn 13.34-35).

Los demócrates cristianos creemos nesa dignidá eminente de cada persona humana y del conxuntu de les persones humanes; por eso, el compromisu cola xusticia social cola igualdá d'oportunidaes pa toos; por eso, la solidaridá colos que sufren, colos probes, colos marxinaos.

Ser demócrata cristianu ye creer na democracia como fórmula de gobiernu, precisamente porque la democracia ye la forma de gobiernu más compatible col conceutu de la dignidá de la persona humana, de caúna de les persones y del conxuntu de les persones.

Ser demócrata cristianu ye apostar al bien común al desenvolvimientu integral de la sociedá y de cada unu de los sos miembros.

Ye apostar por un desenvolvimientu económicu equilibráu que seya capaz de xenerar emplegu pa toos, bienes y servicios pa toos y oportunidaes pa toos.

El meyor exemplu que podemos exhibir nesta materia ye'l terrible ésitu d'Alemaña, gobernada per munchos años pol Partíu Demócrata Cristianu.

Ser humanista cristianu ye creer na educación como preséu fundamental pa erradicar la probeza y p'asegurar el progresu y el bienestar de les naciones. Ye al traviés de la educación que promovemos la dignidá de la persona.

Finalmente, ser demócrata cristianu ye proclamar que la política, como toa actividá humana, ta subordinada a la moral, a la ética. Que non tou ta dexáu en política, sinón aquello que concuerda colos principios.

Y ye, amás, proclamar la cultura de la vida y ganar a la cultura de la muerte. Ye tar del llau de la paz, del diálogu, de la esperanza, de la xusticia, de la llibertá y del amor."[7]

Política basada na comprensión cristiana del home

[editar | editar la fonte]

Los demócrates cristianos empobínense d'alcuerdu a la imaxe cristiana del ser humanu y la so dignidá intanxible, viendo la realidá con güeyos de discípulos de Xesucristu:

Emblema de la Democracia Cristiana Italiana
...“Pa nós, l'home ye creáu por Dios a la so imaxe y semeyanza. De manera consecuente cola imaxe cristiana del home, faemos oficiu del so dignidá inviolable. Tolos seres humanos tienen la mesma dignidá, independientemente del so sexu, color de piel, nacionalidá, edá, convencimientu relixosu y políticu, discapacidá, salú y capacidá de rendimientu, de los sos ésitos o fracasos y del xuiciu d'otros. Respetamos a cada ser humanu como persona única ya indispensable en toles fases de la vida. La dignidá del home –tamién del Embriogénesis humana ensin nacer y del morrebundu- ye inviolable.

De la dignidá del home anicia'l so derechu al llibre desendolque de la personalidá, y coles mesmes la responsabilidá ante'l próximu. L'home tien la llibertá de decidir moralmente. Según la comprensión cristiana, l'home tien responsabilidá ante Dios y ante la so propia conciencia, y ta venceyáu en comunidá colos sos asemeyaos.

Cada persona ta espuesta al error y la culpa. Por ello hanse puestu llendes a la capacidá planificadora y edificadora de la política. Esti enfoque protéxenos de doctrines ideolóxiques redencionistas y de una concepción totalitaria de la política. Coles mesmes, xenera disposición pa la reconciliación.

Concebimos al home como parte de la Creación. Nun-y correspuende disponer al so antoxu de la naturaleza, que nos encamentó pa configurala y caltenela. Somos responsables de cómo vamos haber de tresmitila a les xeneraciones por venir.

Nesta imaxe del home básense los fundamentos de los Estaos de derechu y constitucionales democráticos. Esto aplícase tamién pa quien nun deriven de la fe cristiana la dignidá, la igualdá y la llibertá del home." Tomáu del Programa del partíu demócrata cristianu d'Alemaña, la CDU.[8]

Política económica social de mercáu

[editar | editar la fonte]

En materia económico'l PDC tien como regla “tanto Estáu como seya necesariu y tan pocu Estáu como seya posible”, teniendo siempres como exa y destinatario de toa aición n'economía al home, con responsabilidá social y ecolóxica, nel marcu de la economía social de mercáu,[9] un modelu d'economía y sociedá en constante cambéu que se definió de la siguiente manera:

...“La economía social de mercáu ye un sistema que combina la competencia sobre la base de la iniciativa llibre de los individuos cola seguridá social y el progresu social".[10]

La espresión basar en Alfred Müller-Armack, quien combinó n'este modelu ejemplo elemento del neolliberalismu alemán (n'especial el ordoliberalismu, lliberalismu sociolóxicu) y la visión social cristiana. Dellos autores llamar “el tercer camín” ente capitalismu y socialismu, otros autores alloñáronse explícitamente del asina llamáu “tercer camín”.

La espresión economía social de mercáu convirtióse na espresión pa la programación económica de la República Federal d'Alemaña y d'Austria,[11] y amosóse que ye de multi entendimientu y llarga duración.[12][13]

Comparanza con otres corrientes polítiques

[editar | editar la fonte]

Como con cualquier ideoloxía política, la democracia cristiana tuvo manifestaciones distintes al traviés del tiempu y en distintos países; hai dos amplies ideoloxíes que son llamaes democracia cristiana.

Como xeneralización, puede dicise que los partíos democristianos n'Europa tienden a ser moderadamente conservadores, y en dellos casos preséntense como'l principal partíu conservador nos sos respeutivos países (por casu n'Alemaña, España, y Bélxica). Estes xeneralizaciones, sicasí, tienen de ser estremaes pola considerancia de que la democracia cristiana nun encaxar precisamente nes categoríes avezaes del pensamientu políticu, sinón que más bien inclúi elementos comunes a otres ideoloxíes polítiques:

Comparanza col Conservadorismu Comparanza col Lliberalismu Comparanza col Socialismu
De mancomún Valores morales tradicionales (contrarios al albuertu y a favor de la familia tradicional), oposición a la secularización, una visión del desenvolvimientu evolucionario (como opuestu a revolucionariu) de la sociedá, una énfasis na llei y l'orde, y refugu al comunismu. Una énfasis nos derechos humanos y una visión positiva del llibre mercáu. Una énfasis na comunidá, solidaridá social, el humanismu, el sofitu al Estáu del bienestar, y por dalguna regulación del mercáu.
En

contra |bgcolor=lightblue|Abiertu al cambéu (por casu, na estructura de la sociedá) y non necesariamente con sofitu al statu quo social cuando la caridá y la xusticia social falten na sociedá.

Un refugu al secularismu y al anticlericalismu. Énfasis nel fechu de que l'individuu ye parte d'una comunidá y tien deberes para con ella. La mayoría de los demócrates cristianos sofiten una economía de mercáu y nun xunten a la doctrina de la llucha de clases. Amás ye manifiestamente contrariu al estatismu o coleutivismu, por cuanto llinda la llibertá y anula el valor de les comunidaes naturales.[6] Esto non necesariamente vese en dellos sectores democristianos con una fuerte influencia de la Teoloxía de la Lliberación.
Miembros del PAN en Méxicu en campaña

Los democristianos son polo xeneral conservadores no social, y como tales, caltienen una posición relativamente escéptica al respeutive de temes como'l albuertu y el matrimoniu ente persones del mesmu sexu, anque dellos partíos demócrata cristianos aceptaron la llegalización llindada de dambos. Ye común que los partíos democristianos tiendan a marcar l'heriedu cristiana del so país, y afirmar posiciones étiques explícitamente cristianes, primero qu'adoptar una visión más lliberal o secular.

N'asuntos económicos, los demócrates cristianos nun suelen desafiar al capitalismu como sistema económicu, a diferencia de la so refugo esplícitu al comunismu y similares ideoloxíes,[14] anque sí ven a la economía como daqué al serviciu de la humanidá. El deber del estáu con al respeutive de la sociedá ye de real importancia pa los democristianos, dalgunos ven a esti deber como puramente pa crear les condiciones por que la sociedá civil florie per fora de les fronteres del estáu, ente qu'otros ver como un deber más direutu del estáu colos ciudadanos. En décades recién, dellos partíos demócrata cristianos n'Europa adoptaron polítiques consistentes con un puntu de vista lliberal no económico, ente qu'otros demócrata cristianos por momentos paecen caltener visiones similares del socialismu cristiano.

En dellos países llatinoamericanos los partíos democristianos suelen ser asitiaos a la derecha del espectru políticu, ente otres coses, poles sos postures económiques neolliberales y conservadores casos de Méxicu, Costa Rica, Perú y Ecuador, mientres n'otres naciones allúgase-yos a la izquierda con posiciones muncho más progresistes o que formen parte de coaliciones xunto a partíos socialistes casos de Chile, Uruguái, Paraguay y Guatemala.

Contrapuntu con ciertu pensadores católicos ensin esperanza respeuto de la política contemporánea

[editar | editar la fonte]

Por influencia de les enseñances del filósofu Jacques Maritain, nes sos obres "Humanismu Integral" y "El llabrador del Garona" (Ed. Desclée de Brouer, 1968), nel cual Maritain efectuó rectificaciones a resultes del post-conceyu, y les enseñances de los papes Lleón XIII, Pío XI, Pío XII, Pablo VI nel so encíclica Populorum Progressio (1967), Xuan Pablo II na so encíclica Sollicitudo rei socialis (1987) y nel "Compendiu de la Doctrina Social de la Ilesia" (2004), y Benitu XVI na so encíclica Carines in veritate (2009); na base del pensamientu democristiano ye bien importante la distinción ente cristianismu y cristiandá porque nun ven posible una vuelta tras a la dómina feudal europea, la cristiandá tradicional, en qu'esistía una unidá cristiana nos ámbitos sociocultural y políticu, con una cabeza visible que yera'l Papa que consagraba a los reis. La Democracia Cristiana estrema'l cristianismu, como relixón, de la cristiandá como influxu del Evanxeliu no material, una visión del home llamada Humanismu Integral.

Los democratacristianos afirmen que'l cristianismu ye unu y que les cristiandaes son delles según cada dómina histórica. Y anque nun refuguen que la Ilesia (o ilesies), y l'Estáu puedan collaborar ente sigo, caúna nos sos respeutivos ámbitos, y que la Ilesia pueda influyir nel Estáu, planteguen reformular por completu la efectiva vixencia y l'incomparable poder de irradiación sobre l'orde sociu-politico, de la Fe, y de la Vida Eclesial, nun con contestu temporal ‘pluralista' totalmente adversu, signado por aquello que Benitu XVI tantes vegaes denunció como 'Tiranía del Relativismu' … En tal contestu, la imposición ‘manu militari' d'un 'Estáu Confesional Católicu' resultaría rigorosamente escabarriada y contraproducente.

Esti puntu de vista, que s'atopa nos documentos del Conceyu Vaticanu II (Gaudium et Spessobremanera) y el so xerme puede atopase na Parábola del trigu y la cizaña y na filosofía de la Divina providencia (non una doctrina solamente, pos ta ente'l 1ᵉʳ. y el 3ᵉʳ tomu de la Summa contra Xentiles de Santu Tomás d'Aquino y encóntase racionalmente, anque con datos de la Sagrada Escritura cola que nun ye contradictoria), oldea fuertemente col pensamientu típicamente blancu o negru de dellos pensadores católicos qu'acusen a los democristianos de "modernistes"[15] y que piensen que'l florecimientu de la cristiandá foi solamente nel Medievu y que más tarde vieno l'apostasía, qu'empezó nel tarrecible sieglu XIV (Cisma d'Occidente, peste negro, nominalismu triunfante nos claustros universitarios, etc.)[16] depués pol protestantismu, Xacobinismu de la Revolución Francesa, la masonería, el marxismu y anguaño pol relativismu, el naturalismu, el inmanentismu y la perda del sentíu de la esistencia que caractericen al llamáu post-modernismu.

Doctrina social de la Ilesia

Papa Lleón XIII
Quod apostolici muneris
Rerum Novarum

Papa Pío XI
Quadragesimo Anno

Papa Pío XII
Quemadmodum

Papa Xuan XXIII
Mater et Magistra
Pacem in Terris

Conceyu Vaticanu II
Dignitatis humanae
Gaudium et Spes

Papa Pablo VI
Populorum progressio

Papa Xuan Pablo II
Laborem Exercens
Sollicitudo Rei Socialis
Centesimus Annus
Evangelium Vitae

Papa Benitu XVI
Deus Carines Est
Carines in Veritate

Papa Francisco
Lumen fidei
Laudato Si

Xeneral
Subsidiaridad
Solidaridá

Ye que munchos d'esti pensadores católicos ensin esperanza respeuto de la política contemporánea que nun son democráticos, al igual qu'otros que lleguen hasta l'estremu d'afirmar que puede sese católicu y capitalista o católicu y comunista, apregonen que la Doctrina Social de la Ilesia y les encícliques sociales nun son dogma porque los Papes nun falen nelles "ex cathedra", pero esti plantego contradicir coles mesmes enseñances de la Ilesia Católica que califica a esti razonamientu como "teoloxía del espacho" contemporánea. Dende la perspeutiva de la fe católica de tolos tiempos nun ye lícitu pensar y sostener que namái'l Maxisteriu “ex cathedra” ye infalible. Tamién el Maxisteriu ordinariu universal gocia de infalibilidad, como bien lo señala taxativamente la Lumen Gentium:

..." ... cuando los obispos entá esvalixaos pel mundu, pero calteniendo'l venceyu de comunión ente sigo y col socesor de Pedro, como maestros auténticos en materia de fe y costumes convienen n'esponer una enseñanza como definitiva, anuncien infaliblemente la doctrina de Cristu”.Lumen Gentium.

Nun resulta ser, otra manera lo más importante, no que respecta al calter doctrinal venceyante de les enseñances qu'integren esti Maxisteriu Ordinariu, la forma más o menos solemne de promulgación (que ye precisamente aquello que munchos d'estos 'teólogos del espacho' paecieren pretender pa toa afirmación infalible) sinón que conste claramente en razón de la so mesma formulación clara, precisa, esplícita ya imperativa, la 'intención definitoria' de los conceyos y de los papes. Lo decisivo pa la Ilesia católica ye namái que, el papa y los obispos en comunión con Él, faigan patente y manifiestu el so propósitu d'imponer a tola Ilesia l'aceptación de dicha doctrina de fe y costumes. Esto nun quier dicir que los democristianos nun vean la esistencia d'un aportar de doctrines filosóficu-polítiques que se van estremando de la visión cristiana del mundu. Sicasí, en contraposición colos católicos ensin esperanza na política contemporánea de partíos políticos, los demócrata-cristianos ponen focu nel fechu oxetivu de qu'a pesar de toles crisis y persecuciones que sufrió'l cristianismu mientres más de 2.000 años, esti afondóse cada vez más, como por casu na Doctrina social de la Ilesia, y como nel pasáu dempués del surdimientu d'una nueva herexía vieno una definición doctrinal por aciu un nuevu Conceyu, dempués de l'apaición d'una nueva corriente de pensamientu non cristiana, llámese capitalismu, comunismu o nazismu, los pensadores cristianos arriquecieron el pensamientu filosóficu-políticu cristianu hasta llegar a fondures impensables en dómines anteriores.

Robert Schuman

Consecuentemente, la democracia cristiana nun comparte les postures fundaes na idea de decadencia “a seques” na historia a partir de la Edá Media, en que los ámbitos sociocultural y políticu supuestamente tuvieron trescalaos de relixosidá verdadera, netamente favorables a la restauración plena de la cristiandá tradicional -daqué utópicu- o que conclúin en que la vida cristiana "auténtica" torna nuevamente a les catacumbes, abandonando la llucha política. Quien sostienen esti puntu de vista, a última hora, nun creen na Democracia republicana como forma de gobiernu.

Entá más, ciertu pensadores políticos cristianos como'l Siervu de Dios Robert Schuman, na so obra Per Europa[17] (en francés Pour l'Europe)[18] afonda la rellación ente la formación de la democracia moderna y el cristianismu:

... "La democracia debe la so esistencia al cristianismu. Nació'l día en que l'home foi llamáu a realizar na vida de tolos díes la dignidá de la persona na so llibertá individual, nel respetu de los derechos de cada unu y na práutica del amor fraternal para con toos. Nunca, antes de Cristu, formulárense asemeyaos conceutos. " Robert Schuman. Pour l'Europe (1963)[19]

Rellación Ilesia-Estáu

[editar | editar la fonte]

Al respeutive de esta rellación ente la Ilesia y el Estáu, los democratacristianos tienen una opinión distinta al Llaicismu y a la Masonería. Pa la democracia cristiana l'Estáu nun tien de considerar a la relixón como un simple sentimientu individual, que se podría confinar al ámbitu priváu. Al contrariu, la relixón, al tar entamada tamién n'estructures visibles, como asocede cola Ilesia católica, haber de reconocer como presencia comuñal pública. Esto supón, amás, qu'a cada confesión relixosa (namás que nun tea en contraste col orde moral y nun seya peligrosa pal orde públicu) garantícese-y el Llibertá de cultu llibre exerciciu de les actividaes de cultu -espirituales, culturales, educatives y caritatives- de la comunidá de los creyentes.

Poro, la democracia cristiana nunca va negar a la comunidá cristiana, y a quien la representen llexítimamente, el derechu de pronunciase sobre los problemes morales que güei apellen la conciencia de tolos seres humanossobremanera de los llexisladores y de los xuristes. N'efeutu, nun se trata d'inxerencia indebida de la Ilesia na actividá llexislativa, mesma y esclusiva del Estáu, sinón de l'afirmación y de la defensa de los grandes valores que dan sentíu a la vida de la persona y salvaguarden la so dignidá.

Estos valores, afirmen que, antes de ser cristianos, son humanos; por eso ante ellos nun puede quedar indiferente y silenciosa la Ilesia, que tien el deber de proclamar con firmeza les sos creencies sobre l'home y el so dimensión sobrenatural.

A última hora, la democracia cristiana cree qu'escluyir la relixón de la vida socialsobremanera la marxinación del cristianismu, socava les bases mesmes de la convivencia humana, pos antes de ser d'orde social y políticu, estes bases son d'orde moral.

Pio IX en 1863.
Primer grabación cinematográfica d'un Sumu Pontífiz, el papa Lleón XIII, en 1896.
foi bien importante'l Radiomensaxe de Navidá de 1944 de Pío XII.
Falanxe Nacional fundada en 1935, darréu en 1957 convertir na Partíu Demócrata Cristianu de Chile.
Fundación de la ODCA en 1947.
Propaganda eleutoral de Konrad Adenauer de 1957.
Alcide De Gasperi (unu de los políticos democratacristianos en procesu de canonización) puestos como exemplu pa los católicos pol Papa Francisco

El cristianismu, históricamente, tuviera una intervención direuta no político, con distintos planteamientos dende l'alderique qu'arrinca con San Agustín. Sicasí, ante la nueva sociedá que surde de les revoluciones industriales, nun realizara un planteamientu específicu.

Mientres el pontificáu de Pío IX (1846-1878) empecipiar na Ilesia el denomináu catolicismu social, pa defender los derechos de los trabayadores tres la revolución industrial.

En 1864 el Papa Pío IX na encíclica Quanta Cura condergó'l socialismu y el lliberalismu económicu, polo que fizo un primer esbozu de les enseñances que Lleón XIII va desenvolver: denunciaba conxuntamente, per una parte, la pretensión del socialismu del sieglu XIX de sustituyir la Providencia Divina pol Estáu y, por otra, el calter materialista del lliberalismu económicu qu'esclúi l'aspeutu moral de les rellaciones ente capital y trabayu.

Foi a finales del sieglu XIX cuando surdieron nel norte de Francia, y en zones de Bélxica y Holanda los primeros grupos que se autodenominaron demócrata cristianos. Esta fórmula de sindicalismu confesional representó un choque col catolicismu tradicional, lo qu'obligó a la intervención de la Santa Sede.

En 1891 el Papa Leon XIII na encíclica "Rerum novarum" dexó patente'l so sofitu a dereches llaboral de «formar uniones o sindicatos», pero tamién se reafitaba nel so sofitu a dereches de la propiedá privada. Amás aldericaba sobre les rellaciones ente'l gobiernu, les empreses, los trabayadores y la Ilesia, proponiendo una organización socioeconómica que más tarde se llamaría corporativismu.

En 1901 el Papa Lleón XIII, cola encíclica Graves de Communi Re refugó'l sindicalismu qu'implicaba la llucha de clases.

En 1919, n'Italia, el sacerdote católicu y políticu Luigi Sturzo fundó'l Partíu Popular Italianu, una formación que se definía como democristiana. La Santa Sede, que siguía tutelando la participación de los católicos na vida pública, estableció como llende los pactos o alcuerdos colos partíos consideraos ateos.

En 1931, la promulgación de la encíclica Cuadragesimo Anno del Papa Pío XI, propunxo llevar a la práutica los principios de la recta razón y de la filosofía socialcristiana sobre'l capital de trabayu y la so mutua coordinación. Un nuevu orde social y económicu basáu na subsidiariedad enseñando evitar tanto'l individualismu como'l coleutivismu, actualizando d'esta forma les normes pa resolver la agudización de la cuestión social. La encíclica salió precisamente cuando empezaren a imperar los ultranacionalismos italianu y alemán n'Europa. Pocos dempués, Pío XI condergaba al nazismu y al fascismu, que'l so orixe ye'l corporativismu, y depués condergaría al comunismu atéu.[20]

En plena Segunda Guerra Mundial (1939 - 1945), lo que dio un impulsu decisivu a la Democracia Cristiana pal mundu enteru foi'l Radiomensaxe pa la Navidá de 1944 llamáu "Benignitas et humanitas" de Pío XII en que, concluyendo la Segunda Guerra Mundial pero inda nel poder el Duce de la República Social Italiana Benito Mussolini, el papa valoró, anque con ciertu procuru, la forma democrática de gobiernu.

" Manifestar la so paecer sobre los deberes y los sacrificios que se-y imponen; nun trate obligáu a obedecer ensin ser oyíu: he ende dos derechos del ciudadanu qu'atopen na democracia, como lo indica'l so mesmu nome, la so espresión. Pola solidez, harmonía y bonos frutos d'esti contautu ente los ciudadanos y el gobiernu del Estáu puede reconocese si una democracia ye verdaderamente sana y equilibrada, y cual ye la so fuercia de vida y de desenvolvimientu." (Fragmentu del Radiomensaxe pa la Navidá de 1944 llamáu Benignitas et humanitas)

Mientres esa década surdieron nueves agrupaciones identificaes col pensamientu democristiano, en distintes ciudaes del mundu, siguiendo l'enclín d'Europa con Konrad Adenauer (Canciller alemán en 1949-63, fundador del partíu Unión Demócrata Cristiana d'Alemaña qu'anguaño preside la Canciller Federal d'Alemaña Angela Merkel), Alcide de Gasperi (fundador del anguaño disueltu partíu Democracia Cristiana Italiana) y Robert Schuman (Ministru de Rellaciones Esteriores francés en 1948-53 y líder del tamién del anguaño disueltu partíu Movimientu Republicanu Popular d'enclín demócrata-cristiana), padres fundadores de la Xunión Europea.[21]

La democracia cristiana siguió creciendo, non yá n'Europa Occidental, sinón tamién en países d'América llatina, como Chile. Tres la Segunda Guerra Mundial, y concretamente na década de los 60, tres el Conceyu Vaticanu II, la Santa Sede dexó de tutelar direutamente a la democracia cristiana, que basa les sos actuaciones alredor del humanismu cristianu.

El 23 d'abril de 1947, mientres una xunta en Montevidéu, Uruguái, a la qu'asistieron les principales figures polítiques d'Arxentina, Brasil, Chile y Uruguái que coincidíen na necesidá de crear una organización internacional de demócrates cristianos fundóse la Organización Demócrata Cristiana d'América. Representantes de Bolivia y Perú tamién xuntaron –al traviés de notes escrites- al nuevu organismu. Nel alcuentru, foi creada una direutiva cola misión d'entamar la seición internacional” del movimientu, integrada por Manuel Vicente Ordóñez, d'Arxentina; Trisao de Ataide, de Brasil; Eduardo Frei Montalva, de Chile; y Dardo Regules, d'Uruguái. La Declaración de Montevideo, 23 d'abril de 1947, afitó como oxetivu:

...““fundar un movimientu supranacional de bases y denominaciones comunes que tien por finalidá promover, per mediu del estudiu y l'aición, una verdadera democracia política, económica y cultural, sobre'l fundamentu de los principios del humanismu cristianu, dientro de los métodos de llibertá, respetu a la persona humana y desendolque del espíritu de comunidá y contra los peligros totalitarios…”. (DECLARACIÓN DE MONTEVIDEO, 23 D'ABRIL DE 1947)[22]

Nel añu de 1961 nació la Internacional Demócrata de Centru Internacional Demócrata Cristiana sol nome de Unión Mundial Demócrata Cristiana, creada polos Nuevos Equipos Internacionales (organización predecesora de la Xunión Europea Demócrata Cristiana, UEDC), pola Organización Demócrata Cristiana d'América (ODCA) y pola Unión Demócrata Cristiana d'Europa Central (UCDEC).

Les bases doctrinales de la democracia cristiana podemos atópase na obra de Tomás d'Aquino, quien establecía los trés planos del mundu. Nel vértiz cimeru, ta la llei eterna, o llei divina. D'esti derechu divín deriva la llei natural, que ye'l conxuntu de normes étiques aprehendidas racionalmente pol home. Nun tercer planu asítiase la llei humana, que ye'l conxuntu de normes pa la organización de la sociedá. Estos trés planos, según Tomás d'Aquino tienen de tar n'harmonía y nun tien d'haber contradicciones ente ellos, por que se xenere lo que llamó como civitas.

Esti planteamientu, pal tiempu presente, actualizar cola doctrina social de la Ilesia, que se constrúi sobremanera coles encícliques de Lleón XIII. Na Libertas Praestantissimum defende la llibertá del home pero refuga al lliberalismu porque ésti nun asume l'autoridá divina. La más importante pa la doctrina social de la ilesia ye la Rerum novarum (1891), na que se reconoz la situación de miseria na que vivíen munchos trabayadores como resultancia del enfotu d'arriquecimientu que produz el lliberalismu capitalista. Pero l'alternativa nun podía ser el socialismu por dos motivos: porque yera atéu y porque yera coleutivista, y atentaba por tanto a la propiedá privada que se consideraba esencial pal caltenimientu con dignidá de la familia.

La solución que propón ye una alternativa pactista, que parte de la idea de que tanto empresarios como trabayadores, son toos fíos de Dios, y polo tanto tienen de vencer nes sos aspiraciones pa llegar a un alcuerdu ente ellos. Otru apurra innovador de la Rerum novarum ye qu'antemana la llegada del Estáu del bienestar, cuando plantega la intervención del Estáu p'atenuar les situaciones d'inxusticia social ya incidir na repartu de la riqueza.

Otra innovación importante ye la qu'atopamos na encíclica de Pío XI, Quadragesimo Anno (1931). Nesta encíclica afálense les víes cooperatives nes empreses onde trabayadores y empresarios participen tantu na xestión como nos beneficios.

Pero lo que dio un impulsu decisivu a la democracia cristiana non solo nel mundu enteru foi'l Radiomensaxe pa la Navidá de 1944 llamáu "Benignitas et humanitas" de Pío XII en que, concluyendo la Segunda Guerra Mundial, el papa valoró, anque con ciertu procuru, la forma democrática de gobiernu.

"Manifestar el so paecer sobre los deberes y los sacrificios que se-y imponen; nun trate obligáu a obedecer ensin ser oyíu: he ende dos derechos del ciudadanu qu'atopen na democracia, como lo indica'l so mesmu nome, la so espresión. Pola solidez, harmonía y bonos frutos d'esti contautu ente los ciudadanos y el gobiernu del Estáu puede reconocese si una democracia ye verdaderamente sana y equilibrada, y cual ye la so fuercia de vida y de desenvolvimientu." (Fragmentu del Radiomensaxe pa la Navidá de 1944 llamáu Benignitas et humanitas)

Na segunda metá del sieglu XX, y coincidiendo cola progresiva emancipación de tutelar vaticana de la democracia cristiana, esta corriente ideolóxica foi consolidándose y estendiéndose. La Internacional Demócrata Cristiana (IDC), arrexunta a un centenar de partíos, fundamentalmente europeos y llatinoamericanos.

El más antiguu d'España ye'l Partíu Nacionalista Vascu (PNV), que ye centenariu, pero anguaño ye un partíu aconfesional y progresista en temes sociales, y la Xunió Democrática de Catalunya (UDC), qu'acaba de cumplir 75 años. Nel añu 1990, l'antigua Alianza Popular (AP), na so refundación, col nuevu nome de Partíu Popular (PP), abandonó la adscripción conservadora pa integrase nel ámbitu de la democracia cristiana. Nel entamu del sieglu XXI, esta internacional, y a iniciativa de los españoles, asumió una doble denominación, y tamién se llama Internacional Demócrata de Centru, p'ampliar la presencia de partíos que teníen reparos escontra les denominaciones relixoses. Con ocasión de l'apertura del rexistru de grupos políticos dempués de 1976, la Ilesia española fixo la indicación de que nun deseyaben que nengún grupu políticu llevara nel so nome la mención: 'Cristianu', lo que se respetó.

La democracia cristiana ye anguaño una corriente qu'esperimentó una evolución paralela a la que tuvo la socialdemocracia. Si ésta ye interclasista, la democracia cristiana dirixir a un eleutoráu non puramente relixosu.

El 30 d'abril de 2015 el Papa Francisco na audiencia a les comunidaes d'espiritualidá ignaciana Vida Cristiana y la Lliga Misionera d'Estudiantes d'Italia, y ante ex estudiantes de la escuela de los xesuites Máximu de Roma, punxo como exemplu tanto al Siervu de Dios Robert Schuman como a Alcide De Gasperi por ser "católicos que fixeron una política non puerca, bona". El 30 d'abril de 2015 el Papa Francisco na audiencia a les comunidaes d'espiritualidá ignaciana Vida Cristiana y la Lliga Misionera d'Estudiantes d'Italia, y ante ex estudiantes de la escuela de los xesuites Máximu de Roma, punxo como exemplu tanto al Siervu de Dios Robert Schuman como a Alcide De Gasperi (dos de los políticos democratacristianos en procesu de canonización) por ser "católicos que fixeron una política non puerca, bona".[23]

Rellacionaos

[editar | editar la fonte]

El partíu políticu qu'anguaño gobierna en Turquía, el Partíu de la Xusticia y el Desarrollu (AKP) puede describise como democracia islámica.

En Paquistán la Lliga Musulmana de Paquistán (N) llogró en delles ocasiones el gobiernu del país y ye un partíu que tamién aduz defender la democracia islámica, conservador ensin ser islamista, ye polo xeneral consideráu un partíu moderáu de centroderecha.

En Tunicia el Partíu del Renacimientu proclámase demócrata islámicu y asegura siguir l'exemplu del Partíu de la Xusticia y el Desarrollu de Turquía, anque los sos detractores tachar d'islamista.

El partíu políticu xaponés Nuevu Kōmeitō, pue ser descritu como partíu demócrata budista.

El partíu políticu tailandés Partíu Puea Thai, pue ser descritu como partíu demócrata budista.

El partíu monárquicu camboyanu FUNCINPEC ye miembru de la Internacional Demócrata de Centru.

En Chile amás del partíu demócrata cristianu, esiste'l partíu izquierda cristiana que ye una separación del partíu demócrata cristianu de Chile, esti partíu abiertamente ye d'izquierda y plantega el socialismu dende un puntu de vista cristianu, amás sigue la teoloxía de la lliberación.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Organizaciones democratacristianas internacionales

[editar | editar la fonte]

Conceutos rellacionaos

[editar | editar la fonte]

Bibliografía

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Sobre l'Humanismu Cristianu - documentu de la ODCA
  2. ESPECIFICIDÁ DE LA DEMOCRACIA CRISTIANA por RAFAEL CALDERA (Caracas/Venezuela/2002)
  3. Hugo Hernán Bubenik (6-8 de payares de 2013). «Institutu d'Investigaciones Gino Germani. VII Xornaes de Mozos Investigadores». Consultáu'l 1 de xineru de 2014.
  4. PARTÍU CATÓLICU "NUN SIRVE", PAPA FRANCISCO (30 d'abril de 2015). «papa-llamo-a-los cristianos-a metese-en-politica-por-el-bien-comun El Papa llamó a los cristianos a metese en política "pol bien común"». ámbitu.com. Consultáu'l 31 de marzu de 2017.
  5. «Sobre la democracia cristiana». Razón y fe: revista hispano-americana de cultura:  p. 215. mayu-agostu 1905. 
  6. 6,0 6,1 "L'humanista cristianu ye manifiestamente contrariu al estatismu o coleutivismu, por cuanto llinda la llibertá y anula el valor de les comunidaes naturales..."
  7. «Democracia cristiana según Eduardo Fernández». Archiváu dende l'orixinal, el 2014-10-20.
  8. La Política Demócrata Cristiana p'Alemaña nel sieglu XXI
  9. «Documentu Final Congresu Ideolóxicu 2014 “ESCONTRA ÓNDE VA LA DEMOCRACIA CRISTIANA”». Archiváu dende l'orixinal, el 2015-10-01.
  10. Alfred Müller-Armack: Wirtschaftsordnung und Wirtschaftpolitik, Bern, 1976, S. 245.
  11. Hanns Abele, Handbuch der österreichischen Wirtschaftspolitik, Manz, 1982, ISBN 978-3-214-07050-2, Seite 145
  12. 5. ↑ Hans-Rudolf Peters, Wirtschaftspolitik, Oldenbourg Wissenschaftsverlag, 2000. ISBN 3-486-25502-9 S.47
  13. Grundtexte zur Sozialen Marktwirtschaft, Band 3, Marktwirtschaft als Aufgabe, Gustav-Fischer-Verlag, Stuttgart, New York, 1994, ISBN 3-437-40331-1, Seite 36
  14. Moos, M. (1945) ‘Don Luigi Sturzo – Christian Democrat', American Political Science Review, 39(2), pp. 269-292, p. 269
  15. esperiencia relixosa-o-modernismu-de-mases.html Acusación de modernista a la Democracia Moderna
  16. sociedad-el-reino-de-cristo-r-p-alfredo-saenz Opinión del P. Alfredo Sáenz sobre la historia del mundu en rellación cola realeza de Cristu dende los tiempos bíblicos hasta l'actualidá
  17. Robert Schuman (2006). Per Europa. Alcuentru. ISBN 9788474904246.
  18. «Pour l'Europe» (francés). Foundation Robert Schuman. Archiváu dende l'orixinal, el 5 de xunetu de 2009. Consultáu'l 9 de mayu de 2009.
  19. Zin, Eduardo (setiembre de 2004). «Robert Schuman: La fe allumó la so aición política». Revista 30 díes. Consultáu'l 27 de setiembre de 2016.
  20. Retana, Borja (2008). «Curtiu biografía de Pío XI; Condena del comunismu; Condena del fascismu italianu; Condena del nazismu alemán». Grupu Educativu COAS. Consultáu'l 13 d'ochobre de 2016.
  21. «Homenaxe al Dr. Manuel V. Ordóñez de l'Academia Nacional de Ciencies Morales y Polítiques». Archiváu dende l'orixinal, el 2015-06-02.
  22. Historia de la ODCA
  23. DISCURSU DEL SANTU PADRE FRANCISCO, A la Comunidá de Vida Cristiana (CVX) – Lliga Misionera Estudiantes d'Italia (30 d'abril de 2015). «comunidá-de vida cristiana-cvx-lliga-misioner Discursu a les comunidaes d'espiritualidá ignaciana Vida Cristiana y la Lliga Misionera d'Estudiantes d'Italia». news.va. Consultáu'l 31 de marzu de 2017.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]